Benshreeke Vachanamrut-Hindi (itrans transliteration). Bol: 215-269 ; Bol-No- 251-300.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 6 of 12

 

Page 86 of 212
PDF/HTML Page 101 of 227
single page version

86 ]

bahinashrIke vachanAmR^it

mumukShu jIv shubhame.n lagatA hai, parantu apanI shodhak vR^itti bah na jAyapane satsvarUpakI shodh chalatI rahe is prakAr lagatA hai . shuddhatAkA dhyey Cho.Dkar shubhakA Agrah nahI.n rakhatA .

tathA vah ‘mai.n shuddha hU.N, mai.n shuddha hU.N’ karake paryAyakI ashuddhatAko bhUl jAysvachChanda ho jAy aisA nahI.n karatA; shuShkaj~nAnI nahI.n ho jAtA, hR^idayako bhIgA huA rakhatA hai ..215..

jo vAstavame.n sa.nsArase thak gayA hai usIko samyagdarshan pragaT hotA hai . vastukI mahimA barAbar khyAlame.n A jAne par vah sa.nsArase itanA adhik thak jAtA hai ki ‘mujhe kuCh bhI nahI.n chAhiye, ek nij Atmadravya hI chAhiye’ aisI dra.DhtA karake bas ‘dravya so hI mai.n hU.N’ aise bhAvarUp pariNamit ho jAtA hai, anya sab nikAl detA hai .

draShTi ek bhI bhedako svIkAr nahI.n karatI . shAshvat dravya par sthir huI draShTi yah dekhane nahI.n baiThatI ki ‘mujhe samyagdarshan yA kevalaj~nAn huA yA


Page 87 of 212
PDF/HTML Page 102 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it

[ 87

nahI.n’ . usedravyadraShTivAn jIvakokhabar hai ki ana.nt kAlame.n ana.nt jIvo.nne is prakAr dravya par draShTi jamAkar ana.nt vibhUti pragaT kI hai . dravyadraShTi hone par dravyame.n jo-jo ho vah pragaT hotA hI hai; tathApi ‘mujhe samyagdarshan huA, mujhe anubhUti huI’ is prakAr draShTi paryAyame.n chipakatI nahI.n hai . vah to prAra.nbhase pUrNatA tak, sabako nikAlakar, dravya par hI jamI rahatI hai . kisI bhI prakArakI AshA binA bilakul nispR^ihabhAvase hI draShTi pragaT hotI hai ..216..

dravyame.n utpAd-vyay-dhrauvya sab hone par bhI kahI.n dravya aur paryAy dono.n samAn koTike nahI.n hai.n; dravyakI koTi uchcha hI hai, paryAyakI koTi nimna hI hai . dravyadraShTivAnako a.ntarame.n itanA adhik ras- kasayukta tattva dikhAyI detA hai ki usakI draShTi paryAyame.n nahI.n chipakatI . bhale hI anubhUti ho, parantu draShTi anubhUtime.nparyAyame.nchipak nahI.n jAtI . ‘ahA ! aisA AshcharyakArI dravyasvabhAv pragaT


Page 88 of 212
PDF/HTML Page 103 of 227
single page version

88 ]

bahinashrIke vachanAmR^it

huA arthAt anubhavame.n AyA !’ aisA j~nAn jAnatA hai, parantu draShTi to shAshvat sta.nbh pardravyasvabhAv parjamI so jamI hI rahatI hai ..217..

koI ekAntame.n nivAs karanevAlAekAnta- priymanuShya ho, use jabaran bAhya kAryame.n laganA pa.De to vah UparI draShTise lagatA huA dikhatA avashya hai, parantu kaun jAnatA hai ki vah bAhyame.n AyA hai yA nahI.n !! athavA koI ati durbal manuShya ho aur usake sir par koI kAryakA bojh rakh de to use kitanA kaThin lagatA hai ? usI prakAr j~nAnIko j~nAnadhArA vartaneke kAraN bAhya kAryo.nme.n laganA bojharUp lagatA hai ..218..

chAhe jaise kaThin samayame.n apane j~nAn-dhyAnakA samay nikAl lenA chAhiye . yah amUlya jIvan chalA jA rahA hai . ise vyartha nahI.n ga.NvAnA ..219..

