PDF/HTML Page 434 of 1906
single page version
mumukShu- mAtAjI! sat chid Ananda. chidakA artha kyA hai? sachchidAnanda svarUpa.
samAdhAna- sat chida. chid arthAt gnAn hotA hai. chaitanya gnAn chid, aisA hotA hai. chid arthAt gnAna. sat gnAnAnanda svarUp hai.
samAdhAna- chetan bhI hotA hai aur gnAn bhI hotA hai. chid arthAt gnAna.
mumukShu- sat jo shabda hai, astitvaguN, usamen bhAv nahIn AtA hai. usakA mUlya kyA hai? jaise havAke binA nahIn chalatA, to usakI mahattA bahut hai. vaise astitvakI mahattA bahut hai, parantu Anandamen jo bhAv rahA hai, vaisA satamen bhAv nahIn AtA. satakI mahimA, sat svarUp hai, satakI mahimA kaise Aye?
samAdhAna- vah to jo vastukI maujUdagI hai, us maujUdagImen guN hote hain. jisakI maujUdagI hI nahIn hai, usamen guN kaise? sat vastu hai. ek vastu hai, chaitanya ek hai. jaD hai, chaitanya hai, vaise sab hai. usakA astitva ho, usamen gnAn hotA hai, Ananda hotA hai. astitva ho usamen yah sab hai. astitva hI nahIn hai, jis vastukI maujUdagI hI nahIn hai, to gnAn aur Ananda kisamen honge? vah sab guN hai. gnAn, Ananda saba.
sat arthAt ek vastu hai. ek hayAtI hai. main ek AtmA hUn. hUn arthAt ek
PDF/HTML Page 435 of 1906
single page version
astitvaguN, ek astitva, chaitanyarUp merA astitva hai. yah jaD hai, merA astitva nahIn hai. main to sat svarUp, Ananda svarUp (hUn). Ananda guN hai, parantu sat ek vastu hai. us vastukI mahattA hai. vastu hai, pahale vastu hai to kaisI hai? gnAn aur Anandase bharI hai. gnAn aur Ananda kisamen hai? satamen hai. sat-main ek AtmA hUn. apanA astitva grahaN karanekA hai. yah jaD main nahIn hUn. main hUn. main ek astitvasvarUp vastu hUn. astitvamen ek guN nahIn lenA, pUrA padArtha usamen A jAtA hai. satarUp vastu hai, usamen pUrA padArtha A jAtA hai. aur vah padArtha kaisA hai? ki gnAn aur AnandAdi ananta guNonse bharA hai. astitvakI mahimA hai.
pahale is prakAr grahaN kare ki main ek astitva-merI hayAtI hai. main ek satasvarUp AtmA hUn. sat kaisA hai? satamen sab (A jAtA hai). gnAnarUp merA astitva hai, AnandarUp astitva hai, merA ananta guNarUp astitva hai. mere astitva kaisA hai? gnAn aur Anandase bharapUr merA astitva hai. is prakAr guN aur dravya sab usamen sAthamen A jAtA hai, ek satako grahaN karane para.
mumukShu- ham log kyA kahate hain, Ananda .. anubhUti hai, vedan hai, isaliye usamen bahut bhAv bharA ho aisA lagatA hai. vaise satamen bhAv nahIn dikhAI detA.
samAdhAna- vah to ek vedan hai. Ananda hai vah vedan hai, isaliye bhAvase bharA hai. gnAnamen jAnanekA guN hai, isaliye vah bhAvase bharA dikhatA hai. parantu astitva hai vah TikanevAlI vastu hai. jo vastu TikatI hI nahIn,.. jo TikanevAlI vastu anAdiananta shAshvat hai, jo shAshvat vastu hI nahIn hai to gnAn aur Ananda raheenge kisamen? to vedan kisamen hogA? ek vastu TikatI hai to usamen gnAn aur Ananda hai. TikanevAlI vastu hI nahIn hai to gnAn aur Ananda kisamen rahenge?
mumukShu- isaliye shurUAt hI vahAnse hotI hai?
