PDF/HTML Page 1442 of 1906
single page version
samAdhAna- ... bArambAr usakA abhyAs karane-se svAnubhUti pragaT hotI hai. vahI mokShakA mArga hai. aur vah svAnubhUti baDhate-baDhate munidashA aur kevalagnAn (pragaT hotA hai). svAnubhUtikI dashA baDhate-baDhate hI hotA hai.
is kAlamen gurudev... bhagavAnake samavasaraNamen darshan karane jAte hain. sImandhar bhagavAnake. unhen to bhagavAnakA bahut thA to bhagavAnake samavasaraNamen divyadhvani (sunane jAte hain). is kAlamen sAkShAt devonkA Agaman honA bahut mushkil hai. svapna ho sakate hain. Aye to dUsaronko dekhanA mushkil paDe. dUsare dekhe kaise ki... pahale gurudev Aye to dUsaronko dikhanA mushkil paDe.
mumukShu- thoDI der to dikhate hain.
samAdhAna- abhI to devonkA Agaman mushkil hai. ... karanA hai, us mArga par jAnA hai. gurudev samIp hI hai. gurudev svargamen virAjate hain, isaliye kShetrase dUr hai. bAkI samIp hI hai, aisI bhAvanA rakhakar vah karane jaisA hai. gurudevane mArga batAyA hai vaha.
gurudev padhAre, itanI vANI barasAyI, vah mahAbhAgyakI bAt hai. is panchamakAlamen yahAn padhAre. gurudev tIrthankarakA dravya yahAn padhAre aur sabako lAbh milA, mahAbhAgya! gurudevane jo kahA us mArga par (chalanA hai). gurudevase kShetrase samIp honA ho jAtA hai, gurudevake mArga par chalane-se.
mumukShu- mArga par chalanemen bhI koI sAthIdAr chAhiye na.
samAdhAna- gurudev kahate the, pratyek dravya svatantra hain. svayam upAdAnase kar sakatA hai. sAthIdAr nimitta to hotA hai, karanA to svayamko hai. dev-guru-shAstrakA nimitta hotA hai. karanA to svayamko paDatA hai, upAdAn to svayamkA hai.
mumukShu- ...
samAdhAna- arthAt tujhe milegA hI. terA upAdAn aisA taiyAr hai to tujhe milanevAlA hI hai. gnAnIkI arpaNatA terI utanI hai ki tere chaitanyakA svabhAv pahachAnakar arpaN ho jA ki mokSha prApta hogA hI. bAharase guruko arpaN aur andar chaitanya svabhAvako
PDF/HTML Page 1443 of 1906
single page version
arpaN ho jA to mokSha prApta hogA hI. sab parase rAg chhoDakar, kartAbuddhi chhoDakar guru par shraddhA karake arpaNatA kar aur chaitanya par antaramen shraddhA karake lInatA kar to mokSha prApta hogA hI.
mumukShu- shaharake vAtAvaraNamen rahakar kaise Atma-kalyAN karanA?
samAdhAna- shaharakA vAtAvaraN ho to bhI karanA to svayamko hai. vah vAtAvaraN AtmAko kahIn nukasAn nahIn karatA hai. apanA upAdAn taiyAr karaket tattvakA vichAr, vAnchan, lagan, visheSh puruShArtha karake jo kShetra hai us kShetrakI asar nahIn lekar apanA vichAr karanA. apanI lagan lagAnA, tattva vichAr karanA, aisA karanA. jisakA puruShArtha manda hai usako satsamAgam nimitta Adi hotA hai, parantu yadi nahIn milatA hai aur dUr rahatA ho to apanI taiyArI karanA, bhItar-se taiyAr rahanA.
dev-guru-shAstrakA samAgam mile to visheSh achchhA hai. to apanA upAdAn puruShArtha karanemen sulabh rahatA hai. to bhI nahIn hove to apanA puruShArtha visheSh karanA. jahAn bhI karanA hai, apane-se karanA hai. jisakA puruShArtha manda hai usako nimitta dev-guru-shAstra hote hain, nimitta-upAdAnakA sambandha hotA hai. parantu nahIn hove to puruShArtha visheSh karanA. tattva vichAr karanA, satsang karanA sab karanA. jahAn satsang mile vahAn jAnA. aisA karanA.
