Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (English transliteration). Track: 158.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 155 of 286

 

PDF/HTML Page 997 of 1906
single page version

Trek-158 (audio) (View topics)

mumukShu- .. bauddhik vishvAs AtA hai, usake bAd anubhUt karaneke liye use kuchh prayatna karanekI AvashyakatA hai? athavA kaisA prayatna karanA chAhiye?

samAdhAna- pahale use gnAnase jAne ki yah merA svabhAv hai. lakShaNase pahichAne ki yah jAnanevAlA hai vah main hUn, ye jo vibhAv, sankalpa-vikalpa hote hain vah merA svabhAv nahIn hai. merA svabhAv bhinna hai. pahale use usake lakShaNase pahichAnakar usamen lInatA kare. bArambAr usakA abhyAs kare ki yah main hUn, yah main nahIn hUn. yah merA svabhAv (hai). usakI ekatvabuddhi toDe. yah sharIr main nahIn hUn, vikalpa main nahIn hUn, anAdikA abhyAs hai, vah abhyAs toDakar apane svabhAvakA abhyAs kare. bArambAr main yah AtmA, main chaitanya gnAnasvabhAv, main gnAyak svabhAv (hUn), aisA bArambAr usakA abhyAs kare. usamen lInatA kare, usakI ekAgratA kare, bArambAr kare, aisA ugratAse kare.

pahale svayamko pahachAne, yathArtha gnAn kare to use phir yathArtha dhyAn hotA hai. pahale usakA yathArtha gnAn kare ki yah svabhAv hai vahI main hUn, anya kuchh main nahIn hUn. aisI yathArtha shraddhA karake phir usakI ekAgratA kare to vikalpa TUTakar use svAnubhUti honekA prasang Aye. pahale yathArtha gnAn kare. usamen shAstrakA jyAdA gnAn ho aisA nahIn hai, parantu prayojanabhUt AtmA hai, us AtmAkA svabhAv kyA? usake guN kyA? usakI paryAy kyA? ye vibhAvaparyAy kyA? ye pudagal kyA? ye chaitanya kyA? usakA mUl prayojanabhUt pahachAn le, usakA bhedagnAn kare ki yah main nahIn hUn aur yah main hUn. aisA pahale antar vichArase nirNay kare, phir antar usakA svabhAv pahichAnakar kare, phir usamen ekAgratA kare to hotA hai.

mumukShu- sansArake chAlU jIvan prasangamen ashAnti rahatI ho isaliye usamen ekAgratA nahIn hotI ho to usake liye kyA upAy karanA?

samAdhAna- ashAnti rahatI ho to usakI AtmA-orakI ruchi bArambAr baDhAnI. bAharakI ruchi, bAharakI mahimA, bAharamen lInatA Adi hai... AtmAmen hI sarvasva hai, bAharamen kuchh nahIn hai. AtmA koI apUrva chIj hai, AtmA koI adbhUt vastu hai, ye sab nisAr hai. sArabhUt ho to AtmA hai, aisA nirNay bArambAr karake usakI mahimA


PDF/HTML Page 998 of 1906
single page version

baDhAye, usakI ruchi baDhAye, usake vichAr baDhAye, usakA chintavan baDhAye to vah ras, usakI AkulatA kam ho. aur tattvakA vichAr baDhAtA jAy, usakA abhyAs baDhAtA jAy to phir usamen yathArtha gnAn ho to phir use yathArtha shAnti AnekA prasang bane. yathArtha ekAgratA kare to. parantu pahale use sachchI samajh barAbar honI chAhiye. yathArtha mArgako jAne to usamen sachchI ekAgratA ho.

mumukShu- sachche dhyAnakA svarUp kyA hai?

