PDF/HTML Page 1864 of 1906
single page version
મુમુક્ષુઃ- પર્યાયકા કારણ પર્યાય હૈ, દ્રવ્ય-ગુણ નહીં. ઇસ કથનકા આશય ક્યા સમઝના?
સમાધાનઃ- પર્યાયકા કારણ પર્યાય હૈ ઔર દ્રવ્ય-ગુણ નહીં હૈ. દ્રવ્ય જૈસે અનાદિઅનન્ત સ્વતઃસિદ્ધ હૈ, જૈસે દ્રવ્ય અનાદિઅનન્ત સ્વતઃ હૈ, જગતકે અન્દર જો વસ્તુ હૈ વહ સ્વતઃસિદ્ધ હૈ, ઐસે દ્રવ્ય-ગુણ સ્વતઃસિદ્ધ હૈ. વૈસે પર્યાય હૈ વહ ભી સ્વતઃસિદ્ધ હૈ. વહ કિસીસે બનાયી ગયી, કિસીકે દ્વારા ઉત્પન્ન નહીં કી ગયી હૈ. જો દ્રવ્યમેં પર્યાય હૈ વહ સ્વતઃસિદ્ધ હૈ. દ્રવ્યકે કારણ પર્યાય હૈ, ઐસા નહીં. પર્યાય સ્વતઃસિદ્ધ હૈ.
અકારણ પારિણામિક દ્રવ્ય હૈ. જૈસે દ્રવ્ય સ્વતઃસિદ્ધ હૈ, વૈસે પર્યાય ભી સ્વતઃસિદ્ધ હૈ. ઉસ પર્યાયકો પરિણમનેમેં આસપાસકી પર્યાયકા કારણ લાગૂ પડે, ઇસલિયે વહ પ્રગટ હોતી હૈ, ઐસા નહીં હૈ. વસ્તુસ્થિતિ-સે વહ પર્યાય સ્વતઃસિદ્ધ હૈ. ઇસલિયે પર્યાયકા કારણ પર્યાય કહનેમેં આતા હૈ.
પર્યાય હૈ વહ સ્વતઃસિદ્ધ હૈ. જૈસે દ્રવ્ય-ગુણ સ્વતઃસિદ્ધ હૈ, વૈસે પર્યાય સ્વતઃસિદ્ધ હૈ. પરન્તુ ઉસકા અર્થ ઐસા નહીં હૈ કિ કોઈ દ્રવ્ય પર્યાય રહિત હૈ ઔર પર્યાયકો કોઈ દ્રવ્યકા આશ્રય નહીં હૈ, ઔર પર્યાય નિરાધાર હોતી હૈ, ઐસા ઉસકા અર્થ નહીં હૈ. પરન્તુ પર્યાય હૈ વહ સ્વતઃસિદ્ધ હૈ. વહ સ્વતઃસિદ્ધ પરિણમતી હૈ, વહ અકારણ હૈ. જૈસે દ્રવ્ય-ગુણ અકારણ હૈ, વૈસે પર્યાય ભી સ્વતઃસિદ્ધ અકારણ હૈ. ઐસા ઉસકા અર્થ હૈ. લેકિન પર્યાય નિરાધાર હૈ, દ્રવ્ય બિલકૂલ કૂટસ્થ હૈ, દ્રવ્યમેં કોઈ પરિણામ નહીં હૈ ઔર પર્યાય કોઈ દ્રવ્ય રહિત હૈ, ઐસા ઉસકા અર્થ નહીં હૈ.
