Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Track: 264.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 261 of 286

 

PDF/HTML Page 1729 of 1906
single page version

ṭrek-264 (audio) (View topics)

samādhānaḥ- laganī lagī ho to (puruṣhārtha) utpanna hotā hai. antaramen utanī laganī chāhiye, utanī ruchi chāhiye. yahī karanā hai. usīkī laganī bārambār yah lagatā rahe ki main chaitanya gnāyak hū̃n. gnāyakakī pariṇati hī pragaṭ karane jaisā hai. utanī andar lagan lage to puruṣhārtha utpanna hotā hai. ruchi manda ho, bāharamen juḍatā rahe to usakā puruṣhārtha utpanna nahīn hotā hai. laganī lage to hī utpanna hotā hai. gurudevane to bahut kahā hai, mārga batāyā hai. karanekā svayaṅko hai. pariṇatiko kaise palaṭanā, vah apane hāthakī bāt hai.

mumukṣhuḥ- ham bhāīon to āpake pās jyādā nahīn baiṭh sakate haĩn. parantu hamāre bhāgya-se hamenn paṇḍitajī achchhe mil gaye haĩn.

samādhānaḥ- (gurudev-se) bahut milā hai. svayaṅko sirpha puruṣhārtha hī karanā bākī hai. gurudev-se sabane jān liyā hai. aur gurudevane hī sab mārga batāyā hai. sab log bāhya kriyāommen kahān̐ paḍe the. antar dr̥uṣhṭi gurudevane karavāyī ki antaramen dekh, antaramen hī mārga hai. svānubhūtikā mārga gurudevane batāyā.

mumukṣhuḥ- vibhāvamen rāg hī lenā yā dūsare guṇ bhī āte hain?

samādhānaḥ- vibhāvamātra arthāt vibhāvamen jitane jo bhāv āye vah saba. vibhāvamen sab kaṣhāy, nokaṣhāy vibhāvamen ā jāte haĩn.

mumukṣhuḥ- paryāyamātra-se bhinna aise lenā yā sirpha vibhāv-se bhinne aise lenā?

samādhānaḥ- paryāyamātra yānī vibhāv paryāy-se. svabhāv paryāy jitanā svayam nahīn hai, parantu svabhāv paryāy-se sarvathā bhinna hai aisā nahīn lenā. svayam apaneāpako grahaṇ karatā hai. paryāy-se kathañchit (bhinna). svabhāv paryāy to apanī pariṇati hai. usase sarvathā bhinna nahīn le sakate. paryāy svabhāv taraph jāy aur apaneko grahaṇ karatī hai.

mumukṣhuḥ- vibhāvake vikr̥ut guṇommen sarvathā bhinna?

samādhānaḥ- usamen to sarvathā bhinna. ashuddha pariṇati apane puruṣhārthakī mandatā- se hotī hai, parantu vah apanā svabhāv nahīn hai. isaliye vibhāv pariṇati-se sarvathā bhinna (lenā). paradravyake nimitta-se honevāle jo bhāv hai, un sabase sarvathā bhinna hai. dravyakarma, bhāvakarma, nokarma sabase bhinna hai.


PDF/HTML Page 1730 of 1906
single page version

svayam anādiananta shāshva dravya hai. usamen kṣhayopasham bhāv, sab adhūrī-pūrṇa paryāyen, vah sab paryāy apanemen (hotī hai). anādiananta apanā svabhāv nahīn hai isaliye use koī apekṣhā-se bhinna kahanemen ātā hai. parantu vah sarvathā bhinna aise nahīn hai.

mumukṣhuḥ- dravyamen to rāg aur vibhāv, ashuddhi-se bhinna, ...?

samādhānaḥ- hān̐, ashuddhi-se bhinna. dravyadr̥uṣhṭi kare, apane svabhāvako grahaṇ kare, vahān̐ shāshvat dravyako grahaṇ karatā hai. isaliye usamen guṇabhed, paryāyabhed sab usamen-se nikal jātā hai. parantu gnānamen vah samajhatā hai ki ye guṇakā bhed, lakṣhaṇabhed (hai). paryāy jo pragaṭ ho vah mere svabhāvakī paryāy hai. aise gnānamen grahaṇ karatā hai.r̥udr̥uṣhṭimen usake guṇabhed par vah aṭakatā nahī̃n. dr̥uṣhṭi ek shāshvat dravyako grahaṇ karatā hai. grahaṇ kare to usamen-se pragaṭ ho. jo usamen svabhāv hai, vah svabhāv paryāy pragaṭ hotī hai.

