Benshreeke Vachanamrut-Hindi (itrans transliteration). Bol: 385-412.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 10 of 12

 

Page 166 of 212
PDF/HTML Page 181 of 227
single page version

166

bahinashrIke vachanAmR^it

jIvane ananta kAlame.n ananta bAr sab kuCh kiyA parantu AtmAko nahI.n pahichAnA . dev-guru kyA kahate hai.n vah barAbar jij~nAsAse sunakar, vichAr karake, yadi AtmAkI Thos bhUmi jo Atma-astitva use khyAlame.n lekar nijasvarUpame.n lInatA kI jAy to AtmA pahichAnaneme.n AyeAtmAkI prApti ho . isake sivA bAharase jitane mithyA prayatna kiye jAya.N ve sab bhUsA kUTaneke barAbar hai.n ..385..

bAhya kriyAe.N mArga nahI.n batalAtI.n, j~nAn mArga batalAtA hai . mokShake mArgakA prArambha sachchI samajhase hotA hai, kriyAse nahI.n . isaliye pratyakSha gurukA upadesh aur paramAgamakA prayojanabhUt j~nAn mArgaprAptike prabal nimitta hai.n . chaitanyakA sparsha karake nikalatI huI vANI mumukShuko hR^idayame.n utar jAtI hai . AtmasparshI vANI AtI ho aur jIv ekadam ruchipUrvak sune to samyaktvake nikaT ho jAtA hai ..386..

AtmA utkR^iShTa ajAyabaghar hai . usame.n ana.nt guNarUp


Page 167 of 212
PDF/HTML Page 182 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it
167

alaukik Ashcharya bhare hai.n . dekhane jaisA sab kuCh, AshcharyakArI aisA sab kuCh, tere apane ajAyabagharame.n hI hai, bAhyame.n kuCh nahI.n hai . tU usIkA avalokan kar na ! usake bhItar ek bAr jhA.Nkanese bhI tujhe apUrva Ananda hogA . vahA.Nse bAhar nikalanA tujhe suhAyagA hI nahI.n . bAharakI sarva vastuo.nke prati terA Ashcharya TUT jAyagA . tU parase virakta ho jAyagA ..387..

munirAjako shuddhAtmatattvake ugra avalamban dvArA AtmAme.nse sa.nyam pragaT huA hai . sArA brahmANDa palaT jAye tathApi munirAjakI yah dra.Dh sa.nyamapariNati nahI.n palaT sakatI . bAharase dekhane par to munirAj AtmasAdhanAke hetu vaname.n akele basate hai.n, parantu a.ntarame.n dekhe.n to ana.nt guNase bharapUr svarUpanagarame.n unakA nivAs hai . bAharase dekhane par bhale hI ve kShudhAva.nt ho.n, tR^iShAva.nt ho.n, upavAsI ho.n, parantu a.ntarame.n dekhA jAye to ve AtmAke madhur rasakA AsvAdan kar rahe hai.n . bAharase dekhane par bhale hI unake chAro.n or ghanaghor a.ndherA vyApta ho, parantu a.ntarame.n dekho


Page 168 of 212
PDF/HTML Page 183 of 227
single page version

168

bahinashrIke vachanAmR^it

to munirAjake AtmAme.n Atmaj~nAnakA ujAlA phai la rahA hai . bAharase dekhane par bhale hI munirAj sUryake prakhar tApame.n dhyAn karate ho, parantu a.ntarame.n ve sa.nyamarUpI kalpavR^ikShakI shItal ChAyAme.n virAjamAn hai.n . upasargakA prasa.ng Aye tab munirAjako aisA lagatA hai ki‘apanI svarUpasthiratAke prayogakA mujhe avasar milA hai isaliye upasarga merA mitra hai’ . a.ntara.ng munidashA adbhut hai; vahA.N dehame.n bhI upashamarasake DhAle Dhal gaye hote hai.n ..388..

jisako dravyadraShTi yathArtha pragaT hotI hai use draShTike jorame.n akelA j~nAyak hIchaitanya hI bhAsatA hai, sharIrAdi kuCh bhAsit nahI.n hotA . bhedaj~nAnakI pariNati aisI dra.Dh ho jAtI hai ki svapname.n bhI AtmA sharIrase bhinna bhAsatA hai . dinako jAgR^it dashAme.n to j~nAyak nirAlA rahatA hai parantu rAtako nI.ndame.n bhI AtmA nirAlA hI rahatA hai . nirAlA to hai hI parantu pragaT nirAlA ho jAtA hai .