samAdhAna- vahAnse-astitvase hotA hai. agni hai vah agni hai, pAnI hai vah pAnI hai. parantu agni aur pAnI. usamen shItal guN hai, usamen uShNa guN hai. usake guNase pakaDamen AtA hai ki uShNa hai vah agni hai aur shItal hai vah pAnI hai. vaise AtmA gnAn gnAyakasvarUp jo gnAyak hai, jisane gnAyakakA astitva dhAraN kiyA hai vah AtmA hai aur jo jAnatA nahIn hai vah jaD hai. vah guNake dvArA pakaDamen AtA hai, parantu usakA astitva hai to pakaDamen AtA hai. astitvake binA jo dravya hI nahIn, jo dhruv hI nahIn hai, binA dhruvake guN kahAn rahenge? dhruv svayam vastu hai.
mumukShu- ..
samAdhAna- astitvaguNake kAraN vastukI hayAtI hai. astitva nahIn hai to guN
PDF/HTML Page 436 of 1906
single page version
kahAn rahenge? merA ek chaitanya astitva hai. gnAnaguNakA astitva hai. AnandakA astitva hai. Ananda astitvase bharA hai. gnAn, Ananda Adi sab astitvase bhare hain. usakA vedan, AnandaguNakA vedan AnandasvarUp hai, jAnanekA jAnanasvarUp, lekin astitva nahIn hai to vedan kisakA?
mumukShu- isIliye sachchidAnandamen pahale sat liyA.
samAdhAna- sat-pahale vastu hai. dhruv ek vastu hai. lekin vah hai. hayAtIse TikanevAlI. usakA bhAv vah hai-hayAtI, usakA bhAv vah hai-hayAtI. vah jAnanekA, AnandakA. vedan svayamko (hotA hai). anAdise svayam dukhI ho rahA hai, isaliye dukhase chhUTaneke liye kahate hain, sukh AtmAmen hai. to us or muDatA hai. sukh AtmAmen hai, bAhar nahIn hai. isaliye vah sukhakI or muDA. parantu sukh kisamen rahA hai? sukh bAhar to nahIn hai. to sukh kis padArthamen hai?
AtmA padArtha hai. jau maujUdagI rakhatA hai, usamen sukh hai. maujUdagIke binA sukh kahAn rahegA? hayAtI sAthamen hotI hai. hayAtI usakA bhAv hai. astitvakA bhAv maujUdagI rakhanA, vah hai. shAshvat hai. ananta kAl gayA, ananta janma-maraN kiye, kuchh bhI kiyA lekin usakA astitva, gnAyakakA astitva gnAyakarUp hI rahA hai. chAhe kisI bhI kShetramen rahA, jaDake sAth rahA, chAhe jaise upasarga, pariShah Aye to bhI usakA astitva- gnAyakakA-chaitanyakA astitva chaitanyarUpase chhUTatA nahIn, nAsh nahIn ho jAtA. nigodamen rahA, narkamen gayA, kahIn bhI gayA, chAhe jaise dukh Aye to bhI chaitanyakA astitva hai, vah astitva maujUdagI rakhatA hai. usakA bhAv hayAtI dharanA hai. apanI hayAtI gnAyakakI gnAyakarUp hayAtI chhUTatI hI nahIn, nAsh nahIn hotI. usakA bhAv hayAtI rakhanA hai. hai, hayAtI rakhanevAlI vastu hai. usakA koI nAsh nahIn kar sakatA. aisI dhruv shAshvat vastu hai. usakA bhAv hayAtI rakhanA hai. usakA vedan vah hai ki hayAtI rakhanA. gnAnakA jAnanekA vedan, AnandakA AnandarUp aur hayAtI rakhanA us prakArakA usakA vedan hai. hayAtI, jo hayAtI hai.
mumukShu- aisA nirNay..
samAdhAna- aisA nirNay kare ki main ek vastu hai. jo ho usakA nirNay hotA hai, nahIn ho usakA nirNay kaisA? hai use grahaN karatA hai, nahIn hai usakA grahaN kyA? ek vastu hai. to bhI vah bhAvase bharA hai. dhruva. vah khAlI dhruv nahIn hai, gnAyak dhruva. astitva kaisA? gnAyakakA astitva, AnandakA astitva. sab guNasahit astitva hai. usamen guN sAthamen Ate haiain. khAlI astitva nahIn hai, astitva khAlI shuShka astitva nahIn hai. vah astitva gnAn Adi ananta guNonse bharA astitva hai. hayAtI. hayAtI
PDF/HTML Page 437 of 1906
single page version
hai aur gnAnakI hayAtI, AnandakI hayAtI sabakI hayAtI usamen sAthamen AtI hai.
