PDF/HTML Page 1845 of 1906
single page version

સમાધાનઃ- રુચિ બદલે તો ઉપયોગ બદલે. રુચિ હો તો હી ઉપયોગ બાહર જાતા હો વહ (અન્દર આતા હૈ). રુચિ બદલની. સબ અસાર હૈ. સારભૂત તત્ત્વ હો તો એક ચૈતન્ય હી હૈ. સારભૂત તત્ત્વકો ગ્રહણ કરનેકી રુચિ ઉત્પન્ન હો તો ઉપયોગ પલટતા હૈ. અનન્ત કાલ-સે સબ કિયા હૈ બાહરકા, પરન્તુ અંતરમેં દૃષ્ટિ નહીં કી હૈ. અંતર દૃષ્ટિ કરે, અંતરકી રુચિ કરે તો હી ઉપયોગ અપની ઓર જાતા હૈ.

મુમુક્ષુઃ- ઉસકે પહલે સિર્ફ પાપમેં પડે હો તો કષાયકી મન્દતા કરની, ઐસા હોતા હૈ યા સીધી રુચિ પલટ જાતી હૈ?

સમાધાનઃ- રુચિ પલટે તો હી કષાયકી મન્દતા હોતી હૈ. કષાયકી મન્દતા તો બીચમેં (હો જાતી હૈ). જિસે આત્મા તરફકી રુચિ હો, ઉસે તીવ્ર કષાય નહીં હોતે. ઉસકે કષાય મન્દ પડ જાતે હૈં. ઉસે જો અન્દર આત્મા તરફ રુચિ જાગે, ઉસે સર્વ કષાય, રાગ-દ્વેષ આકુલતા સબ ફિકા પડ જાતા હૈ.

જિસે અંતરકી રુચિ નહીં હૈ, વહ બાહર-સે કષાય કદાચિત મન્દ કરે યા યહ અચ્છા નહીં હૈ, યે હિતરૂપ નહીં હૈ, ઐસે ઓઘે ઓઘે કરે, કષાય ફિકે પડે ઐસા તો જીવને અનન્ત કાલમેં બહુત કિયા હૈ. શુભભાવ કિયે હૈં. કષાય ફિકે કિયે, ત્યાગ કિયા, ઉપવાસ કિયે, મુનિપના લિયા. સબ આત્માકે લક્ષ્ય વિહીન બહુત ક્રિયાએઁ કી, શુભભાવ કિયે, સબ કિયા, પરન્તુ વહ સબ બિના એક અંકકે શૂન્ય જૈસા હુઆ હૈ. ક્યોંકિ આત્મા ક્યા હૈ, ઉસ તરફકી રુચિ બિના કષાય મન્દ કરે તો ઉસે કહીં ધર્મકા લાભ યા સ્વભાવ પ્રગટ નહીં હોતા. માત્ર બઁધતા હૈ, પુણ્ય-સે દેવલોક મિલે. તો દેવલોક-સે કહીં ભવકા અભાવ નહીં હોતા. વૈસે દેવકે ભવ જીવને અનન્ત કિયે હૈં. ઉસમેં કહીં આત્મા નહીં હૈ. દેવલોકમેં ભી આકુલતા હૈ.

ઇસલિયે સમઝે બિના કષાય મન્દ કરના, (ઉસસે) પુણ્યબન્ધ હોતા હૈ. ઉસમેં-સે કહીં આત્માકી પ્રાપ્તિ નહીં હોતી. આત્માકી પ્રાપ્તિ તો સ્વભાવકે લક્ષ્ય-સે મૈં કૌન હૂઁ? મેરા ક્યા સ્વરૂપ હૈ? ધર્મ કહાઁ રહા હૈ? વહ સબ વિચાર કરકે નિર્ણય કરે, અંતરકી રુચિ કરે તો ધર્મ હોતા હૈ. બાહરકે કષાય માત્ર મન્દ કરને-સે ધર્મ હોતા નહીં. ઐસા તો જીવને અનન્ત કાલમેં કષાય મન્દ કિયે, ત્યાગ કિયા, સબ બહુત કિયા હૈ. ઇસમેં સુખ

PDF/HTML Page 1846 of 1906
single page version

નહીં હૈ, યહ હિત નહીં હૈ, યહ ધર્મ નહીં હૈ, ઐસા કરકે કષાય ફિકે કિયે.

