PDF/HTML Page 1704 of 1906
single page version
મુમુક્ષુઃ- નમસ્કાર મંત્ર બોલતે હૈં યા જબ ધ્યાન કરતે હૈં, ઉસ વક્ત વાસ્તવમેં તો ઐસા વિચાર કરના ચાહિયે કિ ભગવાનકા સ્વરૂપ કૈસા હૈ, ઉનકો મૈં નમસ્કાર કરતા હૂઁ? નવ નમસ્કાર મંત્ર બોલતે સમય અથવા ... બોલતે સમય, એક-દો બાર ઐસા ખ્યાલ આતા હૈ, બાકી સબ તો ઐસે ચલા જાતા હૈ.
સમાધાનઃ- શબ્દ બોલ લેતા હૈ. શુભભાવ-સે ભગવાન... ણમો અરહંતાણં, ભગવાનકો નમસ્કાર કરતા હૂઁ, સિદ્ધ ભગવાનકો નમસ્કાર કરતા હૂઁ. પરન્તુ ભગવાન કૌન ઔર..
મુમુક્ષુઃ- વહ સબ હર વક્ત આના ચાહિયે?
સમાધાનઃ- હર સમય આના ચાહિયે ઐસા નહીં પરન્તુ વિચાર-સે સમઝના ચાહિયે કિ ભગવાન કિસે કહતે હૈં? સિદ્ધ ભગવાન, આચાર્ય ભગવાન, ઉપાધ્યાય ભગવાન, સાધુ ભગવાન. જો સાધના કરે સો સાધુ. આચાર્ય છઠવેં-સાતવેં ગુણસ્થાનમેં ઝુલતે હૈં, સિદ્ધ ભગવાનને પૂર્ણ સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કિયા, ભગવાનને કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કિયા. ઉસકા સ્વરૂપ તો સમઝના ચાહિયે.
હર બાર વિચાર આયે ઐસા નહીં, પરન્તુુ ઉસકા સ્વરૂપ સમઝમેં તો લેના ચાહિયે ન. તો ઉસે સહજપને ખ્યાલ આવે, ણમો અરહંતાણં, ણમો સિદ્ધાણં યાની ભગવાન કૈસે હૈ, વહ સહજ ઉસે ખ્યાલમેં આયે કિ ભગવાન ઐસે હોતે હૈૈં. ઐસા વિચાર-સે સમઝા હો તો.
ઓઘે ઓઘે નહીં સમઝકર, વિચારપૂર્વક સમઝે કિ ભગવાન કિસે કહતે હૈં. હર બાર બોલતે સમય વિચાર કરતા રહે ઐસા નહીં, પરન્તુ ઉનકા સ્વરૂપ તો સ્વયંકો સમઝ લેના ચાહિયે. હર બાર એકદમ બોલે, પરન્તુ સ્વરૂપ તો ખ્યાલમેં લેના ચાહિયે. હર બાર વિચાર કરે ઐસા નહીં.
અન્દર પૂર્ણ સ્વરૂપમેં જમ ગયે હૈં. સહજ સ્વરૂપમેં લોકાલોકકો જાનને નહીં જાતે, સહજ જ્ઞાત હો જાતા હૈ. ઐસી કોઈ જ્ઞાનકી અપૂર્વ શક્તિ, આત્માકી અપૂર્વ શક્તિ પ્રગટ હુયી હૈ. ભગવાનકા સ્વરૂપ વિચાર કરકે જાને. અનન્ત આનન્દ, અનન્ત જ્ઞાન, અનન્ત દર્શન, ચારિત્ર અનન્ત ભગવાનકો પ્રગટ હુઆ.
(આત્માકા સ્વરૂપ) ઐસા ભગવાનકા, ભગવાનકા સ્વરૂપ ઐસા આત્માકા સ્વરૂપ
PDF/HTML Page 1705 of 1906
single page version
હૈ. સિદ્ધ ભગવાન તો પૂર્ણ હો ગયે. આચાર્ય ભગવાન તો સાધના (કરતે હુએ) છઠવેં- સાતવેં ગુણસ્થાનમેં ઝુલતે હૈં, વે સબ મુનિરાજ (હૈં).
