Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (English transliteration). Track: 35.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 32 of 286

 

PDF/HTML Page 202 of 1906
single page version

Trek-035 (audio) (View topics)

mumukShu- pUjya mAtAjI! Agamamen jagah-jagah sAt tattvake yathArtha shraddhAnako hI samyakatvakA lakShaN ginakar mahattA dI hai to usamen itanA kyA rahasya hai, yah kRupA karake samajhAIye ki jisase hamen samyakatva-ratnakI mahimA jAgRut ho.

samAdhAna- sAt tattvakI shraddhAmen AchAryadevako ek jIvapadArthako mukhya kahanA hai. lekin vah ek AtmA padArtha samajh nahIn sakatA hai. isaliye use vyavahArakI bAt bhI sAthamen (kahate hain). sAt tattvakA shraddhAnamen mukhyarUpase to andar AtmAkI or dravyadRuShTi karanI, aisA AchAryadevako kahanA hai. bhUtArthadRuShTiko grahaN kara. lekin usamen sAt tattvakI shraddhA bIchamen hotI hai. isaliye AchAryadev vyavahArase bAt kare to bhI andar AtmAko grahaN karAnekA unakA Ashay hotA hai. ek AtmAko grahaN karanA. bhUtArtha tattva ek bhUtArtha AtmapadArtha hai, use grahaN kara. usake bIch ye sAt tattva- jIvatattva, ajIvatattva, Asrav, samvar, bandh, mokSha Adi Ate hain. kyonki tujhe sAdhakadashA pragaT karanI hai to usamen bIchamen yah vibhAv hai, vibhAvamense samvar ho, usamense nirjarA ho, visheSh shuddhi ho to nirjarA ho, amuk shuddhi ho to samvar ho, pUrNa shuddhimen mokSha hotA hai. sAdakadashA aur sAdhya donon AchAryadev batAte hain.

bhUtArthanayako mukhya kara. ek mukhya chaitanyadravyako mukhya karake usamen yah jo paryAy hotI hai, vah donon usamen A jAte hain. AchAryadev pUrA muktikA mArga batA rahe hain. AchAryadevako vyavahArakI bAt karake samajhAnA hai, ek jIvatattvako grahaN karanA. lekin ... aisA nahIn hai. vyavahArase jo kahate hain yAnI vyavahAr bilakUl hai hI nahIn aisA nahIn hai. AchAryadevake ek-ek shabda jo hote hain vah tattva grahaN karaneke liye hotA hai aur yathArtha muktimArga grahaN karavAnA hotA hai. AchAryadev jo kahate hain, usamen jo vyavahArakI bAt karate hain vah bilakUl jUThI hai aisA nahIn. AchAryadevakI jo kathanI hotI hai vah satyatA par satya hI hotI hai. isaliye nishchay kis apekShAse hai aur vyavahAr kis apekShAse, vah use AtmArtha hetu samajhanA rahatA hai. AtmArthIko AchAryadev pUrA muktikA mArga samajhAte hain.

mukhya jo AtmA hai use grahaN kar, jIvatattvako grahaN kara. usamen sab paryAyen


PDF/HTML Page 203 of 1906
single page version

hotI hain, usakA gnAn kara. mukhya ek AtmAko grahaN kara. yathArtha gnAn hogA to terI sAdhanA yathArtha hogI. isaliye yathArtha gnAn kara. aur dRuShTimen mukhya ek jIvadravyako rakh, us par dRuShTi kara. AchAryadevakA yah kahanekA Ashay hai. alag-alag mAtra jAnaneke liye jAn lenA, aisA nahIn hai. ek shraddhA kar lenI ki jIv hai, puNya hai, Asrav hai, pAp, samvar, bandha, mokSha Adi hai, aisI shraddhA kar lI, aisA nahIn. ek Atmatattvako grahaN kar aur usakI yah paryAy hai, usakA gnAn kara. usamense sAdhanA hotI hai. aisA AchAryadevakA kahanekA Ashay hotA hai. vyavahAr kahakar andar nishchay AtmAko batAnA hai.

