PDF/HTML Page 1545 of 1906
single page version
mumukShu- dRuShTimen pUrNatAkA lakShya aur prayojanamen aisA kahe ki abhI nyUnatA hai, pUrNatA prApta karanI hai.
samAdhAna- abhI nyUnatA hai, chAritra bAkI hai-lInatA bAkI hai. dravyapane abhed hai, parantu abhI paryAy sva-or pUrNarUpase shuddha nahIn huyI hai. shuddhatAkI paryAy jo pragaT honI chAhiye vah pUrNa shuddha (nahIn hai). dravya aur guN anAdiananta ekasAth hai. paryAy to kShaN-kShaNamen, kShaN-kShaNamen palaTatI rahatI hai. paryAy jo vibhAv-or thI, vah svabhAv- or gayI, isaliye Anshik shuddha to huyI, parantu abhI lInatA bAkI hai. dRuShTike sAth juDI jo paryAy hai vah paryAy utanI shuddha huyI, parantu abhI lInatAkI bAkI hai.
mumukShu- utanA bhed paDatA hai.
samAdhAna- hAn, utanA bhed paDatA hai. nahIn to turanta kevalagnAn ho jAnA chAhiye. svAnubhUtimen turanta kevalagnAn nahIn ho jAtA. svAnubhUti ansharUp hai. kevalagnAn, vItarAgatA turatna nahIn hotI. kisIko antarmuhUrtamen ho jAtI hai, vah alag bAt hai. to bhI usamen kram to paDatA hI hai.
mumukShu- .. dravyakA avalmaban hai...
samAdhAna- puruShArthakI kachAs hai. kisIkI pariNati aisI hai ki antarmuhUrtamen ekadam puruShArtha utpanna ho jAtA hai. kisIkI pariNati aisI hai ki dhIre-dhIre utpanna hotI hai. jo apanI or muDA, svAnubhUti pragaT huyI, use avashya vItarAg dashA honevAlI hI hai. kisIko dhIre hotI hai, kisIko jaldI hotI hai.
mumukShu- kam-jyAdA samay to gauN hai.
samAdhAna- hAn, kam-jyAdA (samay gauN hai). puruShArthakI utanI pariNatikI kShati hai, puruShArthakI kShati hai.
mumukShu- ...puruShArthakI mukhyatA..
samAdhAna- puruShArthakI mukhyatA rakhanI.
mumukShu- ..
samAdhAna- koI aisA kahe ki kramabaddhamen aisA honevAlA thA. parantu puruShArthakI
PDF/HTML Page 1546 of 1906
single page version
mukhyatApUrvakakA kramabaddha hai. jisake lakShyamen puruShArtha nahIn hai, vah Age nahIn baDh sakatA. kramabaddha bhale sAthamen ho, parantu jisake lakShyamen puruShArtha nahIn hai (vah Age nahIn baDh sakatA). kramabaddha puruShArthake sAth juDA hai.
mumukShu- paryAy shuddha ho jAtI hai? kramabaddhake sAth puruShArtha Aye to paryAy shuddha ho jAtI hai?
samAdhAna- puruShArtha utpanna ho, isaliye usakA kramabaddha ho jAtA hai. puruShArtha apanI or-gnAyak or kare to kramabaddha jaisA hai vaisA ho jAtA hai. usakI dRuShTi puruShArtha par honI chAhiye, usakA lakShya puruShArtha par honA chAhiye. use khaTak rahanI chAhiye ki merI mandatA hai, main Age nahIn baDh pAtA hUn. yadi aisA usake khyAlamen rahe ki kramabaddhamen jaisA honevAlA hogA vah hogA, main kyA karun? honevAlA hogA, honevAlA hogA, aisA karatA rahe to use honevAlA hogA, aisA hI rahegA. parantu jisakI bhAvanAmen khaTak rahe to hI usakA kramabaddha puruShArthake sAth juDA hai. aisA kramabaddha aur puruShArthakA sambandha hai. svabhAv, kAl, puruShArtha Adi sab juDe hain.