... ઐસા કુછ નહીં હૈ. એક જાતકી અન્દર ભાવના હૈ, ઉસ જાતકી પરિણતિ, એક જાતકા અભ્યાસ હોકર અન્દર ભાવના રહતી હૈ સ્વયંકો કિ ...
મુમુક્ષુઃ- .. ઔર પુરુષાર્થકો કોઈ સમ્બન્ધ હૈ?
સમાધાનઃ- વ્યવહાર-સે સમ્બન્ધ કહનેમેં આયે. ઐસા કહનેમેં આયે કિ પૂર્વકે સંસ્કારીકો પુરુષાર્થ જલ્દી ઉઠતા હૈ. ઐસે વ્યવહાર સમ્બન્ધ કહનેમેં આતા હૈ. બાકી તો વર્તમાન પુરુષાર્થ કરે તબ હોતા હૈ. બહુતોંકો સંસ્કાર હો તો ભી પુરુષાર્થ તો વર્તમાનમેં હી કરના પડતા હૈ. પુરુષાર્થ કરે તબ સંસ્કારકો કારણ કહનેમેં આતા હૈ.
પૂર્વમેં જો કોઈ સંસ્કાર ડાલે હો, ઉસકી યોગ્યતા પડી હો. ફિર વર્તમાનમેં સ્વયં પુરુષાર્થ કરે તો ઉસે કારણ હોતા હૈ. પુરુષાર્થ ન કરે તો કારણ નહીં હોતા. વર્તમાન પુરુષાર્થ તો નયા હી કરના પડતા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- સંસ્કાર ડાલને-સે ઉસે ક્યા લાભ હુઆ? એક જીવ સંસ્કાર બોતા હૈ ઔર એક જીવ સંસ્કાર બોતા હૈ, ઉસમેં ઉસે યદિ પુરુષાર્થ-સે હી પ્રાપ્ત હોતા હો તો...?
સમાધાનઃ- સંસ્કાર ઉસે પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન હોનેકા કારણ બનતા હૈ. વહ લાભ હૈ. લેકિન ઉસે કારણ કબ કહેં? કિ કાર્ય આવે તો. યથાર્થ રીત-સે અન્દર વહ કાર્ય હો તો કાર્ય આવે ઔર પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન હો. પરન્તુ વહ કારણ અન્દર યથાર્થ હોના ચાહિયે. યથાર્થ રીત-સે હો તો પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન હોતા હૈ, ઐસા સમ્બન્ધ હૈ.
પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન હો વહ પુરુષાર્થ સ્વતંત્ર હૈ ઔર સંસ્કાર ભી સ્વતંત્ર હૈ. પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન હો તો ઉસે કારણ કહનેમેં આયે. ઉસે કારણ બનતા હૈ, ઇસલિયે તૂ સંસ્કાર ડાલ, (ઐસા કહતે હૈૈં). વહ કહીં પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન નહીં કરવા દેતા. સ્વયં પુરુષાર્થ કરે તો ઉસે કારણ હોતા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- ઐસા ભી આતા હૈ કિ જોરદાર સંસ્કાર પડે હોંગે તો ઇસ ભવમેં કાર્ય નહીં હોગા તો દૂસરે ભવમેં કાર્ય હુએ બિના નહીં રહેગા.