usako bhUmikAnusAr bAhya vartan hotA hai parantu


Page 169 of 212
PDF/HTML Page 184 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it
169

chAhe jis sa.nyogame.n usakI j~nAn-vairAgyashakti koI aur hI rahatI hai . mai.n to j~nAyak so j~nAyak hI hU.N, niHsha.nk j~nAyak hU.N; vibhAv aur mai.n kabhI ek nahI.n hue; j~nAyak pR^ithak hI hai, sArA brahmANDa palaT jAy tathApi pR^ithak hI hai .aisA achal nirNay hotA hai . svarUp-anubhavame.n atyanta niHsha.nkatA vartatI hai . j~nAyak Upar cha.DhkarUrdhvarUpase virAjatA hai, dUsarA sab nIche rah jAtA hai ..389..

munirAj samAdhipariNat hai.n . ve j~nAyakakA avala.nban lekar visheSh-visheSh samAdhisukh pragaT karaneko utsuk hai.n . munivar shrI padmaprabhamaladhAridev kahate hai.n ki muni ‘sakalavimal kevalaj~nAnadarshanake lolup’ hai.n . ‘svarUpame.n kab aisI sthiratA hogI jab shreNI lagakar vItarAgadashA pragaT hogI ? kab aisA avasar AyegA jab svarUpame.n ugra ramaNatA hogI aur AtmAkA paripUrNa svabhAvaj~nAnkevalaj~nAn pragaT hogA ? kab aisA param dhyAn jamegA ki AtmA shAshvatarUpase AtmasvabhAvame.n hI rah jAyagA ?’ aisI


Page 170 of 212
PDF/HTML Page 185 of 227
single page version

170

bahinashrIke vachanAmR^it

bhAvanA munirAjako vartatI hai . AtmAke Ashrayase ekAgratA karate-karate ve kevalaj~nAnake samIp jA rahe hai.n . prachur shAntikA vedan hotA hai . kaShAy bahut manda ho gaye hai.n . kadAchit kuCh R^iddhiyA.NchamatkAr bhI pragaT hote jAte hai.n; parantu unakA unake prati durlakSha hai . ‘hame.n ye chamatkAr nahI.n chAhiye . hame.n to pUrNa chaitanyachamatkAr chAhiye . usake sAdhanarUp, aisA dhyAnaisI nirvikalpatAaisI samAdhi chAhiye ki jisake pariNAmase asa.nkhya pradesho.nme.n pratyek guN usakI paripUrNa paryAyase pragaT ho, chaitanyakA pUrNa vilAs pragaT ho .’ is bhAvanAko munirAj AtmAme.n atyanta lInatA dvArA saphal karate hai.n ..390..

aj~nAnIne anAdi kAlase ana.nt j~nAn-AnandAdi samR^iddhise bhare hue nij chaitanyamahalako tAle lagA diye hai.n aur svaya.n bAhar bhaTakatA rahatA hai . j~nAn bAharase DhU.N.DhtA hai, Ananda bAharase DhU.N.DhtA hai, sab kuCh bAharase DhU.N.DhtA hai . svaya.n bhagavAn hone par bhI bhIkh mA.NgatA rahatA hai .


Page 171 of 212
PDF/HTML Page 186 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it
171

j~nAnIne chaitanyamahalake tAle khol diye hai.n . a.ntarame.n j~nAn-AnandAdikI akhUT samR^iddhi dekhakar, aur tho.DI bhogakar, pahale kabhI jisakA anubhav nahI.n huA thA aisI vishrAnti use ho gaI hai ..391..