AchAryadevake sab kathan rahasyamay hote hain. ek samyagdarshan pragaT kar to usamen pUrA muktikA mArga A jAtA hai. usamen samyagdarshan, munidashA, kevalagnAn (sab pragaT ho jAtA hai). ek samyakatva grahaN kiyA, jo anAdise pragaT nahIn huI aisI svAnubhUti pragaT huI usamen pUrA muktikA mArga pragaT ho gayA. usamen pUrA mArga spaShTa ho gayA. isaliye sAt tattvakI shraddhAmen ek bhUtArtha dRuShTise tU sab jAn, aisA AchAryadevako kahanA hai. vyavahArase bAt kare isakA matalab usamenn AchAryadevakI gaharI bAt hotI hai. jo nahIn samajhate hain isaliye use vyavahArase bAt karate hain. parantu AchAryadevako gaharI bAt samajhAnI hotI hai.

mandir jAnA hai aisA kahe. mandir jAnekA hetu bhagavAnake darshanakA hai. koI kahe ki bhagavAnake darshan karane hain aur koI kahatA hai, mandir jAnA hai. mandir jAnemen sahetu to bhagavAnake darshanakA hotA hai. sirpha mandir jAnA hai utanA hI hetu nahIn hotA, parantu bhagavAnake darshanakA hotA hai.

aise koI sIdhA AtmA kahe to aur vyavahArase bAt kare usamen ek AtmAkA hotA hai. mandir jAnA hai aisA kahanemen hetu bhagavAnake darshan karanekA hai. vaise gnAn, darshan, chAritrakI bAt kare to un tInommen ek AtmA grahaN kara. AtmAko sAdhya rakhakar sAdhakadashAmen gnAn, darshan, chAritra sab AtA hai.

mumukShu- mandir jA, aisA kahe usakA matalab...

samAdhAna- mandir jAnA hai itanA hI nahIn, bhagavAnake darshan karane jAnA hai.

mumukShu- turanta samajh bhI jAye ki mandir jAnekA kahA hai matalab darshan karane hai.

samAdhAna- bhagavAnake darshan karaneko kahA hai.

mumukShu- sAt tattvakA gnAn aur shraddhAn kar, vah AtmAkA gnAn evan shraddhAn karAneko kahA hai.


PDF/HTML Page 204 of 1906
single page version

samAdhAna- AtmAkA gnAn karAneko sAt tattvakI shraddhA karaneko kahA hai.

mumukShu- AtmAke shraddhAnakA artha Ap sAmarthyake shraddhAnakI bAt karate ho? AtmAke sAmarthyakI? hetu yah hai?

samAdhAna- AtmAkA gnAn kar yAnI AtmAkA sAmarthya aur AtmA tattva kaisA hai, usakA gnAn kara. sAmarthya yAnI ananta guNonse bharA hai, aise grahaN kara. phir ananta guN par dRuShTi nahIn rakhanI hai. AtmA kaisA hai? gnAyakatattva. use grahaN to ek abhedako hai. lekin usakA sAmarthya kaisA ananta hai, usamen sAthamen sab gnAnase grahaN karanA hai. AtmAkA ananta sAmarthya, AtmAke guN-paryAy gnAnase grahaN kara. phir dRuShTi ek AtmA par sthApit karanI hai.

shAstra paDhatA rahe to shAstra mAtra paDhaneke liye nahIn hai. tU shAstra samajh, usamen AtmAko pahachAn aisA kahanekA Ashay hotA hai. mandir jAnA matalab bhagavAnake darshan karane hai. vaise AtmAko grahaN karanekA Ashay hotA hai. "chAritra, darshan, gnAn paN vyavahAr kathane gnAnIne'. vyavahArase chAritra, darshan kathan kahe, lekin nishchayase chAritra nahIn hai, darshan nahIn hai, gnAn nahIn hai. arthAt guNabhed nahIn hai. lekin vah svarUp to hai-gnAn, darshan aur chAritra, ye tInon guN AtmAmen hai. lekin us guNabhedamen rukanA nahIn. bhedakA vikalpa karanese rAg hotA hai. isaliye tU vikalpa toDakar AtmAmen sthir ho.