mumukShu- pAnchon samavAyakA mel hai. usamen puruShArthakI mukhyatA hai.
samAdhAna- usamen puruShArthakI mukhyatA (hai). sAdhakako, ruchivAleko sabako puruShArtha- or, apanI or, apanI bhUl taraph usakI dRuShTi rahanI chAhiye ki merI kShati hai. kramabaddha aur karmakA uday (lekar) jo apanI kShati nahIn ginatA hai, usako dhIrApan aur kachAs rahegI hI. jo apanI kShatikI or jAtA hai, phir bhale kar nahIn sakatA, parantu apanI kShatikI or hI usakI dRuShTi rahatI hai, vahI Age baDhatA hai. aisA puruShArtha aur kramabaddhakA sambandha hai.
mumukShu- kShati hai, usamen koI aisA kahe ki isamen to doSh par dRuShTi rahatI hai.
samAdhAna- doSh par dRuShTi,.. guN par dRuShTi gayI, parantu jo sAdhak dashA hai, usakI bhAvanAmen sab AtA hai ki main paripUrNa chaitanyasvarUp gnAyak hUn. parantu merI nyUnatA hai. nyUnatAkI or use vichAr Aye binA nahIn rahate. bhAvanA hue binA nahIn rahatI. kaise ye sab vibhAv chhUTe, main svabhAvamen rahUn. vibhAv chhUTe, puruShArtha karun aisI bhAvanA hI na ho, aisA nahIn hotA. donon prakArakI bhAvanA to hotI hai. use doShase kaise chhUTe? aur main svabhAv taraph dRuShTi karun, lIn hoUn to chhUTegA, aisA samajhatA hai. merI lInatAkI kShati hai. isaliye yah kShati hai. mere guN pragaT ho to doSh Tale. aisA vah barAbar samajhatA hai. parantu bhAvanA to sab prakArakI AtI hai.
merI kShati hai, merA doSh hai, main lInatA karun to ho. aisI bhAvanA to AtI hai. ye rAg kaise chhUTe? yah kaise chhUTe? chAritra dashA kaise Aye? kab vItarAg hoUn? aisI
PDF/HTML Page 1547 of 1906
single page version
bhAvanA to Aye binA nahIn rahatI. bhAvanA to sab AtI hai. usake gnAnamen vah aisA samajhatA hai aur dRuShTikA jor apane dravya par hai ki yah dravyakI dRuShTaShTi hai vah joradAr hai. lekin vah gnAnamen samajhatA hai ki main lIn hoUn to yah chhUT jAy aisA hai. merI lInatAkI kShati hai. sva taraph dekhatA hUn to merI lInatAkI kShati hai. is or dekhUn to mere puruShArthakI kShati hai. sarva prakArakI bhAvanA to AtI hai. ek jAtakI bhAvanA (nahIn hotI). sAdhak dashAmen ek prakArakI nahIn hotI, sarva prakArakI bhAvanA AtI hai.
mumukShu- sAdhakako dRuShTike jor pUrvak doShakA gnAn bhI barAbar hotA hai.
samAdhAna- hAn, doShakA gnAn ho, guNakA gnAn ho, svakA gnAn ho, parakA gnAn ho. sab gnAn hotA hai. rAjakAj karate chakravartI ho, are..! merI kShati hai, main isamen- se kab chhUTUn? main kab lIn hoUn? muni kab hoUn? aisI sab bhAvanA, vairAgyakI bhAvanA to AtI hI hai. dhanya munidashA! jo muni banakar chale jAte hain. main abhI isamen khaDA hUn. aisI bhAvanA to AtI hai.
mumukShu- savikalpa dashAmen aise sab vikalpa Ate hain.
samAdhAna- vichAr (Ate hain).
mumukShu- ... dRuShTikA jor to jyonkA tyon hai.