ek chaitanyatattva hI utkR^iShTa AshcharyakArI hai . vishvame.n aisI koI vibhUti nahI.n hai ki jo chaitanyatattvase U.NchI ho . vah chaitanya to tere pAs hI hai, tU hI vah hai . to phi ra sharIr par upasarga Ane par yA sharIr ChUTaneke prasa.ngame.n tU DaratA kyo.n hai ? jo koI bAdhA pahu.NchAtA hai vah to pudgalako pahu.NchAtA hai, jo ChUT jAtA hai vah to terA thA hI nahI.n . terA to ma.ngalakArI, AshcharyakArI tattva hai . to phi ra tujhe Dar kisakA ? samAdhime.n sthir hokar ek AtmAkA dhyAn kar, bhay Cho.D.h.h de ..392..

jise bhavabhramaNase sachamuch ChUTanA ho use apaneko paradravyase bhinna padArtha nishchit karake, apane dhruv j~nAyakasvabhAvakI mahimA lAkar, samyagdarshan pragaT


Page 172 of 212
PDF/HTML Page 187 of 227
single page version

172

bahinashrIke vachanAmR^it

karanekA prayAs karanA chAhiye . yadi dhruv j~nAyak- bhUmikA Ashray na ho to jIv sAdhanAkA bal kisake Ashrayase pragaT karegA ? j~nAyakakI dhruv bhUmime.n draShTi jamane par, usame.n ekAgratArUp prayatna karate-karate, nirmalatA pragaT hotI jAtI hai .

sAdhak jIvakI draShTi nira.ntar shuddhAtmadravya par hotI hai, tathApi sAdhak jAnatA hai sabako;vah shuddha- ashuddha paryAyo.nko jAnatA hai aur unhe.n jAnate hue unake svabhAv-vibhAvapanekA, unake sukh-duHkharUp vedanakA, unake sAdhak-bAdhakapanekA ityAdikA vivek vartatA hai . sAdhakadashAme.n sAdhakake yogya anek pariNAm vartate rahate hai.n parantu ‘mai.n paripUrNa hU.N’ aisA bal satat sAth hI sAth rahatA hai . puruShArtharUp kriyA apanI paryAyame.n hotI hai aur sAdhak use jAnatA hai, tathApi draShTike viShayabhUt aisA jo niShkriy dravya vah adhikakA adhik rahatA hai .aisI sAdhak- pariNatikI aTapaTI rItiko j~nAnI barAbar samajhate hai.n, dUsaro.nko samajhanA kaThin hotA hai ..393..


Page 173 of 212
PDF/HTML Page 188 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it
173

munirAjake hR^idayame.n ek AtmA hI virAjatA hai . unakA sarva pravartan AtmAmay hI hai . AtmAke Ashrayase ba.DI nirbhayatA pragaT huI hai . ghor ja.ngal ho, ghanI jhA.DI ho, si.nh-vyAghra dahA.Dte ho.n, meghAchChanna DarAvanI rAt ho, chAro.n or a.ndhakAr vyApta ho, vahA.N giriguphAme.n munirAj bas akele chaitanyame.n hI masta hokar nivAs karate hai.n . AtmAme.nse bAhar Aye.n to shrutAdike chi.ntavaname.n chitta lagatA hai aur phi ra a.ntarame.n chale jAte hai.n . svarUpake jhUleme.n jhUlate hai.n . munirAjako ek AtmalInatAkA hI kAm hai . adbhut dashA hai ..394..

chetanakA chaitanyasvarUp pahichAnakar usakA anubhav karane par vibhAvakA ras TUT jAtA hai . isaliye chaitanyasvarUpakI bhUmi par kha.DA rahakar tU vibhAvako to.D.h.h sakegA . vibhAvako to.DnekA yahI upAy hai . vibhAvame.n kha.De-kha.De vibhAv nahI.n TUTegA; manda hogA, aur usase devAdikI gati milegI, parantu chAr gatikA abhAv nahI.n hogA ..395..