samAdhAna- sarvapratham AtmAkA astitva pahichAne. aisI hI ye vikalpa toD dUn, ye vikalpa toD dUn, (aisA kare) lekin AtmA kyA hai, use pahichAne binA vikalpa toDakar kahAn jAyegA? vikalpa TUTegA bhI nahIn. vikalpa kam honge lekin TUTenge nahIn. parantu vikalpa rahit vastu kyA hai? vikalpa rahit AtmA gnAyak jAnanevAlA gnAyak hai, vah tattva hI bhinna hai. pahale usakA astitva pahichAne, usakA svabhAv pahichAne. dhyAn karake kahAn khaDA rahanA? jo vastu hai use grahaN kare ki ya AtmAkA svabhAv aur ye parakA svabhAva. is prakAr use barAbar grahaN kare, yathArtha gnAn karake, to dhyAn hotA hai. aise hI samajhe binA dhyAn kare, vikalpa kam karun, kma karun. Atma padArtha kahAn khaDe rahanA ye to mAlUm nahIn, kahAn sthir rahanA? vikalpa TUTe to vikalpa kam ho, athavA to use shUnyatA jaise lage.

dhyAn to use kahen ki andarase kuchh jAgRuti Ave. antaramen AtmAmen use koI apUrvatA lage. apUrva, kuchh apUrva lage to use dhyAn kahen. shUnyatA A jAy to vah koI dhyAn nahIn hai. antaramen vastuko grahaN karake dhyAn honA chAhiye. nahIn to dhyAn to.. usamen AtA hai na? dhyAn tarangarUp hotA hai. yathArtha gnAn binAkA dhyAn tarangarUp hotA hai.

mumukShu- shrImadamen.

samAdhAna- shrImadamen AtA hai.

mumukShu- ... bhUl naye prakArakI hogI ki jis kAraN jIv samyagdarshan prApta nahIn kar sakA?

samAdhAna- bhUl to anek jAtakI (hai). parako apanA mAnA vah usakI bhUl hai. anek jAtakI. kahIn na kahIn jIv aTakA hai. kahIn thoDA kuchh kiyA aur aTak gayA ki mainne bahut kiyA. thoDA gnAn karake aTak gayA, thoDI kriyA karake aTak gayA, thoDA shubhabhAv kiyA to main to bahut dharma karatA hUn, aise aTak gayA. thoDA vairAgya karake aTak gayA, kuchh tyAg kiyA to, mainne bahut tyAg kiyA, mainne bahut dharma kiyA, aisA karake aTak gayA. kahIn-kahIn aTak gayA. thoDe shAstra dhokh liye


PDF/HTML Page 999 of 1906
single page version

to usamen aTak gayA. aise kahIn-kahIn aTak gayA, mAnon mainne bahut kiyA. lekin jabatak svayamko-chaitanyako pahachAnA nahIn hai, antaramense kuchh pragaT nahIn huA yA antaramen use koI apUrvatA Aye to use kisIko pUchhane bhI nahIn jAnA paDe. usake AtmAmense hI aisA Aye ki yahI mArga hai. antaramense aisI koI apUrvatA aur yathArtha mArgakI pratIti aur aisA Ananda Aye kI yahI mArga hai. jo bhagavAnane kahA vah yahI mArga hai, isI svAnubhUtike mArga par Age baDhA jAtA hai. usakA antarang hI use kah detA hai. ... aTak jAtA hai. koI gnAnamen, koI jUThe dhyAnamen, kuchh kriyAommen, kuchh-kuchh thoDA-thoDA karake aTak jAtA hai. mUl vastuko pahichAne binA. bIchamen shubhabhAv Aye to mainne bahut shubhabhAv kiye. mainne bahut dayA, bhakti, ye-vo, dAn diyA, sab bahut kiyA, mainne bahut dharma kiyA. bAharase dharma nahIn hotA hai, vah to shubhabhAv ho to puNyabandha hotA hai. antaramense shuddhAtmAko pahichAne to svabhAvamense dharma hotA hai. kahIn- kahIn bAharamen aTak jAtA hai.

mumukShu- apanA agnAn hI usamen kAraN hai yA aur kuchh?