ઉસકા સ્વતઃસિદ્ધપના ઔર વહ સ્વયં સ્વતંત્ર હૈ, ઉસકે સર્વ કારક સ્વતંત્ર, વહ સ્વતંત્ર પરિણમતા હૈ, ઐસા ઉસકા સમઝનેકા અર્થ હૈ. પર્યાય ભી એક વસ્તુ અકારણ હૈ, ઐસા કહના હૈ. પરન્તુ જો દ્રવ્યદૃષ્ટિ કરે, ઉસ દ્રવ્યદૃષ્ટિકે અન્દર દ્રવ્ય જૈસે સ્વતઃસિદ્ધ હૈ, વૈસે પર્યાય સ્વતઃસિદ્ધ હૈ. તો ભી દ્રવ્યદૃષ્ટિમેં વહ પર્યાય આતી નહીં હૈ. દ્રવ્યદૃષ્ટિમેં પર્યાય નહીં આતી હૈ. અર્થાત પર્યાય દ્રવ્યદૃષ્ટિકે વિષયમેં નહીં આતી. ઇસલિયે પર્યાય દ્રવ્ય- સે એકદમ ભિન્ન હો ગયી ઔર નિરાધાર હૈ, ઐસા ઉસકા અર્થ નહીં હૈ. તો ભી પર્યાય પરિણમતી હૈ, જૈસા દ્રવ્ય હો ઉસ જાતકી પર્યાય પરિણમતી હૈ. જડ દ્રવ્ય હો ઔર ચેતનકી
PDF/HTML Page 1865 of 1906
single page version
પર્યાય પરિણમે અથવા દૂસરે દ્રવ્યકી પર્યાય દૂસરે દ્રવ્યમેં પરિણમે ઐસા નહીં હૈ. જિસ દ્રવ્યકી જો પર્યાય હો, ઉસ દ્રવ્યકે આશ્રય-સે હી પર્યાય પરિણમતી હૈ. ઐસા ઉસકા સમ્બન્ધ ઉસમેં-સે ટૂટતા નહીં. વહ સ્વતઃ હોને પર ભી, વહ સ્વતંત્ર હોને પર ભી, ઉસકા સમ્બન્ધ જો દ્રવ્યકે સાથ હૈ, વહ પર્યાયકા દ્રવ્યકે સાથકા સમ્બન્ધ છૂટતા નહીં.
દ્રવ્યદૃષ્ટિકે વિષયમેં વહ ભેદ આતા નહીં. દ્રવ્યદૃષ્ટિકા વિષય અખણ્ડ હૈ. ઇસલિયે ઉસમેં વહ ભેદ આતે નહીં. તો ભી વહ પર્યાય કોઈ અપેક્ષા-સે,... દ્રવ્યમેં ગુણકા ભેદ, પર્યાયકા ભેદ હૈ, ઔર ઉસ ભેદકે કારણ પર્યાયકો દ્રવ્યકા આશ્રય હોતા હૈ. ઔર દ્રવ્ય કોઈ પર્યાય રહિત નહીં હોતા. (યદિ સર્વથા) કૂટસ્થ હો તો ઉસે સાધના નહીં હો, કોઈ વેદન નહીં હો, સંસાર-મોક્ષકી કોઈ અવસ્થા નહીં. અતઃ સ્વતંત્ર કહનેકા અર્થ યહ હૈ કિ વહ સ્વતઃસિદ્ધ અકારણ પારિણામિક હૈ. ઇસલિયે ઉસકા સ્વરૂપ સ્વતંત્ર બતાનેકે લિયે હૈ. પરન્તુ જહાઁ દ્રવ્યદૃષ્ટિ પ્રગટ હુયી, ઉસમેં વહ નહીં હોતી. તો ભી સાધનામેં વહ દોનોં સાથમેં હોતે હૈં. દ્રવ્યદૃષ્ટિ મુખ્ય હોતી હૈ ઔર જિસે દ્રવ્યદૃષ્ટિ પ્રગટ હુયી હૈ, ઉસે ઉસ સાધનાકે સાથ પર્યાયકી શુદ્ધિ હોતી હૈ.