સમાધાનઃ- યથાર્થ કારણ હો તો કાર્ય આતા હી હૈ. ઐસે. કારણ કૈસા, વહ સ્વયંકો સમઝના હૈ. કારણ યથાર્થ હો તો કાર્ય આતા હી હૈ. તો પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન હોગા હી. કારણ તેરા યથાર્થ હોગા તો ભવિષ્યમેં પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન હોગા. પરન્તુ પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન કરનેવાલેકો ઐસી ભાવના હોની ચાહિયે કિ મૈં પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન કરુઁ. મુઝે સંસ્કાર હોંગે તો પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન હોગા, ઐસી યદિ ભાવના રહતી હો તો પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન નહીં હોતા. પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન કરનેવાલેકો તો ઐસા હી હોના ચાહિયે કિ મૈં પુરુષાર્થ કરુઁ. તો ઉસે વહ કારણ બનતા હૈ. પુરુષાર્થ કરનેવાલેકો તો ઐસી હી ભાવના રહની ચાહિયે કિ મૈં
PDF/HTML Page 1706 of 1906
single page version
પુરુષાર્થ કરુઁ. મુઝે સંસ્કાર હોંગે તો અપનેઆપ ઉત્પન્ન હોગા, ઐસી ભાવના નહીં હોની ચાહિયે.
ઉસકે સંસ્કાર યથાર્થ કારણરૂપ હોં તો ઉસે પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન હોતા હી હૈ. ઐસા એક સમ્બન્ધ હોતા હૈ. પરન્તુ પુરુષાર્થ કરનેવાલેકો ઐસા નહીં હોના ચાહિયે કિ મુઝે સંસ્કાર હોંગે તો પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન હોગા. યદિ ઐસી ભાવના હો તો પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન હી નહીં હોતા. ભાવના ઐસી હોની ચાહિયે કિ મૈં પ્રયત્ન કરુઁ. મૈં ઐસા કરુઁ, ઐસે સ્વયંકો ભાવના રહે તો કારણ-કાર્યકા સમ્બન્ધ હોતા હૈ. સ્વયંકો ઐસી ભાવના હોની ચાહિયે.
મુમુક્ષુઃ- (ઇસ ભવમેં) આત્માકા અનુભવ ન હો તો સંસ્કાર લેકર તો જાયેંગે. તબ ઐસા લગતા હૈ કિ સંસ્કાર ઔર પુરુષાર્થકી એક જાત હો, ઐસા લગતા હૈ.
સમાધાનઃ- એક જાત નહીં હૈ. પ્રયત્નમેં ઉસે બહુત ઉલઝન હોતી હો, પ્રયત્ન ચલતા નહીં હો.. પહલે તો ઐસા હોતા હૈ કિ તૂ આખિર તક પહુઁચ જા. ઐસા તેરા પ્રયત્ન ચલતા હો તો તૂ પ્રયત્ન કર. પરન્તુ નહીં હોતા તો તૂ સંસ્કાર તો ડાલ. પરન્તુ સંસ્કાર યાની પુરુષાર્થકા સબ કાર્ય સંસ્કારમેં આ નહીં જાતા.
યદિ તૂ પ્રતિક્રમણ કર સકતા હૈ તો ધ્યાનમય કરના. ન કર સકે તો શ્રદ્ધા કરના. ઐસે. તુઝ-સે બન સકે તો આખિર તક ધ્યાન કરકે કેવલજ્ઞાન પર્યંત, મુનિદશા ઔર કેવલજ્ઞાન પ્રગટ કરના. પરન્તુ યદિ નહીં હોતા હૈ તો તૂ શ્રદ્ધા કર, સમ્યગ્દર્શન પ્રાપ્ત કર. પરન્તુ સમ્યગ્દર્શન પર્યંત પહુઁચ ન સકે તો ઉસકી રુચિ, ભાવના ઔર સંસ્કાર કરના. પરન્તુ કરનેકા ધ્યેય તો, અપના પ્રયત્ન ઉત્પન્ન હો તો પૂરા કરના.