j~nAyakapariNatikA dra.Dh abhyAs karo . shubh


Page 89 of 212
PDF/HTML Page 104 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it

[ 89

bhAvake kartR^itvame.n bhI samasta lokakA kartR^itva samAyA huA hai ..220..

sarvasvarUpase upAdey mAtra shuddhopayog hai . a.ntarmuhUrtako nahI.n kintu shAshvat a.ntarame.n rah jAnA vahI nij svabhAv hai, vahI kartavya hai ..221..

muni bArambAr AtmAke upayogakI AtmAme.n hI pratiShThA karate hai.n . unakI dashA nirAlI, parake pratiba.ndhase rahit, keval j~nAyakame.n pratibaddha, mAtra nijaguNo.nme.n hI ramaNashIl, nirAlambI hotI hai . munirAj mokShapa.nthame.n prayAN Arambha kiyA use pUrNa karate hai.n ..222..

shuddhAtmAme.n sthir honA vahI kArya hai, vahI sarvasva hai . sthir ho jAnA hI sarvasva hai, shubh bhAv Aye parantu vah sarvasva nahI.n hai ..223..

a.ntarAtmA to din aur rAt a.ntara.ngame.n AtmA, AtmA


Page 90 of 212
PDF/HTML Page 105 of 227
single page version

90 ]

bahinashrIke vachanAmR^it

aur AtmAaisA karate-karate, a.ntarAtmabhAvarUp pariNamate-pariNamate, paramAtmA ho jAtA hai ..224..

ahA ! amoghrAmabAN samAnguruvachan ! yadi jIv taiyAr ho to vibhAv TUT jAtA hai, svabhAv pragaT ho jAtA hai . avasar chUkane jaisA nahI.n hai ..225..

apanA agAdh ga.nbhIr j~nAyakasvabhAv pUrNa rItise dekhane par samasta lokAlok bhUt-bhaviShyakI paryAyo.n sahit samayamAtrame.n j~nAt ho jAtA hai . adhik jAnanekI AkA.nkShAse bas hoo, svarUpanishchal hI rahanA yogya hai ..226..

shuddhanayake viShayabhUt AtmAkI svAnubhUti sukharUp hai . AtmA svayamev ma.ngalarUp hai, AnandarUp hai; isaliye AtmAkI anubhUti bhI ma.ngalarUp eva.n AnandarUp hai ..227..


Page 91 of 212
PDF/HTML Page 106 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it

[ 91

AtmAke astitvako pahichAnakar svarUpame.n sthir ho jA, bas !....terA astitva AshcharyakArI ana.nt guNaparyAyase bharA hai; usakA sampUrNa svarUp bhagavAnakI vANIme.n bhI pUrA nahI.n A sakatA . usakA anubhav karake usame.n sthir ho jA ..228..

muniko sa.nyam, niyam aur tapsabame.n AtmA samIp hotA hai . ahA ! tU to AtmAkI sAdhanA karane nikalA hai.....vahA.N yah laukik jano.nke parichayakA ras kyo.n ?

tujhe shuddhi ba.DhAnA ho, duHkhase ChUTanekI bhAvanA ho, to adhik guNavAle yA samAn guNavAle AtmAke sa.ngame.n rahanA .

laukik sa.ng terA puruShArtha ma.nd honekA kAraN hogA . visheSh guNIkA sa.ng tere chaitanyatattvako nihAranekI pariNatime.n visheSh vR^iddhikA kAraN hogA .

achAnak A pa.De asatsa.ngame.n to svaya.n puruShArtha rakhakar alag rahe, parantu svaya.n rasapUrvak yadi asatsa.ng karegA to apanI pariNati manda pa.D.h.h jAyagI .


Page 92 of 212
PDF/HTML Page 107 of 227
single page version

92 ]

bahinashrIke vachanAmR^it

yah to svarUpame.n jhUlate hue muniyo.nko

(AchAryadevakI) sIkh hai . nishchay-vyavahArakI sa.ndhi hI aisI hai . is prakAr apanI bhUmikAnusAr sabako samajh lenA hai ..229..

