Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (English transliteration). Track: 262.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 259 of 286

 

PDF/HTML Page 1716 of 1906
single page version

Trek-262 (audio) (View topics)

mumukShu- koI kriyAjaD thaI rahyA, shuShkagnAnamAn koI, vah to chhoD de. gnAn aur vairAgyakI maitrI, gnAn aur vairAgya jo sAdhakako sAthamen hote hain to vairAgyamen aur kriyAnayamen ek sarIkhA bhAv hai yA thoDA sUkShma antar hogA?

samAdhAna- vairAgya aur kriyA na? kriyAmen vah mAtra kriyAmen rukatA hai. aur jo vairAgya hai, vairAgI hai vah akelA vairAgyamen rukatA hai. kriyA aur vairAgyamen, bahubhAg vah mAtra bAhya kriyAmen rukatA hai. dUsarA hai vah vairAgya-vairAgya karatA rahatA hai. utanA pharka hai.

mumukShu- gnAn aur kriyAnayakI maitrI jahAn hai, vah to sAdhakakI bhUmikA hai. to kriyAnayako len to aur vairAgyakI bAt le, donon ek sarIkhI bAt hai yA dononke bIch thoDA pharka hogA?

samAdhAna- gnAnanay aur kriyAnayakI maitrImen kriyAnayamen vairAgya sAthamen A jAtA hai. usamen vairAgya sAthamen ho to hI usakI kriyAkI pariNati hotI hai. main gnAyak hUn aur usamen nivartanekI jo kriyA hotI hai, svarUpakI lInatAkI jo kriyA hotI hai, vah vairAgyake binA nahIn hotI. isaliye usamen kriyAnayamen vairAgya sAthamen A jAtA hai. usamen virakti sAthamen A jAtI hai.

mumukShu- samveg nirveg jaisA hai? kriyAnayamen asti bhAv-se vItarAgatA pragaT karanI aur vairAgyamen rAg-se pIchhe muDanA, aisA bhAv hogA?

samAdhAna- hAn, vairAgya arthAt virakti-nAsti karake svarUpamen pariNatikI asti karatA hai. asti-nAsti. parantu vAstavik asti to chaitanyako grahaN kiyA vah astitva hai. dravyako grahaN kiyA vaha. parantu yah pariNati pragaT kI, us pariNatikI apekShA- se vah asti hai aur virakti huyI vah nAsti hai. kriyAvAlA jo bAhya kriyAmen hai vah bhI vairAgyakI kriyAmen us tarah rukatA hai. usamen garbhit vairAgya hai vah vairAgya samajh binAkA hai. AtmAko samajhatA nahIn, astitva grahaN nahIn kiyA hai.

mumukShu- rundhA huA kaShAya.

samAdhAna- hAn. vah aisA hai.


PDF/HTML Page 1717 of 1906
single page version

mumukShu- sAdhakako donon sAthamen hote hain, parantu shurUAtamen thoDA-bahut mukhya- gauN rahatA hogA ki nahIn?

samAdhAna- jo sAdhakakI pariNati hai, vah shurUAtamen rahe aisA nahIn, usakA mArga hI vah hai. dravyadRuShTi-se dravyakI dRuShTi mukhya rahatI hai. usamen jo puruShArtha hotA hai vah, paryAyamen mujhe vibhAv hai, usase bhinna hokar aur svarUpakI pariNati pragaT karatA hai. dravyadRuShTikI apekShA-se use gauN rahatA hai aur pariNati apekShA-se use koI bAr mukhya kahate hain. is prakAr mukhya-gauN kahate hain. parantu dravyadRuShTi to sadAke liye use mukhya hI rahatI hai. lInatAkI bhAvanA kare, mujhe lIn honA hai, aisI bhAvanA ho, chAritrakI bhAvanA ho, aise paryAy apekShA-se use mukhya kahen. parantu andar jo dRuShTi hai, us dRuShTikI apekShA-se koI mukhya nahIn hotA.

mumukShu- suprabhAt-se lekar kevalagnAn paryantakI sab bAtamen svayamev prApta huA. svayambhUpanA liyA. dUsarekA kuchh thoDA-bahut avalamban hogA ki nahIn?

samAdhAna- nahIn, anya kisIkA nahIn. ek svayambhU AtmAkA hI avalambana. svayambhU AtmA svayam apane-se svatasiddha hai, usIkA avalamban, anya kisIkA Alamban nahIn.

mumukShu- dev-shAstra-guru thoDI madadamen-sahAyamen (hote honge)?