આચાર્ય કહતે હૈં કિ, તુઝ-સે બન સકે તો પૂર્ણ કરના. ન બન સકે ઔર તુઝે ઉલઝન હોતી હો તો તૂ ઇતના તો કરના. અંતતઃ તૂ રુચિકા બીજ તો ઐસા બોના કિ જો રુચિ તુઝે કારણરૂપ હો. ઐસી રુચિ તો કરના, ન બન સકે તો. ઉસમેં રુચિમેં સબ આ નહીં જાતા. તેરી અન્દર ઐસી ગહરી ભાવના હોગી તો ભવિષ્યમેં તુઝે ઐસી ભાવના અન્દર-સે ઉત્પન્ન હોગી ઔર તુઝે પુરુષાર્થ બનનેકા (કારણ હોગા).
પરન્તુ વહાઁ ભી તુઝે ઐસા હી હોના ચાહિયે કિ મૈં પુરુષાર્થ કરુઁ. વહાઁ ભી ઐસા હી હોતા હૈ કિ ભાવના ઉત્પન્ન હો તો પુરુષાર્થ કરુઁ, અન્દર જાઊઁ. અભી ન હોતા હો તો અભ્યાસ કરના. ઉસકી દૃઢતા કરના. બારંબાર ઉસકા ઘોલન કરના. મૈં જ્ઞાયક હૂઁ. મૈં યહ નહીં હૂઁ. યે વિભાવ મેરા સ્વભાવ નહીં હૈ. મેરા સ્વભાવ ભિન્ન હૈ. બારંબાર ઉસે તૂ દૃઢ કરના. તેરી દૃઢતા હોગી તો તુઝે ભવિષ્યમેં, અન્દર વહ દૃઢતા હોગી તો તુઝે સ્ફૂરિત હો જાયગી, તો તુઝે પુરુષાર્થ હોનેકા કારણ બનેગી. ઉસમેં સબ આ નહીં જાતા.
મુમુુક્ષુઃ- .. નિમિત્ત રૂપ-સે સંસ્કારકો લેના? સમાધાનઃ- નિમિત્ત રૂપ-સે.
PDF/HTML Page 1707 of 1906
single page version
મુમુક્ષુઃ- સંસ્કારકો નિરર્થક કરનેવાલા હૈ,..
સમાધાનઃ- વહ અપેક્ષા અલગ હૈ. દ્રવ્ય-સે નિરર્થક કરનેવાલા હૈ. સંસ્કાર સાર્થક કરે, દ્રવ્ય અપેક્ષા-સે સંસ્કાર નિરર્થક હૈ. વસ્તુમેં વહ નહીં હૈ. મૂલ સ્વભાવ... પર્યાયકી બાત હૈ. પર્યાય પલટ જાતી હૈ, પરન્તુ વ્યવહાર યાની કુછ નહીં હૈ, ઐસા નહીં હૈ.
મુમુક્ષુઃ- તૂ પુરુષાર્થ-સે કામ કરે તો સંસ્કારકો નિમિત્ત કહેં. ...
સમાધાનઃ- નિગોદમેં-સે નિકલકર તુરન્ત વહ હોતે હૈં ઔર ફિર મનુષ્ય બનકર તુરન્ત... ઉસમેં સંસ્કાર કહાઁ થે? તેરા સ્વભાવ જ્ઞાયક હૈ, વહી તેરા સંસ્કાર હૈ. તેરા સ્વભાવ હૈ વહ. તેરા સ્વભાવ હી જ્ઞાયકરૂપ રહનેકા હૈ. તો જ્ઞાનસ્વભાવી હૈ, વહ તેરા જ્ઞાનસ્વભાવ હી તુઝે તેરી પરિણતિ હી ... તુઝે યદિ અંતરમેં-સે ઐસા હોગા તો તેરા સ્વભાવ હૈ વહ સ્વભાવ હી સંસ્કારરૂપ હૈ.