samAdhAna- hAn, dRuShkiA jor hone par bhI sAdhak dashAmen aise vichAr Ate hain. nahIn to vItarAg ho jAya. akele guN par ho to guNakI pariNati pragaT honI chAhiye. mAtra guN taraph hI rahatA ho to guNakI pariNati guNarUp ho jAnI chAhiye. andar vibhAv hotA hai aur use TAlanekA vichAr na Aye, aisA nahIn banatA. main lIn hoUn, sva taraph jAUn to sahaj hI chhUTatA hai. sahaj dashA ho to sahaj chhUTatA hai, aisA use khyAl hai. to bhI bhAvanA sab AtI hai. us par use vajan nahIn hai. aisI vastu sthiti nahIn hai ki doSh taraph dRuShTi rakhanI. aisI vastu sthiti nahIn hai. nij dravya par dRuShTi hai. gnAn sva-orakA hotA hai. parantu sab jAnatA to (hai). dishA apanI or muD gayI hai, lInatA apanI or karatA hai, parantu bhAvanA to sab AtI hai.
mumukShu- phir yah sahaj gnAnamen yah sab bhI..
samAdhAna- yah sab AtA hai.
mumukShu- ..
samAdhAna- sab, bhAvanA to sab AtI hai. dRuShTike joramen dravya to jaisA hai vaisA hai. main puruShArthakA piNDa hUn, aisA dRuShTimen Aye isaliye puruShArtha karanA hI nahIn, aisA usakA artha nahIn hotA.
PDF/HTML Page 1548 of 1906
single page version
mumukShu- pariNatimen aisA nahIn hotA.
samAdhAna- pariNatimen aisA nahIn hotA. use sab vivek to honA chAhiye... doSh par vajan chalA jAy, aisA nahIn hai. dRuShTikA jor sAthamen hai. phir na ho to AkulatA ho ki ulajhanamen A jAy, aisA use nahIn hotA. parantu samajhatA hai ki merI kShati hai. main lIn hoUn to yah sab chhUT jAya. parantu mujhe lInatA kaise ho? aisI bhAvanA rahatI hai.
mumukShu- mahimA nahIn AtI, ... doShakA khyAl hai, dRuShTikA jor to gnAyak hUn, vah hai.
samAdhAna- .. dRuShTikA kahe aur chAritrakI bAt ho to chAritrakA kahe. sarva prakArakI bAt Aye. gurudev, ananta kAlase jIv bhramamen paDe hain, unhen dRuShTikI bAt jor-se batAye, sva-par ekatva-vibhaktakI bAt durlabh hai, jIvane sunI nahIn hai. svamen ekatva aur parase vibhakta, vah bAt (durlabh hai). gurudev to dRuShTikI bAt kare. parantu prasang par sab bAt gurudevake pravachanamen sab bAt AtI thI. chAron orakI bAten AtI thI. jab paryAy-orakI Aye to itane jor-se (kahe) aur dUsare rang jAy, aisI bAt paryAy-orakI AtI thI.
mumukShu-
samAdhAna- chAron taraphakI bAt gurudevake (pravachanamen) AtI thI. vairAgya taraphakI bAt aisI Aye ki dUsare log Dolane lage. munikI bAt, bachchonkI karate the, gurudev kaisI bAt karate the. gurudev chAron taraphakI bAt (karate the). ham Aj hI dharma angIkAr karenge, ham Aj hI munipanA lenge. gurudevakI sarva prakArakI bAt AtI thI.
samAdhAna- vah Age baDhanemen ulajh jAtA ho to ek jAnanekI bAt hai ki kramabaddha hai. merI kShati hai, aisA svayamko puruShArthakA lakShya to rahanA chAhiye.
.. dveSh arochak bhAva. parakI ruchi toDate-toDate use pasInA nikal jAtA hai. aise usako ruchi hotI hai ki AtmAkA karane jaisA hai. parantu ekatvabuddhi toDate-toDate use mushkil ho jAtA hai. ananta kAlakA abhyAs hai na isaliye. prayAs kar-karake khed ho jAy, thak jAtA hai. vahAn jAy, prayAs kare, abhI bhI prApta nahIn ho rahA hai, prayAs karate-karate thak jAy, khed ho jAtA hai. ... aisA hotA nahIn hai, parantu usake vishvAsamen chalAyamAn ho jAtA hai. puruShArthakI kShati hai.