Page 174 of 212
PDF/HTML Page 189 of 227
single page version

174

bahinashrIke vachanAmR^it

tIn lokako jAnanevAlA terA tattva hai usakI mahimA tujhe kyo.n nahI.n AtI ? AtmA svaya.n hI sarvasva hai, apaneme.n hI sab bharA hai . AtmA sAre vishvakA j~nAtA-draShTA eva.n ananta shakti kA dhArak hai . usame.n kyA kam hai ? sarva R^iddhi usIme.n hai . to phi ra bAhya R^iddhikA kyA kAm hai ? jise bAhya padArtho.nme.n kautUhal hai use a.ntarakI ruchi nahI.n hai . a.ntarakI ruchike binA a.ntarame.n nahI.n pahu.NchA jAtA, sukh pragaT nahI.n hotA ..396..

chaitanya merA dev hai; usIko mai.n dekhatA hU.N . dUsarA kuCh mujhe dikhatA hI nahI.n hai na !aisA dravya par jor Aye, dravyakI hI adhikatA rahe, to sab nirmal hotA jAtA hai . svaya.n apaneme.n gayA, ekatvabuddhi TUT gaI, vahA.N sab ras DhIle ho gaye . svarUpakA ras pragaT hone par anya rasame.n ananta phIkApan A gayA . nyArA, sabase nyArA ho jAnese sa.nsArakA ras ghaTakar anantavA.N bhAg rah gayA . sArI dashA palaT gaI ..397..

mai.nne apane paramabhAvako grahaN kiyA us param-


Page 175 of 212
PDF/HTML Page 190 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it
175

bhAvake sAmane tIn lokakA vaibhav tuchCha hai . aur to kyA parantu merI svAbhAvik paryAynirmal paryAy pragaT huI vah bhI, mai.n dravyadraShTike balase kahatA hU.N ki, merI nahI.n hai . merA dravyasvabhAv agAdh hai, amAp hai . nirmal paryAyakA vedan bhale ho parantu dravya- svabhAvake Age usakI visheShatA nahI.n hai .aisI dravyadraShTi kab pragaT hotI hai ki jab chaitanyakI mahimA lAkar, sabase vimukh hokar, jIv apanI or jhuke tab ..398..

samyagdraShTiko bhale svAnubhUti svaya.n pUrNa nahI.n hai parantu draShTime.n paripUrNa dhruv AtmA hai . j~nAnapariNati dravya tathA paryAyako jAnatI hai parantu paryAy par jor nahI.n hai . draShTime.n akelA svakI orakAdravyakI orakA bal rahatA hai ..399..

mai.n to shAshvat pUrNa chaitanya jo hU.N so hU.N . mujhame.n jo guN hai.n ve jyo.nke tyo.n hai.n, jaiseke taise hI hai.n . mai.n ekendriyake bhavame.n gayA vahA.N mujhame.n kuCh kam nahI.n


Page 176 of 212
PDF/HTML Page 191 of 227
single page version

176

bahinashrIke vachanAmR^it

ho gayA hai aur devake bhavame.n gayA vahA.N merA koI guN ba.Dh.h.h nahI.n gayA hai .aisI dravyadraShTi hI ek upAdey hai . jAnanA sab, kintu draShTi rakhanA ek dravya par ..400..

j~nAnIkA pariNaman vibhAvase vimukh hokar svarUpakI or Dhal rahA hai . j~nAnI nij svarUpame.n paripUrNarUpase sthir ho jAneko tarasatA hai . ‘yah vibhAvabhAv hamArA desh nahI.n hai . is paradeshame.n ham kahA.N A pahu.Nche ? hame.n yahA.N achChA nahI.n lagatA . yahA.N hamArA koI nahI.n hai . jahA.N j~nAn, shraddhA, chAritra, Ananda, vIryAdi ana.ntaguNarUp hamArA parivAr basatA hai vah hamArA svadesh hai . ab ham us svarUpasvadeshakI or jA rahe hai.n . hame.n tvarAse apane mUl vataname.n jAkar ArAmase basanA hai jahA.N sab hamAre hai.n .’ ..401..

jo kevalaj~nAn prApta karAye aisA antim parAkAShThAkA dhyAn vah uttam pratikramaN hai . in mahA


Page 177 of 212
PDF/HTML Page 192 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it
177

munirAjane aisA pratikramaN kiyA ki doSh punaH kabhI utpanna hI nahI.n hue; TheTh shreNI lagA dI ki jisake pariNAmase vItarAgatA hokar kevalaj~nAnakA sArA samudra uChal pa.DA ! antarmukhatA to anek bAr huI thI, parantu yah antarmukhatA to antimase antim koTikI ! AtmAke sAth paryAy aisI ju.D.h.h gaI ki upayog a.ndar gayA so gayA, phi ra kabhI bAhar AyA hI nahI.n . chaitanyapadArthako jaisA j~nAname.n jAnA thA, vaisA hI usako paryAyame.n prasiddha kar liyA ..402..