AtmA to AshcharyakArI chaitanyamUrti ! pratham use chAro.n orase pahichAnakar, pashchAt nay-pramANAdike pakSha Cho.Dkar a.ntarame.n sthir ho jAnA . tab a.ntarase hI mukta svarUp pragaT hogA . svarUpame.n sthir hue j~nAnI hI sAkShAt atIndriy AnandAmR^itakA anubhav karate hai.n‘ta ev sAkShAt amR^ita.n pibanti’ ..230..

AtmAke guN gAte-gAte guNI ho gayAbhagavAn ho gayA; asa.nkhya pradesho.nme.n ana.nt guNaratno.nke kamare sab khul gaye ..231..

j~nAtAkA dhyAn karate-karate AtmA j~nAnamay ho gayA, dhyAnamay ho gayAekAgratAmay ho gayA .


Page 93 of 212
PDF/HTML Page 108 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it

[ 93

a.ndar chaitanyake nandanavaname.n use sab kuCh mil gayA; ab bAhar kyo.n jAye? grahaN karane yogya AtmAko grahaN kar liyA, Cho.Dne yogya sab ChUT gayA; ab kisaliye bAhar jAye ? 232..

a.ndarase j~nAn eva.n Ananda asAdhAraNarUpase pUrNa pragaT hue use ab bAharase kyA lenA bAkI rahA ? nirvikalpa hue so hue, bAhar Ate hI nahI.n ..233..

mujhe abhI bahut karanA bAkI haiaisA mAnanevAleko hI Age ba.DhnekA avakAsh rahatA hai . ana.nt kAlame.n ‘mujhe AtmAkA kalyAN karanA hai’ aise pariNAm jIvane aneko.n bAr kiye, parantu vividh shubh bhAv karake uname.n sarvasva mAnakar vahA.N sa.ntuShTa ho gayA . kalyAN karanekI sachchI vidhi nahI.n jAnI ..234..

svataHsiddha vastukA svabhAv vastuse pratikUl kyo.n hogA ? vastukA svabhAv to vastuke anukUl hI hotA


Page 94 of 212
PDF/HTML Page 109 of 227
single page version

94 ]

bahinashrIke vachanAmR^it

hai, pratikUl ho hI nahI.n sakatA . svataHsiddha vastu svaya.n apaneko duHkharUp ho hI nahI.n sakatI ..235..

malinatA TikatI nahI.n hai aur malinatA ruchatI nahI.n hai; isaliye malinatA vastukA svabhAv ho hI nahI.n sakatA ..236..

he AtmA ! yadi tujhe vibhAvase ChUTakar mukta dashA prApta karanI ho to chaitanyake abhed svarUpako grahaN kar . dravyadraShTi sarva prakArakI paryAyako dUr rakhakar ek nirapekSha sAmAnya svarUpako grahaN karatI hai; dravyadraShTike viShayame.n guNabhed bhI nahI.n hote . aisI shuddha draShTi pragaT kar .

aisI draShTike sAth vartatA huA j~nAn vastume.n vidyamAn guNo.n tathA paryAyo.nko, abhed tathA bhedako, vividh prakArase jAnatA hai . lakShaN, prayojan ityAdi apekShAse guNo.nme.n bhinnatA hai aur vastu-apekShAse abhed hai aisA j~nAn jAnatA hai . ‘is AtmAkI yah paryAy pragaT huI, yah samyagdarshan huA, yah munidashA huI,


Page 95 of 212
PDF/HTML Page 110 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it

[ 95

yah kevalaj~nAn huA’is prakAr sab mahimAvanta paryAyo.nko tathA anya sarva paryAyo.nko j~nAn jAnatA hai . aisA hone par bhI shuddha draShTi (sAmAnyake sivA) kisI prakArame.n nahI.n rukatI .

sAdhak jIvako bhUmikAnusAr dev-gurukI mahimAke, shrutachintavanake, aNuvrat-mahAvratake ityAdi vikalpa hote hai.n, parantu ve j~nAyakapariNatiko bhArarUp hai.n kyo.nki svabhAvase viruddha hai.n . apUrNa dashAme.n ve vikalpa hote hai.n; svarUpame.n ekAgra hone par, nirvikalpa svarUpame.n nivAs hone par, ve sab ChUT jAte hai.n . pUrNa vItarAg dashA hone par sarva prakArake rAgakA kShay hotA hai .

aisI sAdhakadashA pragaT karane yogya hai ..237..

yadi tujhe apanA paribhramaN miTAnA ho to apane dravyako tIkShNa buddhise pahichAn le . yadi dravya tere hAthame.n A gayA to tujhe mukti kI paryAy sahaj hI prApta ho jAyagI ..238..


