: अषाढ : २५०१ आत्मधर्म : १३ :
चित्त सदाय बाह्यविषयो प्रत्येना रागद्वेषथी विक्षिप्त ज रहे छे. अने जेनुं चित्त अंतर्मुख
थईने चैतन्यना अतीन्द्रिय आनंदना वेदनमां जोडायेलुं छे तेनुं चित्त अविक्षिप्त रहे छे,
कोईपण विषयोथी विक्षिप्त थतुं नथी, केमके बाह्यविषयो तरफ तेनुं वलण ज नथी.
आत्मानो आनंद ‘निर्विषय’ छे एटले के बाह्यविषयो विनानो छे. अहा! ज्यां
अंतरना आनंदमां अनुभवमां लीन थयो त्यां जगतना बाह्यविषयो तेने शुं करे?
जगतनो कोई अनुकूळ विषय तेने ललचाववा समर्थ नथी, तेम ज गमे तेवो प्रतिकूळ
विषय पण तेने डगाववा समर्थ नथी; तेना चित्तमां कोई प्रत्येना रागद्वेषनो विक्षेप ज
रह्यो नथी, समभावमां तेनुं चित्त स्थिर थयुं छे. आवुं अविक्षिप्त चित्त ते मोक्षनुं कारण
छे; माटे हे भव्य जीवो! आनंदस्वरूप आत्माने ओळखीने चित्तने तेमां स्थिर करो
एवो संतोनो उपदेश छे.
पोताना ज्ञानतत्त्वना द्रढ संस्कारवडे स्वरूपमां स्थिर थतां राग–द्वेषनो नाश थई
जाय छे.
ज्ञानस्वभावनी भावनाथी जेणे पोताना चित्तने स्वरूपमां एकाग्र करीने
अविक्षिप्त कर्युं छे तेने मान–अपमानथी विक्षेप थतो नथी; अने जेनुं चित्त
चैतन्यभावनामां एकाग्र नथी थयुं तेने ज मान–अपमानथी चित्तमां विक्षेप–क्षुब्धता
थाय छे.
‘आणे मने बहुमान आप्युं’ आणे मारुं अपमान कर्युं, आणे मारो तिरस्कार
कर्यो, आणे मारी निंदा करी’–आवी मान–अपमाननी कल्पना जीवने त्यां सुधी ज
सतावे छे के ज्यां सुधी तेनुं चित्त पोताना ज्ञानमां ठरतुं नथी. चैतन्यना आनंदमां लीन
थतां, कोण मारी स्तुति करे छे के कोण मारी निंदा करे छे–एनो विकल्प ज ऊठतो नथी,
सर्वत्र समभाव ज वर्ते छे–
जुओ, आ संतोनी समाधिदशा!–पण आवी वीतरागी समाधि कई रीते थाय?
के ज्ञानस्वभावनुं भान करीने तेमां एकाग्रताना द्रढ संस्कारथी आवी वीतरागी समाधि
थाय छे.
मारा ज्ञानस्वभाव सिवाय बीजुं कोई मारुं नथी, ईन्द्रियोनो मने आधार नथी,
रागनुं मने शरण नथी,–आवी भावनावाळा ज्ञानीने परद्रव्यथी पोतानुं मान–अपमान
लागतुं नथी. मारी महत्ता तो मारा ज्ञानस्वभावथी ज छे, मारा स्वभावनी महत्ताने
तोडवा जगतमां कोई समर्थ नथी.
–आम पोताना स्वभावनी महत्ता जेने नथी भासती ने परसंयोगवडे जेणे