જિસે આત્માકી રુચિ હો ઉસકે કષાય સહજ હી ફિકે પડ જાતે હૈં. જિસે આત્મા હી રુચતા હૈ, દૂસરા કુછ રુચતા નહીં, આત્મા હી જિસે ઇષ્ટ હૈ, ઉસે બાહ્ય કષાય સુખરૂપ નહીં લગતે. વહ તો ઉસે ફિક પડ હી જાતે હૈં. જો આત્માર્થી હુઆ, જિસે આત્માકા પ્રયોજન હૈ ઉસે કષાયોંમેંં તીવ્રતા નહીં રહતી, મન્દતા હો જાતી હૈ. વહ ઉસસે પીછે હટ જાતા હૈ.

મુમુક્ષુઃ- અર્થાત પહલે-સે હી જ્ઞાયકકે લક્ષ્યકી શુરૂઆત...?

સમાધાનઃ- હાઁ, જ્ઞાયકકે લક્ષ્ય-સે શુરૂઆત હોતી હૈ. વહી શુરૂઆત હૈ. ઉસમેં સબ સમા જાતા હૈ. રુચિ, કષાયકી મન્દતા, સબ ઉસમેં સમા જાતા હૈ. જ્ઞાયકકે લક્ષ્ય- સે શુરૂઆત કરની હૈ. મૈં કૌન હૂઁ? મૈં તત્ત્વ કૌન હૂઁ? ઉસ તત્ત્વકા નિર્ણય કરના. વિચાર કરકે ઉસકા નિર્ણય કરે. જ્ઞાયકકે લક્ષ્ય બિના અનન્ત કાલમેં બહુત કુછ કિયા, પરન્તુ મૂલ તત્ત્વ ગ્રહણ કિયે બિના બિના અંકકે શૂન્ય જૈસા હુઆ. કિસકે લિયે કરતા હૂઁ? ચૈતન્યતત્ત્વકા અસ્તિત્વ ગ્રહણ નહીં કિયા, માત્ર શુભભાવ હુએ હૈં.

.. લક્ષ્ય કરે તો અંતરમેં આનન્દ ભરા હૈ. અનન્ત જ્ઞાન અંતરમેં હૈ. સ્વાનુભૂતિ સબ અંતરમેં રહી હૈ. ભેદજ્ઞાન કરે. વિકલ્પ ટૂટકર આત્મા નિર્વિકલ્પ તત્ત્વ હૈ, ઉસકી સ્વાનુભૂતિ અંતર દૃષ્ટિ કરને-સે હોતી હૈ, બાહર-સે નહીં હોતા. બાહર-સે સબ કિયા. સબ રટ લિયા, પઢ લિયા, સમઝે બિના ધ્યાન કિયા, સબ કિયા. પરન્તુ આત્માકા અસ્તિત્વ ગ્રહણ કિયે બિનાકા વહ સબ માત્ર શુભભાવરૂપ હુઆ.

મુમુક્ષુઃ- ભેદજ્ઞાન કૈસે કરના?

સમાધાનઃ- ભેદજ્ઞાન ચૈતન્યકો પહચાનને-સે હોતા હૈ. મૈં યહ ચૈતન્ય (હૂઁ). અપના અસ્તિત્વ ગ્રહણ કરે કિ મૈં યહ જ્ઞાયક જ્ઞાનસ્વરૂપ આત્મા હૂઁ. યહ સબ મુઝ-સે ભિન્ન હૈ. યે શરીર ઔર વિભાવભાવ જો અંતરમેં ભાવ હોતે હૈં, વહ સ્વભાવ ભી મેરા નહીં હૈ, મૈં ઉસસે ભિન્ન હૂઁ. ઐસે જ્ઞાયક, મૈં ચૈતન્ય જ્ઞાયક હી હૂઁ, ઐસા નિર્ણય કરકે ઉસકા અસ્તિત્વ ગ્રહણ કરે. ફિર ઉસકા અભ્યાસ કરે. પહલે તો અભ્યાસરૂપ હોતા હૈ. સહજ દશા તો બાદમેં હોતી હૈ.