... chAritra par aise dRuShTi karanese tU usamen ruk jAyegA. ek gnAyak par dRuShTi sthApit kara. lekin vah tIn bhed use bIchamen samajhAneke liye kahaneke liye Aye binA rahatA hI nahIn. AchAryadev kahate hain ki khed hai ki bIchamen vyavahAr Aye binA rahatA hI nahIn. anAdise jo vibhAvamen paDA hai, usamense sAdhakadashA pragaT hotI hai, isaliye bIchamen vyavahAr Aye binA rahatA hI nahI. isaliye jo nahIn samajhate hain use vyavahArase samajhAnemen AtA hai. lekin jo AtmArthI hotA hai vah Ashay grahaN kar letA hai ki gurudevako ek AtmA grahaN karAnekA hetu hai, lekin bIchamen yah samajhAneke liye yah sab AtA hai. lekin nishchay-vyavahArakI sandhi bhI honI chAhiye. ek AtmAko grahaN kara. aur yah jo guN aur paryAyakA svarUp hai, vah kuchh hai hI nahIn, aise chhoD de to bhI bhUl hotI hai. sabakA svarUp samajhakar ek dravya par dRuShTi karanI hai.

samAdhAna- ... gnAyak pariNati antaramen pragaT huI, vah gnAyakakI pariNati chAlU ho gayI. svAnubhUtikI dashA pragaT ho gayI. gnAyakakI pariNati sadAke liye, khAte-pIte, jAgate-sote, svapnamen sabamen gnAyakakI pariNati chAlU hI hai. gnAyakakI dhArA chAlU ho gayI. puruShArthakI dhArA gnAyakakI or hI chalatI hai. aisI gnAyakatAkI ugratAke liye usakA prayatna chAlU hI hai. usakI bhUmikA anusAra.


PDF/HTML Page 205 of 1906
single page version

phir jaise bhUmikA baDhatI jAye, vaise gnAyakakI pariNati bhI visheSh-visheSh baDhatI jAtI hai. lInatA baDhatI jAtI hai. bhUmikA palaTanese pAnchavAn guNasthAn, chhaThThA-sAtavAn guNasthAn AtA hai. jaise-jaise bhUmikA baDhatI jAtI hai, vaise-vaise use pariNatimen lInatA baDhatI jAtI hai. bAkI samyagdarshanake bAd gnAyakakI pariNati chAlU hI rahatI hai. gnAyakakI pariNati pragaT ho gayI, isaliye vartamAn dashAmen kuchh nahIn hotA, aisA nahIn hai. gnAyakakI pariNati, gnAyakakA vedan pratikShaN hotA hai. chAhe jaise prasangamen use gnAyakakI pariNati chhUTatI hI nahIn.

use nirvikalpa dashA bhI usakI bhUmikA anusAr hotI hai. vah AnandakI dashA alag bAt hai, lekin vartamAn dhArAmen bhI vikalpake sAth ekatvarUp AkUlatA nahIn hotI. andar shAntikI dhArA, samAdhikI dhArA, gnAyakakI dhArA, virakti, vibhAvase virakti aur svabhAvamen ekatva evan vibhAvase virakta, use yAd nahIn karanA paDatA, balki sahaj gnAnadhArA aur udayadhArA chAlU hI hai. chAhe jaise prasangamen kShaN-kShaNamen, kabhI bhUlatA nahIn. chAhe jaise prasang ho, chalate-phirate kabhI bhI use gnAyakakI pariNati, koI bhI bhAvommen gnAyak pariNati chhUTatI nahIn. aisI usakI dashA hameshA chalatI hai. aisA sahaj puruShArtha usakA chAlU hI hotA hai. aisI usakI dashA hotI hai. aisI gnAnadhArA, usakI pratItakA jor utanA aur lInatA us or chAlU hI rahatI hai.

mumukShu- sahaj aur puruShArtha, donon ekasAth kaise rahate hain? sahaj puruShArtha chalatA hai?

