: ૨૮ : આત્મધર્મ : ભાદરવો : ૨૫૦૧
આસ્રવ પાંચપ્રકારના; ચિંતવી તજે વિકાર;
તે પામે નિજરૂપને, તેને ભાવના સાર.
આસ્રવ જીવનિબદ્ધ અધુ્રવ શરણહીન અનિત્ય છે,
એ દુઃખ દુઃખફળ જાણીને એથી નિવર્તન જીવ કરે.
–ભગવત્ કુંદકુંદ
૮. સંવર–અનુપ્રેક્ષા
આ અધિકારની સાતગાથામાં કહે છે કે–સંવર તે મોક્ષના
હેતુરૂપ ધર્મ છે અને તેની શરૂઆત સમ્યક્ત્વથી થાય છે.
સમ્યક્ત્વસહિતના ઉત્તમ ચારિત્રથી વિશેષ સંવર થાય છે.
સંવરના કારણરૂપ જે ભાવો છે તે બધા રાગ વગરનાં છે એમ
સમજવું. જે રાગ છે તે તો આસ્રવનું કારણ છે. –આમ ઓળખીને
વીતરાગભાવરૂપ સંવરને આદરવો.
* * *
૯૫. સમ્યક્ત્વ, દેશવ્રત, મહાવ્રત, કષાયોનો વિજય, તેમજ યોગનો અભાવ–એ
બધા સંવરનાં નામો છે.
૯૬. પાંચ ગુપ્તિ, પાંચ સમિતિ, દશ ધર્મ, બારઅનુપ્રેક્ષા તેમજ પરિસહજય તથા ઉત્કૃષ્ટ
ચારિત્ર–એ વિશેષપણે સંવરના હેતુઓ છે.
૯૭. યોગોનો નિરોધ તે ગુપ્તિ છે; પ્રમાદનો ત્યાગ તે સમિતિ છે; દયાપ્રધાન ધર્મ છે,
અને સમ્યક્ત્ત્વોનું ચિન્તન તે અનુપ્રેક્ષા છે.
૯૮. અત્યંત રૌદ્ર એવી ક્ષુધાદિક પીડાને શ્રમણ–મુનિઓ જે ઉપશમભાવથી સહન કરે
છે તે જ પરીસહવિજય છે.
૯૯. રાગાદિ દોષોથી રહિત થઈને પોતાની આત્મસ્વરૂપ વસ્તુના સમ્યક્ધ્યાનમાં
લીનતા થવી–તેને ઉત્તમ ચારિત્ર જાણો.
૧૦૦. આ પ્રમાણે સંવરના હેતુને વિચારવા છતાં તેને જે જીવ આચરતો નથી તે
દુઃખથી સંતપ્ત થયો થકો દીર્ઘકાળ સુધી સંસારમાં ભ્રમણ કરે છે.