mumukShu- ... nimitta kuchh kare nahIn. manda puruShArtha ho to satpuruShakA nimitta use kuchh kare.
samAdhAna- nimitta kuchh karatA nahIn, parantu apanA puruShArtha manda hai isaliye use nimitta kahanemen AtA hai, karanA to svayamko hai.
mumukShu- ye to is bAr mainne DeDh mahinemen dekhA ki yahAn rahakar jo puruShArtha jo vichAr chalate hain, ek mahinA vahAn gaye to vahAn pharka paD jAtA hai, aisA lagatA hai. siddhAntakI ... nahIn hai. lekin aise nimitta-naimittik sambandha dekhe to aisA lage ki yahAn rahate hain ek hI vichAr Ate hain, aur vahAn anek prakArake vichAramen ulajhanA paDatA hai, aisA banatA hai.
samAdhAna- aisA nimitta-upAdAnakA sambandha hai. asar svayam grahaN karatA hai. nimittakI asar svayam grahaN karatA hai. achchhe nimittamen svayam hI asar grahaN karatA hai, aisA nimitta-upAdAnakA sambandha hai. isIliye kahanemen AtA hai, tU satsangamen rahanA, sadagurukA shravaN, manan ityAdi karanA. kyonki nimitta-upAdAkA sambandha hai. nimitta karatA nahIn hai, parantu svayam upAdAn use grahaN karatA hai.
mumukShu- satsamAgamamen svayam grahaN karatA hai.
PDF/HTML Page 1444 of 1906
single page version
samAdhAna- svayam grahaN karatA hai. apanI ruchi jis orakI hai us taraphakA grahaN kar letA hai. anya nimittommen usakA puruShArtha manda hai isaliye svayam hI grahaN karatA hai. nimitta nahIn karavAtA hai, lekin svayam hI vaisA grahaN kar letA hai. dravya, kShetra, kAl, bhAv, kShetra vaisA, kAl, aise gnAnI, satsang Adi ho to svayamko vichAr karanemen apanI ruchi us orakI hai na, isaliye svayamke puruShArthakA jhukAv us or hotA hai. dUsaremen apanA manda paDatA hai.
... sonagaDh chhoDakar kahIn jAnekA man nahIn hotA hai. kuchh man hI nahIn hotA hai.
samAdhAna- samyagdRuShTiko yathArtha gnAn hotA hai na, bhedagnAna. gnAyak-gnAyakakI pariNati jo pragaT hotI hai, dravya par dRuShTi, usakA gnAn, usamen lInatA aur kShaN-kShaNamen bhedagnAn- main nyArA hUn-aisI bhedagnAnakI pariNati rahatI hai. yathArtha gnAn rahatA hai. aur vairAgya aisA rahatA hai. virakti-vibhAvase virakti rahatI hai, vibhAvamen ekatvabuddhi nahIn hotI hai. vibhAv aur merA svabhAv donon bhinna hain. isaliye vibhAvase usako virakti rahatI hai. kShaN- kShaNamen main gnAyak hUn, gnAyak hUn. vibhAvamen ekatvabuddhi, koI rAgAdi bhAvommen ekatvabuddhi nahIn rahatI hai, virakti rahatI hai. usamen tallInatA nahIn hotI hai. svabhAvamen svabhAvakI or lInatA rahatI hai aur vibhAvase virakti hotI hai. aisI gnAn-vairAgyakI shakti samyagdRuShTiko hotI hai.
gRuhasthAshramamen hove to bhI bAhya kAyAmen aur vibhAv pariNAm hove to bhI ekatva nahIn hotA. usamen tallIn nahIn hotA, usase bhinna rahatA hai. main chaitanya hUn, aisA astitva grahaN kare, vibhAvase nAsti-vibhAvasvarUp main nahIn hUn, aisI nyArI pariNati rahatI hai, usako virakti-vairAgya bhAv rahatA hai. aisI gnAn-vairAgyakI shakti, kShaN-kShaNamen bhedagnAn rahatA hai.