... kaisI kar dI hai. vah svayam hai bhinna, parantu sthUl ho gayA hai. svayamne hI ekatva abhyAs kar-karake (kiyA hai). jitanA abhyAsakA jor kiyA, utanA ananta kAl us abhyAsamen rahA. ab use kShaN bhar to jor karanA hI paDe na. is ananta
PDF/HTML Page 1549 of 1906
single page version
kAlake abhyAsake (sAmane). ananta kAlakA abhyAs kiyA, usake sAmane ananta kAl abhyAs karanemen nahIn jAtA hai. bhale abhyAs kare dhIre-dhIre to thoDA samay lage, parantu ugra kare to chha mahine lagatA hai. parantu antim kShaNommen use ek kShaN to jor karanA hI paDatA hai, anAdikA abhyAs toDaneko. jitanA kAl usakA abhyAs karanemen vyatIt kiyA, utanA kAl nahIn lagatA hai. parantu kShaN bhar to jor karanA hI paDatA hai.
... karake thak jAtA hai, khed ho jAtA hai. bhay aur arochak bhAvako vah pakaD nahIn sakatA hai. gaharAImen jAy to andar ruchi bhale AtmAkI ho, parantu ekatvabuddhi toDate-toDate use takalIph hotI hai. ekatvakI pariNati ho gayI hai. ruchi apanI or hai, parantu ekatvakI pariNati ho gayI hai, use toDanemen takalIph hotI hai.
.... guN-paryAy kaho, utpAd-vyay-dhruv kaho. ye utpAd-vyay-dhruv mere, .. use barAbar pahachAnakar bhedagnAn kare. pragnAchhainI, usakI sandhi dekhakar use barAbar toDanA. koI jagah sUkShma sandhi bhI nahIn rahatI. ek samAn bhAg ho jAtA hai. usakI sandhi dekhakar vibhAg kare to sUkShma sandhi nahIn rahatI. to hI vibhAv huA aisA kahanemen Aye. sUkShma sandhi rahe to utanA chIpakA rahe, to do bhAg bhinna nahIn ho jAte. patthar ho, usamen sUkShma sandhi ho to bhI patthar ek jagah chIpakA rahatA hai. to bhI chIpakA rahatA hai. vahAn bhI sUkShmamen vah chIpakA nahIn.
sUkShmamen guNake bhed, paryAyake bhed, jo rAgamishrit bhAv jahAn-jahAn Aye, vahAn-se bhinna paD jAtA hai. gnAnamen sab ho. parantu ekatvabuddhi jahAn-jahAn ho, vahAn-se bhinna paD jAtA hai. dUsare shubhabhAv, jahAn svayamko bahut ras Aye aise bhAv, guNake bhed, paryAyake bhed, usamen rAgamishrit jo-jo sUkShma-sUkShma Ate ho, sabamen pragnAchhainI chAron taraph- se paTakatI hai. aur ek samAn do vibhAv kar detI hai. yah chaitanyakA bhAg aur yah vibhAvakA bhAg hai. utanA gnAn kare, itanA kare to bhI kahIn-kahIn shubhabhAvommen mIThAs rah jAtI hai.
mumukShu- ... paryAy to vyay ho gayI hai.
samAdhAna- paryAy dUsarI ho gayI, parantu dravyamen yogyatA hai. sarvathA bhinnatA to nahIn hai. sabamen apekShAse samajhanI. pratyabhignAnakA kAraN jo sAmAnya svabhAv hai, pratyabhignAnakA kAraN jo dravya hai, usamen-se use sphUraNA hotI hI rahatI hai. sanskAr hote hain.
mumukShu- sanskAr dravyamen yogyatA rUp rahate hain?
samAdhAna- hAn, yogyatA rUp rahate hain.
mumukShu- paryAy to vyatirek hai.