samAdhAna- nahIn, apanA hI kAraN hai, koI anya kAraN nahIn hai. apanI agnAnatAse hI svayam rakhaDA hai. koI dUsarA use rakhaDAtA nahIn. koI use kuchh nahIn kahatA. karma to nimittamAtra hai. apanI bhrAnti aur apanI bhUlase rakhaDA hai. svayam bhUl kI hai, svayam hI toDe. guru yathArtha mArga darshAye, mArgako grahaN karanA apane hAthakI bAt hai. gurudevane anek prakArase svarUp samajhAyA hai. apUrva mArga batAyA hai. grahaN karanA apane hAthakI bAt hai.

mumukShu- bahinashrI! samyak puruShArtha mAne kyA? samyak puruShArtha, sachchA puruShArtha- satya puruShArtha mAne kyA?

samAdhAna- samyak puruShArtha ki jisake pIchhe AtmA pragaT ho. AtmA ananta guNonse bharapUr hai. AtmAmen ananta shaktiyAn hain. AtmA jisamen pragaT ho vah samyak puruShArtha hai. jis puruShArthamen AtmA pragaT na ho, vikalpakA abhAv hokar nirvikalpa dashA jo svAnubhUtikA mArga hai, vah pragaT na ho, us panth par nahIn jAnA ho aur mAtra shubhabhAv ho, jis shubhabhAvase puNyabandha ho, to vah samyak puruShArtha nahIn hai. puNya bandhe to svarga milatA hai. vah samyak puruShArtha nahIn hai.

samyak puruShArtha usakA nAm hai ki jisamen sva-parakA bhedagnAn ho ki ye vastu main nahIn hUn. main to chaitanya koI apUrva vastu chaitanya chamatkArI, chaitanya chintAmaNi vastu main hUn. aisI koI andarase vastu grahaN hokar puruShArtha ho to vah samyak puruShArtha hai. bAkI vikalpa manda kiye, rAg manda kiyA, sab kiyA, shubhabhAv kiye, parantu jahAn


PDF/HTML Page 1000 of 1906
single page version

puNya bandhA aur AtmAkA svarUp, andar svAnubhUti pragaT nahIn huyI to vah samyak puruShArtha nahIn hai.

athavA to svAnubhUtike mArga par ho to vah samyakake mArga par hai, samyakatva sanmukh hai. AtmA kaise pahachAnA jAy? AtmAkA svarUp kyA hai? bhedagnAnakA abhyAs kare, us mArga par jAy, usakA vichAr, vAnchan Adi kare to vah mArga par hai. parantu shubhabhAvamen hI dharma mAne to vah samyak puruShArtha nahIn hai.

mumukShu- bahinashrI! svayam svabhAv sanmukh hai ki nahIn, aisA usako khyAl A jAtA hai ki svayam samyak sanmukh hai?

samAdhAna- svayamkA AtmA svayamko javAb de ki is mArgase.. ye svAnubhUtikA hI mArga hai. isI mArgase svAnubhUti pragaT hotI hai, dUsare mArgase nahIn hogI. bhedagnAnake mArga par, svabhAv grahaN karaneke mArga par, bhedagnAnake mArga par hI svAnubhUti pragaT hotI hai aur svayam apanA jAn sakatA hai ki isI mArgase svAnubhUti pragaT hotI hai.

yadi nahIn jAn sake to... sab usI mArga par jAte hain. pahalese svAnubhUti ho nahIn jAtI, parantu pahale svayam nirNay karatA hai ki isI mArga par jAyA jAtA hai. mArgakA svayamko gnAn hotA hai to use mArga par jAtA hai. apanA AtmA javAb detA hai ki isI mArga par svAnubhUti pragaT hotI hai.

mumukShu- aisA svayamko khyAl A jAtA hai?

samAdhAna- khyAl A jAtA hai ki isI mArgase svAnubhUti hotI hai. muumukShu- main sachche mArga par hUn, aisA bhI khyAl A jAtA hai?