jaise pUrNamAsIke pUrNa chandrake yogase samudrame.n jvAr AtA hai, usI prakAr munirAjako pUrNa chaitanyachandrake ekAgra avalokanase Atmasamudrame.n jvAr AtA hai;vairAgyakA jvAr AtA hai, AnandakA jvAr AtA hai, sarva guN-paryAyakA yathAsambhav jvAr AtA hai . yah jvAr bAharase nahI.n, bhItarase AtA hai . pUrNa chaitanyachandrako sthiratApUrvak nihArane par a.ndarase chetanA uChalatI hai, chAritra uChalatA hai, sukh uChalatA hai, vIrya uChalatA haisab kuCh uChalatA


Page 178 of 212
PDF/HTML Page 193 of 227
single page version

178

bahinashrIke vachanAmR^it

hai . dhanya munidashA ! 403..

parase bhinna j~nAyakasvabhAvakA nirNay karake, bArambAr bhedaj~nAnakA abhyAs karate-karate matishrutake vikalpa TUT jAte hai.n, upayog gaharAIme.n chalA jAtA hai aur bho.nyareme.n bhagavAnake darshan prApta ho.n tadanusAr gaharAIme.n AtmabhagavAn darshan dete hai.n . is prakAr svAnubhUtikI kalA hAthame.n Ane par, kis prakAr pUrNatA prApta ho vah sab kalA hAthame.n A jAtI hai, kevalaj~nAnake sAth keli prArambha hotI hai ..404..

aj~nAnI jIv aise bhAvase vairAgya karatA hai ki ‘yah sab kShaNik hai, sA.nsArik upAdhi duHkharUp hai’, parantu use ‘merA AtmA hI AnandasvarUp hai’ aise anubhavapUrvak sahaj vairAgya nahI.n honeke kAraN sahaj shAnti pariNamit nahI.n hotI . vah ghor tap karatA hai, parantu kaShAyake sAth ekatvabuddhi nahI.n TUTI honese Atmapratapan pragaT nahI.n hotA ..405..


Page 179 of 212
PDF/HTML Page 194 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it
179

tU anAdi-ana.nt padArtha hai . ‘jAnanA’ terA svabhAv hai . sharIrAdi ja.D.h.h padArtha kuCh jAnate nahI.n hai . jAnanevAlA kabhI nahi.n-jAnanevAlA nahI.n hotA; nahi.n- jAnanevAlA kabhI jAnanevAlA nahI.n hotA; sadA sarvadA bhinna rahate hai.n . ja.Dke sAth ekatva mAnakar tU duHkhI ho rahA hai . vah ekatvakI mAnyatA bhI tere mUl svarUpame.n nahI.n hai .shubhAshubh bhAv bhI terA asalI svarUp nahI.n hai .yah, j~nAnI anubhavI puruSho.nkA nirNay hai . tU is nirNayakI dishAme.n prayatna kar . mati vyavasthit kiye binA chAhe jaise tarka hI uThAtA rahegA to pAr nahI.n AyagA ..406..

yahA.N (shrI pravachanasAr prArambha karate hue) kunda- kundAchAryabhagavAnako pa.nch parameShThIke prati kaisI bhakti ullasit huI hai ! pA.ncho.n parameShThIbhagava.nto.nkA smaraN karake bhakti bhAvapUrvak kaisA namaskAr kiyA hai ! tIno.n kAlake tIrtha.nkarabhagavanto.nkosAth hI sAth manuShya- kShetrame.n vartate vidyamAn tIrtha.nkarabhagavanto.nko alag smaraN karake‘sabako ekasAth tathA pratyek-


Page 180 of 212
PDF/HTML Page 195 of 227
single page version

180

bahinashrIke vachanAmR^it

pratyekako mai.n va.ndan karatA hU.N’ aisA kahakar ati, bhakti bhIne chittase AchAryabhagavAn nam gaye hai.n . aise bhakti ke bhAv munikosAdhakakoAye binA nahI.n rahate . chittame.n bhagavAnake prati bhakti bhAv uChale tab, muni Adi sAdhakako bhagavAnakA nAm Ane par bhI romarom ullasit ho jAtA hai . aise bhakti Adike shubh bhAv Aye.n tab bhI munirAjako dhruv j~nAyakatattva hI mukhya rahatA hai isaliye shuddhAtmAshrit ugra samAdhirUp pariNaman vartatA hI rahatA hai aur shubh bhAv to Upar-Upar hI tarate hai.n tathA svabhAvase viparItarUp vedaname.n Ate hai.n ..407..

