Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (English transliteration). Track: 274.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 271 of 286

 

PDF/HTML Page 1802 of 1906
single page version

Trek-274 (audio) (View topics)

mumukShu- kaShAyakI kAlimA hai, gnAnamen nahIn hai. gnAnamen kAlimA nahIn hai?

samAdhAna- gnAnamen kAlimA nahIn hai, vibhAvakI jo pariNati rAg-dveShavAlI hotI hai, vaisI rAg-dveShakI pariNati gnAnamen nahIn hai. gnAnamen jAnanekA doSh hotA hai. gnAnamen jAnanekA doSh hai. jo svarUp ho usase anyathA jAne, viparItapane jAne. shraddhAke kAraN gnAnamen doSh AtA hai. shraddhA alag hai aur gnAn bhI alag hai. use mithyAgnAn kahate hain.

mumukShu- chAritraguN jaise viparItapane pariNamatA hai,...

samAdhAna- viparItapane pariName aisA viparIt nahIn hai. parantu use shraddhAkI viparItatA hai. jAnanemen viparItatA hai. kaShAyakI kAlimA hai aisA nahIn hai. isaliye viparIt-viparItamen pharka hai. isakI viparItatA jAnanekI hai aur usamen rAgakI pariNatikI hai. kaShAyakI kAlimA malin hai aur us jAtakA malin gnAnako kahanemen Aye, jAnanekI apekShA- se. dononkI pariNati alag hai. rAgakI pariNati alag aur shraddhA aur gnAnakI pariNati alag prakAr-se kAm karatI hai. hai vah bhI viparIt hai. shraddhA mithyA hai isaliye gnAn bhI mithyA hai.

mumukShu- Apane aisA kahA thA ki AtmAko nahIn jAnatA hai, vah usakA- gnAnakA doSh hai. parantu jaise chAritramen kaShAyakI kAlimA hai, vaisI kAlimA isamen nahIn hai.

samAdhAna- jAnanekA doSh hai. vaisI kAlimA nahIn hai, jAnanekA doSh hai. muumukShu- .. gnAn hai vah bhI ek prakAr-se svabhAvakA ansh kahalAtA hai na? samAdhAna- svabhAvakA ansh arthAt indriyagnAn svako nahIn jAnatA hai isaliye par taraph jAtA hai, parantu vah svabhAv chhoDakar kahIn bAhar to jAtA nahIn. vah to mAnatA hai ki main bAhar chalA gayA. svabhAv chhoDakar kahIn bAhar nahIn jAtA hai. parantu mAnyatA aisI hai ki mAnon apanA gnAn bAhar chalA jAtA hai aur bAhar-se gnAn AtA hai, aisA mAnatA hai. svabhAvako chhoDakar to kahIn nahIn jAtA.

... paDe hI hain. bhale nigodamen ho. svabhAvakA ansh to hai, usakA kahIn nAsh nahIn hotA. svabhAvakA ansh ho, vah gnAnapane svayam jAnatA hai kahAn? mAnon bAhar- se gnAn AtA hai aur mAnon main bAhar jAtA hUn. mAnyatA jUThI hai.


PDF/HTML Page 1803 of 1906
single page version

mumukShu- mAnyatAkI bhUl-se gnAnamen bhUl hotI hai.

samAdhAna- hAn, mAnyatAkI bhUl-se gnAnamen bhUl hotI hai. bAkI svayam to jAnanevAlA gnAyakasvabhAvI hai. jAnanevAlA to jAnanevAlA hai, parantu usakI mAnyatAkI bhUl hotI hai. jUTh mAnatA hai. gnAnakA jAnanekA jUThA ho rahA hai, mAnon paramen-se gnAn AtA hai aur svayam mAnon bAhar jA rahA hai. main svayam gnAyakarUp hUn, aisA gnAn nahIn hai. main svabhAvarUp-gnAnasvabhAvarUp hI hUn. svabhAvarUp hai sahI, lekin svabhAvarUp hI hUn, aisA gnAn nahIn hai.