samAdhAna- hAn, svayamko khyAl A jAtA hai.

mumukShu- bahinashrI! kartA-karmakI bhUl kaisI hogI?

samAdhAna- main paradravyakA kar sakatA hUn, main paradravyako badal sakatA hUn, vah sab kartA-karmakI bhUl hai. main gnAyak hUn, main dUsarekA nahIn kar sakatA hUn, parantu mere svabhAvakA kArya kar sakatA hUn. mere antaramen jo gnAn, darshan, chAritra Adi guN hai, ananta guN hain, use main pragaT kar sakatA hUn. parantu main is pudagalake, sharIrake kArya main nahIn kar sakatA hUn. vah sab kartA-karmakI bhUl hai.

bAharamen mainne kisIkA achchhA kar diyA, kisIko ye kar diyA, vah sab to puNya- pAp anusAr hotA hai. usamen svayam nimittamAtra hai. usake bhAv karatA hai, bAkI kisIkA kar nahIn sakatA hai. usake svayamke sharIramen rog Aye to bhI vah kuchh nahIn kar sakatA, to dUsarA to kyA kar sake? paradravyakA kuchh nahIn kar sakatA.

vibhAv bhI usakA svabhAv nahIn hai, puruShArthakI mandatAse vah usamen juDatA rahatA


PDF/HTML Page 1001 of 1906
single page version

hai. svayam apane shuddhAtmAkA kArya kar sakatA hai aur agnAn avasthAse vibhAv karatA hai. bAkI dUsare parapadArthakA vah kuchh nahIn kar sakatA. jaD padArthakA kare, koI kisIkA kare, ek chaitanya dUsarekA kare yA ek pudagal dUsarekA kare to dravyakI svatantratA hI nahIn rahI.

vastu svayam svatantra mahAn padArtha hai. sabake dravya-guN svatantra hain. kaise pariNamanA vah apane hAthakI bAt hai. ek padArtha dUsarekA kare to vah padArtha kamajor ho gayA. to dUsarA kuchh dUsarA kar de, svayam sulaTA kare, dUsarA UlaTA kar de, aisA parAdhIn vastukA svarUp hotA hI nahIn. pratyek dravya svatantra hai. svata kaise pariNamanA vah usake hAthakI bAt hai. usake hAthakI bAt hai. puruShArtha svayamko karanA rahatA hai.

mumukShu- sva aur parakA bhedagnAn kaise karanA?

samAdhAna- roj vah bAt AtI hai. karanA to svayamko paDatA hai. kaise karanA? to lakShaN pahachAnakar karanA. usakA lakShaN to pahachAnA jAy aisA hai. gnAnasvabhAvako pahichAnanA. ye vibhAv hai aur ye svabhAv hai. lakShaN pahichAnanA paDe. kAnch aur hIrekI parakh to jo jauharI ho vah kare na. lakShaNase pahachAnamen AtA hai. antaramense sachchI jignAsA ho to pahachAnamen A hI jAtA hai ki yah gnAn hai aur yah vibhAv hai. to bhedagnAn ho. lakShaN pahichAne to bhedagnAn ho. parantu usakA abhyAs chAhiye. ye gnAn hai, gnAn hai, gnAn hai, usakA bArambAr abhyAs karanA chAhiye ki yah gnAtA hai. gnAn arthAt gnAtA.

... vikalpa to Ate hain, puruShArtha karanA. palaTAnA chAhiye puruShArtha karake ki main gnAyak hUn. bArambAr usamen Tik na sake to us jAtakA vichAr, vAnchan, svAdhyAy, mahimA karanI. dev-guru-shAstrakI, AtmAkI-gnAyakakI mahimA karanI, na palaTe to. bhAvanA rakhanI, puruShArtha karanA.

muumukShu- mAtAjI! ApakA jIvane to bachapanase itanA vairAgyamay thA, adabhUt AshcharyakArI. aur hamen to aisA lagatA hai ki are..! ye duniyA aisI hai, sab chhoDane lAyak hai, bas! AtmAkA hI karanA hai.