aho ! siddhabhagavAnakI ananta shAnti ! aho ! unakA aparimit Ananda ! sAdhakake alpa nivR^itta pariNAmame.n bhI apUrva shItalatA lagatI hai to jo sarva vibhAvapariNAmase sarvathA nivR^itta hue hai.n aise siddhabhagavAnako pragaT huI shAntikA to kyA kahanA ! unake to mAno.n shAntikA sAgar uChal rahA ho aisI amAp shAnti hotI hai; mAno.n AnandakA samudra hilore.n


Page 181 of 212
PDF/HTML Page 196 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it
181

le rahA ho aisA apAr Ananda hotA hai . tere AtmAme.n bhI aisA sukh bharA hai parantu vibhramakI chAdar A.DI A jAnese tujhe vah dikhatA nahI.n hai ..408..

jis prakAr vaTavR^ikShakI jaTA paka.Dkar laTakatA huA manuShya madhubindukI tIvra lAlasAme.n pa.Dkar, vidyAdharakI sahAyatAkI upekShA karake vimAname.n nahI.n baiThA, usI prakAr aj~nAnI jIv viShayo.nke kalpit sukhakI tIvra lAlasAme.n pa.Dkar guruke upadeshakI upekShA karake shuddhAtmaruchi nahI.n karatA, athavA ‘itanA kAm kar lU.N, itanA kAm kar lU.N’ is prakAr pravR^ittike rasame.n lIn rahakar shuddhAtmapratItike udyamakA samay nahI.n pAtA, itaneme.n to mR^ityukA samay A pahu.NchatA hai . phi ra ‘mai.nne kuCh kiyA nahI.n, arere ! manuShyabhav vyartha gayA’ is prakAr vah paChatAye tathApi kis kAmakA ? mR^ityuke samay use kisakI sharaN hai ? vah rogakI, vedanAkI, mR^ityukI, ekatvabuddhikI aur ArtadhyAnakI chapeTame.n Akar deh Cho.DtA hai . manuShyabhav hArakar chalA jAtA hai .


Page 182 of 212
PDF/HTML Page 197 of 227
single page version

182

bahinashrIke vachanAmR^it

dharmI jIv rogakI, vedanAkI yA mR^ityukI chapeTame.n nahI.n AtA, kyo.nki usane shuddhAtmAkI sharaN prApta kI hai . vipattike samay vah AtmAme.nse shAnti prApta kar letA hai . vikaT prasa.ngame.n vah nij shuddhAtmAkI sharaN visheSh letA hai . maraNAdike samay dharmI jIv shAshvat aise nijasukhasarovarame.n visheSh-visheSh DubakI lagA jAtA haijahA.N rog nahI.n hai, vedanA nahI.n hai, maraN nahI.n hai, shAntikI akhUT nidhi hai . vah shAntipUrvak deh Cho.DtA hai, usakA jIvan saphal hai .

tU maraNakA samay Anese pahale chet jA, sAvadhAn ho, sadA sharaNabhUtvipattike samay visheSh sharaNabhUt honevAleaise shuddhAtmadravyako anubhavanekA udyam kar ..409..

jisane AtmAke mUl astitvako nahI.n paka.DA, ‘svaya.n shAshvat tattva hai, ana.nt sukhase bharapUr hai’ aisA anubhav karake shuddha pariNatikI dhArA pragaT nahI.n kI, usane bhale sA.nsArik indriyasukho.nko nAshava.nt aur bhaviShyame.n duHkhadAtA jAnakar Cho.D.h.h diyA ho aur