samAdhAna- sahaj chalatA hai. sahaj puruShArtha. vikalpa karake puruShArtha rakhanA paDe aisA nahIn hai. bhUl gayA aur phir puruShArtha karanA paDe, aisA nahIn hai. sahaj puruShArtha chalatA hai. andar gnAyakakI pariNatikA puruShArtha sahaj (chalatA hai). vibhAvase bhinna huA so huA, phir visheSh-visheSh lInatAke liye puruShArtha, apane svarUpakI orakI Dor chAlU hai vah chAlU hI rahatI hai. gnAnadashAkI DorI kabhI nahIn chhUTatI. aisI puruShArthakI dhArA usakI sahaj chalatI hai. puruShArtha aur sahaj hai. puruShArtha hai, lekin sahaj hai.

mumukShu- mAtAjI! jaise gnAn aur chAritra kahanepar usakA kuchh-kuchh bhAv pakaDamen AtA hai, parantu dRuShTi, jisake AdhArase bhavakaTi ho jAye, sab dukh dUr ho jAye, aisI dRuShTike svarUpakI mahimA samajhAnekI vinatI hai.

samAdhAna- gnAn yAnI vah samajhatA hai ki jAnanA vah gnAna. bAkI sachchA gnAn to svakI or jAye tab hotA hai. chAritra yAnI vah AcharaNakI apekShAse samajhatA hai, bAkI sachchA chAritra to svarUpamen jAye tab hotA hai. aise dRuShTi-shraddhA. svarUpakI or dRuShTi gayI to use vibhAvasvabhAvamen bhed ho gayA ki yah svabhAv hai, vibhAv mujhase


PDF/HTML Page 206 of 1906
single page version

bhinna hai. usI tarah guNabhed par bhI vah TikatI nahIn. ek apanA astitva grahaN kare, aisI jo dRuShTi, najar, vishvAs aur shraddhAkA jo bal hai, vah ek AtmAko hI grahaN karake TikI rahatI hai. aisI dRuShTi koI alag hI hai. usamen hI use svAnubhUti Adi dRuShTike balase hote hain. usakI dRuShTi kahIn or jAtI hI nahIn. ek AtmAko hI grahaN karatI hai. baddhaspRuShTa Adi sab bhAv Upar tirate hain. vah Upar-Upar rahate hain. ek AtmA hI use, mUl tal jo AtmA hai usamen hI usakI dRuShTi sthir rahatI hai. pUrI dishA badal gayI hai.

... chaitanya bhagavAn par dRuShTi chipak gaI, phir usamen guNabhed, paryAyabhed par dRuShTi TikatI nahIn. gnAnamen sab AtA hai, gnAnamen sab Aye, lekin dRuShTi to ek chaitanyako grahaN karatI hai. dRuShTikA nirNay aur usakI shraddhA, joradAr ekako grahaN karatI hai. gnAnamen sab AtA hai. gnAn sabakI shraddhA karatA hai. dravyako jAne, guNako, paryAyako, sabako jAne. lekin dRuShTi ek AtmA par hai.

jise samyagdarshan huA usake sAth samyaggnAn hotA hI hai. samyaggnAn (aur samyagdarshan) donon sAthamen hI hote hain. isaliye usamen mukhya nishchayakI apekShAse samyagdarshan hai. lekin samyaggnAn usake sAth hI hotA hai. samyagdarshanake sAth samyaggnAn hotA hI hai. ek AtmAko grahaN kiyA isaliye usamen guN-paryAyako jAne nahIn, aisA nahIn banatA. gnAn aur darshan donon sAthamen hI rahate hain. mokShamArgamen donon sAth hI rahate hain. usakI chAritrakI ArAdhanA sAthamen rahatI hai. bAkI kAm donon sAthamen rahakar (karate hain). dRuShTi mukhyarUpase hai aur gnAn usake sAth rahatA hai. donon sAth hI rahate hain.

gnAnakI apekShAse gnAnakI mahimA hai, dRuShTikI apekShAse dRuShTikI (mahimA hai). lekin dRuShTike binA anAdi kAlase rakhaDA aur apane bhavakA abhAv nahIn huA. svAnubhUti pragaT nahIn huyI. dRuShTi mahimAvant hai, samyagdarshan mahimAvant hai. samyagdarshan hotA hai isIliye gnAnako samyaggnAn kahate hain. nahIn to samyagdarshan binAkA gnAn, gnAn nahIn hai. AtmAko jAne binAkA gnAn vah gnAn nahIn hai. isaliye samyagdarshan mahimAvant hai.