Page 96 of 212
PDF/HTML Page 111 of 227
single page version

96 ]

bahinashrIke vachanAmR^it

shubhakA vyavahAr bhI asAr hai, usame.n rukane jaisA nahI.n hai . koI manuShya nagarakA dhyey banAkar chalane lage to bIch-bIchame.n grAm, khet, vR^ikShAdi sab Ate hai.n, parantu vah sab Cho.DtA jAtA hai; usI prakAr sAdhakako yah shubhAdikA vyavahAr bIchame.n AtA hai parantu sAdhya to pUrNa shuddhAtmA hI hai . isaliye vah vyavahArako Cho.DtA huA pUrNa shuddhAtmasvarUpame.n hI pahu.Nch jAtA hai ..239..

are jIv ! ananta-ananta kAl bIt gayA, tUne parakA to kabhI kuCh kiyA hI nahI.n; a.ntarame.n shubhAshubh vikalpa karake janma-maraN kiye hai.n . ab ana.nt guNo.nkA piNDa aisA jo nij shuddhAtmA use barAbar samajhakar, usIme.n tIkShNa draShTi karake, prayAN kar; usIkA shraddhAn, usakI anubhUti, usIme.n vishrAm kar ..240..

oho ! yah to bhagavAn AtmA ! sarvA.ng sahajAnandakI mUrti ! jahA.Nse dekho vahA.N Ananda,


Page 97 of 212
PDF/HTML Page 112 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it

[ 97

Ananda aur Ananda . jaise mishrIme.n sarvA.ng miThAs vaise hI AtmAme.n sarvA.ng Ananda ..241..

chaitanyadevakI oT le, usakI sharaName.n jA; tere sab karma TUTakar naShTa ho jAya.Nge . chakravartI mArgase nikale to aparAdhI log kA.Np uThate hai.n, phi ra yah to tIn lokakA bAdashAhchaitanyachakravartI ! usake samakSha ja.Dkarma kha.De hI kaise rah sakate hai.n ? 242..

j~nAyak AtmA nitya eva.n abhed hai; draShTike viShayabhUt aise usake svarUpame.n anitya shuddhAshuddha paryAye.n yA guNabhed kuCh hai.n hI nahI.n . prayojanakI siddhike liye yahI paramArtha-AtmA hai . usIke Ashrayase dharma pragaT hotA hai ..243..

oho ! AtmA to ananta vibhUtiyo.nse bharapUr, ana.nt guNo.nkI rAshi, ana.nt guNo.nkA vishAl parvat hai ! chAro.n or guN hI bhare hai.n . avaguN ek bhI nahI.n ba. va. 7


Page 98 of 212
PDF/HTML Page 113 of 227
single page version

98 ]

bahinashrIke vachanAmR^it

hai . oho ! yah mai.n ? aise AtmAke darshanake liye jIvane kabhI sachchA kautUhal hI nahI.n kiyA ..244..

‘mai.n mukta hI hU.N . mujhe kuCh nahI.n chAhiye . mai.n to paripUrNa dravyako paka.Dkar baiThA hU.N .’is prakAr jahA.N a.ntarame.n nirNay karatA hai, vahA.N ana.nt vibhUti a.nshataH pragaT ho jAtI hai ..245..

AyudhashAlAme.n chakraratna pragaT huA ho, phi ra chakravartI ArAmase baiThA nahI.n rahatA, Chah khaNDako sAdhane jAtA hai; usI prakAr yah chaitanyachakravartI jAgR^it huA, samyagdarshanarUpI chakraratna prApta huA, ab to apramatta bhAvase kevalaj~nAn hI legA ..246..