mumukShu- agnAnIko jo indriyagnAn hai aur gnAnIkA indriyagnAn, ye donon indriy gnAnamen kuchh pharka hai?

samAdhAna- gnAnIko yathArtha gnAn hai. isaliye use gnAn bhedagnAnapUrvakakA gnAn hotA hai, ekatva nahIn hotA. use jAnanekI apekShA-se, bAharakA jAne us jAnanekI apekShA- se samAn hai, parantu isakI dishA alag hai, usakI dishA alag hai. gnAnI alag dishAmen rahakar jAnatA hai. usakI dishA sva taraphakI hai, svakI dishAmen rahakar, svako rakhakar par taraph jAtA hai, parantu svako chhoDatA nahIn hai. usakI dishA alag aur isakI dishA alag hai. (agnAnI) mAnon bAhar chalA gayA is tarah jAnatA hai. bAharakA jAnanA ki ye kivAD hai yA ye hai, vo hai, jAnanekI apekShA-se sarIkhA hai, parantu usakI dishA alag hai. alag dishAmen khaDA rahakar jAnatA hai. aur vah alag dishAmen khaDA rahakar jAnatA hai (arthAt) ekatva karake jAnatA hai. (gnAnI) bhinna rahakar jAnatA hai. usakI dishA pUrI alag hai. dekhane-dekhanamen antar hai.

isIliye kahate hain, gnAnakI pariNati sab gnAnarUpI hI pariNamatI hai. usakI dishA hI alag hai. gnAyak rahakar hI (jAnatA hai), ekatva nahIn hotA hai, bhinna gnAyak rahakar jAnatA hai. svayam sva taraph pariNati rakhakar par taraph jo upayog jAtA hai, vah bhinna rahakar jAnatA hai. jAnanekI pUrI dishA alag hai. isaliye isakA jAnA huA gnAn kahalAtA hai, usakA jAnanA agnAn kahalAtA hai. svako jAnatA nahIn hai, ekatva karake jAnatA hai.

svayam bhinna rahakar (jAnatA hai). indriyon-se mujhe lAbh hotA hai, usake Ashray- se main jAnatA hUn, aisI usakI shraddhA hai. bhinna rahakar jAnatA hai. svayam apane svata pariNamanako bhinna rakhatA hai. is tarah jAnatA hai.

mumukShu- jAnanekI apekShA-se donon indriyagnAn sarIkhA?

samAdhAna- jAnanekI apekShA-se. parantu usakI pariNati pUrI alag dishAmen hai.

mumukShu- atIndriy gnAnakI pariNati pragaT ho gayI hai.

samAdhAna- pragaT huyI hai, us pUrvak (jAnatA hai). abhI adhUrA hai isaliye


PDF/HTML Page 1804 of 1906
single page version

vah bAhar jAtA hai. ata utanA use jAnanemen Ashray AtA hai. indriyonkA, manakA Ashray AtA hai. atIndriy gnAn pragaT ho gayA hai, us rUp pariNati hai. parantu abhI adhUrA hai, isaliye utanA bAhar jAtA hai. (agnAnIko) mAtra indriy taraphakA gnAn hai, svakA gnAn hI nahIn hai.

mumukShu- gnAnIkA indriy gnAn vRuddhigat hotA huA dikhatA hai. jabaki agnAnIkA indriy gnAn vRuddhigat ho rahA ho aisA dikhAI nahIn detA, sAmAnyata.