samAdhAna- paryAy to chalI gayI hai, vyatirek ho jAtI hai. sab paryAy bhinna-
PDF/HTML Page 1550 of 1906
single page version
bhinna hain. vah sab svatantra hain aur ek or kahen ki dravyake Ashray-se hai. dravyakA Ashray na ho to ananta kAlamen jo-jo use banA hai, vah sab kahAn-se (AtA hai)? andar use sphUraNAmen AtA hai. andar sanskAr hai. paryAy chalI gayI hai to bhI.
mumukShu- sanskAr rah jAte hain.
samAdhAna- sanskAr rah jAte hain. us paryAyane kAm kiyA, is paryAyako koI bhI mel nahIn hai, use koI mel nahIn hai. to phir dravya bilakUl bhinna ho gayA. to svayam jo muktikA mArga pragaT karatA hai, yah vibhAv merA nahIn hai, svabhAv pragaT karo, ek paryAyako dUsarI paryAyake sAth mel hI nahIn hai to phir karanA kahAn rahatA hai? kuchh nahIn rahA. TUkaDe ho gaye. bIchamen ek nitya shAshvat dravya hai. paryAy palaT jAtI hai. dravya hai. sarva apekShAkA mel karake sAdhanA karane jaisI hai. kab, kahAn, kisakA vajan dekar karanA hai (vah samajhanA chAhiye).
mumukShu- .. aur kathanchit usakI svatantratA dravyase..
samAdhAna- vah bhI hai. kathanchit svatantratA hai aur usake Ashrayase hotI hai vah bhI hai. donon apekShA (samajhanI).
mumukShu- ... aur parakA dravya svatantra hai, un donommen kathanchit.. jis apekShA- se dravyakA Ashray hai, us apekShA-se dravyakA Ashray hai hI aur jis apekShA-se paryAy dravya-se svatantra hai, us apekShA-se paryAy svatantra hai, aisA lenA hai?
samAdhAna- dravyakA Ashray hai. paryAyako dravyakA Ashray bhI hai, vah apekShA bhI hai. aur kathanchit svatantra hai, vah apekShA bhI hai. pratyek paryAy svatantra pariNamatI hai. paraspar ekadUsareke Ashray-se pariNamatI hai, aisA nahIn hai. svatantra pariNamatI hai. parantu dravyake Ashray-se pariNamatI hai, aisI apekShA bhI hai. bilakUl sarvathA svatantra ho to jitanI paryAy, utane dravya ho jAya. bilakUl svatantra (ho to) jitanI paryAy, utane dravya ban jAya.
dravya hai vah trikAl hai, shAshvat hai. shaktion-se bharapUr dravya hai. paryAy to ek kShaNake liye hai. jis kShaN pariNamit hokar Aye, utanA hai usamen. ek kShaN paryAy pariName, usase to ananta shakti-se bharapUr dravya hai. vibhAv paryAy alag bAt hai, svabhAv paryAyamen to ananta shakti-se bharapUr svabhAvaparyAy to usamen ananta jo Aye, usase atirikta dravyamen ananta bharA hai. paryAyakI shakti to amuk hai aur dravya to ananta shaktion- se bharapUr hai. ... aise paryAyake ShaTakArak amuk apekShAse hai. bAkI jaisA svatantra dravya hai, aisI paryAy (svatantra nahIn hai). paryAyako to dravyakA Ashray hai, vah apekShA to sAthamen hai.
PDF/HTML Page 1551 of 1906
single page version
muumukShu- dravyakA ek ansh rahakar, phir usamen ShaTakArak .. samAdhAna- hAn, Anshik ShaTakArak hai. vah to trikAlI svatantra dravya hI hai. usakI svatantratA alag hai. paryAyako to dravyakA Ashray hai. kyonki vah to ek ansh hai. ... vah paryAy svayam svatantra pariNamatI hai. vah bhI ek pariNaman shaktivAlA ek ansh hai. isaliye vah svatantra hai. usakA artha yah nahIn hai ki vah dravyake Ashray binA nirAdhAr hotI hai, aisA nahIn hai.