samAdhAna- abhyAs hai na. kShaNabhar vairAgya AtA hai, phir badal jAtA hai. andar gaharAIse ho to hotA hai. usakI lagan antaramense laganI chAhiye. is manuShyajIvanamen vahI karanA hai. bArambAr usIkI lagan, bArambAr abhyAs karanA chAhiye. palaT to jAtA hai, anAdikA abhyAs hai isaliye palaT jAtA hai. aur antaramense utanI lagI ho to antaramen vahI khaTak rahA kare. are..! AtmAkA karanA bAkI rah jAtA hai. sab kiyA lekin AtmAkA karanA bAkI rah jAtA hai. aisI antaramense khaTak laganI chAhiye.


PDF/HTML Page 1002 of 1906
single page version

mumukShu- khaTak antaramen rakhanI hI chAhiye.

samAdhAna- antaramen vaise khaTak rakhanI chAhiye. to prayAs hotA hai.

mumukShu- pUrva janmakA puruShArtha hotA, tab to ho jAtA.

samAdhAna- parantu vartamAn puruShArtha to karanA paDatA hai na. pUrvake sanskAr ho to bhI puruShArtha to vartamAnamen karanA paDatA hai. jab bhI taiyAr ho, jab jAge tab saverA. jab jAgA tab saverA. jabase gurukI vANI sunI aur gurune mArga batAyA to puruShArtha karanA apane hAthakI bAt hai.

mumukShu- kitane din tak aisA lag rahA hai ki sab shUnya ho gayA, kuchh nahIn rahA. aisA ho jAtA hai.

samAdhAna- puruShArthakI mandatA hai, ruchikI mandatA hai. mandatA hai. tIvratA karanI chAhiye. is bhavamen itane kAl sunA vah pUrva hI ho gayA. pUrva paryAy vah pUrva. sharIrakI pUrva paryAy ... pariNAmakI pUrva paryAy arthAt jo kAl gayA vah sab kAl pUrva hI thA. jab bhI jAge, pUrvake sanskAr usamen milA denA. pUrvamen sunA vah saba. puruShArtha kare to pUrvamen jo sunA usakA sAth mile isaliye vah pUrvake sanskAr, dUsarA kyA hai? vah pUrva ho gayA. gurudevane jo yah mArga batAyA, mArga sUjhanekA rAstA gurudevane batAyA, yah sab sunA vah sab pUrvake sanskAr hI hai.

mumukShu- Apako kaisA lagatA hai?

samAdhAna- AtmA anupam hai to usakI paryAy bhI anupam hai. usakI anubhUti- vedan bhI anupama. anAdikA vedan hai vah to dukharUp AkulatArUp hai. asthiratArUp hai, AkulatArUp hai, khedarUp hai. ashAnti hai. jo nahIn ho sakatA hai, usakI kartAbuddhi- main karatA hUn, karatA hUn, aisI khedabuddhi karatA hai. vah to apUrva hai. apUrva shAntirUp hai, apUrva gnAnarUp hai. vah koI bolanekI bAt nahIn hai. apUrva vastu hai.

samAdhAna- .. rAg hUn, dveSh hUn, vikalpake sAth ekatvabuddhi, paryAy or, kShaNik paryAyen hotI hain utanA main, parantu akhaNDa chaitanya svabhAv main hUn, aisI dRuShTi (nahIn karatA hai). svabhAvakI or jisakI dRuShTi jAtI hai to usakA kramabaddha usI or jAtA hai. mokShakI or kramabaddha hai.

mumukShu- aur kramabaddhakA svarUp usIne jAnA hai.

samAdhAna- usIne satyarUpase jAnA hai. jo puruShArtha karatA hai, usIne kramabaddhakA svarUp jAnA hai, use hI kramabaddha hai. usakA sachchA kramabaddha hai.

mumukShu- dUsarA kramabaddha-kramabaddha bolatA hai, lekin usakA kramabaddha mAtra kalpanA hI hai.