અભ્યાસ કરે કિ મૈં જ્ઞાયક હૂઁ. જ્ઞાયકકી હી ઉસે મહિમા આયે, બાકી સબ મહિમા છૂટ જાય. જ્ઞાયકમેં સબ ભરા હૈ. ઉસે અનુભૂતિકે પહલે વહ વેદનમેં નહીં આતા, પરન્તુ વહ નિર્ણય કરતા હૈ કિ જ્ઞાયકમેં હી સબ હૈ. જ્ઞાન-જ્ઞાયક પદાર્થ પૂરા મહિમાવંત હૈ. જ્ઞાયકકા અભ્યાસ કરે કિ મૈં સર્વસે ભિન્ન, ભિન્ન, ભિન્ન ઐસા ક્ષણ-ક્ષણમેં ઉસીકા અભ્યાસ કરે. તો ઉસમેં ઉસે ભેદજ્ઞાન હોતા હૈ. ઉસકા અભ્યાસ કરે. ઔર શુભભાવમેં સચ્ચે દેવ- ગુરુ ઔર શાસ્ત્ર ઉસે શુભભાવનામેં હોતે હૈં. અંતરમેં જ્ઞાયકકા ભેદજ્ઞાન કૈસે હો? બારંબાર

PDF/HTML Page 1847 of 1906
single page version

જ્ઞાયકકા અભ્યાસ કરે. .. પરદ્રવ્યકા ક્યા? સબ નક્કી કરકે ફિર જ્ઞાયકકા અભ્યાસ કરે.

મુમુક્ષુઃ- વસ્તુકા બંધારણ સમઝનેમેં કુછ ક્ષતિ રહ જાય તો જ્ઞાયકકો પકડના મુશ્કિલ પડે યા જ્ઞાયકકે ઝુકાવમેં વહ ક્ષતિ સુધર જાતી હૈ?

સમાધાનઃ- ઉસકી જ્ઞાનમેં ભૂલ હો તો ... પરન્તુ રુચિ યદિ ઉસે બરાબર હો કિ મુઝે જ્ઞાયક હી ગ્રહણ કરના હૈ. વિચાર કરકે ભી ઉસકી જ્ઞાનમેં ભૂલ હો તો જ્ઞાનકી ભૂલ નિકલ જાતી હૈ, ઉસકી રુચિ યથાર્થ હો તો.

મુઝે ચૈતન્ય ક્યા પદાર્થ હૈ, યહ નક્કી કરના હૈ. બાહર કહીં ઉસે રુચિ લગે નહીં, સ્વભાવકી હી રુચિ લગે. તો વિચાર કરકે જ્ઞાનમેં ભૂલ હો તો ભી નિકલ જાતી હૈ, યદિ ઉસે યથાર્થ લગન લગી હો તો. જ્ઞાનમેં ભૂલ હો તો નિકલ જાતી હૈ.

.. બાહર-સે મિલેગા, બાહર-સે ખોજતા હૈ. અંતરમેં સબ હૈ. ઉસકી ઉસે પ્રતીતિ નહીં હૈ, રુચિ નહીં હૈ, ઇસલિયે બાહર-સે ખોજતા હૈ.

મુમુક્ષુઃ- ...

સમાધાનઃ- (ક્યા) પદાર્થ હૈ, ક્યા વસ્તુ હૈ? કિસમેં ધર્મ હૈ? કિસમેં જ્ઞાન હૈ? કિસમેં દર્શન હૈ? સમ્યગ્દર્શન કિસમેં હૈ? ચારિત્ર કિસમેં હૈ? સબ નક્કી કરે. ચારિત્ર માત્ર બાહર-સે નહીં આતા. ચારિત્ર ચૈતન્યકે સ્વભાવમેં હૈ.