samAdhAna- indriy gnAnakA kyA prayojan hai? vRuddhigat yA nahIn vRuddhigata. ise atIndriy gnAnakI pariNati baDhe vahI vAstavik vRuddhi hai. sAdhanAkI vRuddhimen vahI vRuddhi hai. bAharakA vRuddhigat dikhAI de vah sab to bAhar-se dekhanA hai. usakI vRuddhi ho usakA koI artha nahIn hai. andar atIndriyakA pariNaman, gnAyakakI pariNati baDhatI jAy, svAnubhUti bhedagnAnakI dhArA antar-se jo pariNati baDhatI jAy, vahI vAstavik vRuddhi hai. bAharakI vRuddhi vRuddhi nahIn hai.

bAhar-se baDhatA dikhAI de aur nahIn dikhAI de, vah koI dekhanekI dRuShTi nahIn hai. vah koI parIkShA hI nahIn hai. bAhar-se itanA sunA yA itanA paDhA, yA itanI dhAraNA kI, aisA sab bAhar-se dekhanA, vah kahIn parIkShA nahIn hai, vRuddhi dikhAI de vaha. vaise to use vRuddhi dikhe, isako nahIn bhI dikhe. bAhar-se to aisA dikhe. parantu antarakI pariNati baDhe vahI vAstavik vRuddhi hai.

bAhar-se kisIko indriyAn kamajor paD gayI ho to bAhar-se dikhAI na de. ata bAharakI vRuddhi vRuddhi nahIn hai. antarakI pariNatikI vRuddhi ho, vahI vAstavik vRuddhi hai. dekhanA, sunanA, bolanA vah sab to bAhya Ashray hai. ek man kAm kare vah alag bAt hai. man-se AtmA bhinna hai.

mumukShu- indriy gnAn baDhe usamen kuchh mahattA nahIn hai, mahattA ginanI bhI nahIn.

samAdhAna- usamen kuchh mahattA nahIn hai. usamen mahattA ginanA bhI nahIn. usamen mahattA nahIn hai. vah parIkShAkA ToTal bhI nahIn hai. antarakI pariNati kyA kAm karatI hai, yah dekhanA hai. antar shraddhA-gnAn, lInatA vah sab pariNati kyA kArya karatI hai, yah dekhanA hai.

mumukShu- logonko bAharakI vismayatA lagatI hai, dharmAtmAko antarakI vismayatA hotA hai.

samAdhAna- hAn. antaramen hI vAstavik pariNati hai. muktikA pUrA mArga antaramen hai. anAdi kAl-se bAhar dekhanekI dRuShTi hai isaliye bAhar dekhatA hai. bAharakI vismayatA vah sachchI nahIn hai, vah parIkShA bhI nahIn hai. phir jise bhakti ho, vah gurudev prati


PDF/HTML Page 1805 of 1906
single page version

(bhakti karatA hai). gurudevakI antarang dashA (dekhakar kahe), unakA bAharakA bhI aisA aur antar (bhI alaukik) aisA bhaktibhAv-se (kahe).

bhagavAn samavasaraNamen baiThe ho (to kahatA hai), prabhu! ApakI antaramen bhI aisI pariNati aur ApakI bAhya shobhA bhI adabhut aur sabakuchh adabhut! bhaktimen sab Ave. sab bhaktimen Ave. parantu antarang dekhanekI dRuShTi antaramen hai. bhaktibhAvamen sab Ave.

mumukShu- bhaktimen to vANIkI mahimA bhI kare, sharIrakI kare.

samAdhAna- hAn, sharIrakI kare, sab kare. gurudevakA prabhAvanA yog kaisA, gurudev tIrthankarakA dravya, ApakI mudrA kaisI, ApakI vANI kaisI, vah sab bhakti hai. antarakI dashA amuk dehAtIt dashA dikhatI ho, vah sab amuk parIkShA karake kahe vah alag bAt hai. ... gurudev, bhagavAn, munishvar antaramen kShaN-kShaNamen lIn hote hain, jagat-se alag dikhe, gurudev jagat-se alag dikhate the. aisI parIkShA kare vah alag bAt hai.