તૂ ચેતનતા-સે ભરા હૈ, કહીં જડ તેરા સ્વભાવ નહીં હૈ. ચેતન તરફ તેરી પરિણતિ, ચેતનદ્રવ્ય હૈ વહ તેરી પરિણતિ, ઉસે તેરી ઓર ખીઁચેગી. તેરા સ્વભાવ હૈ. દ્રવ્ય હી પર્યાયકો પ્રગટ હોનેકા કારણ બનતા હૈ. દ્રવ્ય પર દૃષ્ટિ ગયી. તેરી પર્યાય યથાર્થ સમ્યકરૂપ પરિણમિત હો જાયેગી. તેરા સ્વભાવ હી સમ્યકરૂપ હૈ. યથાર્થ જ્ઞાનસ્વભાવ હૈ. વહ સ્વભાવ હી ઉસકા કારણ હૈ. સીધી તરહ-સે દ્રવ્ય હી ઉસકા કારણ બનતા હૈ.
સંસ્કાર એક પરિણતિ હૈ. પરિણતિ ઉસકા કારણ હો, વહ વ્યવહાર હુઆ. દ્રવ્ય હી ઉસકા મૂલ કારણ, દ્રવ્ય હી કારણ હૈ. નિશ્ચય-સે તેરા મૂલ સ્વભાવ જ્ઞાયક હી હૈ, વહ સ્વભાવ હી ઉસકા કારણ બનતા હૈ. નિગોદમેં-સે નિકલતા હૈ, વહ ઉસકા સ્વભવ હૈ. વહ સ્વભાવ નહીં હૈ, મૈં તો યહ ચૈતન્ય હૂઁ, યહ મૈં નહીં હૂઁ. સ્વભાવ પર દૃષ્ટિ ગયી, વહાઁ પરિણતિ પલટ જાતી હૈ. વહાઁ પહલે સંસ્કારકો દૃઢ કરના પડા યા મૈં જ્ઞાયક હૂઁ, ઐસા અભ્યાસ કરના પડા, ઐસા કુછ નહીં હૈ. સબ અભ્યાસ એકસાથ હી હો ગયા. મૈં જ્ઞાયક હી હૂઁ, ઐસા એકદમ જલ્દી દૃઢતા હો ગયી તો અંતર્મુહૂર્તમેં હો ગયા. ઔર સંસ્કાર અર્થાત બાર-બાર, બાર-બાર દેર લગે, મન્દ પુરુષાર્થકે કારણ દેર લગે, મૈં જ્ઞાયક હૂઁ, જ્ઞાયક હૂઁ, ઐસી પરિણતિ સહજરૂપ-સે દૃઢ નહીં હુયી, ઇસલિયે બાર-બાર, બાર-બાર અધિક કાલ અભ્યાસ કિયા, ઇસલિયે ઉસે સંસ્કાર કહા. ઉસમેં તો અભ્યાસ કરના કુછ રહા હી નહીં, તુરન્ત એકદમ પુરુષાર્થ કિયા તો એકદમ હો ગયા. ઉસમેં સંસ્કાર બીચમેં લાનેકી જરૂરત નહીં પડતી. મૂલ સ્વભાવ, જ્ઞાયક સ્વભાવ, અપના સ્વભાવ હી કારણરૂપ બનતા હૈ. ફિર પરિણતિકે સંસ્કાર કરનેકા બીચમેં કોઈ અવકાશ હી નહીં હૈ. જિસકા તીવ્ર પુરુષાર્થ ઉત્પન્ન હો, ઉસે કહીં બીચમેં સંસ્કારકી જરૂરત હી નહીં હોતી, દ્રવ્ય હી ઉસકા કારણ બનતા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- ઉસ અપેક્ષા-સે સ્વભાવકો સંસ્કાર નિર્રથક કરનેવાલા કહા.
PDF/HTML Page 1708 of 1906
single page version
સમાધાનઃ- નિરર્થકર કરનેવાલા, દ્રવ્ય સંસ્કારકો નિરર્થક કરનેવાલા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- ..