મુમુક્ષુઃ- ચૈતન્યમેં યદિ રુચિ હો તો આગે બઢે.

સમાધાનઃ- તો આગે બઢે. જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર સબ આત્મામેં ભરા હૈ. બાહર તો માત્ર શુભભાવ હોતે હૈં. વહ તો પુણ્યબન્ધકા કારણ હૈ. અન્દર સ્વભાવમેં-સે સબ પ્રગટ હોતા હૈ, જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર આદિ સબ.

સમાધાનઃ- .. રુચિ લગાને જૈસી હૈ, પુરુષાર્થ વહ કરને જૈસા હૈ, સબ કરને જૈસા હૈ. પરન્તુ સ્વયં બાહરમેં રુક જાતા હૈ.

મુમુક્ષુઃ- આત્મા પ્રાપ્ત કરને-સે જો આનન્દ હો, ઉસકા શબ્દમેં વર્ણન હો સકે ઐસા આનન્દ હૈ?

સમાધાનઃ- શબ્દમેં વર્ણન નહીં હોતા. આત્માકા સ્વભાવકા આનન્દ તો અનુપમ હૈ. ઉસે કોઈ ઉપમા લાગૂ નહીં પડતી, જગતકે કોઈ પદાર્થકી. ક્યોંકિ યે બાહરકા હૈ વહ તો રાગમિશ્રિત જડ પદાર્થ નજર આતે હૈં. આત્માકા જો સ્વભાવ ચૈતન્યમૂર્તિ, ઉસમેં જો ચૈતન્યકા આનન્દ હૈ ઔર ચૈતન્યકા આનન્દ જો અંતરમેં આનન્દ સાગર સ્વતઃ સ્વભાવ હી ઉસકા ભરા હૈ. ઉસ પર દૃષ્ટિ કરકે, ઉસકા ભેદજ્ઞાન વિભાવ-સે ભિન્ન હોકર, વિકલ્પ છૂટકર અન્દર જો નિર્વિકલ્પ તત્ત્વ પ્રગટ હો, ઉસકી કોઈ ઉપમા બાહરમેં નહીં હૈ. વહ અનુપમ હૈ. ઉસકી કોઈ ઉપમા નહીં હૈ.

PDF/HTML Page 1848 of 1906
single page version

જગત-સે જાત્યાંતર અલગ હી આનન્દ હૈ. ઉસકી જાત કિસીકે સાથ મિલતી નહીં. કોઈ દેવલોકકા સુખ યા ચક્રવર્તીકા રાજ યા કિસીકે સાથ ઉસકા મેલ નહીં હૈ. વહ સબ વિભાવિક હૈ, સબ રાગમિશ્રિત હૈ. જિસકે સાથ રાગ રહા હૈ, ઉસકે સાથ મેલ નહીં હૈ. અન્દર ઊચ્ચસે ઊચ્ચ શુભભાવ હો તો ભી વહ શુભભાવ હૈ. શુભભાવકે સાથ ભી ઉસકા મેલ નહીં હૈ. શુભભાવ-સે ભી ભિન્ન શુદ્ધાત્મા હૈ.

મન્દ કષાય હો. મૈં જ્ઞાન હૂઁ, મૈં દર્શન હૂઁ, મૈં ચારિત્ર હૂઁ. પહલે શુરૂઆતમેં વહ સબ વિકલ્પ આતે હૈૈં, આત્મ સ્વભાવકો પહિચાનનેકે લિયે, તો ભી વહ વિકલ્પ મિશ્રિત જો રાગ હૈ, ઉસકે સાથ આત્માકે આનન્દકા મેલ નહીં હૈ. આત્માકા આનન્દ તો ઉસસે અલગ હૈ.

મુમુક્ષુઃ- અપને-સે તિર્યંચકા કુછ જ્યાદા પુરુષાર્થ હોગા તભી ઉસે અનુભૂતિ હોતી હોગી.