AtmasAkShAtkAr hI apUrva darshan hai . ana.nt kAlame.n na huA ho aisA, chaitanyatattvame.n jAkar jo divya darshan huA, vahI alaukik darshan hai . siddhadashA takakI sarva labdhiyA.N shuddhAtmAnubhUtime.n


Page 99 of 212
PDF/HTML Page 114 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it

[ 99

jAkar milatI hai.n ..247..

vishvakA adbhut tattva tU hI hai . usake a.ndar jAne par tere ana.nt guNo.nkA bagIchA khil uThegA . vahI.n j~nAn milegA, vahI.n Ananda milegA; vahI.n vihAr kar . ana.nt kAlakA vishrAm vahI.n hai ..248..

tU a.ntarame.n gahare-gahare utar jA, tujhe nij paramAtmAke darshan ho.nge . vahA.Nse bAhar AnA tujhe suhAyagA hI nahI.n ..249..

muniyo.nko a.ntarame.n pag-pag parpuruShArthakI paryAy-paryAyame.npavitratA jharatI hai ..250..

dravya use kahate hai.n jisake kAryake liye dUsare sAdhano.nkI rAh na dekhanA pa.De ..251..


Page 100 of 212
PDF/HTML Page 115 of 227
single page version

100 ]

bahinashrIke vachanAmR^it

bhedaj~nAnake lakShase vikalpAtmak bhUmikAme.n AgamakA chi.ntavan mukhya rakhanA . visheSh shAstraj~nAn mArgakI chaturdishA sUjhanekA kAraN banatA hai; vah sat-mArgako sugam banAtA hai ..252..

AtmAko tIn kAlakI pratIti karaneke liye aise vikalpa nahI.n karanA pa.Dte ki ‘mai.n bhUtakAlame.n shuddha thA, vartamAname.n shuddha hU.N, bhaviShyame.n shuddha rahU.NgA’; parantu vartamAn ek samayakI pratItime.n tIno.n kAlakI pratIti samA jAtI haiA jAtI hai ..253..

jis prakAr jIvako apaneme.n honevAle sukh- duHkhakA vedan hotA hai vah kisIse pUChane nahI.n jAnA pa.DtA, usI prakAr apaneko svAnubhUti hotI hai vah kisIse pUChanA nahI.n pa.DtA ..254..

a.ntarakA aparichit mArga; a.ntarame.n kyA ghaTamAl chalatI hai usakA Agam eva.n gurukI vANIse hI nirNay


Page 101 of 212
PDF/HTML Page 116 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it

[ 101

kiyA jA sakatA hai . bhagavAnakI syAdvAd-vANI hI tattvakA prakAshan kar sakatI hai . jinendravANI aur guruvANIkA avalamban sAth rakhanA; tabhI tU sAdhanAke Dag bhar sakegA ..255..

sAdhakadashAkI sAdhanA aisI kar ki jisase terA sAdhya pUrA ho . sAdhakadashA bhI apanA mUl svabhAv to hai nahI.n . vah bhI prayatnarUp apUrNa dashA hai, isaliye vah apUrNa dashA bhI rakhane yogya to hai hI nahI.n ..256..

shuddha dravyasvabhAvakI draShTi karake tathA ashuddhatAko khyAlame.n rakhakar tU puruShArtha karanA, to mokSha prApta hogA ..257..

tU vichAr kar, tere liye duniyAme.n ek AtmAke sivA aur kaun AshcharyakArI vastu hai ?koI nahI.n . jagatame.n tUne sab prakArake prayAs kiye, sab dekhA, sab


Page 102 of 212
PDF/HTML Page 117 of 227
single page version

102 ]

bahinashrIke vachanAmR^it

kiyA, parantu ek j~nAnasvarUp, sukhasvarUp, ana.ntaguNamay aise AtmAko kabhI pahichAnA nahI.n, use pahichAn . bas, vahI ek karanA bAkI rah jAtA hai ..258..

kisI prakArakI pravR^ittime.n kha.DA rahanA vah AtmAkA svabhAv nahI.n hai . ek AtmAme.n hI rahanA vah hitakArI, kalyANakArI aur sarvasva hai ..259..

shuddhAtmAko jAne binA bhale hI kriyAke Dher lagA de, parantu usase AtmA nahI.n jAnA jA sakatA; j~nAnase hI AtmA jAnA jA sakatA hai ..260..

draShTi pUrNa AtmA par rakhakar tU Age ba.Dh.h.h to siddha bhagavAn jaisI dashA ho jAyagI . yadi svabhAvame.n adhUrApan mAnegA to pUrNatAko kabhI prApta nahI.n kar sakegA . isaliye tU adhUrA nahI.n, pUrNa haiaisA mAn ..261..