mumukShu- sabake bhAv ...
samAdhAna- sabake bhAv us hayAtImen samA jAte hain. hayAtImen akelI hayAtI nahIn AtI, usamen sab bhAv sAthamen A jAte hain. ananta guNake bhAv astitvake sAth Ate hain.
mumukShu- AtmasvarUp, sahaj AtmasvarUp ... mushkil lagatA hai, phir bhI AtmAkA svayamkA svarUp hai, jitanA bolanemen sahaj dikhatA hai, utanA sahaj nahIn dikhatA hai.
samAdhAna- svabhAv sahaj hai, isaliye svayam sahaj hai. anAdise vibhAvamen paDA hai isaliye sahaj nahIn dikhatA. gnAn, Ananda, astitva Adi usake sabhI guN anAdi ananta sahaj hai. sahaj vastu svayam hai, use kisIne banAyI nahIn hai. ab, jo svabhAv hotA hai vah sahaj hotA hai. svabhAvakI utpatti karanI paDe aisA nahIn hai, vah to svabhAvarUp hI hai. svabhAvakI or jAnA, apane svabhAvamen jAnA vah sahaj hai. ulTa vibhAv (asahaj hai).
par padArthako apanA karanA, vah mushkil hai. vah merA-merA karatA hI rahatA hai, lekin apanA hotA nahIn. kaise ho? jo apanA nahIn hai. jaD aur chaitanya donon bhinna- bhinna haiain. bhinna ho vah ek kaise ho? jaD apanA hotA nahIn. parantu chaitanyako svayamko grahaN karake apanerUp honA ho to vah sahaj hai. apane svabhAvarUp pariNamanA vah sahaj hai.
pAnI shItal hai, pAnIko shItalatArUp pariNamanA sahaj hai. pAnI agnike nimittase garma huA, parantu garma honekA bAd use shItal honA sahaj hai. kyonki vah agnise bhinna paDe isaliye vah shItal ho hI jAtA hai. use shItal honA sahaj hai. pAnIko garma rakhanA durlabh hai. parantu shItal honA sahaj hai.
ananta kAl gayA to bhI vah sharIrarUp nahIn huA. vah mushkil hai, kyonki vah to parapadArtha hai. usake sAth rahA to bhI vah jaDarUp nahIn huA. vah mushkil hai. aur apanI or jhukanA, vah yadi svayam gnAyakako grahaN kiyA to alpa kAlamen svAnubhUti (hotI hai). yadi antarase grahaN kare to svAnubhUti aur kevalagnAn alpa kAlamen pragaT karatA hai. kyonki svayamkA svabhAv hai. usake liye ananta kAl nahIn chAhiye. isamen to ananta kAl gayA phir bhI apanA hotA nahIn. aur yahAn svayamko grahaN kiyA to use grahaN karaneke bAd ananta kAl jAtA hI nahIn. alpa bhavamen kevalagnAnakI prApti karatA hai. isaliye svayamko grahaN karanA aur svayamkI prApti karanA sahaj hai.
mumukShu- isaliye sahaj aur sulabh hai. apanI or muDe to turanta...
PDF/HTML Page 438 of 1906
single page version
samAdhAna- apanI or muDe to svayam pragaT hotA hI hai. (parapadArtha) apanA hotA nahIn, apanA karanekA prayatna karatA hai, koI hotA nahIn. aur yahAn to yadi svayamko grahaN kiyA to alpa kAlamen apanerUp ho jAtA hai. apanI or muDA so muDA. ek bAr apanI or gayA to phir pahalekI bhAnti usakI ekatva pariNati hotI hI nahIn. alpa kAlamen apanI or pragaT hue binA rahatA hI nahIn, aisA sahaj hai. use mushkil lagatA hai. use par-orakA, vibhAv-orakA abhyAs hai, parantu yadi apanI or muDA to sahaj hai.
mumukShu- mAtAjI! aisA lagatA hai ki ek kShaN vikalpake binA jAtA nahIn, ek kShaN TikatA nahIn,.. ek kShaN vikalpako haTA nahIn sakate. tab aise lagatA hai ki yah sahaj kaise hotA hai?