mumukṣhuḥ- ..

samādhānaḥ- hā̃n. main ashuddhi-se bhinna shuddhātmā hū̃n. shāshvat dravya hū̃n.

mumukṣhuḥ- shlok ātā hai, "tatprati prīti chitten, vārtāpi hi shrutā'. vah bhī sanskārakī hī bāt hai? ruchipūrvak "tatprati prīti chitten, vārtāpi hi shrutā'. bhagavān ātmākī bāt prītipūrvak, ruchipūrvak sune to bhāvi nirvāṇ bhājana. bāt sunī ho vah sanskārakī bāt hai?

samādhānaḥ- bhāvi nirvāṇ bhājana. sanskār nahīn, antaramen aisī ruchi yadi pragaṭ kī ho, antaramen aisī ruchi ho to bhāvi (nirvāṇ bhājan hai). tatprati prīti chittena. antarakī prīti, antarakī rūchipūrvak yadi vah grahaṇ kī ho, usamen sanskār samā jāte haĩn.

sanskārakā matalab vah hai ki svayaṅko jis prakārakī ruchi hai, us ruchikī andar dr̥uḍhatā honī, us taraph apanā jhukāv honā, jo ruchi hai us jātakā, vah ruchikā sanskār hai. vah sanskār apekṣhā-se. ruchi, gaharī ruchi hai us ruchike andar ekadam jamāvaṭ ho jānā, vah sanskār hī hai.

mumukṣhuḥ- vahān̐ to aisā kahā na, nishchitam bhāvi nirvāṇ bhājana. niyam-se vah bhaviṣhyamen muktikā bhājan hotā hai.

samādhānaḥ- muktikā bhājan hotā hai.

mumukṣhuḥ- sanskāramen bhī utanā bal ho to..

samādhānaḥ- sanskāramen ruchi sāthamen ā jātī hai. sanskār arthāt ruchi. antarakī gaharī ruchipūrvakake jo sanskār hain, sanskār usīkā nām hai ki jo sanskār antaramen aisī gaharī ruchipūrvakake ho ki jo sanskār phir jāye hī nahī̃n. sanskār nirarthak na jāy, aise sanskāra. aise ruchipūrvakakā ho to bhāvi nirvāṇ bhājan hai. yathārtha kāraṇarūp hotā hai.


PDF/HTML Page 1731 of 1906
single page version

mumukṣhuḥ- ruchipūrvakake aise sanskār paḍe ki jo niyam-se muktikā kāraṇ ho.

samādhānaḥ- niyam-se muktikā kāraṇ ho.

mumukṣhuḥ- .. pragaṭ ho.

samādhānaḥ- puruṣhārtha pragaṭ ho. puruṣhārtha kare tab use aisā hī hotā hai ki main puruṣhārtha karũn. bhāvanā aisī hotī hai. parantu ruchipūrvakake jo sanskār ḍale vah yathārtha bhāvi nirvāṇ bhājan hotā hai. nirvāṇakā bhājan hotā hai. ... sanskār vahī kām karate hain, viparīt ruchi hai isaliye mithyātva-viparīt dr̥uṣhṭike sanskār chale āte haĩn. yathārtha andar ruchi ho ki ye kuchh alag hai. ātmā koī alag hai, mārga koī alag hai. aisī ruchi antaramen-se ho, prīti-se vāṇī sune to antaramen aisī apūrvatā lage ki ye ātmā koī apūrva hai. vāṇīmen aisā kahate hain, gurudev aisā kahate hain to antaramen ātmā koī apūrva hai. aisī ātmākī apūrvatā taraphakī ruchi jage aur usake sanskār antaramen ḍale, vah bhāvi nirvāṇ bhājan hotā hai.

mumukṣhuḥ- vartamānamen abhī samyagdarshan prāpta nahīn huā ho, to bhī usake liye..

samādhānaḥ- hān̐, sanskār kām karate haĩn.

mumukṣhuḥ- khyāl ā sakatā hai ki yah jīv bhāvi nirvāṇakā bhājan hogā. usakī ruchi par-se athavā usakī chaṭapaṭī par-se, laganī par-se (khyāl ātā hogā)?

samādhānaḥ- usake anumān-se usakī koī apūrvatā par-se khyāl ā sakatā hai.

mumukṣhuḥ- "svabhāv shabda sunate hī sharīrako chīratā huā hr̥udayamen utar jāy, rom- rom ullasit ho jāy-itanā hr̥udayamen ho, aur svabhāvako prāpta kiye binā chain na paḍe,.. yathārtha bhūmikāmen aisā hotā hai.' aisā kahakar āpako kyā kahanā hai?