સમાધાનઃ- ઉસ અપેક્ષા-સે, અનુભૂતિ ઉસને પ્રાપ્ત કી ઉસ અપેક્ષા-સે ઉસકા પુરુષાર્થ જ્યાદા હૈ ઐસા કહ સકતે હૈં.

મુમુક્ષુઃ- ઉસે તો ક્ષયોપશમકા ઉતના ઉઘાડ ભી નહીં હૈ.

સમાધાનઃ- ઉઘાડકે સાથ ઉસે સમ્બન્ધ નહીં હૈ. પ્રયોજનભૂત તત્ત્વકો જાને ઇસલિયે આત્માકી સ્વાનુભૂતિ પ્રગટ હોતી હૈ. જ્યાદા શાસ્ત્રકા જ્ઞાન હો યા જ્યાદા શાસ્ત્ર પઢે હો, ઉસકે સાથ (સમ્બન્ધ નહીં હૈ).

.. આત્માકા સ્વરૂપ મૈં ચૈતન્ય પદાર્થ, અપને દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય ઔર પરપદાર્થકે, ઉતના મૂલ પ્રયોજનભૂત જાને તો ઉસમેં સ્વાનુભૂતિ હોતી હૈ. ઉસકા ભેદજ્ઞાન કરે કિ યહ શરીર સો મૈં નહીં હૂઁ, યે વિભાવ શુભાશુભભાવ ભી મેરા સ્વરૂપ નહીં હૈ. મૈં ઉસસે ભિન્ન, અનન્ત ગુણ-સે ભરપૂર, અનન્ત શક્તિયોં-સે ભરા આત્મતત્ત્વ હૂઁ. ઐસા વિકલ્પ નહીં, પરન્તુ ઐસે અપને અસ્તિત્વકો ગ્રહણ કરકે ઉસકા ભેદજ્ઞાન કરે. ઉસ ભેદકી સહજ દશા પ્રગટ કરકે અન્દર વિકલ્પ છૂટકર સ્થિર હો જાય, ઉસકી શ્રદ્ધા-પ્રતીત કરકે, જ્ઞાન કરકે ઉસમેં સ્થિર હો જાય તો ઉસે ભેદજ્ઞાન નિર્વિકલ્પ સ્વાનુભૂતિ હોતી હૈ. ઉસમેં જ્યાદા શાસ્ત્ર અભ્યાસકી જરૂરત નહીં હૈ.

વહ તો નહીં હો તબતક ઉસે શુભભાવમેં રહનેકે લિયે વિશેષ જ્ઞાનકી નિર્મલતા હો, ઇસલિયે શાસ્ત્રકા અભ્યાસ કરે. પરન્તુ જ્યાદા જાને તો હી હો, ઐસા સમ્બન્ધ નહીં હૈ. ઉસે ક્ષયોપશમકે સાથ કોઈ સમ્બન્ધ નહીં હૈ. ઉસે અપની અંતર પરિણતિ પલટનેકે લિયે પ્રયોજનભૂત તત્ત્વકો જાને, ઉસકી શ્રદ્ધા કરે ઔર ઉસમેં સ્થિર હો તો ઉસે હોતા હૈ.

શિવભૂતિ મુનિ કુછ નહીં જાનતે થે. ગુરુને કહા કિ માતુષ ઔર મારુષ. રાગ-દ્વેષ મત કર. વહ શબ્દ ભૂલ ગયે. ગુરુને ક્યા કહા થા વહ શબ્દ ભૂલ ગયે. ફિર એક બાઈ

PDF/HTML Page 1849 of 1906
single page version

દાલ ધો રહી થી. મેરે ગુરુને યહ કહા થા. યે છિલકા અલગ ઔર દાલ અલગ. વૈસે આત્મા ભિન્ન હૈ ઔર યે વિભાવ ભિન્ન હૈ. ઐસે ગુરુકા આશય પકડકર અન્દર ભેદજ્ઞાન કરકે અંતરમેં સ્થિર હો ગયે તો સ્વાનુભૂતિ તો હુયી, અપિતુ ઇતને આગે બઢ ગયે કિ ઉન્હેં કેવલજ્ઞાન પ્રગટ હો ગયા. મૂલ પ્રયોજનભૂત તત્ત્વ જાને, ઇસલિયે આગે નિકલ જાતા હૈ.

