ખરેખર રાગાદિ અશુદ્ધભાવો સાથે પણ તે અતન્મય છે;–અને સ્વધર્મોમાં તન્મય છે.
અને ઉપલબ્ધ કરવા યોગ્ય છે. ધર્મીને સમ્યગ્દર્શનમાં–સમ્યગ્જ્ઞાનમાં કેવા આત્માની
ઉપલબ્ધિ છે? તેનું આ વર્ણન છે. નિર્મળપરિણતિએ અંતર્મુખ થઈને ધ્રુવરૂપ કેવા
આત્માનો અનુભવ કર્યો છે? પોતાના આત્માને ધર્મીજીવ કેવો માને છે! તેનું આ
અલૌકિક વર્ણન છે. આત્મા મહાન પદાર્થ છે, એક તો અતીન્દ્રિયજ્ઞાનને લીધે મહાન
છે, ને બીજું મોક્ષનો સાધક છે તેથી મહાન છે. અહીં એકત્વપણાના પાંચ બોલ ચાલે
છે.
શુદ્ધપણું છે; અને શુદ્ધપણું સ્વત: સિદ્ધ હોવાથી તે જ ધ્રુવ છે.–હે જીવ! આવા તારા
આત્માને નક્કી કરીને પર્યાયને એની અંદર પહોંચાડીને એના ભેટા કર!–ત્યારે તને
તારો પરમઆનંદનો નાથ પરમાત્મા મળશે. બીજા અધ્રુવ પદાર્થોથી તારે શું પ્રયોજન
છે? પંચપરમેષ્ઠી ભગવંતો પોતે મહાન છે,–વીતરાગ છે, તોપણ આ આત્માને માટે
તેઓ ધ્રુવ નથી; તેઓ આ આત્માથી જુદા છે, તેમના આશ્રયે તો શુભરાગ થશે. આ
આત્માને માટે તો પોતાનો જ્ઞાનસ્વરૂપ આત્મા જ ધ્રુવ છે; તેથી તે જ ઉપલબ્ધ
કરવા યોગ્ય છે.
સ્વધર્મથી અવિભાગ છે, તેથી તેને એકપણું છે.
ગ્રહણ કરનારી અનેક ઈન્દ્રિયો, તેમને અતિક્રમીને એટલે કે ઈન્દ્રિયોનું અવલંબન
છોડીને, અતીન્દ્રિય જ્ઞાનવડે જાણનારો મહાન પદાર્થ છે. હું અતીન્દ્રિય