સમાધાનઃ- સંસ્કાર ડાલે. ઉસમેં દ્રવ્ય કારણ બનતા હૈ ઔર એકદમ અંતરમેં જાતે હૈં. નિગોમેં-સે નિકલકર મનુષ્ય હોકર, તુરન્ત મૈં જ્ઞાયક સ્વભાવ હી હૂઁ, ઐસે અંતર્મુહૂર્તમેં પ્રાપ્ત કર લેતે હૈં. બીચમેં સંસ્કારકી કોઈ જરૂરત હી નહીં પડતી.
મુમુક્ષુઃ- વૈસે જલ્દી કામ હો, ઉસકા કોઈ રાસ્તા બતાઓ તો કામ આયે.
સમાધાનઃ- સ્વયં જલ્દી પુરુષાર્થ કરે તો જલ્દી હો જાય. ધીરે-ધીરે અભ્યાસ કરતા રહે કિ મૈં જ્ઞાયક હૂઁ, જ્ઞાયક હૂઁ, ઉસકે બજાય મૈં જ્ઞાયક હૂઁ, ઐસે એકદમ દૃઢતા- સે ... સ્વયં એકદમ વિભાવ-સે છૂટકર જાય તો જલ્દી હો. પુરુષાર્થ ધીરે-ધીરે કરે ઇસલિયે ઉસમેં સંસ્કાર બીચમેં આતે હૈં. જલ્દી કરે તો બીચમેં સંસ્કાર આતે હી નહીં. અભ્યાસ કરે ઇસલિયે સંસ્કાર હુએ. ઉસમેં જલ્દી કિયા. એકદમ દ્રવ્ય પર દૃષ્ટિ ગયી ઔર હો ગયા. કમર કસકર તૈયાર હુએ હૈં. પ્રવચનસારમેં (આતા હૈ). ઐસે સ્વયં તૈયાર હોકર અંતરમેં જાયે તો એકદમ હો જાતા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- પ્રવચનસારમેં (આતા હૈ), હમને કમર કસી હૈ.
સમાધાનઃ- હાઁ, કમર કસી હૈ.
મુમુક્ષુઃ- એક બાર કહા થા, મૈં જ્ઞાયક હૂઁ, ઐસા વિશ્વાસ લા તો લંબા કાલ નહીં લગતા.
સમાધાનઃ- લંબા કાલ નહીં લગતા. એકદમ દૃઢતાકે સાથ. યદિ વિશ્વાસરૂપ- સે પરિણતિ એકદમ દૃઢ હો જાય કિ મૈં જ્ઞાયક હી હૂઁ. વિશ્વાસ હૈ ઐસી હી પરિણતિ, મૈં જ્ઞાયક હૂઁ, ઉસકી દૃઢતા હુયી. મોહગ્રન્થિકા મૈંને ઘાત કર દિયા હૈ. અંતરમેં તુરન્ત હો જાતા હૈ. મોહગ્રન્થિકા ઘાત કરકે સમ્યગ્દર્શન પ્રાપ્ત કરકે ચતુર્થ કાલમેં કિતને હી અંતરમેં લીનતા કર દી, તો એકદમ સમ્યગ્દર્શનકા કાર્ય લીનતારૂપ એકદમ હો જાતા હૈ, જો જલ્દી કરતા હૈ ઉસે.
વિભાવકે સંસ્કાર ભી ચલે આતે હૈં. આતા હૈ, ક્રોધાદિ તારતમ્યતા સર્પાદિક માંહી. વિભાવકા સંસ્કાર હોતે હૈં, વૈસે યહ સ્વભાવ તરફકી રુચિકે સંસ્કાર વહ ભી ઉસે પૂર્વ ભવમેં આતે હૈં. પરન્તુ વહ પુરુષાર્થ કરે તબ ઉસે કારણરૂપ કહનેમેં આતા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- પુરુષાર્થ કરે ઉસે ઉપયોગી કહનેમેં આયે, ન કરે ઉસે..