PDF/HTML Page 1003 of 1906
single page version

samAdhAna- vah kalpanA hai. phir kramabaddha arthAt bAhya padArtha jaise hone hon vaise ho, kartAbuddhi chhoD de ki main yah nahIn karatA hUn, vah kramabaddha alaga. svabhAvakA kramabaddha to puruShArthapUrvak hI hotA hai.

mumukShu- ye to thoDA dilAsA lenekI bAt hai.

samAdhAna- hAn, bAharakA jo honevAlA hai vah kramabaddha hI hai. bAhya sanyog anukUlatA- pratikUlatAke vah sab to kramabaddha hai. parantu andar svabhAvaparyAy pragaT honI vah to puruShArthapUrvak pragaT hotI hai.

mumukShu- vah muddekI bAt hai.

samAdhAna- vah puruShArthapUrvak kramabaddha hotA hai. puruShArtha binA kramabaddha nahIn hotA. apaneAp ho jAtA hai, usamen puruShArtha nahIn hotA aur aise hI ho jAtA hai, aisA nahIn hai. jise svabhAv pragaT karanA ho usakI dRuShTi to main svabhAvakI or jAUn, aisI usakI bhAvanA hotI hai. usakI gnAyak-orakI dhArA hotI hai. use aisA nahIn hotA hai ki bhagavAnane jaisA dekhA hogA vaisA hogA. aisA nahIn, use antaramen pariNati pragaT karun aisA hotA hai. antar shuddhikI paryAy pragaT honekI or usakI puruShArthakI gati pariNamatI hai. jisakI puruShArthakI gati apanI or nahIn hai, use svabhAvakI orakA kramabaddha hotA hI nahIn.

mumukShu- mukhyatA to puruShArthakI hI hai.

samAdhAna- puruShArthakI mukhyatA hai.

mumukShu- ... nahIn Aye to kramabaddha samajhamen hI nahIn AyA.

samAdhAna- to kramabaddha samajhamen nahIn AyA hai.

mumukShu- vAsvatamen to aisA hai na?

samAdhAna- hAn, vAstavamen aisA hai ki kramabaddha samajhamen hI nahIn AyA. honevAlA hogA, svabhAvakA jo honevAlA hogA, puruShArtha honevAlA hogA to hogA, aisA kare to usakI antarakI sachchI jignAsA hI nahIn hai. jignAsuko aisA antaramense santoSh AtA hI nahIn. jise svabhAvaparyAy pragaT honevAlI hai use aisA santoSh nahIn hotA ki honA hogA vah hogA, bhagavAnane kahA hai vaise hogA, aisA santoSh nahIn AtA. use antaramen khaTak rahatI hai ki kab mujhe antaramen svabhAvaparyAy kaise pragaT ho? kaise ho? aisI use khaTak rahA karatI hai. isaliye vah svabhAvakI or usake puruShArthakI gati muDe binA rahatI nahIn. isaliye puruShArtha usakA svabhAvakI or jAtA hai, (isaliye) us prakArakA kramabaddha hai.

bAharake jo pheraphAr hote hain, usamen svayam kuchh nahIn kar sakatA. bAharake sanyog- viyog, anukUlatA-pratikUlatA saba. vibhAvaparyAyamen jaisA honA hogA vaisA hogA, aisA


PDF/HTML Page 1004 of 1906
single page version

artha kare to vah nukasAnakArak hai.

mumukShu- vah svachchhanda hai. samAdhAna- vah svachchhanda hai. apanI mandatAse hotA hai, aisI khaTak rahanI chAhiye. nahIn to use svachchhanda hogA. usamen jaisA honA hogA vaisA hogA, to use svabhAv- orakI jignAsA hI nahIn hai. aisI mumukShuko antaramen khaTak rahanI chAhiye.

prashamamUrti bhagavatI mAtano jay ho! mAtAjInI amRut vANIno jay ho!