Atmadharma magazine - Ank 384
(Year 32 - Vir Nirvana Samvat 2501, A.D. 1975).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 62 of 106

background image
: આસો : ૨૫૦૧ આત્મધર્મ : ૫૭ :
લક્ષ્મી–શરીર–સુખ–દુઃખ–શત્રુ–મિત્રજનો એ કોઈ પણ સંયોગ જીવને ધ્રુવરૂપ નથી,
શરણરૂપ નથી, આશ્રયરૂપ નથી; ઊલટું તે તો આત્માને અશુદ્ધતાનું કારણ છે;
આત્માથી તેનો વિભાગ છે.–એટલે ઉપયોગસ્વરૂપ પોતાના આત્મા સિવાય, બીજું
લક્ષ્મી, શરીર, સુખ–દુઃખ અથવા શત્રુ–મિત્ર જનો અરે!
જીવને નથી કંઈ ધ્રુવ, ધ્રુવ ઉપયોગ–આત્મક જીવ છે.

આ આત્માને, ઉપયોગસ્વરૂપ પોતાનો આત્મા જ ધ્રુવ છે; એ સિવાયનાં
કોઈ પરદ્રવ્ય દેહ–ધન સુખ–દુઃખ કે શત્રુ–મિત્ર જનો, તે આ જીવને માટે ધ્રુવ નથી.
‘મિત્રજનો’ માં પંચપરમેષ્ઠીભગવંતો પણ આવી જાય; તેઓ આ આત્માથી ભિન્ન
પરદ્રવ્ય છે; એટલે આ આત્માના ધર્મો તે પરદ્રવ્યના આશ્રયે નથી; માટે પરદ્રવ્યનો
આશ્રય કરવા જતાં આત્માને અશુદ્ધતા થાય છે. આ રીતે કોઈપણ પરદ્રવ્યનો
સંયોગ આત્માને માટે ધ્રુવ નથી. પોતાનો ઉપયોગસ્વરૂપ શુદ્ધઆત્મા જ ધ્રુવ છે, તે
જ સ્વધર્મોનો આધાર છે, તેના જ આશ્રયે શુદ્ધતા થાય છે.–આમ જાણીને ધર્મીજીવ
કહે છે કે ધ્રુવ એવા મારા શુદ્ધ આત્માને જ હું ઉપલબ્ધ કરું છું; શરીરાદિ પરદ્રવ્યો
ઉપલબ્ધ હોવા છતાં (એટલે કે સંયોગરૂપે વિદ્યમાન હોવા છતાં) તેમને હું મારાપણે
ઉપલબ્ધ કરતો નથી, મારાથી જુદા જ જાણું છું. સર્વ પરદ્રવ્યના સંબંધ વગરનો જે
ઉપયોગસ્વરૂપ શુદ્ધઆત્મા, તેને જ મારા સ્વદ્રવ્યરૂપે ધ્રુવપણે ઉપલબ્ધ કરું છું.
‘मन्येहं’–આવા ઉપયોગસ્વરૂપ આત્માને જ હું મારા સ્વદ્રવ્યપણે માનું છું, ઉપલબ્ધ
કરું છું, અનુભવમાં લઉ છું. આવા આત્માની ઉપલબ્ધિ વડે મોહનો ક્ષય થઈને
પરમાત્મપદ પ્રગટે છે.
* પરથી ભિન્ન ને જ્ઞાનપર્યાયરૂપ સ્વધર્મોથી અભિન્ન એવા શુદ્ધ આત્માની
ધુ્રવતા ૧૯૨ મી ગાથામાં બતાવી;
* લક્ષ્મી–શરીર, સુખ–દુઃખ, શત્રુ–મિત્ર વગેરે સંયોગોને (ગા. ૧૯૩ માં)
અધ્રુવ બતાવ્યા.
* –આમ જાણીને ધર્મીજીવ પોતાની પર્યાયને અંતર્મુખ કરીને ધ્રુવમાં વાળે
છે, ને પર્યાયમાં ધ્રુવને પ્રાપ્ત કરે છે.–આ જ શુદ્ધાત્માની ઉપલબ્ધિ છે.