samAdhAna- chaitanyadravyakA hI Alamban, anya kisIkA nahIn. shubhabhAvanAmen use AlambanarUp kahanemen AtA hai. dev-guru-shAstrakA shubhabhAvamen Alamban (hotA hai). mere sAth rahanA, main mere AtmAmen jAtA hUn. kyonki merI nyUnatA hai. isaliye shubhabhAv mujhe AtA hai to Ap mere sAth rahanA. mujhe ApakA Adar hai. mere svabhAvakA jaise mujhe Adar hai, vaise mujhe ApakA Adar hai. isaliye mere sAth rahanA. main ApakA Adar karatA hUn. main jahAn Age baDhUn vahAn mujhe sAthIdArake hisAb-se mujhe madadamen dev-guru- shAstra rahanA, aisI bhAvanA kare. bAkI Alamban dravyakA hai.

mumukShu- kAm andaramen svayamko karanA hai.

samAdhAna- kAm svayamko karanA hai. dev-guru-shAstrake prati shubhabhAvanAmen bhakti use pUrI AtI hai ki mere sAth hI rahanA. use aisA nahIn hotA ki vah sab bAharakA hai, karanA to andaramen hai na, aise bhAv nahIn Ate.

use aisA bhAv hotA hai ki main andar jAUn aur shubhabhAv khaDA hai, abhI vItarAg nahIn huA hai, shubhabhAvanAmen Ap mere sAth rahanA. aise bhaktibhAv AtA hai. gurudev mujhe sahAyarUp ho, mujhe upadesh de. aisI sab bhAvanA hotI hai. bhAvanA aisI hotI hai. guruke pratAp-se hI main Age baDhA, gurudevane hI sab diyA hai, is prakAr dev-guru-shAstra par


PDF/HTML Page 1718 of 1906
single page version

use bhakti Aye binA nahIn rahatI.

puruShArtha svayam karatA hai, parantu upakAr guru, dev-guru-shAstrakA Aye binA nahIn rahatA. anAdikAl-se anajAnA mArga, vah gurudevane batAyA hai. jo paryAyamen... dravya anAdiananta shuddha hone par bhI paryAyamen jo pariNati palaTanemen use jo puruShArtha hotA hai, usamen dev- guru-shAstrakA nimitta hotA hai. aur anAdikA nimitta-naimittik sambandha bhI aisA hai ki anAdi-se jo svayam samajhA nahIn hai, usamen pahalI bAr samajhatA hai usamen deshanAlabdhi hotI hai. usamen dev yA gurukA pratyakSha nimitta hotA hai. aisA nimitta-upAdAnakA sambandha hai. hotA apane-se hI hai, parantu nimitta-naimittik sambandha ho hI nahIn to aisA sambandha hai ki anAdimen sarvapratham deshanAlabdhi hotI hai. aur pratyakSha dev-guuru ho us prakAr- se deshanAlabdhi hotI hai. isaliye pratyakShakA upakAr kahanemen AtA hai. jo, pratyakSha sadaguru sam, AtA hai. pratyakShakA upakAr hai. kyonki anAdi-se chaitanyadravya shuddha hone par bhI jab usakI paryAy palaTanekA puruShArtha hotA hai tab dev aur gurukA nimitta hotA hai. aisA nimitta-upAdAnakA sambandha hai.

pratyek dravya svatantra hone par bhI aisA nimitta-upAdAnakA sambandha hotA hai. paryAyakA nimitta-naimittikakA kaisA sambandha hai use gnAnamen rakhakar pratyek dravya svatantra hai, aisI usakI dravya par dRuShTi aur us jAtakA usakA gnAn kAm karatA hai. dRuShTi aur gnAn donon maitrIrUp-se kAm karate hain. jaise gnAnanay kriyAnayakI maitrI hai, vaise dRuShTi aur gnAn maitrI-se kAm karate hain.

mumukShu- jainadarshanakI aisI aTapaTI bAt dUsaronko samajhamen nahIn AtI. kabhI aisA kahanA, kabhI vaisA kahanA.

samAdhAna- un dononko sambandha hai. dRuShTi aur gnAnakI maitrI hai. dravyadRuShTi akhaNDako grahaN karatI hai, gnAnamen donon Ate hain. isaprakAr maitrI hai. vastukA svarUp dravya-guN- paryAy hai. isaliye sabamen do-do Ate hain. vastu svabhAv-se abhed hai aur usamen guNake bhed, paryAy bhed (bhI hai). bhed-abhed donon apekShA ek dravyamen hotI hai. isaliye har jagah dononkI maitrI hotI hI hai.

mumukShu- dRuShTi aur gnAn sAthamen hI rakhanA.

samAdhAna- dRuShTi aur gnAn sAthamen hote hain. gnAn aur kriyAnay jaise sAthamen hote hain, vaise dRuShTi aur gnAn sAthamen hote hain. vastu anAdiananta hai to usamen ananta guN nahIn hai, aisA nahIn hai. vastu svabhAv-se use abhed kahate hain, to bhI lakShaN bhed- se usamen koI bhed nahIn hai athavA usamen paryAy nahIn hai, yA sarva apekShA-se kUTastha hai aisA nahIn hai. usamen koI guN nahIn hai aur ek akhaNDa dravya hai, parantu usamen