Page 183 of 212
PDF/HTML Page 198 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it
183

bAhya munipanA grahaN kiyA ho, bhale hI vah durdhar tap karatA ho aur upasarga-pariShahame.n aDig rahatA ho, tathApi use vah sab nirvANakA kAraN nahI.n hotA, svargakA kAraN hotA hai; kyo.nki use shuddha pariNaman bilakul nahI.n vartatA, mAtra shubh pariNAm hIaur vah bhI upAdeyabuddhisevartatA hai . vah bhale nau pUrva pa.Dh.h.h gayA ho tathApi usane AtmAkA mUl dravyasAmAnyasvarUp anubhavapUrvak nahI.n jAnA honese vah sab aj~nAn hai .

sachche bhAvamuniko to shuddhAtmadravyAshrit muniyogya ugra shuddhapariNati chalatI rahatI hai, kartApanA to samyagdarshan hone par hI ChUT gayA hotA hai, ugra j~nAtR^itvadhArA aTUT vartatI rahatI hai, param samAdhi pariNamit hotI hai . ve shIghra-shIghra nijAtmAme.n lIn hokar AnandakA vedan karate rahate hai.n; unake prachur svasa.nvedan hotA hai . vah dashA adbhut hai, jagatase nyArI hai . pUrNa vItarAgatA na honese unake vrat-tap- shAstrarachanA Adike shubh bhAv Ate hai.n avashya, parantu ve heyabuddhise Ate hai.n . aisI pavitra munidashA


Page 184 of 212
PDF/HTML Page 199 of 227
single page version

184

bahinashrIke vachanAmR^it

mukti kA kAraN hai ..410..

ananta kAlase jIv bhrAntike kAraN parake kArya karanekA mithyA shram karatA hai, parantu parapadArthake kArya vah bilakul nahI.n kar sakatA . pratyek dravya svata.ntra- rUpase pariNamit hotA hai . jIvake kartA-kriyA-karma jIvame.n hai.n, pudgalake pudgalame.n hai.n . varNa-ga.ndh-ras- sparshAdirUpase pudgal pariNamit hotA hai, jIv unhe.n nahI.n badal sakatA . chetanake bhAvarUpase chetan pariNamit hotA hai, ja.D.h.h padArtha usame.n kuCh nahI.n kar sakate .

tU j~nAyakasvabhAvI hai . paudgalik sharIr-vANI- manase to tU bhinna hI hai, parantu shubhAshubh bhAv bhI terA svabhAv nahI.n hai . aj~nAnake kAraN tUne parame.n tathA vibhAvame.n ekatvabuddhi kI hai, vah ekatvabuddhi Cho.Dkar tU j~nAtA ho jA . shuddha AtmadravyakI yathArtha pratIti karakeshuddha dravyadraShTi pragaT karake, tU j~nAyakapariNati pragaT kar ki jisase mukti kA prayAN prArambha hogA ..411..


Page 185 of 212
PDF/HTML Page 200 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it
185

maraN to AnA hI hai jab sab kuCh ChUT jAyagA . bAharakI ek vastu Cho.Dneme.n tujhe duHkh hotA hai, to bAharake samasta dravya-kShetra-kAl-bhAv ekasAth ChUTane par tujhe kitanA duHkh hogA ? maraNakI vedanA bhI kitanI hogI ? ‘koI mujhe bachAo’ aisA terA hR^iday pukAratA hogA . parantu kyA koI tujhe bachA sakegA ? tU bhale hI dhanake Dher lagA de, vaidya-DAkTar bhale sarva prayatna kar ChUTe.n, AsapAs kha.De hue anek sage-sambandhiyo.nkI or tU bhale hI dInatAse Tukur- Tukur dekhatA rahe, tathApi kyA koI tujhe sharaNabhUt ho aisA hai ? yadi tUne shAshvat svaya.nrakShit j~nAnAnandasvarUp AtmAkI pratIti-anubhUti karake Atma-ArAdhanA kI hogI, AtmAme.nse shAnti pragaT kI hogI, to vah ek hI tujhe sharaN degI . isaliye abhIse vah prayatna kar . ‘sir par maut ma.nDarA rahA hai’ aisA bArambAr smaraName.n lAkar bhI tU puruShArtha chalA ki jisase ‘ab ham amar bhaye, na mare.nge’ aise bhAvame.n tU samAdhipUrvak dehatyAg kar sake . jIvaname.n ek shuddha AtmA hI upAdey hai ..412..