PDF/HTML Page 1045 of 1906
single page version
mumukShu- .. muktikA pAtra..
samAdhAna- bhaviShyamen muktikA pAtra hotA hai. bhaviShya kitanA lenA vah apanI yogyatA par (AdhArit hai). ... puruShArtha pragaT ho. karanevAleko to aisA hI hotA hai ki main puruShArtha karun. AdhAr nahIn hai, svayamko bhAvanA hotI hai.
mumukShu- ... gnAyakako jaisA hai vaisA samajhakar Atma sanmukh jitanA abhyAs baDhe, utanA samIp Aye aisA kuchh?
samAdhAna- gnAyakakA abhyAs kare to samIpatA hotI hai. visheSh-visheSh gnAyakakA abhyAs kare to samIpatA hotI hai. parantu usamen mandatA rahe to der lagatI hai, tIvratA ho to jaldI ho. lekin samIp hotA hai. gnAyakakA abhyAs karanese samIp hotA hai. ... main yah nahIn hUn, dravyadRuShTi... chaitanya par dRuShTi karanekA prayatna kare. main gnAyak hUn, aisA prayatna bArambAr kare to samIp hotA hai. parantu usamen mandatA-mandatA rahA kare to dar lage, usamen tIvratA ho to jaldI ho.
mumukShu- gnAyakakI ruchi baDhe vaise gnAnamen sUkShmatA AtI jAtI hai?
samAdhAna- gnAyakakI ruchi baDh to gnAnakI sUkShmatA hotI hai. gnAyakako grahaN karanekI sUkShmatA hotI hai, parantu usamen dUsarA gnAn jyAdA hotA hai, aisA usakA artha nahIn hai.
mumukShu- ... vah prakAr use barAbar sahaj hI yathArtha Aye. ruchi baDhane par ...kA prakAr bhI sahaj hI yathArtha Aye.
samAdhAna- kisakA prakAr? .. yathArtha Aye. gnAyakakI ruchi yathArtha ho to usakA vivek bhI yathArtha hI hotA hai. sva-parakA vivek kare. yathArtha gnAn, yathArtha mArga grahaN ho, sab yathArtha ho. jisakI ruchi yathArtha, usakA sab yathArtha hotA hai. svabhAvase pUrNa hai, yathArtha gnAn.. yathArtha ruchi ho usamen gnAn bhI yathArtha hotA hai.
mumukShu- nimittakA bhI vivek rahe?
samAdhAna- hAn, usakA bhI vivek AtA hai. nimitta-orakA vivek, svabhAvakA grahaN Adi sab AtA hai. nishchay-vyavahArakI sandhi jaisI hai vaisI Aye.
PDF/HTML Page 1046 of 1906
single page version
mumukShu- vivekamen bhI aisA koI prakAr hogA ki usamen koI bAr viparItatA bhI Aye aur koI bAr yathArthatA ho, aisA hotA hai? ... sab bAbatamen vivek yathArtha hI Aye ki koI bAr vivek...
samAdhAna- ruchivAleko nA?
mumukShu- jI hAn, ruchivAleko.
samAdhAna- ruchivAleko aisA niyam nahIn hotA. samyak dhArA ho, gnAn samyakagnAn ho use to yathArtha hotA hai. ruchivAleko usakI ruchimen kuchh mandatA A jAy to alag ho jAya. ruchi yathArtha rahA kare to yathArtha AtA hai. usamen ruchimen pheraphAr ho to pheraphAr hotA hai.
mumukShu- jIv abhavI hai yA bhavya hai, usakA apaneko khyAl Aye?
samAdhAna- khyAl Aye. apanI jignAsA antaramen...
mumukShu- ...
samAdhAna- jise gaharAIse AtmAkI pariNati apanI or jAtI ho, svayamko AtmAkI hI ruchi lage to vah abhavi nahIn hotA.
mumukShu- ... ruchi jyAdA hotI hai isaliye aisI shankA bhI nahIn hotI na?
samAdhAna- nahIn. ruchi apanI or jise AtmAkI ho, vah abhavi nahIn hotA.
mumukShu- puruShArtha jyAdA ho to aisA nahIn hotA.
samAdhAna- jise AtmAkI or ruchi ho vah abhavi nahIn hotA. gurudevane itanA samajhAyA ki shubhAshubh bhAv bhI usakA svabhAv nahIn hai. vah jise antarase baiThe aur AtmAkI ruchi jise lage vah abhavi nahIn hotA.
mumukShu- bahut bAr .. baiThA hotA hai, parantu kahate hain na? ananta bAr jAkar AyA, parantu ruchi nahIn thI...