mumukShu- kahanemen AtA hai ki tU gnAnalakShaNako khoja. to khojaneke liye usake pAs to vartamAnamen indriy gnAn hI hai. to usamen-se hI khoj le na.

samAdhAna- use dRuShTi antaramen karanI paDatI hai. indriy gnAn bhale ho, parantu svayam hai na? apanA nAsh to huA nahIn hai. indriy gnAn ho to vah gnAn kahIn usamen ghUs to gayA nahIn hai. vah to us taraph usane mAnyatA kI hai. usamen paramen apanA ghUs nahIn gayA hai. svayamkA astitva kahIn nAsh nahIn huA hai. usamen-se khoj le, arthAt tU svayam hI hai. terI pariNatiko antar jhukAkar tU kaun hai, yah khoj le. usamen bIchamen man, indriyAn sab AtA hai, use gauN karake tere gnAnako mukhya karake tU gnAnalakShaN- se pUre gnAyakako pahichAn le.

use tU sAthamen rakh usakA matalab isase gnAt huA, isase gnAt huA, aisI dRuShTi kyon karatA hai? mujhe mere gnAn-se jAnanA hotA hai aur gnAnalakShaN-se andar dekhanekA hai. isaliye usase dekhA vah to sAthamen AtA hai. isaliye aisA kahanemen Aye ki indriy gnAn-se jAnA. parantu tU antar dRuShTi kar, tU svayam hI hai, tU kahIn kho nahIn gayA hai. dUsarA sAdhan arthAt svayam hI hai, svayam hI apanA sAdhan hai. apanA kahIn nAsh nahIn huA hai.

mumukShu- apanI sattAkA hI svIkAr nahIn karatA hai. mUlamen hI takalIph hai.

samAdhAna- isase dekhanA hai na, isase dekhanA hai na. parantu tU svayam tere-se hI dekh rahA hai, vah tU dekhatA nahIn hai. aur isase dekhanA hai, is Ankh-se dekhanA rahA, man-se dekhanA rahA, parantu tU svayam hI hai. vah tujhe kahAn gnAn karavAte hain? tere gnAn- se, tere kShayopasham gnAn-se sab gnAt hotA hai. tU tere gnAnako terI or moD to tU


PDF/HTML Page 1806 of 1906
single page version

svayam hI tujhe gnAt hogA. isase jAnanA hotA hai, usase jAnanA hotA hai, paryAy-se jAnanA hotA hai, paryAy-se jAnanA hotA hai, aise kyon lakShya karanA? terA hI astitva hai aur tU svayamko khoj le.

gnAnalakShaN-se gnAyakako khoj le. usamen bAhya Alambanake sab sAdhan gauN ho jAte hain. sAthamenn ho to tujhako svayamko mukhya kar le, usako gauN kar de, vah tere hAthakI bAt hai. kisase khojUn? pahale to bAhya Alamban hotA hai, nirAlamban to hotA nahIn, kahAn-se lAUn? parantu tU nirAlamban hai usakA nAsh hI nahIn huA hai. tU use mukhya karake us taraph jA to tU svayam hI hai. aisI sab bAten karatA hai, terI mandatAkI sab bAten hain. tU puruShArtha kar to tU svayam hI hai. tU tujhe mukhya kar le ki main gnAyak hI hUn. main jAnanavAlA svayam hI hUn. merA nAsh nahIn huA hai. to gnAnalakShaNako mukhya karake tU gnAyakako pahichAn le. vah sab Alamban to gauN ho jAte hain. tU terA Alamnab le le.