Page 103 of 212
PDF/HTML Page 118 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it

[ 103

dravya sUkShma hai; isaliye upayogako sUkShma kar to sUkShma dravya paka.Dme.n AyagA . sUkShma dravyako paka.Dkar ArAmase AtmAme.n baiThanA vah vishrAm hai ..262..

sAdhanA karanevAleko koI spR^ihA nahI.n hotI . mujhe dUsarA kuCh nahI.n chAhiye, ek AtmA hI chAhiye . is kShaN vItarAgatA hotI ho to dUsarA kuCh hI nahI.n chAhiye; parantu a.ntarame.n nahI.n rahA jAtA, isaliye bAhar AnA pa.DtA hai . abhI kevalaj~nAn hotA ho to bAhar hI na Aye.n ..263..

tere chittame.n jab tak dUsarA ra.ng samAyA hai, tab tak AtmAkA ra.ng nahI.n lag sakatA . bAharakA sArA ras ChUT jAy to AtmAj~nAyakadev pragaT hotA hai . jise guNaratno.nse gu.NthA huA AtmA mil jAy, use in tuchCha vibhAvo.nse kyA prayojan ? 264..

AtmA jAnanevAlA hai, sadA jAgR^itasvarUp hI hai .


Page 104 of 212
PDF/HTML Page 119 of 227
single page version

104 ]

bahinashrIke vachanAmR^it

jAgR^itasvarUp aise AtmAko pahichAne to paryAyame.n bhI jAgR^iti pragaT ho . AtmA jAgatI jyoti hai, use jAn ..265..

yadi tujhe janma-maraNakA nAsh karake AtmAkA kalyAN karanA ho to is chaitanyabhUmime.n kha.DA rahakar tU puruShArtha kar; tere janma-maraNakA nAsh ho jAyagA . AchAryadev karuNApUrvak kahate hai.n :tU mukta svarUp AtmAme.n nispR^ihatAse kha.DA rah . mokShakI spR^ihA aur chintAse bhI mukta ho . tU svayamev sukharUp ho jAyagA . tere sukhake liye ham yah mArga batalA rahe hai.n. bAharake vyartha prayatnase sukh nahI.n milegA ..266..

j~nAnI dravyake Alambanake balase, j~nAname.n nishchay- vyavahArakI maitrIpUrvak, Age ba.DhtA jAtA hai aur chaitanya svaya.n apanI adbhutatAme.n samA jAtA hai ..267..

bAhya rog AtmAkI sAdhak dashAko nahI.n rok


Page 105 of 212
PDF/HTML Page 120 of 227
single page version

bahinashrIke vachanAmR^it

[ 105

sakate, AtmAkI j~nAtR^itvadhArAko nahI.n to.D.h.h sakate . pudgalapariNatirUp upasarga kahI.n AtmapariNatiko nahI.n badal sakate ..268..

aho ! dev-shAstra-guru ma.ngal hai.n, upakArI hai.n . hame.n to dev-shAstra-gurukA dAsatva chAhiye .

pUjya kahAnagurudevase to mukti kA mArga milA hai . unho.nne chAro.n orase mukti kA mArga prakAshit kiyA hai . gurudevakA apAr upakAr hai . vah upakAr kaise bhUlA jAy ?

gurudevakA dravya to alaukik hai . unakA shrutaj~nAn aur vANI AshcharyakArI hai .

param-upakArI gurudevakA dravya ma.ngal hai, unakI amR^itamayI vANI ma.ngal hai . ve ma.ngalamUrti hai.n, bhavodadhitAraNahAr hai.n, mahimAvanta guNo.nse bharapUr hai.n .

pUjya gurudevake charaNakamalakI bhakti aur unakA dAsatva nira.ntar ho ..269..