Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (English transliteration). Track: 252.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 249 of 286

 

PDF/HTML Page 1653 of 1906
single page version

Trek-252 (audio) (View topics)

mumukShu- svabhAv-se hI amUrtik padArtha AtmA, usakA lakShaN amUrtika. mUrtik padArtha to indriy gochar hotA hai, isaliye usakA gnAn bhI hotA hai aur pratIti bhI Aye. ye amUrtik padArtha hai, usakA lakShaN bhI amUrtik hai. abhI to lakShaN pakaDanemen der lagatI hai, vaisemen us lakShaN par-se lakShya par jAnA aur vah bhI anubhav pUrva aisA nakkI karanA ki main yahI hUn, ye to bahut kaThin lagatA hai.

samAdhAna- vah mUrtik hai, yah arUpI hai. arUpI hai lekin svayam hI hai. vah rUpI hai lekin par hai. vah to par padArtha hai. usakA varNa, gandha, ras sab dikhatA hai. rUpI-dRuRushyamAn hote hain. parantu yah jo hai vah, bhale svayamko dRushyamAn hotA nahIn, parantu vah use anubhUtimen Aye aisA hai. usakA svAnubhav-vedan vah alag bAt hai, parantu usakA lakShaN arUpI hone par bhI, arUpI lakShaN bhI pahachAn sake aisA hai.

jaise andaramen svayamko vibhAvake pariNAm hain, vah vibhAv pariNAm, jaise yah rUpI dRushyamAn hote hain, vaise vibhAv pariNAm kahIn dRushyamAn nahIn hote hain. use vah vedan- se pahachAn letA hai ki yah rAg hai aur yah kaluShitatA hai aur yah krodh hai. usake vedan par-se pahachAn sakatA hai ki ye sab bhAv kaluShitatAvAle hain. aise pahachAn sakatA hai.

vaise svabhAvake lakShaNako bhI usake lakShaN-se pahachAnA jA sakatA hai ki yah gnAn lakShaN hai, yah shAntivAlA lakShaN hai. yah kaluShit lakShaN hai. us kaluShit lakShaNako vah dekh nahIn sakatA hai. use vedan-se pahachAnatA hai.

mumukShu- vah achchhA nyAy diyA. kyonki kaluShit pariNAm bhI amUrtik hai aur vah dikhAI nahIn dete, phir bhI use nakkI kiyA jA sakatA hai.

samAdhAna- hAn, vah nakkI karatA hai, usake vedan-se nakkI karatA hai. vaise gnAn lakShaNako bhI pahachAn sakate hain, arUpI lakShaN hai to bhI. jAnanekA lakShaN, vah svayam jo jAn rahA hai ki yah rAg hai, yah krodh hai, yah mAyA hai, yah lobh hai aisA jaise pahachAn sakatA hai, to vah pahachAnanevAlA kaun hai? ye sab bhAv hain, use pahachAnanevAlA, jo jAnanevAlA hai vah kaun hai? us jAnanevAle par-se, jAnan lakShaN par-se jAnanevAleko pahachAn sakatA hai ki yah jAnanevAlA hai kaun ki jo yah sab jAn letA hai? jAnan


PDF/HTML Page 1654 of 1906
single page version

lakShaN par-se vah padArthako pahachAn sakatA hai.

arUpI hone par bhI usakA lakShaN aisA hai ki pahachAn sake aisA hai aur svayam hI hai, anya nahIn hai. vah to kShaN-kShaNake bhAv palaT jAte hain. phir bhI jAnanevAlA to aise hI khaDA rahatA hai. jAnan lakShaN to jyonkA tyon hai. isaliye vah use pahachAn le ki yah jAnanevAlA to jyonkA tyon hai, bAkI sab bhAv to chale jAte hain. jo kaluShitatAvAle bhAv vedanamen AnevAle hain vah chale jAte hain. parantu jAnanelavashApalA jyAenkA tyon rahatA hai. vah jAnanevAlA kaun hai? use pahachAn sake aisA hai. arUpI hone par bhI usake svarUpase pahachAnA jAtA hai.

mumukShu- dikkat kahAn AtI hai ki rAg-dveShake pariNAmamen AkulatArUp vedanamen Ate hain isaliye khyAlamen AtA hai. gnAn nirvikalpa hai. ata vedanamen AtA hone par bhI vedanamen nahIn Ane jaisA dikhatA hai.