samAdhAna- anAdikA abhyAs hai isaliye TikatA nahIn. svayam kAraN thoDA de to kArya kahAn-se Aye? usake liye adhik kAraN chAhiye. pratham bhUmikA vikaT hotI hai, shrImad kahate hain na? phir sahaj hai aur saral hai. hameshA pratham bhUmikA vikaT hai. kyonki svayam dUsare abhyAsamen hai, vibhAvake abhyAsamen hai, usamense chhUTakar svabhAvamen AnA use kaThin lagatA hai. parantu ek bAr AyA to sahaj hai. phir to pAnI pAnIko khinchatA apane pravAhakI or chalA jAtA hai. vaise svayam apane svabhAvamen chalA jAtA hai, vah sahaj hai. parantu pratham bhUmikA vikaT hai.
mumukShu- mAtAjI! kShaN-kShaNamen puruShArtha (chAhiye). jaise paisA ek-ek minaTamen chAhiye, ek kadam nahIn baDhatA, vaise puruShArtha bhI kShaN-kShaNamen chAhiye.
samAdhAna- kShaN-kShaNamen puruShArtha chAhiye. vyavahAramen aisA hai ki paisA chAhiye. AtmAmen puruShArthakI jarUrat paDatI hai. kShaN-kShaNamen puruShArtha. svayamkI jAgRuti rakhanI chAhiye, to apanI or sahaj hotA hai. yah anAdikA kaisA sahaj (pariNaman hai). use aisA ras hai ki ekake bAd ek vikalpa Aye vah use sahaj ho gayA hai. use utanA prayatna nahIn karanA paDatA aur ekake bAd ek vikalpa chalate hI rahate hain, chalate hI rahatA hai. vah kaisA sahaj (ho gayA hai). vibhAvakI pariNati aisI sahaj ho gayI hai. vaisI kShaN-kShaNamen apanI or jAy aisI apanI or sahaj pariNati ho to apanI or jAye. aisA kar nahIn sakatA, use vikaT lagatA hai. pAnIko shItal honA sahaj hai. (kyonki) apanA svabhAv hai. vaise gnAyakako gnAyakarUp pariNamanA sahaj hai. parantu vah karatA nahIn hai, anAdikA abhyAs par-orakA ho gayA hai.
mumukShu- mAtAjI! shAstramen shabda to Ate hain ki sahaj Atma svarUp hai. paDhate hain, parantu andar .. Apane jo likhA hai ki kShaN-kShaNamen puruShArtha chAhiye athavA jaise
PDF/HTML Page 439 of 1906
single page version
Ap kahate ho ki pAnI...
samAdhAna- puruShArtha kare to sahaj hotA hai. par-orakA use AsAn ho gayA hai. AtmAkA durlabh ho gayA. AtmAkA sulabh hai, kare to hotA hai. pratham bhUmikA vikaT hai, parantu vah Age jAye to sahaj hai aur sugam hai.
pAnI pAnIke pravAhako khInchatA DhAlavAle mArgamen (sahaj chalA jAtA hai). gnAn- bhedagnAnake mArga par yadi svayamne apanI pariNatiko moD diyA, vivekake mArgamen bhedagnAnakI or yadi muD gayA to bhedagnAnakI Dor aisI hai, dravyadRuShTikI Dor hAthamen A gayI. svayam svayamko apanI or khInchatA huA apanI or ekadam jaldI chalA jAtA hai.
... dharasenAchAryako aisA huA ki koI Ave to... svapna AyA thA. unhen kShayopasham kitanA! kanThastha thA phir bhI yAd ho jAtA thA. pahale likhanekA nahIn thA. phir unhonne likhA. lipibaddha kiyA. bhAvalingI munirAj AchArya unakI kyA bAt karanI!
mumukShu- mAtAjI! sabase pahale likhA gayA hai, isake pahale likhanekI ... yah kaise..?