વસ્તુકા સ્વરૂપ હી ઐસા હૈ કિ જિસકી દ્રવ્ય પર દૃષ્ટિ હો, યથાર્થપને દૃષ્ટિ હો ઉસે હી વહ પર્યાય શુદ્ધરૂપ સાથમેં પરિણમતી હૈ. ઔર જિસે યથાર્થ જ્ઞાન સાથમેં હો વહ અંશી ઔર અંશકા કરવાતા હૈ. અંશી સ્વયં અખણ્ડ હૈ. ઉસમેં અનન્ત ગુણ ઔર અનન્ત પર્યાય હૈ. પરન્તુ વહ એક અંશ હૈ. ઉસ અંશકા સામર્થ્ય કહીં અંશી જિતના નહીં હૈ. તો ભી વહ સ્વતઃ હૈ. વહ સ્વતઃ પરિણમતી હૈ ઔર સ્વતંત્ર હૈ. ઐસા કહનેકા આશય હૈ.
દ્રવ્યકે વિષયમેં આતા નહીં હૈ, ઇસલિયે ઉસે ભિન્ન કરકે ઉસે ઐસા કહનેમેં આતા હૈ કિ વહ સ્વતંત્ર પરિણમતી હૈ. દ્રવ્યદૃષ્ટિકા વિષય નહીં હૈ ઔર વહ સ્વતઃ હૈ ઇસલિયે. ઔર ઉસે સ્વતંત્ર કહનેમેં એક પર્યાય ભી હૈ ઔર દ્રવ્યકે સાથ પર્યાય હોતી હૈ. ઐસા ભી સાબિત હોતા હૈ. પર્યાયકો સ્વતંત્ર કહનેમેં પર્યાય હૈ ઔર પર્યાય દ્રવ્યકા એક ભાગ હૈ, ઐસા ઉસમેંસે સાબિત હોતા હૈ. પર્યાયકી સ્વતંત્રતા બતાનેમેં પર્યાય નહીં હૈ ઐસા સાબિત નહીં હોતા. પરન્તુ પર્યાય હૈ ઔર પર્યાય દ્રવ્યકા એક ભાગ હૈ. પરન્તુ વહ સ્વતંત્ર સ્વતઃસિદ્ધ હૈ. પર્યાય ભિન્ન હૈ ઐસા ઉસકા અર્થ ઉસમેં નહીં હૈ. ઉસમેંસે પર્યાય સાબિત હોતી હૈ.
પર્યાયકો સ્વતંત્ર બતાનેમેં કોઈ ઐસા માનતા હો કિ પર્યાય હૈ હી નહીં (તો ઐસા નહીં હૈ). પર્યાયકો સ્વતંત્ર બતાનેમેં પર્યાય હૈ ઔર પર્યાય દ્રવ્યકા એક ભાગ હૈ ઔર વહ સ્વતંત્ર પરિણમતી હૈ. ઔર દ્રવ્યદૃષ્ટિકી મુખ્યતામેં ઉસે ગૌણ કરનેમેં આતા હૈ. પરન્તુ પર્યાય, જિસ જાતિકા દ્રવ્ય હો, ઉસ જાતિકી પર્યાય દ્રવ્યકે આશ્રય-સે પરિણમતી હૈ. ઉસમેં બિલકૂટ ટૂકડે નહીં હો જાતે, વહ અપેક્ષા સાથમેં સમઝની હૈ. યથાર્થ સમઝે તો
PDF/HTML Page 1866 of 1906
single page version
હી સાધનાકા પ્રારંભ હોતા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- ... જ્ઞાનીકો ઇચ્છા નહીં હોને-સે પરિગ્રહ નહીં હૈ. ઇસલિયે આહારકો ગ્રહતે નહીં. ઔર સાથમેં દર્પણમેં ઉઠ રહે પ્રતિબિંબકી ભાઁતિ આહારકો જાનતે હૈં. યહાઁ દર્પણકા દૃષ્ટાન્ત દેકર કહા, ઉસમેં ક્યા આશય સમઝના?