મુમુક્ષુઃ- મૈં તલોદ હમેશા જાતા હૂઁ. એક ભાઈ કહતે હૈં, સોનગઢમેં કુછ નહીં હૈ. ઇસલિયે મૈંને કહા, ચલિયે સોનગઢમેં. ક્યા હૈ, ક્યા નહીં હૈ. આપ કુછ બતાઈયે કિ સોનગઢમેં ક્યા હૈ?

સમાધાનઃ- સોનગઢમેં ગુરુદેવ બરસોં તક રહે. ગુરુદેવકી પાવન ભૂમિ હૈ. ગુરુદેવ જબ વિરાજતે થે તબ તો કુછ અલગ હી થા. યે ગુરુદેવકી ભૂમિ હૈ. યહાઁ દેવ-ગુરુ- શાસ્ત્રકા સાન્નિધ્ય હૈ. ઔર ચૈતન્યકો જો પહિચાને, ઉસકી રુચિ કરે તો વહ રુચિ હો સકે ઐસા હૈ.

મુમુક્ષુઃ- યહાઁ અનુભૂતિ પુરુષ સ્વયં હી વિરાજમાન હૈ. માતાજી સ્વયં હી હૈ. ઉસસે વિશેષ ક્યા હોગા. લોગ વિરોધ કરતે હૈં, તો વાસ્તવમેં ઉસે અનુભૂતિકા જોર નહીં હૈ, યહ નક્કી હોતા હૈ.

સમાધાનઃ- સબકે ભાવ સ્વતંત્ર હૈ. પ્રત્યેક આત્મા સ્વતંત્ર હૈ. સબકે ભાવ સબકે પાસ.

મુમુક્ષુઃ- .. ઔર પણ્ડિતોંને..

સમાધાનઃ- સબ શિષ્યોંને સુના હૈ, સબને સ્વીકાર કિયા હૈ. સબને પ્રમોદ-સે સ્વીકૃત કિયા હૈ.

મુમુક્ષુઃ- ફૂલચન્દજી એકબાર ઐરોપ્લેનકી બાત કરતે થે કિ મૈં ઐરોપ્લેનમેં બૈઠા થા. ફિર જબ હિલને લગા તો મેરે પાસ ગુરુદેવકા ફોટો થા. મૈંને કસકર ગુરુદેવકા ફોટો પકડ લિયા, ઉતનેમેં તો પ્લેન એકદમ સ્થિર હો ગયા. ફૂલચન્દજી સ્વયં કહતે થે.

સમાધાનઃ- જાત-જાતકા કહે.

મુમુક્ષુઃ- જબ ગુરુદેવ યહાઁ વિરાજતે થે તબ.

સમાધાનઃ- હાઁ, વિરાજતે થે તબ. પ્રભાવના યોગ, ગુરુદેવકી વાણી ઔર ઉનકા જ્ઞાન ઐસા થા કિ ઉસે દેખકર લોગોંકો આશ્ચર્ય હોતા થા કિ યે કોઈ તીર્થંકરકા જીવ હી હૈ. ઐસા હોતા થા.

મુુમુક્ષુઃ- ઉપાદાન-નિમિત્તકી બાત ગુરુદેવને જો અંતરમેં-સે પ્રકાશિત કી, વહ બાત હી કહાઁ થી.