samAdhAna- aisA kShayopasham thA, lipibaddha karanekA. unakI shakti thI. likhanekA unako kShayopasham thA. likhanekI kalA to sabako AtI hai, parantu andar shakti utanI hai ki likhanekI AvashyakatA nahIn. phir aisA lagA ki kAladoShake kAraN sabake kShayopasham aisA hotA jAtA hai isaliye lipibaddha kiyA. pahale chaturtha kAlamen sab kalA sabako AtI thI. shakti itanI thI ki likhanekI jarUrat nahIn paDatI thI. sab yAd ho jAtA hai. usamense gnAn pragaT ho jAtA thA. bArah angakA gnAn bhItaramense ho jAtA thA. likhane- paDhanese nahIn hotA hai, bhItaramense ho jAtA hai.
bAdamen sabakA kShayopasham manda huA, AchAryako vichAr huA ki kisIko yAd nahIn rahatA aisA kShayopasham ho gayA hai, isaliye lipibaddha kiyA. shAstra likhanekI shakti to thI. kaise shAstra rache! kitanI bAt ShaTakhaNDAgamamen! unake kShayopashamakI kyA bAt karanI! unakI-AchAryakI dashAkI kyA bAt!!
mumukShu- .. Apase kaI bAr sunate hain phir bhI bhUl jAte hain, mAtAjI!
samAdhAna- .. abhyAs karanA, usakA Ashay grahaN karake bArambAr bhItaramen UtAranese hotA hai. shabda yAd nahIn rahe, bhUl jAy to bhI usakA bhAv yAd rahe, Ashay grahaN karanese ho sakatA hai. itanA kShayopasham to hotA hai ki Ashay grahaN ho sake. shivabhUti muniko to itane shabda bhI yAd nahIn rahate the. unake gurune kahA ki mA-ruSh, mA- tuSh, utanA bhI yAd nahIn rahA. bhItarameen unhonne Ashay grahaN kar liyA ki mere guruko aisA kahanA thA ki dAl aur chhilakA (bhinna hai). (ek aurat dAl) dhotI thI.
PDF/HTML Page 440 of 1906
single page version
tuSh-chhilakA alag aur dAl alag hai.
vaise gnAyak AtmA bhinna hai aur vibhAv, vikAr sab bhinna-judA hai. aisA Ashay grahaN kar liyA. mAruSh, mAtuSh yAd nahIn rahA aur mAsatuSh ho gayA. shabda bhUl gaye, parantu Ashay grahaN ho gayA. yah vibhAv pariNati merA svabhAv nahIn hai, main to gnAyak hUn, jAnanevAlA hUn, aisA mere gurune kahA thA. AtmA bhinna hai. bhinna hai usakA Ashay grahaN karake, gnAyak hUn, gnAyak hUn, gnAyakakI pariNati pragaT karake bhItaramen itanI lInatA ho gayI ki samyagdarshanamen gnAyak to grahaN ho gayA aur utanI dRuDh pratIti huyI aur lInatA bhI utanI ho gayI. chAritra bhI itanA ho gayA ki antarmuhUrtamen kevalagnAn pragaT ho gayA.
is prakAr Ashay grahaN karanese hotA hai. shabdakI vahAn jarUrat nahIn paDatI. thoDA bhI Ashay grahaN kar le to ho sakatA hai. sab shAstrakA gnAn hove, sab hove to achchhA hai, isamen lAbhakA kAraN hotA hai. vichAranemen dravya-guN-paryAyakA, utpAd-vyay- dhruvakA svarUp vichAr karanemen, AtmAkA svarUp vistArase samajhanase lobh hotA hai. to bhI yAd na rahe to bhI prayojanabhUt tattvako samajh le to bhI ho sakatA hai.
mumukShu- mAtAjI! prayojanabhUt tattvonko sugamatAse samajhaneke liye sabase saral shAstra kaun-sA hai?
samAdhAna- saral upAy to ek AtmAko grahaN kare. mumukShu- kaun-sA shAstra saral hai? samAdhAna- bhedagnAnakI bAt jisamen AtI ho, vah shAstra saral hai. parantu samayasAramen sab A jAtA hai. to bhI usakA rahasya batAnevAle to gurudev the. shAstra to the, parantu usakA rahasya AchAryadev kyA kahate hain? in sabakA rahasya to gurudevane batAyA hai. samayasAr shAstramen to sab A jAtA hai. gnAyakakI bAt, svabhAvakI, vibhAvakI sab, kartA-akartA sab bAt usamen (AtI hai). muktike mArgamen prayojanabhUt sab bAt samayasAramen svAnubhUtikI sab bAt A jAtI hai.