aisI koI gnAn-vairAgya adabhut shakti usako rahatI hai. isaliye usako bandha nahIn hai. alpa banda hotA hai usakI ginatI nahIn hai. aur ekatvabuddhi nahIn hotI hai. agnAn dashAmen vibhAvamen ekatva ho jAtA hai, aisA ekatva nahIn hotA hai. kShaN-kShaNamen main chaitanya hUn, main chaitanya hUn, aisI nyArI pariNati usako rahatI hai. bAhya koI kAryamen, koI prasangommen, koI rAgAdimen ekatva nahIn ho jAtA hai, bhinna rahatA hai.
aisA usako vairAgya rahatA hai, usakA gnAn rahatA hai. rAjakArya, ghar, kuTumba, parivAr sab hotA hai, sab kAryamen bAharase dekhanemen AtA hai to bhI bhItaramen vairAgya-virakti rahatI hai. usamen ekatva nahIn hotA hai. kShaN-kShaNamen usakI pariNati gnAyakakI or jAtI hai. gnAyakakI lInatAkI or pariNati jAtI hai, rAg-or nahIn jAtI hai.
PDF/HTML Page 1445 of 1906
single page version
mumukShu- pariNati gnAyak taraph jAtI rahatI hai.
samAdhAna- kShaN-kShaNamen gnAyak taraph jAtI hai. bAhya kAyAmen andar jo vikalpa Aye to pariNati gnAyakakI or jAtI hai, vikalpamen ekatva nahIn hotA hai. tanmay nahIn ho jAtA.
mumukShu- bAharamen... phir bhI vItarAg pariNati to usakA kArya rahatI hai.
samAdhAna- pariNati kArya karatI hai. bAhar-se dikhe ki bAharake kAyAmen vah juDA hai. usamen mAnon ekatva ho rahA hai. aisA dikhe. usakI pariNati to bhinna-nyArI kArya karatI hai.
mumukShu- upayogarUp pariNaman aur labdharUp pariNaman, in donommen labdharUp pariNAmamen aisA kArya chalatA rahatA hai?
samAdhAna- labdharUp pariNAmamen aisA kArya hotA hai. labdha arthAt ughAD ek or paDA rahA hai aisA nahIn hai. parantu kArya chalatA rahatA hai. upayogarUp to svAnubhUti dashA, parantu aisA labdharUp kArya bhI chalatA hI rahatA hai. kShaN-kShaNamen virakti, antaramen nyArA rahatA hai. koI bhI kArya, koI bhI vikalpa (ho), vah kShaN-kShaNamen bhinna rahatA hai. utane anshamen shAntikA vedan, gnAyakakI dhArA vah sab use vedanamen rahatA hai. labdha yAnI ek or paDA hai aisA nahIn. gnAyakakA, shAntikA vedan chalatA hai. isaliye use bandha nahIn hotA hai, aisA kahanemen AtA hai. alpa bandha hotA hai use ginatImen nahIn liyA hai.
bhinnatva baDhate.. baDhate.. baDhate usamen-se usakI bhUmikA palaTatI hai. pAnchavI, chhaThThI, sAtavIn (bhUmikAmen) Asakti kam hotI hai aur virakti baDhate-baDhate usakI bhUmikA badalatI hai. chhaThavAn-sAtavAn guNasthAn, usamen-se bhUmikA palaT jAtI hai. andarakI virakti baDhe, andar lInatA baDhe isaliye svAnubhUtikI dashA baDhatI hai. un sabakA mel hai. gnAtAdhArAkI ugratA hotI jAtI hai. usamen shAstrakA gnAn jyAdA ho, na ho, usake sAth sambandha nahIn hai, parantu andarakI viraktike sAth sambandha hai.
mumukShu- viraktike sAth lInatAkA mel hai?