સમાધાનઃ- કહાઁ થી. સબ બાત સ્પષ્ટ કી. ઉપાદાન-નિમિત્ત, દ્રવ્ય, ગુણ, પર્યાય,

PDF/HTML Page 1850 of 1906
single page version

આત્મા ભિન્ન, ધર્મ ક્રિયા-સે નહીં હૈ, ધર્મ અંતરમેં હૈ, શુભભાવ પુણ્યબન્ધ હૈ. અન્દર શુદ્ધાત્મામેં પરિણતિ પ્રગટ હોને-સે ધર્મ હોતા હૈ. સબ ઉન્હોંને પ્રકાશિત કિયા હૈ. સમયસારકા અર્થ કૌન સમઝતા થા? એક-એક શબ્દકા અર્થ કરનેવાલા કૌન થા? કોઈ ભી શાસ્ત્ર લે, ઉસકે એક-એક શબ્દકા અર્થ ખોલનેવાલા થા કૌન? કોઈ ખોલ નહીં સકતા થા.

અભી ગુરુદેવકે પ્રતાપ-સે સબ શાસ્ત્ર પઢને લગે. એક શબ્દકા અર્થ ખોલકર, એક- એક શબ્દકા અર્થ ખોલકર કિતના સમય, ઉસમેં કિતના વિસ્તાર કરતે થે. વહ કિસીમેં શક્તિ નહીં હૈ. અભી કોઈ પણ્ડિત ઐસા કર નહીં સકતે હૈં. સમયસાર યા અધ્યાત્મ શાસ્ત્રોંકો કૌન જાનતા થા.

મુમુક્ષુઃ- દિગંબર તો ઐસા સમઝતે થે કિ હમ તો જન્મ-સે હી સમ્યગ્દૃષ્ટિ હૈ. ફિર તો બાત હી કહાઁ રહી.

સમાધાનઃ- જન્મ-સે હો સકતા હૈ? વાડા માત્ર કહીં સમ્યગ્દર્શન દેતા નહીં. સમ્યગ્દર્શન તો આત્મામેં પ્રગટ હોતા હૈ. અનન્ત કાલ-સે જીવને.. કહતે હૈં ન કિ પંચમકાલમેં તીર્થંકરકા જીવ આયે તો ભી માને નહીં. અનન્ત કાલમેં સમવસરણમેં-સે જીવ ઐસે હી વાપસ આતા હૈ. સમવસરણમેં ભગવાન મિલે તો ભી સ્વંય અપની ઇચ્છાનુસાર પરિણતિ પ્રગટ કરતા હૈ. સબ સ્વતંત્ર હૈ.

મુમુક્ષુઃ- ગુરુદેવને પ્રકાશમેં રખા તો યહી પણ્ડિત લોગ ચૂઁ.. ચૂઁ.. કરતે થે. યેહી પણ્ડિત થે. ગુરુદેવને તત્ત્વ પ્રકાશિત કિયા તબ ભી ઇતના હી ઉહાપોહ કરતે થે. જહાઁ- તહાઁ પેમ્પલેટ ફેંકતે થે. ઉનકે વિરૂદ્ધમેં લિખતે થે, ઐસે હૈ, વૈસે હૈ, કિતના લિખતે થે.

સમાધાનઃ- સ્વયંકો સુધરના હૈ (ઔર) દૂસરેકો સુધારના હૈ. પહલે અપને આત્માકા કલ્યાણ કરે. દૂસરેકો સુધારનેકે લિયે માનોં કોઈ માર્ગ નહીં જાનતે હૈં, હમ હી જાનતે હૈં. ઐસા ઉન લોગોંકો હો ગયા હૈ.

મુમુક્ષુઃ- આપકે આશીર્વાદ-સે પંચ કલ્યાણક બહુત અચ્છી તરહ ઉજવાયે. સબ તન-મન-સે ઐસે જુડ જાય કિ સોનગઢમેં રોનક હો જાય.