vah jab bhI kar, use gauN to karanA hI hai aur vah tujhe hI karanA hai. vah pahale-se to huA nahIn hotA anAdikA. jab hotA hai tab tujhe hI gauN karanA hai aur tujhe hI mukhya honA hai, isaliye tU hI use mukhya karake usake Alambanako gauN karake aur DhIlA karake, tU mukhya hokar apane Apako khoj le. jab bhI kar, tujhe hI karanA hai. usakA Alamban pahale isase karanA paDegA, usase karanA paDegA, aisA kyon? tU svayam hI hai. usase kahAn karanA hai, jab kar tujh-se hI karanA hai. gnAnalakShaNako tujhako svayamko hI mukhya karanA hai. tU use mukhya karake tU tere gnAyakako pahachAn le. Alambanako mukhya kyon karatA hai? Alamban AyA to nirAlmaban kaise huA jAy? Alambanako gauN kar de, tU svayam hI mukhya hai. vah kahAn mukhya the. vah kahAn jAnate hainn. jAnanevAlA to tU hai. vah to bIchamen Ate hain.

man bhI kahAn jAnatA hai aur netra bhI kahAn jAnate hain aur kahAn kaun jAnatA hai? jAnanevAlA tU aur use tU baDA karake kahatA hai, usake Alamban binA gnAt nahIn hotA. tU svayam hI jAnanevAlA hai, apanI or muD jA. bAhar jA rahA hai usake badale tU tere dravyako gnAnalakShaN-se khoj le. tU svayam hI hai.

mumukShu- svayamko hI khojanA hai aur svayam hAjir hI hai.

samAdhAna- svayam hAjir hai aur svayamko hI khojanA hai. vah sab kahan use rokate hain. vah rokate nahIn hai. tU svayam rukA hai. tU hI svayam bhinna paDakar andar jA. andar svayam pariNamit ho jAy, phir nirAlamban hotA hai, pahale kaise ho? parantu jo nirAlamban hue ve pahale aise hI the, use gauN karake nirAlamban hue hain. ata Alambanako


PDF/HTML Page 1807 of 1906
single page version

gauN karake svadravyakA Alamban le-le, tere hAthakI bAt hai. palaTanA tere hAthakI bAt hai.

mumukShu- sahaj hai, haThapUrvakakA nishchay nahIn hai, sahaj hai. gnAnasvarUpako pakaDo isaliye vah gauN ho hI jAtA hai.

samAdhAna- vah gauN ho hI jAtA hai. gnAnako pakaDanekA prayatna hI karanA hai. isakA Alamban AtA hai, Alamban AtA hai, Alamban hai hI kahAn? tUne hI Alamban liyA hai. tU svayam tujh-se jAn rahA hai, use sva taraph moD de, par taraph muDA hai usako. "par pariNati bhAge re, akShay darshan gnAn vairAgye Anandaghan prabhu jAge re'. Alamban tyAgakar nirAlamban honA apane hAthakI bAt hai.

svayamko kuchh karanA ho, nishchay kiyA ho ki aisA hI karanA hai to dUsarekA Alamban toD detA hai ki mujhe aise hI karanA hai. vahAn toD detA hai, yahAn nahIn toDatA.

mumukShu- vahAn sabako chhoD detA hai, apane nirNay anusAr karatA hai.

samAdhAna- hAn, vahAn sabako chhoD detA hai. nirNay anusAr karatA hai. vah sab to udayAdhIn hai, to bhI svayam aisA nirNay karatA hai. aur isamen Alamban-Alamban karatA rahatA hai.

mumukShu- isamen Alamban khojatA hai.

samAdhAna- Alamban jo dev-guru-shAstrane batAyA, us anusAr karanA hai. vah mahAsamartha Alamban hai. unhonne kahA ki nirAlamban ho jA. to svayamko nirAlamban honA hai.

samAdhAna- ... AtmAkA svarUp kaise prApta ho? vah ek hI raTan rahe, ek hI bhAvanA rahe, ek hI ugratA rahe. yah manuShya jIvan chalA jAy, itane sAl bIt gaye, itane sAl gaye, kyon prApta nahIn hotA hai? antaramen kaise kyon is bhavabhramaN-se thakAn nahIn lagatA hai? anek jAtake vichAr Ate the. kyon vikalpakI jAlamen khaDA hai? usase kyon chhUTatA nahIn? anek jAtakI bhAvanAen ugrapane AtI hai. bArambAr usIkI ugratA aur usIkA vichAr, jAgate-sote, svapnamen ek hI raTan rahA kare, utanI ugratA ho to hotA hai.