samAdhAna- vah sUkShma upayog nahIn karatA hai. vah sthUl hai isaliye sthUl vedanako pakaD letA hai. parantu yah to shAntikA lakShaN hai, jisamen AkulatA nahIn hai, mAtra jAnanA hI hai. usamen kuchh karanA aisA nahIn AtA hai. mAtra vichAr kare to vah sUkShma hai, parantu usamen mAtra jAnanA hI rahA ki ye sabako jAnanevAlA kaun hai? us jAnan lakShaNamen shAnti bharI hai. parantu vah sUkShma hokar dekhe to use pahachAn sakatA hai. vah sthUlatA yukta hai isaliye sthUlatA-se pahachAn letA hai.

isamen andar gaharAI-se dekhe to jAnanemen AkulatAkA vedan nahIn hai, parantu yadi dekhe to jAnanevAlemen shAntikA lakShaN rahA hai ki jisamen AkulatA nahIIn hai. jisamen kuchh karanA nahIn hai, mAtra jAnanA hai, aisA shAntikA lakShaN, nirAkulatA lakShaN hai. use pahachAn sakatA hai. svayam sUkShma hokar dekhe to pahachAn sake aisA hai. lakShaN par- se lakShyako pahachAne ki yah jAnan lakShaN jo hai vah kisake AdhAr-se hai? kisake astitvamen hai? chaitanyake astitvamen. jo astitva anAdiananta shAshvat hai ki jisakA nAsh nahIn hotA. aisA anAdiananta astitva vah chaitanyadravya main hUn. aur usamen hI sab bharA hai. usamen ananta dharma Adi sab bAdamen nakkI kar sakatA hai. lakShaN-se yadi lakShyako pahachAne to.

mumukShu- lakShaN to shAnta lakShaN yAnI nirvikalparUp-se khyAlamen lene jAte hain vahAn to usase pAr lakShyabhUt padArthako lakShyamen letA hUn, utanemen to upayog (chhUT jAtA hai). mushkil-se rAgako bhinna kare, pragaT gnAnakA thoDA khyAl AyA nahIn AyA, utanemen to upayog palaT jAtA hai.

samAdhAna- vah use buddhipUrvak lakShyamen letA hai ki yah sthUl lakShaN so main.


PDF/HTML Page 1655 of 1906
single page version

sUkShma lakShaN gnAnakA, vah main hUn. us taraph jAy, use lakShyamen le to buddhipUrvak hai. abhI nirvikalparUp pariNati nahIn hai, nirvikalpa svAnubhUti bhI nahIn hai, parantu use lakShaN- se pahachAne-nakkI kare ki jisamen vikalpa nahIn hain, mAtra jAnanA nirAkul lakShaN hai, use pahachAne. bhale hI upayog palaT jAy to bhI bArambAr grahaN karanekA prayatna kare. buddhi-se nakkI karane jAy aur upayog palaT jAy to use bArambAr nakkI karanekA prayatna kare ki ye jo gnAn lakShaN hai vahI main hUn aur use dhAraN karanevAlA chaitanya dravya padArtha so main hUn, isaprakAr svayamke astitvako nakkI karaneke liye prayatna kare.

nirvikalpa pariNati to bAdamen hotI hai. pahale to use pratIt karatA hai ki yah astitva hai so main hUn. yah vibhAv main nahIn hUn. nirvikalpa svAnubhUtimen jo Ananda vedanamen Aye vah alag anubhavamen AtA hai. yahAn gnAnamen to mAtra use shAnti, yah gnAn lakShaN shAntivAlA hai, utanA hI use grahaN hotA hai. AnandakI anubhUti to use nirvikalpa svAnubhUtimen pragaT hotI hai. AtmA pUrA gnAn, Ananda sAgar-se bharA, gnAn-se bharA hai. vah use svAnubhUtimen vedanamen AtA hai. yah to mAtra use lakShaN-se pratItamen AtA hai. upayog palaT jAy to bArambAr nakkI karanekA prayatna kare. vah sahaj na ho tabatak usakA prayatna karanA.

mumukShu- anubhav hone-se pahale aisA sahaj hogA?

samAdhAna- anubhav pUrva use bArambAr palaT jAtA hai to bArambAr abhyAs kare to dRuDhatA to ho. vAstavik sahajatA bAdamen hogI, lekin ek dRuDhatArUp ho sakatA hai.