samAdhAna- hAn, usake sAth mel hai.
samAdhAna- ... tattvake vichAr hote hain, samyagdRuShTikI alag bAt hai, vah to yathArtharUpase nyArA ho gayA hai, parantu bhUmikAmen bhI use Asakti (kam ho jAtI hai). use ruchi parapadAthAkI, vibhAvakI mahimA kam ho jAy, usamen tallInatA kam ho jAya. abhI use gnAtAdhArA nahIn hai, parantu use andar kam ho jAtI hai, tallInatA kam ho jAtI hai, usakI mahimA kam ho jAtI hai. main gnAyak hUn, gnAyak hI sarvasva hai, vahI
PDF/HTML Page 1446 of 1906
single page version
mahimA karane yogya hai aur vahI mahimArUp hai. aisI antaramen ruchi honI chAhiye. ruchi usakI or honI chAhiye. abhI pariNati pragaT nahIn huyI hai, parantu vaisI ruchi, gnAn- vairAgya, tattvake vichAr, main gnAyak hUn, ye sab merA svarUp nahIn hai, aise tattvake vichAr hone chAhiye aur us orakI lInatA-tanmayatA kam honI chAhiye. us orakI ruchi kam ho jAya.
mumukShu- samyagdarshan hone pUrva bhI aisA hotA hai.
samAdhAna- aisA hotA hai.
mumukShu- savikalpa bhAvabhAsan ho..
samAdhAna- use ruchirUp hai, pariNatirUp gnAyakakI dhArA nahIn hai. ruchi (hai). karanekA yah hai, gnAyakatA pragaT karanI hai, mahimArUp gnAyak hai, ye sa mahimArUp nahIn hai. ata bAharakI ruchi uTh jAtI hai.
mumukShu- ruchimen aise koI prakAr paDate honge ki .... bhAv-se prApta kar le? aisI savikalpa dashAmen ruchi..
samAdhAna- aisA yathArtha kAraN ho to yathArtha kArya Aye. vaisA ruchikA kAraN pragaT kare to jisamen avashya samyagdarshanakA kArya pragaT ho. aisA yathArtha kAraN ho, svasanmukhatA, us jAtakA mArgAnusArIpanA ho to pragaT hotA hai. kAraN usakA yathArtha ho to kArya Ave.
mumukShu- vah karate-karate AyuShya pUrNa ho jAy to?
samAdhAna- to use aisI dhArA apratihat ho to dUsare bhavamen hotA hai. puna sphUrAyamAn hotA hai. aisI antarakI gaharI ruchi kI ho to puna sphUrAyamAn hotI hai. aise vichAr sphUrAyamAn ho, aise sAdhan prApta ho ki jisase puna puruShArtha jAgRut ho. yathArtha kAraN ho to kArya Ave. der lage kintu Aye.
mumukShu- vartamAn gnAn to bhav pratyayI kahanemen AtA hai. yah pUrA hote hI..
samAdhAna- andar yadi ruchi yathArtha kI ho to vah ruchi (jAgRut hotI hai). usakI kAraNarUp ruchi ho to pragaT hotA hai. tatpratI prIti chitten, AtA hai na? prIti- se bhI vArtA sunI hai, antarakI ruchipUrvak, koI apUrva ruchipUrvak usane yadi antaramen vArtA grahaN kI hai to bhAvi nirvAN bhAjanama. to bhaviShyameen vah avashya nirvANakA bhAjan hai. itanA dhAraNA kI ho yA itanA raTA ho aisA nahIn, parantu andar prIti-se vArtA sunI, andar ruchipUrvak yadi grahaN kiyA hai to bhaviShyamen vah nirvANakA bhAjan hai.
mumukShu- dhAraNAgnAn ..
samAdhAna- ruchi, antarakI ruchi (honI chAhiye). usake sAth gnAn hotA hai.