PDF/HTML Page 1719 of 1906
single page version

guN nahIn hai aisA nahIn hai. ek vastuke andar, ek abhedamen anakAntamay mUrti hai. do apekShAen ek dravyamen hI hote hain to usakI sAdhanAmen bhI sabamen do-do apekShAen hotI hai. vastu svarUp hI anekAntamay mUrti hai.

mumukShu- gnAnanayamen liyA thA, syAdvAdakI pravINatA-se. pahalI bAt lI.

samAdhAna- hAn, pahalI bAt lI, syAdvAdakI pravINatA-se.

samAdhAna- .. usakI ruchi jis or kAm karatI hai, us or vah palaTatI hai. ruchimen jo use yogya lage us anusAr palaTatA hai. svayam hI, koI nimitta nahIn karavA detA. munionkA nimitta banatA hai, parantu palaTanA svayam-se hotA hai.

... puruShArtha karatA hai vah sab vartamAnamen karatA hai. amuk jAtake sanskAr hai, usamen-se ekadam palaTatA hai. unnati kramamen AtA hai. pahale amuk jAtake sanskAr brAhmaN taraphake the vah chale Ate hain. usamen-se palaTA hotA hai. puruShArthakI mandatAke kAraN aise hI sanskAr chale Ate hain.

.. mAlUm thA, RuShabhadev bhagavAnake samayamen marichIkumAr... mahAbhAgyakI bAt hai. jIv anAdi kAlamen paribhramaN karate-karate kahAn-kahAn paribhramaN karatA hai aur puruShArthakI mandatA-se kahAn-kahAn bhaTakatA hai. thoDeke liye kahAn-kahAn aTakatA hai. vah sab apane liye jAnane jaisA hai. ... dUsareko kitanI sAvadhAnI rakhane jaisI hai. mahAvIr-vIratAke kArya karate hain (isaliye) mahAvIr kahalAte hain. pariShah sahan kiye. ativIr, vIr, ativIr, mahAvIr aise sab nAm (Ate hain). sanmati. munionkI shankA dUr ho jAtI hai to sanmati kahalAte hain.

pUre lokamen dipAvalI manAte hain. nirvAN utsava. bhagavAnane siddha dashA prApta kI parantu jagatamen ek utsav rah gayA. sabako Ananda, Ananda, Ananda hI ho aisA utsav ho gayA. kisIko dukh honeke badale dipAvalI Aye to mAno dipotsav AyA. sabako Ananda mangal hotA hai. bhagavAnako Ananda mangal ho gayA, sabako Ananda mangal ho gayA. jagatamen aisA ho gayA hai. antim tIrthankara. virahakA kAl AyA to bhI har jagah Ananda mangal ho gayA. aisA hI koI dipAvalIkA utsav ho gayA. chaubIsaven antim bhagavAna. sab lokamen, anya lok dipAvalI (manAte hain). (nUtan) varSha bahut manAte hain. apanA nUtan varSha achchhA jAya. nUtan varSha. teras Aye to mahAvIr bhagavAn antim bhagavAn hai. divyadhvanikA divas Aye.

mumukShu- kis vidhi-se samyagdarshan aur samyaggnAn prApta ho?

samAdhAna- gurudevane bahut rAstA batAyA hai. gurudevane vibhinna prakAr-se batAyA hai ki mArga AtmAko pahichAnanA vah ek hI hai. aur usakA mArga bhI gurudevane batAyA


PDF/HTML Page 1720 of 1906
single page version

hai. apane puruShArthakI kShatike kAraN kar nahIn sakatA hai. ruchi usakI, lagan usakI, mahimA usakI sab usakA ho, bArambAr usakA abhyAs kare to ho sake aisA hai.

mitagnAn aur shrutagnAn-se nirNay kiyA ki main AtmA yahI hUn aur anya kuchh main nahIn hUn. main AtmA chaitanya, jitanA gnAnasvabhAv hai vahI main hUn, anya kuchh main nahIn hUn. chaitanyakA lakShaN gnAyak hai. vah gnAyak lakShaN aisA koI asAdhAraN lakShaN hai ki jo lakShaN dUsare dravyamen nahIn hai. aisA usakA asAdhAraN lakShaN gnAyak lakShaN hai. us lakShaN-se use pahachAnanA ki jo gnAnasvabhAv hai vahI main hUn. dUsarA jo vibhAv lakShaN hai vah lakShaN chaitanyakA nahIn hai. vah to vibhAvakA, par nimittakA lakShaN hai. koI jaD padArtha yA koI arUpI padArtha, AtmA arUpI hone par bhI usakA gnAnalakShaN koI asAdhAraN lakShaN hai. vah asAdhAraN lakShaN-se pahachAnA jAy aisA hai. us lakShaN- se use pIchhAnanA.