mumukShu- apUrva avasaramen munipadakI bhAvanA bhAyI hai. kyonki samyagdRuShTi hai aur AtmAko dekhA hai. samyagdarshan prApta hone pUrva jIv Age baDhatA hai, vah astitvakI avyakta pakkaD-se Age baDhatA hai? mithyAdRuShTine to kuchh dekhA nahIn hai. samyagdRuShTine astitva dekhA hai aur munipadakI bhAvanA bhAte hain. mithyAdRuShTine astitva nahIn dekhA hai, to avyaktapane usake astitvake vishvAs-se Age baDhatA hai?

samAdhAna- hai hI, aise vah nakkI karatA hai. usake lakShaN-se pahachAn sakatA hai. astitva dekhA nahIn hai, parantu use andar bhAv hotA hai ki yah lakShaN kisakA hai? yah chaitanyakA lakShaN hai. isaprakAr mati-shrut dvArA nakkI karanekI usamen vaisI yogyatA hai ki pahale vah nakkI kar sakatA hai. sahaj bAdamen hotA hai, parantu nakkI to kar sakatA hai.

mumukShu- is or astitva aur is or vibhAv-se bhinna nAstitva, isaprakAr Age (baDhatA hai)?

samAdhAna- aisA abhyAs karatA hai. anAdi kAl-se usane bAhar-se munipanA


PDF/HTML Page 1656 of 1906
single page version

le liyA vah alag bAt hai. parantu jo jignAsAkI bhUmikAmen hai, vah usakA abhyAs karatA hai. bAkI jo kuchh samajhate nahIn hai ki antaramen AtmAkA astitva hai, ye vibhAv- se bhinna hai, usakI bAt nahIn hai. ve sab to kriyAmen paDe hain. parantu jise ruchi huyI hai ki AtmA koI apUrva chIj hai aur muktikA mArga antaramen rahA hai, aisI ruchi hai, jignAsA hai, to vah bArambAr abhyAs-se Age baDhatA hai ki yah chaitanyakA astitva bhinna hai, vibhAv bhinna hai. chaitanya ananta guN-se bharA hai. us prakArake abhyAs-se vichAr karake, nakkI karake Age baDhatA hai.

bAkI jo kriyAmen paDe hain, jinhen kuchh ruchi nahIn hai, antaramen kuchh apUrvatA nahIn lagI hai, ve to bAhar kriyAmen paDe hain. gurudevane aisA mArga batAyA ki andar koI vastu alag hai aur muktikA mArga antaramen hai. svAnubhUti antaramen pragaT hotI hai. usakA abhyAs karake Age baDhatA hai ki main chaitanya bhinna, yah vibhAv bhinna hai. dravya-guN- paryAy ananta meeremen hain. main ek akhaNDa chaitanya hUn. guNabhed nahIn hai, sab lakShaNabhed hai. anek prakAr-se nakkI karake tattvakA svarUp samajhakar Age baDhatA hai.

samyagdarshanake bAd to use Age baDhaneke liye use munidashAkI bhAvanA AtI hai. vah to svarUpakI dashA kaise baDhe? svarUpakI dashA baDhane par bAhar aisA nimitta-naimitkik sambandha hai ki use munipanA A jAtA hai. antaramen chaitanyakI pariNatikI dashA kaise Age baDhe, aisI bhAvanA hotI hai.

mumukShu- jignAsukI bhUmikAmen chAhe jitane savAl Apako pUchhate hain aur javAb Ate hain, usamen navInatA AtI ho, sunate hI rahe, aisA hotA hai. bhale hI prashna ek jAtake ho, parantu ... kuchh kahate hain.

samAdhAna- prashna ek jAtake hon, javAb usI jAtake hote hain.

mumukShu- javAb to hamen bhinna-bhinna lagate hain. ... aise javAb Ate hain. shalya asankhya prakArake hain to bahut prakArake ...

samAdhAna- gurudevake pratAp-se guurudevane sabako antar dRuShTi karavAyI ki antaramen mArga hai, aur kahIn nahIn hai. bAkI to sab vratake divas Aye to bAhar-se kuchh hotA hai. bAharake vrat aur upavAs Adi bahut karen to apane dharma ho jAtA hai, aisA sab mAnanevAle jIv hote hain. parantu gurudevane antar dRuShTi karavAyI. antaramen ho, usake sAth sab shubh pariNAm hote hain. ruchivAleko bhI hote hain. samyagdarshan honeke bAd bhI shubhabhAv hote hain. munidashA honeke bAd bhI panch mahAvratAdi hote hain. parantu vah heyabuddhi-se Ate hain. apanI pariNati nyArI ho gayI hai. svAnubhUtikI dashA pragaT huyI hai.