kShaN-kShaNamen koI bhI kArya karatA ho, ek hI bhAvanA andar ugrapane rahA kare, kahIn chain paDe nahIn, aisA antaramen ho tab jIvakA antar puruShArtha utanI ugratA ho to palaTatA hai. antarmuhUrtamen bahutonko palaT jAtA hai. bAkI to utanI ugratA honI chAhiye.

mumukShu- us vakta bachapanamen vairAgyakI bhAvanA thI, parantu is prakAr-se sansAr- se chhUTanA hai, ... dIkShA lenI hai yA muni banA jAnA hai, sAdhu ban jAnA hai. shvetAmbarake


PDF/HTML Page 1808 of 1906
single page version

hisAbase. usakI bhAvanA thI.

samAdhAna- antaramen vikalpa-se chhUTanA usamen to puruShArtha chAhiye.

mumukShu- vah atyant kaThin lagatA hai.

samAdhAna- vah to puruShArtha-se (hotA hai). vaisA puruShArtha pragaT honA, utanI ugratA ho to hotA hai.

mumukShu- kaisI ugratA?

samAdhAna- ugratA hI chAhiye. kahIn chain na paDe, vikalpamen use chain na paDe. kahIn chain na paDe to hotA hai. vikalpakI jAlamen bhI chain na paDe, aisA honA chAhiye. kahIn sukh na lage. antaramen-se prApta na ho tabatak chain na paDe, utanI ugratA antaramen honI chAhiye.

.. mujhe bahut Ananda lagatA hai, mujhe bahut aisA lagatA hai, aise jo vikalpa Ate hain, vah vikalpamen hI khaDA hai. mujhe antaramen bahut bhAvamen bahut Ananda AtA hai, mujhe isakA bahut ras AtA hai, mujhe aisA bahut hotA hai. vah sab vikalpa hI hai, andar vikalpakA Ananda hai. chaitanyakA astitva-dravyamen-se Ananda chAhiye, vah Ananda alag hai, vah to sahaj Ananda hai. use vikalpa-se Ananda nahIn hotA, vah to sahaj Ananda hai. vikalpa nahIn hai ki mujhe bahut Ananda AyA yA mujhe yah prApta huA, aisA vikalpa bhI jahAn chhUT jAtA hai. jo sahaj Ananda pragaT hotA hai, vah antar-se bhinna paD jAtA hai. andar bhinna hokar jo Ananda AtA hai, sahaj Ananda jo AtA hai. use kRutrimatA nahIn hotI ki mujhe isamen bahut Ananda AyA.

jisakI Ananda par bhI dRuShTi nahIn hai, parantu sahaj Ananda AtA hai. ek apanA astitva grahaN karatA hai. Ananda sahaj andaramen-se pragaT hotA hai. vikalpa karake Ananda nahIn vedanA paDatA. ... to pragaT hotA hai. vikalpakI dishA hai, usakI pUrI dishA palaT jAnI chAhiye.

bhinna paDanA vah puruShArtha alag rah jAtA hai. abhI to kShaN-kShaNamen bhedagnAn (kare ki) vikalpa-se bhI main bhinna hUn. pahale to aisA bhedagnAn honA chAhiye ki vikalpa- se bhI main bhinna hUn, aisI gnAyakakI dhArA pahale honI chAhiye, to nirvikalpa ho. vikalpa- se bhI main to bhinna hUn. aisI antaramen-se gnAyakakI dhArA (pragaT honI chAhiye).

prashamamUrti bhagavatI mAtano jay ho! mAtAjInI amRut vANIno jay ho!