samAdhAna- lekin usane antarase bhagavAnako nahIn pahichAne hain. isaliye vApas AtA hai. bhagavAnako bAharase pahichAnA. bhagavAn samavasaraNamen baiThe hain, bhagavAnako aShTa prAtihArya hain, bhagavAn sinhAsanamen baiThe hain, bhagavAnako chhatra aur chamvar (hote hain). bhagavAnakA sharIr shAnta hai, aisA sab dekhA. lekin antaramen bhagavAn kyA kahate hain, vah nahIn pahichAnA. isaliye vApas AyA. bhagavAnakA svarUp nahIn pahichAnA hai. unake AtmAkA kyA svarUp hai, use nahIn pahichAnA hai, isaliye vApas AtA haiai.
mumukShu- andarase AtmA jAgRut huA ho aur ruchi ho to..?
samAdhAna- nahIn, vah abhavi nahIn hotA. abhavi jagatamen bahut kam hain. ananta bhavi aur ek abhavi. ananta bhavi aur ek abhavi. aise abhavi ananta hain, phir
PDF/HTML Page 1047 of 1906
single page version
bhI bhavise abhavi kam hain. jaise mungakA dAnA hotA hai, vah mung sIjhate hain, usamen kuchh mungamen namI nahIn hotI, vaise abhavi kam hote hain. parantu jise AtmAkI ruchi lage vah abhavi nahIn hote.
mumukShu- astitvakA svIkAr ...?
samAdhAna- AtmAke astitvakA svIkAr... shubhAshubh bhAv parase jisakI ruchi uTh jAy, jise antaramen vibhAvabhAvakI ruchi nahIn hotI. AtmA-orakI ruchi hotI hai. AtmAkI apUrvatA lage, AtmA hI sarvasva hai aisA lage to vah abhavi nahIn hotA.
gurudevane kahA usakI apUrvatA antaramen lage aur AtmA koI alag gurudevane batAyA, vah AtmA alag hai aur us orakA puruShArtha, us orakI ruchi, koI shubhAshubh bhAvamen jise ruchi nahIn lagatI, vah abhavi nahIn hotA.
mumukShu- dinamen svAdhyAy kitane ghaNTe karanA chAhiye?
samAdhAna- apanI ruchi anusAr, svayamko samay mile us anusAra. jitanA samay mile utanA. nahIn to antaramen svayammen vichAr karanA. kuchh samay svAdhyAyakA mile to achchhI bAt hai.
mumukShu- dinamen chAr-pAnch ghaNTe apane liye nikAl le to?
samAdhAna- to jyAdA achchhI bAt hai. chAr-pAnch ghaNTe apane liye nikAl le, svAdhyAyake liye to achchhI bAt hai. karanekA to vahI hai na jIvanamen. sansAramen to sab chalatA rahatA hai. vichAr, vAnchan saba. dev-guru-shAstrakI mahimA, antar AtmAkI mahimA, ruchi...
mumukShu- jIv kahIn bhI baiThA ho, lekin apane AtmAkI or ... moD denA.
samAdhAna- hAn. AtmA-orakI ruchi ho to vah abhavi nahIn hotA.
mumukShu- ..
samAdhAna- ruchi aur josh ho to vah svayam kar sakatA hai.
mumukShu- yahInkA jhukAv aur yahInkA..
samAdhAna- bhAvanA rahe ki dev-guru-shAstrakA sAnnidhya mile, aisI bhAvanA rahe. parantu na mile to kShetrase dUr ho to vah antaramen apanA puruShArtha karanemen koI rok nahIn sakatA, koI bAhya kShetra. bAhya sanyog achchhe ho, satsang Adi ho to jyAdA achchhA hai. lekin vah nahIn ho to svayam apanA kar sakatA hai. puruShArtha, apanA puruShArtha tIvra chAhiye.
mumukShu- guN, paryAy svatantra hai, aisA bolate hain. guNonkA samUh dravya hai. to vah kaise svatantra hain?
PDF/HTML Page 1048 of 1906
single page version
samAdhAna- dravya, guN, paryAy svatantra hain. lekin do dravya svatantra hai, donon dravya svatantra hai vaise guN aur paryAy vaise svatantra nahIn hai. svatantra to lakShaN, prayojan, sankhyA Adise svatantra hai. guN ek-ek sabakA.. gnAn, darshan, chAritra, Ananda aise guN svatantra hain. jo guN pariNamate hain usakI paryAy svatantra hai. vah sab svatantra hai. to bhI guN aur paryAyako dravyakA Ashray hai. dravyake Ashrayase hai. svatantra, apane svabhAvase svatantra hai. to bhI guNakA samUh to dravya hai. aisA kahanemen AtA hai. donon apekShAen bhinna- bhinna hain. apekShAse bAt hai.
mumukShu- usako dhyAnamen rakhanA paDegA.