PDF/HTML Page 1657 of 1906
single page version

mumukShu- shubhabhAvakI maryAdA use khyAlamen A gayI.

samAdhAna- khyAlamen A gayI hai.

samAdhAna- ... dev-guru-shAstrake sAnnidhyamen AtmA kaise pragaT ho? AtmAkA sAnnidhya kaise pragaT ho, vah karanA hai. AtmA svayam hI hai. vah kaise grahaN ho, vah karane jaisA hai. bAkI bahut sunA hai, bahut sAl paryanta. gurudevane bahut sunAyA hai aur bahut diyA hai use pighalAnA hai. bahut sAl bIt gaye. karanekA ek hI hai. dev- guru-shAstrake sAnnidhyamen AtmA kaise grahaN ho?

mumukShu- .. yahI bhAvanA hai. Ap ekakA AdhAr hai abhI to.

samAdhAna- gurudev mile, baDA AdhAr (hai). gurudevane sabako bahut diyA hai. svAshray- AtmAkA Ashray (lenA) aur shubhabhAvamen dev-guru-shAstrakA Ashraya.

mumukShu- bahinashrI! AtmA sambandhit aisI kaun-sI bAt hai, jo pUrvamen kabhI sunI nahIn hai aur jo Apako anubhavamen A gayI hai. Apake shrImukh-se pratyakSha sunanekI jignAsA hai.

samAdhAna- gurudev samakSha bahut bAten sunane milI hai. jIvane ananta kAlamen sunA hai vah mAtra bAhya dRuShTi-se hI sunA hai. shAstramen Ave, bhagavAnakI vANImen Ave, parantu jIvane antaramen jo usakA Ashay hai use grahaN nahIn kiyA. gurudevakI vANImen to bahut spaShTa AyA hai. anubhavakI bAt gurudev spaShTa kar-karake kahate the. muktikA mArga ekadam spaShTa batAte the. parantu usakA Ashay grahaN karanA vah apane hAthakI bAt rahatI hai.

jIvane bAhya dRuShTi-se kriyA-se dharma ho, aisA mAn liyA hai. itane shubhabhAv karen yA bAharake vrat karen yA niyam karen, yah karen, vah karen usamen-shubhabhAvommen dharma mAnA hai. parantu shubhabhAv-se bhI AtmA bhinna ek shuddhAtma tattva hai, use pahachAnA nahIn hai. aur shuddhAtmAmen sab bharA hai. usamen gnAn, Ananda Adi ananta-ananta shaktiyAn usImen bharI hai. usakI use apUrvatA nahIn lagI hai. sunA to kuchh apUrva hai, yah chaitanya vastu koI apUrva hai aur usamen sab apUrvatA bharI hai. aur gurudev kahate hain vah koI apUrva bAt kahate haiain, apUrva AtmAkI bAt kahate hain. aisI apUrvatA andar-se jo laganI chAhiye, vah use lagI nahIn hai.

AtmA apUrva hai, usakI bAt bhI apUrva hai. usakI apUrvatA lage aur chaitanya svabhAvakI apUrvatA laganI chAhiye ki AtmA chaitanya koI adabhut vastu aur apUrva vastu hai. vah apUrvatA lage aur us or dRuShTi kare, usakA gnAn kare aur usamen lInatA kare to vah pragaT hotA hai.

shAstramen AtA hai, ananta kAlamen vah bAt parichayamen nahIn AyI hai, anubhavamen nahIn


PDF/HTML Page 1658 of 1906
single page version

AyI hai. kyonki usakA svayamne parichay nahIn kiyA hai. sunA to use Upar-Upar- se chalI gayI hai. usakI jo apUrvatA laganI chAhiye vah nahIn lagI. AtmA koI apUrva hai. usamen koI apUrvatA bharI hai aur vah koI apUrva vastu hai. jagatakI AshcharyabhUt apUrva vastu ho to AtmA hai. aur AtmAkI dRuShTi karanI, AtmAkI pahachAn karanI, AtmAkA gnAn antaramen-se karanA vah koI apUrva hai.