સમાધાનઃ- દ્રવ્યદૃષ્ટિકી અપેક્ષા-સે વહ માત્ર જાનતા હૈ. આહારકો ગ્રહણ નહીં કરતા હૈ, આહારકો છોડતા નહીં. જ્ઞાયકમેં કોઈ આહાર નહીં હૈ. જ્ઞાયક ઉસે ગ્રહણ નહીં કરતા હૈ, માત્ર જાનતા હૈ. જૈસે પ્રતિબિંબમેં કુછ ગ્રહણ કરના યા છોડના ઐસા પ્રતિબિંબમેં હોતા નહીં, વૈસે જ્ઞાયકકો કુછ ગ્રહણ નહીં કરતા ઔર કુછ છોડતા નહીં હૈ. દ્રવ્યદૃષ્ટિમેં વહ જ્ઞાયક જ્ઞાયક હી રહતા હૈ.
જ્ઞાતામેં કુછ આતા નહીં. ઔર જો આહાર હૈ વહ, ઉસકી ચારિત્રકી અલ્પતા હૈ, ઇસલિયે પુરુષાર્થકી કમજોરી-સે હોતા હૈ, વહ ઉસકે જ્ઞાનમેં હૈ. પરન્તુ જ્ઞાયકકી દૃષ્ટિમેં, દ્રવ્યદૃષ્ટિમેં વહ માત્ર ઉસે પ્રતિબિંબકી ભાઁતિ જાનતા હી હૈ. પ્રતિબિંબ અર્થાત ઉસે ગ્રહતા નહીં ઔર છોડતા નહીં. ઐસા ઉસકા આશય હૈ, ઉસમેં દૂસરા કોઈ આશય નહીં હૈ.
દ્રવ્યદૃષ્ટિમેં તો, દ્રવ્યદૃષ્ટિકા સ્વરૂપ યા દ્રવ્યકા સ્વરૂપ આપ જિતના કહો ઉતના ઊઁચે- સે ઊઁચા હોતા હૈ. તો ભી ઉસમેં-સે પર્યાય નિકલ નહીં જાતી. ઉસમેં પુરુષાર્થકી મન્દતા, સાધનાકી પર્યાય આદિ સબ સાથમેં હોતા હૈ. દ્રવ્યદૃષ્ટિકા જિતના ઊઁચા કહો, ઉતના સ્વરૂપ દ્રવ્યદૃષ્ટિમેં આતા હૈ. ઔર વસ્તુકા સ્વરૂપ ઐસા હૈ. તો ભી ઉસમેં-સે પર્યાય જાતી નહીં. પુરુષાર્થકી મન્દતા હોતી હૈ. ચારિત્રકી દશા અધૂરી હૈ, વહ જ્ઞાનીકે જ્ઞાનમેં હૈ. ઉસે પામર જાનતા હૈ. જ્ઞાયકકી અપેક્ષા-સે પ્રભુ હોને પર ભી પર્યાયમેં વહ પામર જાનતા હૈ. ઇસલિયે વહ પ્રતિબિંબ હોને પર ભી ઉસમેં કુછ હૈ હી નહીં, ઐસા દ્રવ્યકી અપેક્ષા- સે ઉસકા અર્થ હૈ. બાકી ઉસકી ચારિત્રકી મન્દતા હૈ, વહ ઉસે બરાબર જાનતા હૈ. ઐસા ઉસકા અર્થ હૈ.
સમાધાનઃ- ... જો નિર્ણય કિયા કિ યે શરીર ભિન્ન હૈ, વિકલ્પ મેરા સ્વભાવ નહીં હૈ, મૈં જ્ઞાયક હૂઁ. ઐસા નિર્ણય કિયા. સચ્ચી સમઝમાત્ર નહીં, પરન્તુ અન્દર જ્ઞાયકકી પરિણતિ હોની ચાહિયે, અન્દર ભેદજ્ઞાન હોના ચાહિયે. સ્વયં અન્દર-સે ભેદજ્ઞાનરૂપ પરિણમે ઔર વહ ભેદજ્ઞાનકી પરિણતિ જ્ઞાતાકી ઉગ્રતા કરકે ઉસમેં લીનતા કરે તો ઉસમેં વહ પ્રયત્ન આ જાતા હૈ.