samAdhAna- hAn, dhyAnamen rakhanA. svatantra (kahanese) aise svatantra nahIn hai ki guN dravya ho jAy, aisA svatantra nahIn hai. aisA svatantra hove to jitane guN hain, utane dravya ho jAya. aise svatantra nahIn hain. guN dravyamen rahate hain. paryAy dravyake Ashrayase hotI hai. apekShA lakShyamen rakhanI chAhiye.
mumukShu- dravyakI paryAy nahIn hotI, aisA samajhamen to honA chAhiye. guNakI paryAy hotI hai, dravyakI nahIn hotI.
samAdhAna- nahIn, aisA nahIn hai. dravyakI bhI paryAy hotI hai, guNakI paryAy hotI hai. guNaparyAy, arthaparyAy, vyanjanaparyAy aisA kahanemen AtA hai. akhaNDarUpase dravyaparyAy kahanemen AtA hai. ek-ek guNakI bhinna-bhinna paryAy arthaparyAy kahanemen AtI hai. guNakI paryAya.
mumukShu- sunate bhI hai, karate bhI hai, lekin phir bhI antaramen lakShya nahIn hotA hai. aisI kachAs hai.
samAdhAna- lakShya karanemen apanA puruShArtha karanA chAhiye. puruShArthase hotA hai. bhAvanA aisI hove ki antar lakShya ho. antar dRuShTise sab pragaT hotA hai. AtmA main kaun hUn? e merA kyA svabhAv hai? ye sab bhinna hain. sharIr apanA nahIn hai, sharIr paradravya hai. vibhAv bhI apanA svabhAv nahIn hai. aise chaitanyadravya gnAyak svabhAv ananta guNase bharapUr aisA dravya main hUn, us par dRuShTi karanI chAhiye. usakA prayatna karanA chAhiye. antarmukh dRuShTi karanese pragaT hotA hai. bAhar bahiradRuShTise nahIn hotA, vah to antaradRuShTise hotA hai. to antaradRuShTi karanese jo dravyamen hai, guN Ananda sab pragaT hotA hai.
mumukShu- vah anubhavamen AyegA.
samAdhAna- vah anubhavamen AyegA. antaramen jAnese anubhavamen AtA hai.
mumukShu- bAharakI bAt karanese, bAharake vichAr karanese to hotA nahIn.
samAdhAna- nahIn hotA hai.
PDF/HTML Page 1049 of 1906
single page version
mumukShu- sanskAr kuchh aise hain ki bAharakA ekadam nahIn chhUTatA hai. anAdi kAlakA sanskAr hai.
samAdhAna- anAdi kAlakA sanskAr hai. us pravAhamen chalA jAtA hai.
mumukShu- .. banA detA hai to phir udharamen...
samAdhAna- to bhI bArambAr-bArambAr vichAr, tattva chintavan aisA karanA chAhiye. bArambAr, merI antaramen dRuShTi kaise Ave? kaise Ave? aisI bhAvanA, lagan rakhanI chAhiye aur bArambAr-bArambAr puruShArtha karanA chAhiye. nahIn hotA hai to bAr-bAr puruShArtha karanA chAhiye.
mumukShu- kis bAtakA puruShArtha karen, mAtA?
samAdhAna- main chaitanya gnAyak hUn, main chaitanyadravya hUn. ye sab main nahIn hUn. aise antarakI dRuShTi karanA chAhiye. chaitanyadravya hUn, vah vichArase ThIk, parantu usakA svabhAv grahaN karake use grahaN karanA chAhiye. bArambAr prayatna karanA chAhiye. sthUl upayog bAhar jAtA hai to upayogako sUkShma karake, main chaitanya hUn, aise grahaN karanA chAhiye. chaitanya jo jAnanevAlA gnAyak hai vah main hUn. aisA bArambAr puruShArtha karanA chAhiye.
mumukShu- ek to gnAnakA puruShArtha aur ruchikA puruShArtha. gnAnakA puruShArtha svakI or upayog lagAnA. usamen mukhyatA kisakI hai?
samAdhAna- sva-or gnAyakako grahaN karanA. ruchi gnAyakakI.. gnAyak.. gnAyak main hUn, vah gnAnakA puruShArtha huA. gnAyakako grahaN karanA. usamen ruchi binA grahaN hotA nahIn. svabhAvako pahichAne binA bhI grahaN hotA nahIn. isaliye usamen gnAn sAthamenn A gayA. ye gnAnalakShaN so main hUn. ye vibhAvalakShaN main nahIn hUn. ye gnAyakakA lakShaN jo hai vah main hUn. aisI sUkShma pragnAchhainI taiyAr karanI vah gnAn hai. gnAyakakI or gnAn muDatA hai, ruchi muDatI hai, usakI pariNati us or moDanI.