shubhabhAvamen, vibhAv bhAvamen ekatvabuddhi kar rahA hai, usIkA abhyAs kiyA hai. usIkA parichay kiyA hai. parantu jo AtmAkI apUrvatA laganI chAhiye (vah nahIn lagI). usase AtmA bhinna hai. sab vikalpon-se AtmA bhinna nirvikalpa tattva hai. use usane nyArA grahaN nahIn kiyA hai. antaramen nyArA grahaN kare to usakI apUrvatA usake anubhavamen Aye binA nahIn rahatI. AtmA koI apUrva hai. usake svarUpamen sthir ho jAy to vah apUrva vastu pragaT hotI hai. parantu vah sthir kab ho? svayamko yathArtha pahachAn kare, usakI yathArtha pratIti ho to usamen sthir hotA hai aur to usamen-se use apUrvatA pragaT hotI hai.

bAharakA sab grahaN kiyA hai, parantu antar chaitanyakA svabhAv grahaN nahIn kiyA hai. use grahaN karanA. antarakA vah koI alag puruShArtha kare. usane bAhar-se sab prayatna kiyA hai. bAhar-se ashubhamen-se shubhamen AyA, parantu shubh-se bhI bhinna main ek chaitanya nyArA tattva hai, use khyAlamen nahIn liyA. use nyArA khyAlamen to usamen-se apUrvatA pragaT ho aisA hai. usamen shAnti, usamen Ananda, sab usamen hai.

bAhya kriyA sab chhUT jAy to antaramen kyA hogA? is prakAr ananta kAl-se pravRuttike alAvA andar nivRuttasvarUp AtmA hai, us nivRuttamen sab bharA hai. aisI use apUrvatA nahIn lagatI hai. yah chhUT jAyegA to antaramen shUnyatA (ho jAyagI). shUnyatA nahIn hai, apitu antaramen bharachak bharA hai, vah use pragaT hotA hai.

muni kisake Ashray-se munipanA pAlenge? muniko mahAvratakA Ashray (nahIn hai). mahAvrat to bIchamen Ate hain, unhen Ashray to AtmAkA hai. AtmA jo apUrva vastu hai, usamen hI unhen sharaN lagatA hai, usakA hI unhen Ashray hai. vikalpa chhUTane-se vah niShkriy nahIn ho jAtA. parantu antaramen-se usakI svarUp pariNati pragaT hotI hai aur svarUpamen jo bharA hai, vah use pragaT hotA hai.

ye sab chhUT jAne-se usamen kyA hogA? aisI use antaramen-se apUrva pratIti nahIn hotI hai. antaramen sab bharA hai. gnAnasvarUp AtmA, gnAnamAtra AtmA usamen hI sab bharA hai. aur use bhinna grahaN karane-se usamen-se pragaT hotA hai. kartAbuddhikA ras, bAhya pravRuttikA ras, antaramen-se use chhUTatA nahIn hai, kahIn na kahIn mIThAs rah jAtI hai. parantu un sab-se nyArA koI kartA-kriyA-karmakA ras nahIn, koI pravRuttikA ras nahIn,


PDF/HTML Page 1659 of 1906
single page version

andar chaitanya ek svarUp AtmA hai, usamen sthir ho jAnA. usakI pratIt, usakA gnAn, usakI use yadi apUrvatA lage to usamen-se pragaT hue binA nahIn rahatA. antaramen jAne-se usakI svabhAv pariNati-svabhAv kriyA pragaT hotI hai. parantu bAhyakI pravRuttikA aur bAhya vikalpa pravRuttikA use ras lag gayA hai. usamen ekatvabuddhi ho gayI hai, usamen-se vah chhUT nahIn sakatA hai. kartAbuddhimen-se gnAyak honA, gnAyakatA-gnAyakarUp pariNaman karanA, vah use puruShArtha karake sahajarUp karanA mushkil ho gayA hai.

samAdhAna- ... anubhUtiko (gurudevane) spaShTa karake batA diyA hai. samayasAramen vibhinna prakAr-se muktikA mArga prakAshit kiyA hai. AchAryadev kahate hain, mujhe antaramen-se vaibhav pragaT huA hai, bhagavAnake pAs-se, guruke pAsase, vah main sabako kahatA hUn. vibhinna prakAr-se (kahA), gurudevane use spaShTa kiyA. nahIn to koI samayasArako samajhatA nahIn thA. gnAyak ho jA. bhedagnAn pragaT kara. abaddhaspRuShTamen tU akele AtmAko grahaN kara. is prakAr vibhinna prakAr-se muktikA mArga, svAnubhUtikA mArga AchAryadevane kahA aur gurudevane spaShTi kiyA.

prashamamUrti bhagavatI mAtano jay ho! mAtAjInI amRut vANIno jay ho!