mumukShu- dRuShTikA parivartan honA chAhiye, dRuShTi palaTanI chAhiye.

samAdhAna- dRuShTi palaTanI chAhiye. lekin samajhaneke liye pahale vyavahArase gnAn sAthamen hotA hai. dravya kise kahate hain, guN kise kahate hain, paryAy kise kahate hain, bhed-abhed Adi kisako kahate hain, vah sab gnAnamen jAnanemen AtA hai. vah gnAnamen nirNay karatA hai. pahale vyavahArako jAnanA kaise? gnAn use bIchamen sAdhanarUp hotA hai. vyavahArase. lekin dRuShTi mukhya hai.

mumukShu- gnAn honepar use dRuShTi badal jAtI hai?


PDF/HTML Page 207 of 1906
single page version

samAdhAna- hAn, vyavahArase gnAna. kahate hain na? tU sachchA gnAn kar, sachche gnAn binA rakhaDA. gnAn binA AtmAko grahaN kaise kare? sachchI samajh binA AtmAko grahaN karanA, AtmAkA nirNay karanA, vah sab gnAnase hotA hai. isaliye gnAn use vyavahArase sAdhan banatA hai. pragaT karanA hai samyagdarshan, dRuShTi pragaT karanI hai. lekin usamen gnAn sAthamen rahatA hai. samyagdarshan, gnAn, chAritrANi (mokShamArga). lekin samyagdarshan kaise pragaT karanA? ki sachchA gnAn kara. sachchA gnAn kiye binA dRuShTi kaise pragaT karanI, binA jAne?

mumukShu- mAtAjI! gnAnIke samyagdarshanako antarang nimitta kahanemen AtA hai, usakA Ashay kyA hai?

samAdhAna- use antaramen parivartan ho gayA hai. antaramen usakI pUrI dashA palaT gayI aur usamense jo vANI nikalatI hai, vah vANI dUsareko nimitta hotI hai, isaliye use antarang kAraN kahanemen AtA hai. jise andar pragaT huA hai, usIkI vANI nimitta banatI hai. isaliye use antarang kAraN (kahate hain). dUsareko jo samyagdarshan hotA hai usamen, jisane prApta kiyA hai unakI vANI nimitta banatI hai, isaliye antarang kAraN kahanemen AtA hai. bAkI hai vah paradravya hai. to bhI use antarang kAraN kahanekA kAraN ki jise antarangamen pragaT huA hai, usake sAth jo vANI hai, vah vANI nimitta banatI hai. is apekShAse use antarang kAraN kahanemen AtA hai.

mumukShu- gnAnIkI vANI hI antarang nimitta kahanemen AtI hai? isake sivA anya kisIkI vANIko antarang nimitta nahIn kahate?

samAdhAna- dUsarekI vANIko antarang nimitta nahIn kahate. jise antarang dashA pragaT nahIn huI hai, usakI vANIko antarang nimitta nahIn kahate. vyavahArase bhale usase jAne, lekin antarang jo deshanA labdhi pragaT hotI hai, antarangamen samyagdarshan pragaT hotA hai, usamen to jisane prApta kiyA hai unakI vANI hI nimitta hotI hai. usake sAth hI nimitta- naimittik sambandha hotA hai. use hI antarang kAraN kahate hain, dUsareko nahIn kahate.

mumukShu- antarang parivartan hotA hai isaliye use antarang kAraN kahate hain? sAmanevAle jIvako antarangamen pariNaman hotA hai, isaliye antarang kAraN kahate hain?

samAdhAna- use pariNaman ho, yahAn antarang dashA sAthamen hotI hai aur use antarang pariNaman (hotA hai). antarang pariNaman ho, vANI kisako nimitta hotI hai? jisane prApta kiyA hai, unakI vANI hI nimitta hotI hai. use antarang parivartan huA isaliye antarang kAraN, vah to ThIk hai, lekin jisane prApta kiyA hai, usakI vANI hI nimitta banatI hai. isaliye use antarang kAraN kahA hai. (prashamamUrti bhagavatI mAtano jay ho!)