સમાધાનઃ- સબકી ભાવના હૈ, ભાવના-સે સબ કિયા હૈ ઔર ગુરુદેવકા પ્રતાપ હૈ. સમાધાનઃ- જીવ વાપસ આતા હૈ. માત્ર બાહ્ય દૃષ્ટિ-સે દેખતા હૈ. અંતર દૃષ્ટિ- સે દેખા નહીં હૈ, ભગવાનકો પહચાના નહીં હૈ. તેરે આત્મામેં હી સબ હૈ. અન્દર ગહરાઈમેં ઊતરકર દેખ. સમવસરણમેં જૈસે ભગવાન હોં, વૈસે શાશ્વત નંદીશ્વરમેં શાશ્વત ભગવાન હૈં. કુદરતકી રચના ઐસી બની હૈ. પરમાણુકી રચના ભગવાનરૂપ હો ગયી હૈ. જિનેન્દ્ર દેવકી જગતમેં ઐસી મહિમા હૈ કિ પરમાણુ ભી જિનેન્દ્ર દેવરૂપ પરિણમિત હો ગયે હૈં, તીર્થંકરરૂપ પરમાણુ પરિણમિત હો જાતે હૈં. રત્નકે રજકણ વૈસે પરિણમિત હો જાતે હૈં.

.. શાસ્ત્રમેં આતા હૈ ન? ભગવાનકે દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાયકો પહિચાને તો અપને દ્રવ્ય-

PDF/HTML Page 1851 of 1906
single page version

ગુણ-પર્યાયકો પહચાનતા હૈ. અપને દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાયકો પહચાને તો ભગવાનકો પહિચાનતા હૈ.

મુમુક્ષુઃ- ભેદજ્ઞાન કિસસે કરના?

સમાધાનઃ- અંતરમેં જ્ઞાન-સે ભેદજ્ઞાન કરના. શાસ્ત્રમેં આતા હૈ, પ્રજ્ઞા-સે ગ્રહણ કરના, પ્રજ્ઞા-સે ભિન્ન કરના, સબ પ્રજ્ઞા-સે કરના. પરન્તુ વહ પ્રજ્ઞા કામ કબ કરે? અંતરમેં સ્વયંકો ઉતની લગે તો હો. માત્ર બોલનેરૂપ યા નક્કી કરનેરૂપ યા વિકલ્પરૂપ હો તો વહ પ્રજ્ઞા અન્દર કામ નહીં કરતી હૈ. પરન્તુ અંતરમેં સ્વયંકો લગી હો કિ ભિન્ન હી પડ જાના હૈ. એકત્વબુદ્ધિ મેરા સ્વભાવ નહીં હૈ, યે એકત્વબુદ્ધિ જૂઠી હૈ. મૈં ચૈતન્ય ભિન્ન- ન્યારા હી હૂઁ. ઉસ ન્યારેકો ન્યારારૂપ ગ્રહણ કરના હૈ. ઉતની અંતર-સે લગની લગે તો ઉસકી પ્રજ્ઞા કામ કરે. માત્ર બુદ્ધિ-સે જાને તો વહ જ્ઞાન જ્ઞાનરૂપ પરિણમતા નહીં.

જ્ઞાન જ્ઞાનરૂપ કાર્ય કબ કરે? કિ સ્વયંકો અંતરમેં ઉતની અપની ઓર આનેકી તીક્ષ્ણતા જાગે કિ યે ચૈતન્ય હી મહિમારૂપ હૈ ઔર યે એકત્વબુદ્ધિ ઔર યે વિભાવ આકુલતારૂપ હૈ, ઉતના યદિ ઉસે અંતરમેં હો તો વહ અંતરમેં-સે વાપસ મુડે. પરન્તુ ઉસકા સાધન જ્ઞાન (હૈ). જ્ઞાન-સે ગ્રહણ હોતા હૈ, જ્ઞાન-સે ભિન્ન પડતા હૈ. સબ જ્ઞાન-સે હોતા હૈ. પરન્તુ પરિણતિ પલટે કબ? અંતરમેં સ્વયંકો ઉતની થકાન લગી હો, અન્દર-સે સ્વયંકો સ્વભાવ ગ્રહણ કરનેકી ઉતની તમન્ન લગી હો તો હો. નહીં તો બુદ્ધિ-સે ગ્રહણ કર લે કિ મૈં ભિન્ન, યહ ભિન્ન. પરન્તુ ઉસકા તીવ્ર અભ્યાસ કબ હો? યદિ સ્વયંકો લગે તો હો.