gnAyakake andar ananta guN bhare hain aur ananta mahimAvant gnAyak anupam tattva hai aur usamen apUrva Ananda bharA hai. use pahachAnanA aur nakkI karanA ki ye jo gnAyak hai vahI main hUn. anya koI vastu main nahIn hUn. ye parapadArtha jo bAhyamen dikhe vah bhI main nahIn hUn, andar jo vibhAv dikhate hain vah bhI main nahIn hUn, anek prakArake vikalpa ho vah bhI apanA svarUp nahIn hai. svayam akhaNDa chaitanya gnAyak svabhAv hai vahI main hUn. usamen jo adhUrI paryAy yA pUrNa paryAy ho, vah paryAy jitanA bhI AtmA nahIn hai. paryAy, shuddhAtmAkI paryAy usamen shuddha paryAy ho, to bhI usakA akhaNDa lakShaN to ek gnAyak lakShaN hai. usakA vah pUrNa lakShaN hai, us lakShaN-se use pIchhAnanA.

sAdhanAkI paryAyen pragaT ho, usamen jo pUrNa paryAy pragaT ho, vah sab usakI sAdhanAmen paryAyen pragaT hotI hain. parantu use gnAyak lakShaN-se pahachAnanA. use pIchhAnakar usakI dRuDh pratIt karanI, usakA gnAn karanA, usamen lInatA karanI. to usamen-se use svAnubhUti pragaT ho, Ananda pragaT ho, sab usamen pragaT hotA hai. aur usamen Age baDhate-baDhate ratnatray darshan, gnAn, chAritrakI prApti hone-se usamen hI sAdhanA abhyAs, usakI sAdhanA karane-se kevalagnAnakI prApti hotI hai.

parantu prArambhamen use nakkI karanA ki jo gnAyak lakShaN, gnAyak hai vahI main hUn. anya kuchh main nahIn hUn. bArambAr usIkA abhyAs karane jaisA hai ki jo gnAyak hai vah main hUn. aisA vikalpa-se nakkI kiyA, pahale vah vikalpa-se hotA hai, parantu use antaramen- se main gnAyak hUn, aisA sahajarUp-se main gnAyak hUn, aisI antaramen-se pratIt huyI aur usakA bhedagnAn bArambAr usakA abhyAs karatA rahe, phir usamen sahajatA hone par nirvikalpa dashA muktikA mArga pragaT hotA hai. muktikA mArga hI vah hai.


PDF/HTML Page 1721 of 1906
single page version

parapadArthako svayam kar nahIn sakatA. aur dUsarA koI apanA kar nahIn sakatA, svayam dUsareko kar nahIn sakatA. use parapadArtha-se atyant abhAv hai. use nimitta-naimittik sambandhake kAraN aisA lagatA hai ki main dUsarekA karatA hUn. vah mAtra use rAgake kAraN lagatA hai. bAkI chaitanyadravya anya-se atyant bhinna hai. aisI pratIti, anyakA kuchh kar nahIn sakatA. apane svabhAvakA kartA hai. gnAn, darshan, chAritra, ananta guNakI paryAyen pragaT hon usakA kartA hai. parapadArthakA vah kartA nahIn hai.

chAron or-se chaitanyalakShaNako nakkI karake usamen hI usakI pratIt, usakA gnAn aur usamen lInatA karake Age baDhe to vahI muktikA mArga hai. usamen hI usakI AnandakI paryAyen pragaT hotI hain, gnAnakI paryAyen pragaT hotI hain, chAritrakI, ananta shaktiyon-se bharA guNakA bhaNDAr aisA AtmA, usamen-se pragaT hotA hai.

gurudevane vah batAyA, bArambAr batAyA vah gurudevakA param upakAr hai. aur vah upakAr aisA hai ki jIvako bhavakA abhAv ho jAya. antaramen gurudevane antar dRuShTi karavAyI, sabako ruchi karavAyI. parantu us ruchikI bArambAr ugratA karake bArambAr usIkA prayatna karane jaisA hai. jIvanamen vahI ek karane jaisA hai ki gnAyak main kaun hUn? gnAyakako pahachAnanA, vahI karanA hai. usake liye shubhabhAv Aye. dev-guru-shAstrakI mahimA, dev- guru-shAstrakI bhakti vah sab use shubhabhAvamen hotA hai. shuddhAtmAmen ek gnAyaka. bas, ek gnAyak usake jIvanamen vah honA chAhiye. usIkA abhyAs aur usIkA raTan, usakI mahimA.

prashamamUrti bhagavatI mAtano jay ho! mAtAjInI amRut vANIno jay ho!