સ્વયં પ્રતીતિ કરકે અન્દર લીનતાકા પ્રયત્ન કરનેકા રહતા હૈ. અલગ જાતકા નહીં રહતા હૈ, લીનતાકા કરનેકા પ્રયત્ન રહતા હૈ. સમઝન યાની માત્ર સમઝન કરે ઉતના હી નહીં, ઉસકે સાથ ભેદજ્ઞાન હો. ભેદજ્ઞાનકી ઉગ્રતા હો, ઉસમેં લીનતાકી ઉગ્રતા હો વહ પ્રયત્ન રહતા હૈ. ભિન્ન પ્રયત્ન નહીં, ભેદજ્ઞાનકી ઉગ્રતાકા પ્રયત્ન, ઉસમેં લીનતાકા
PDF/HTML Page 1867 of 1906
single page version
પ્રયત્ન રહતા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- ભેદજ્ઞાનકી ઉગ્રતા માને ક્યા?
સમાધાનઃ- સ્વયં ચૈતન્ય ભિન્ન હી હૈ, મૈં જ્ઞાયક ભિન્ન હૂઁ, ઐસા સહજ ભેદજ્ઞાન હોકર અન્દર લીનતા, ઉગ્રતાકે સાથ લીનતાકા પ્રયત્ન હોતા હૈ. વિકલ્પ તરફ જો ઉપયોગ જાતા હૈ, પરિણતિ અસ્થિર હોતી હૈ, વહ ઉપયોગ અપને સ્વરૂપ તરફલીન હો, ઉસ લીનતાકા પ્રયત્ન હોના ચાહિયે.
એક ચારિત્રદશા-લીનતા વહ અલગ હૈ, પરન્તુ યે તો અભી એક સમઝા નહીં હૈ ઔર સ્વરૂપાચરણ ચારિત્ર માત્ર હૈ, વહ પ્રગટ હોનેકે લિયે ઉસે લીનતાકા પ્રયત્ન (હોતા હૈ). ભેદજ્ઞાનપૂર્વક લીનતાકા (પ્રયત્ન). અકેલી લીનતા કરે, સમઝે બિના વિકલ્પ છોડે ઐસે નહીં. અપના અસ્તિત્વ ગ્રહણ કરકે ભેદજ્ઞાનપૂર્વક લીનતાકા પ્રયત્ન.
મુમુક્ષુઃ- ભેદજ્ઞાનકે સાથ-સાથ લીનતા સહજ બનતી જાતી હૈ યા પ્રયત્ન કરના પડતા હૈ?
સમાધાનઃ- જિસે ભેદજ્ઞાનકી ધારા વર્તતી હૈ, ઉસે સાથમેં લીનતા (હોતી હૈ). પરન્તુ જિસે સચ્ચી પરિણતિ પ્રગટ હુયી, ઉસે લીનતા હુયે બિના રહતી હી નહીં. વહ ઉસમેં અટકતા નહીં, ઉસમેં આગે જાતા હૈ. કિતનોંકો નિર્ણય, પ્રતીત હોનેકે બાદ અભી ભેદજ્ઞાન સહજ નહીં હોતા, તબતક ઉસે નિર્વિકલ્પ દશા હોતી નહીં. ભેદજ્ઞાન સહજ પરિણમેં ઉસમેં લીનતા હો તો નિર્વિકલ્પ દશા હોતી હૈ. સચ્ચે જ્ઞાનપૂર્વક સચ્ચા ધ્યાન હોના ચાહિયે તો હોતા હૈ.
વહ ધ્યાન, જો ચારિત્રદશાકા ધ્યાન હૈ, ફિર પાઁચવે, છઠ્ઠો (હોતા હૈ), વહ ધ્યાન નહીં હૈ. યે તો અભી સમ્યગ્દર્શનમેં હોતા હૈ, વહ ધ્યાન. સચ્ચે જ્ઞાનપૂર્વક સચ્ચા ધ્યાન હોના ચાહિયે. ઉસે ભેદજ્ઞાનકી ઉગ્રતા કહો, ઉસે ધ્યાન કહો, ઉસે લીનતા કહો.