mumukShu- usamen mukhya-gauN kuchh nahIn hai? ruchikA puruShArtha yA gnAnakA puruShArtha.
samAdhAna- jisakI ruchi tIvra ho use gnAn sAthamen A jAtA hai, usake sAth usakI ekAgratA bhI A jAtI hai. usakI ruchi joradAr ho to sAthamen A jAtA hai. ruchi manda-manda kAm karatI ho to upayog bAhar chalatA rahatA hai.
mumukShu- upayog bhI vikalpa hI hai?
samAdhAna- upayogake sAth vikalpa rahatA hai. upayog vah vikalpa hai aisA nahIn, upayogake sAth-sAth vikalpa Ate hain, isaliye vah vikalpAtmak upayog kahanemen AtA hai. upayog to nirvikalpa bhI hotA hai. vikalpa chhUTakar jo upayog svabhAv jAy, gnAyak svabhAvako grahaN karake usamen lInatA kare, bhedagnAn kare aur upayog svamen sthir ho
PDF/HTML Page 1050 of 1906
single page version
jAy to nirvikalpa upayog ho jAya. svAnubhUti ho jAy, vikalpa chhUT jAy to. lekin vikalpa TUTanese svabhAvako grahaN karake ekadam joradAr gnAyakakI gnAtAdhArA ugra ho to vikalpa chhUT jAya.
mumukShu- jaisA-jaisA nimitta milatA hai, vaisA-vaisA upayog andar ... us prakArakA pariNaman ho to..
samAdhAna- jaisA-jaisA nimitta mile aisA nahIn, svayam svabhAvako grahaN kare to svabhAvakI or DhalatA hai. nimitta mile bAharase... bAharase nimitta mile... yathArtha koI satsang mile, guru mile to apanA svabhAv grahaN kare. prayatna svayamko karanA paDatA hai.
mumukShu- kArya ham kare, nimittakA Arop AtA hai.
samAdhAna- kArya ho. gurudevane upakAr kiyA, gurudevane sab samajhAyA. bahut jIvonko gurudevane taiyAr kiye, aisA kahanemen Aye. gurudevakA hI upakAr hai. sabakI ruchi bAhar kriyAko mAnate the. gurudevane AtmAkI or dRuShTi karavAyI. sab gurudevane kiyA hai. parantu ruchi apanI.
mumukShu- puruShArtha to apane karanA hai.
samAdhAna- puruShArtha apaneko karanA paDatA hai.
mumukShu- gurudevane to pancham kAlako chaturtha kAl banA diyA.
samAdhAna- hAn, chaturtha kAl banA diyA.
mumukShu- abhI to apaneko karanekA hai. lAyA, khAnA rakhA, hamako munhamen bhI diyA, lekin khAnekA to hamako karanA hai.
samAdhAna- hAn, khAnekA prayatna to karanA paDatA hai. taiyAr karake sab de diyA. spaShTa kar-karake batA diyA. kahIn kamI, bhUl na rahe aisA spaShTa karake sUkShma (rUpase samajhAyA hai). dravya-guN-paryAy, sabako spaShTa karake batA diyA hai. sab jIv kahAn kriyAmen paDe the. sabako ... yathArtha gnAn karake, yathArtha svarUp batA diyA. AtmAkA svarUp batA diyA.
mumukShu- gurudevakA to virah ho gayA, abhI ApakA hI.. Apako dekhakar vah virah bhUl jAte hain. abhI to ApakA hI sahArA hai.
samAdhAna- gurudevane to bahut diyA sabako. apUrva mArga. gurudevake sab dAs hain.
mumukShu- gurudevake dAs hain, lekin... abhI to janmadAtA to Ap hain. bachchA rokarake AtA hai to mAnke pAs ekadam chIpak jAtA hai. usako DAnTate bhI hai to bhI mAtAke pAs jAtA hai. usI tarahase bhavase trasta hokar, dukhI hokarake ...AtA hai. ek idharamen shAnti milatI hai. bas, aur to koI... aisA hai nahIn. mahArAj sAhabakA
PDF/HTML Page 1051 of 1906
single page version
sAdhanA sthAn hai, ek-ek kaN-kaNamense hotA hai.
samAdhAna- sAdhanAkI sphuraNA hotI hai.
mumukShu- koI samedashIkharase...
samAdhAna- gurudevane sAdhanA kI.
mumukShu- sAdhanA kI aur Ap logane utanA usakA lAbh liyA ki abhI bhI baDhatA hai, abhI bhI baDhatA hai.
samAdhAna- sahaj puruShArtha uThe, aur usamen puruShArthase karanA paDatA hai. sAdharmIkA sang Adi sab gurudevakA pratAp hai. sAdharmI sab yahAn base hain. bhagavAn AtmA hai. bhagavAn hai, dekh! terA bhagavAn!