PDF/HTML Page 1447 of 1906
single page version
samajhapUrvakakI ruchi honI chAhiye.
mumukShu- prayojanabhUt gnAn yathArtha ho..
samAdhAna- hAn, prayojanabhUt gnAn honA chAhiye. samyagdRuShTi bhavati niyatan gnAn vairAgya shakti, AtA hai na? samyagdRuShTiko aisI gnAn- vairAgyakI shakti pragaT huyI hai ki vah antarase kahIn lipta nahIn hotA. aisA viraktakA virakta rahatA hai. pUrvabhUmikAmen bhI vah taiyArI kar sakatA hai.
mumukShu- ..
samAdhAna- chaTapaTI lagI ho to mArga khoj hI letA hai.
mumukShu- ...
samAdhAna- mArgako khojatA hI rahe, chain-se baiThe nahIn. mArga kyon prApta nahIn hotA hai? antaramen kyon prApta nahIn hotA hai? bArambAr-bArambAr antar-se sphUraNA hotI hI rahe, kyon abhI mArga prApta nahIn hotA hai? aisI chaTapaTI antar-se lage ki chainase baiThe nahIn, antarase use uThatI hI rahe. isaliye mArga prApta hue binA rahe hI nahIn.
mumukShu- .. vichAr bhI bahut Ate hain, par..
samAdhAna- usamen dhIrA hokar, usamen AkulatAkA kAm nahIn hai, parantu dhairyase svayam vichAr kare to mArga prApta ho. bhAvanA jignAsApUrvaka.
mumukShu- ..
samAdhAna- nirAsh honekI bAt hI nahIn hai. svayam taiyArI kare aur prApta na ho, aisA banatA hI nahIn. svayam hI hai, svayamkA mArga hai aur apanemen-se hI prApta ho aisA hai. kahIn dUr nahIn hai, apanA svabhAv hai, parantu vah bhUl gayA hai. svayam antaramen dRuShTi karake yathArthapane khoje to use chain paDe nahIn, to antaramen-se prApta hue binA rahe nahIn. kahIn bAhar-se prApta nahIn hotA hai, apanA svabhAv hai aur apane pAs hai. apanemen-se prApta ho aisA hai. parantu svayamko mArga nahIn milatA hai.
aise gurudev mile, aisA mArga batAyA. mArga batAnevAle mile aur svayamko prApta na ho, aisA banatA hI nahIn. svayam taiyArI kare to antaramen-se prApta ho, prApta hue binA rahe nahIn. mArgako jAnatA nahIn ho to gote khAtA hai. gurudevane aisA mArga batAyA hai ki tere AtmAko grahaN kara. tU asAdhAraN gnAnasvabhAvI AtmA hai, AtmAmen hI sab hai, usamen-se grahaN kara. mArga batAyA hai aur na mile aisA banatA hI nahIn. svayam taiyAr ho to prApta hue binA rahe nahIn. ... svayam bhUl gayA hai. svayam hI hai, anya koI nahIn hai. dRuShTi anAdise bAhar hai isaliye bAhar dekhatA rahatA hai, antaramen dekhatA nahIn hai. antaramen dekhanA use mushkil paDatA hai, isaliye duShkar ho gayA hai.
PDF/HTML Page 1448 of 1906
single page version
... svabhAv usamen vah dekh nahIn sakatA hai. gnAyakamen sab bharA hai. lekin vah use pakaD nahIn sakatA hai. niShkAraN vikalpa to anAdi abhyAsake kAraN aise hI dauDate rahate hain. usakA koI kanTrol us par (nahIn hai). chaitanyakA astitva grahaN nahIn kiyA hai ki vah maryAdAmen Ave. vahAn dauD jAtA hai. .. sahaj yAd A jAya. gnAyakako yAd karanA. use antarase yAd karanA mushkil paDatA hai. usake pIchhe laganA, bArambAr- bArambAr vahI karatA rahe to use samIp jAnekA avakAsh hai. astitva grahaN ho to usakA bhedagnAn ho to vikalpa... bAkI to vichAr karake puruShArtha karake manda karatA rahe, parantu svabhAvako pahachAnakar kare vah yathArtha hotA hai.