મુમુક્ષુઃ- ભેદજ્ઞાનકી ઉગ્રતાકા ..
સમાધાનઃ- જ્ઞાન તો હૈ, પરન્તુ વહ સહજ હૈ. બુદ્ધિમેં મૈં ભિન્ન હૂઁ, ભિન્ન હૂઁ, ભિન્ન હૂઁ, ઐસે વિકલ્પમાત્ર નહીં, અપના અસ્તિત્વ ગ્રહણ કરતા હૈ. ઔર અસ્તિત્વ ગ્રહણ કરે ઉસે સહજ હોતા હૈ. વિકલ્પપૂર્વક અભ્યાસ કરતા હૈ, અભ્યાસ માત્ર ઊપર-ઊપર નહીં, અંતરમેં-સે સહજ અભ્યાસ, અભ્યાસકી પરિણતિ સહજરૂપ હો જાય ઔર ઉસકી ભેદજ્ઞાનકી ધારા સહજ હો ઔર સહજ લીનતા હો. ભેદજ્ઞાનકી ધારાકે સાથ ઉસકી ઉગ્રતાકે સાથ સહજ લીનતા હોતી હૈ. દોનોં સાથ હોતે હૈં. વહ ઉગ્રતા હૈ વહ સમ્યગ્દર્શનપૂર્વક ઉગ્રતા હૈ.
.. સહજ દશા કહો, સહજ હોના ચાહિયે. વિકલ્પપૂર્વક અભ્યાસ કરતા હૈ (ઉતના હી નહીં). અંતરમેં અસ્તિત્વ ગ્રહણ કરકે સહજરૂપ પરિણમિત હો જાય, સહજ ભેદજ્ઞાનરૂપ
PDF/HTML Page 1868 of 1906
single page version
ઔર સહજ ઉસમેં લીનતા-સ્વયં ઉસમેં સ્થિર હો જાય. દૂસરી ભાષામેં કહો તો સ્થિર હો જાના, જ્ઞાયકમેં સ્થિર હો જાના. બાહર ઉપયોગ હૈ, વહ ઉપયોગ સ્વરૂપમેં લીન હો જાના, સ્થિર હો જાના. ઐસી સહજ દશા હો તો નિર્વિકલ્પ દશા હોતી હૈ.
... અટકના નહીં હૈ, પરન્તુ સહજ દશા પ્રગટ કરકે, સહજ ઉસકી લીનતા સહજ ધ્યાન કરતા હૈ. ઉસ જાતકા એકાગ્ર હોતા હૈ. સમ્યગ્દર્શન હોતા હૈ, વહાઁ શ્રદ્ધાકા બલ ઔર આંશિક એકાગ્રતા અર્થાત સ્વરૂપાચરણ ચારિત્ર સાથમેં પ્રગટ હોતા હૈ. વહ ચારિત્ર અલગ હૈ. ઉસ જાતકી એકાગ્રતા, ઉસ જાતકા ધ્યાન પ્રગટ હોતા હૈ તો નિર્વિકલ્પ દશા હોતી હૈ. શ્રદ્ધાકે બલ દ્વારા એકાગ્રતા હોતી હૈ. ઔર વહ શ્રદ્ધા ઐસી સહજ દશાવાલી હોતી હૈ. અંતરમેં-સે જ્ઞાયકકો ગ્રહણ કરકે સ્વરૂપકા આશ્રય, અસ્તિત્વ ગ્રહણ કરકે અંતરમેં હોતા હૈ.