સમાધાનઃ- પુરુષાર્થ તીવ્ર હુઆ ઔર દ્રવ્ય પર દૃષ્ટિ ગયી તો સંસ્કારકા વહાઁ પ્રયોજન નહીં રહા. અભ્યાસ કરતા રહે તો બીચમેં સંસ્કાર આતે હૈં. કિતને હી જીવ ઐસા અભ્યાસ કરતે-કરતે (આગ જાતે હૈં). એકદમ અંતર્મુહૂર્તમેં હો જાય ઐસા કોઈ વિરલ હોતા હૈ. બાકી અભ્યાસ કરતે-કરતે (આગે જાતે હૈં). ચતુર્થ કાલમેં જલ્દી હો જાય ઐસે બહુત
PDF/HTML Page 1709 of 1906
single page version
હોતે હૈં. તો ભી અંતર્મુહૂર્તમેં હો જાય ઐસે તો કોઈ વિરલ હોતે હૈં. અભ્યાસ કરતે- કરતે (બહુભાગ હોતા હૈ).
નીંવ ખોદતે-ખોદતે નિધાન પ્રાપ્ત હો જાય, ઐસા તો કિસીકો હી હોતા હૈ. બાકી તો મહેનત કરતે-કરતે હોતા હૈ. ઉસમેં ભી યહ તો પંચમકાલ હૈ.
મુમુક્ષુઃ- પૂર્ણતા પ્રગટ કર. વાસ્તવમેં તો તુઝે યહ સિખાતે હૈં. વહ નહીં હો તો શ્રદ્ધા પ્રગટ કર, ઔર શ્રદ્ધા ભી ન કર સકે તો ગહરે સંસ્કાર તો ડાલ.
સમાધાનઃ- સંસ્કાર તો ડાલ. ઉપદેશકી ઐસી શૈલી (હૈ). કોઈ સુનાયે તો ઉસે મુનિપનાકા ઉપદેશ દેતે હૈં. ફિર મુનિ ન હો સકે તો શ્રાવકકા ઉપદેશ દેતે હૈં. પહલે ઉતની શક્તિ ન હો તો શ્રાવકકા ઉપદેશ (દેતે હૈં). સમ્યગ્દર્શનપૂર્વક શ્રાવક.
યહ પંચમકાલ હૈ. સમ્યગ્દર્શન પર્યંત પરિણતિ પ્રગટ કરનેકા ઉતના પુરુષાર્થ ન હો તો રુચિકે સંસ્કાર ડાલ (ઐસા કહતે હૈં). યથાર્થ રુચિ (કર કિ), આત્મા જ્ઞાયક હૈ, યે સબ ભિન્ન હૈ. ઉસમેં તો શુભભાવમેં, ક્રિયામેં, થોડા શુભભાવ હુઆ ઉસમેં ધર્મ માન લિયા, ઉસકી તો શ્રદ્ધા ભી જૂઠી, ઉસકા સબ જૂઠા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- ઉસકે સંસ્કાર ભી જૂઠે. સમાધાનઃ- હાઁ, સબ જૂઠા હૈ. મુમુક્ષુઃ- અસતકે સંસ્કાર. સમાધાનઃ- ધર્મ દૂસરે પ્રકાર-સે માના. કોઈ કર દેગા ઐસા માને. ઐસી કુછ- કુછ ભ્રમણાએઁ હોતી હૈં. યે ગુરુદેવકે પ્રતાપ-સે વહ સબ ભ્રમણા દૂર હુયી હૈ, ગુરુદેવને સબકો ઉપદેશ દે-દે કર. ભગવાન કર દેંગે, મન્દિરમેં જાયેંગે તો હોગા, ઐસા કરેંગે તો હોગા, ઐસી સબ ભ્રમણા (ચલતી થી). ગુરુદેવને કહા, પ્રત્યેક દ્રવ્ય સ્વતંત્ર હૈ. તૂ કર તો હોગા. શુભભાવ આયે દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્ર તરફકે, ભક્તિ આવે વહ અલગ બાત હૈ. પરન્તુ અંતરમેં કરના તો તુઝે હૈ.