સમાધાનઃ- ... પરપ્રકાશક તો માત્ર યે સબ બાહરકા જાનતા હૈ. ઔર જહાઁ વીતરાગ હોતા હૈ, વહાઁ સ્વયંકો તો જાનતા હૈ, પરન્તુ દૂસરેમેં ઉસે જાના નહીં પડતા, વહ તો અપનેમેં રહકર, અપને ક્ષેત્રમેં રહકર અપને આત્માકા અનુભવ કરે ઔર લોકાલોક સહજ જ્ઞાત હોતા હૈ. જ્ઞાન નિર્મલ હૈ. નિર્મલ જ્ઞાન હુઆ ઇસલિયે જ્યાદા જાનતા હૈ. જૈસે નિર્મલ જ્ઞાન હો, વૈસે જ્યાદા જાને. આતા હૈ ન? અવધિજ્ઞાની, કેવલજ્ઞાની વે સબ જ્યાદા જાનતે હૈં. ઔર અજ્ઞાની તો ગૃહાદિ સ્થૂલ (જાનતે હૈં). જિતના દિખાઈ દે, નેત્ર- સે દિખાઈ દે ઉતના હી દેખતે હૈં. જ્ઞાન અન્દર-સે આત્માકો ઉઘાડ હુઆ હૈ જાનતે હૈં ઐસા નહીં હૈ. ઊલટા જ્યાદા જાનતે હૈં.
કિતને જીવકો તો, આતા હૈ ન? ઉસ ભવકા જાને, ઇસ ભવકા જાને, વહ સબ તો પરપ્રકાશક હુઆ તો અંતર-સે જાનતા હૈ ન? કેવલજ્ઞાનીકો તો એકદમ નિર્મલતા હો ગયી. ઇસલિયે વે તો અનન્ત ભવોંકા, સબકે દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય, નર્ક, સ્વર્ગ, સર્વ દ્રવ્ય- ગુણ-પર્યાય કેવલજ્ઞાની વીતરાગ હુએ ઇસલિયે જ્યાદા જ્ઞાત હોતા હૈ. વે વહાઁ જાતે નહીં હૈ, વહાઁ ઉપયોગ ભી નહીં દેતે. પરન્તુ જ્ઞાત હોતા હૈ. પરન્તુ ઉન્હેં રાગ-દ્વેષ નહીં હોતે. માત્ર જાનતે હૈં, વીતરાગ રહતે હૈં.
કેવલજ્ઞાન હો તો જ્યાદા જાનતે હૈં. અન્દર સ્વરૂપકી અનુભૂતિ કરે ઔર સહજ જ્ઞાત હો જાતા હૈ. જૈસે દર્પણ નિર્મલ હૈ, ઉસમેં સહજ ઝલકતા હૈ, વૈસે ઉનકો સહજ જ્ઞાત હોતા હૈ, કેવલજ્ઞાનીકો. કેવલજ્ઞાનીકો પૂર્ણ જ્ઞાત હોતા હૈ. અજ્ઞાની તો માત્ર જૂઠા જાનતા હૈ. એકત્વ હોકર જાનતા હૈ. ગૃહાદિ સબ માનોં એકમેક મિશ્ર હોકર જાનતા હૈ. શરીરાદિ મૈં હૂઁ, ઐસા હો ગયા હૈ. કુછ ભિન્ન જ્ઞાત નહીં હોતા.
જ્ઞાન હો તબ ભિન્ન જાનતા હૈ કિ મૈં ભિન્ન, યે શરીર ભિન્ન, યે સબ ભિન્ન હૈ. સચ્ચા તો અંતર આત્માકો પહચાને વહ સબ જાનતા હૈ. સ્વકો જાને વહ સબ જાનતા
PDF/HTML Page 1869 of 1906
single page version
હૈ. સ્વયંકો જો નહીં જાનતા હૈ, વહ કુછ યથાર્થ નહીં જાનતા. ઉસે ભેદજ્ઞાન કૈસે હો? ઉસકી સ્વાનુભૂતિ કૈસે હો? આત્માકો પહચાનના વહી જીવનમેં કરના હૈ.
.. ભગવાનકે દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય જાને, વહ અપના જાને. જો અપના જાને વહ ભગવાનકે જાને.
મુમુક્ષુઃ- એકકો જાને. સમાધાનઃ- એકકો જાને વહ સર્વકો જાને. મુમુક્ષુઃ- .. સમાધાનઃ- હાઁ.