samādhānaḥ- antaramen gaharāīmen chīrakar utar jāya. andar ātmākī pariṇatimen itanā antaramen dr̥uḍh ho jāy ki yah kuchh alag hī hai. aisī gaharāīmen use ruchi lagatī hai ki yahī satya hai. ye sab vibhāv niḥsār hai, sārabhūt vastu koī apūrva hai. aisā antaramen use lage.

yathārtha arthāt jise antaramen ātmākā hī karanā hai, dūsarā koī prayojan nahīn hai. ek ātmākā jise prayojan hai, us prayojan-se hī usake sab kārya, ātmāke prayojan artha hī haĩn. aisī ātmārthīkī bhūmikā-pratham bhūmikā hai.

mumukṣhuḥ- ātmārthīkī bhūmikāmen aisā hotā hai.

samādhānaḥ- hān̐, aisā hotā hai.

mumukṣhuḥ- ... isaliye use ullās ātā hogā. chīrakar hr̥udayamen utar jāy arthāt use us jātakā utsāh (ātā hogā)?


PDF/HTML Page 1732 of 1906
single page version

samādhānaḥ- andar hr̥udayamen use aisā ho jāy ki main bhinna hūn̐ aur yah sab bhinna hai. yahī karanā hai, satya yahī hai, aisā antaramen apanī or use utanī mahimā, utanā ullās, apanī or antaramen jhukāv ho jāya. ruchi, us jātakā jhukāv ho jātā hai.

.. alag hī bāt hai. muktikā mārga koī alag hī hai. yah svānubhūti .. bhinna hī hai. aisī apūrvatā lage. tattva vichār kare, us or ruchi jāya. rāg-se, guṇabhed aur paryāyabhed-se main bhinna kis apekṣhā-se hūn̐, vah sab jo jignāsu hai use nirṇay hotā hai. yathārtha tattva dr̥uṣhṭimen vah sab ā jātā hai. dravya par dr̥uṣhṭi kare usamen sab ā jātā hai.

use rāg-se bhinna paḍanā bākī rahatā hai. main gnāyak hū̃n. parantu gnānakā guṇabhed, paryāyabhed ādi kis apekṣhā-se hai aur kaise hai, usakī vastu sthiti kaise hai, vah sab usake gnānamen ā jātā hai. yathārtha gnān kare use. main to anādiananta shāshvat dravya hū̃n. dravya hūn̐ to usamen ashuddhatā (ho rahī hai). main shuddhātmā hūn̐ to ye ashuddhatā kis kāraṇ-se (hotī hai)? kyā hai? antaramen sādhak paryāy pragaṭ ho, ye bādhak dashā, sādhak dashā, adhūrī paryāy, pūrṇa paryāy, guṇakā bhed, gnān, darshan, chāritra ādi sab bhed kyā? un sabakā yathārtha gnān use hotā hai. dr̥uṣhṭi ek akhaṇḍa dravya main shāshvat hū̃n. usamen pūrṇa-apūrṇakī koī apekṣhā nahīn hai. to bhī pūrṇa-apūrṇa jo pariṇati hotī hai, vah kis kāraṇ-se (hotī hī)? vah sab gnān yathārtha ho jātā hai. use nishchay- vyavahārakī sab sandhi usake gnānamen ā jātī hai.

bhale rāg-se bhinna paḍanā hai, kāryamen use vah karanā hai ki main gnāyak hūn̐, koī bhī vibhāv (main nahīn hūn̐). kyoṅki virūddha svabhāvī hai. rāgase bhinna paḍanekā prayog karanā rahatā hai. main gnāyak bhinna hū̃n. parantu usake gnānamen yah sab sādhakatā (ādi rahatā hai). kr̥utakr̥utya hūn̐, aisī dr̥uṣhṭi hai aur kārya karanekā rahatā hai. dr̥uṣhṭi-se main shāshvat dravya hūn̐ aur shuddha hūn̐, pūrṇa shuddha hū̃n. phir bhī ashuddhatā ho rahī hai, usamen apūrṇa-pūrṇa paryāyakā bhed (paḍatā hai). isaliye use gnān sab hotā hai, parantu kārya vibhāv-se bhinna paḍanekā rahatā hai. prayogamen vah hai. main gnāyak hū̃n. gnāyak dashākī ugratā hotī hai. kr̥utakr̥utya honeke bāvajūd karanekā rahatā hai.

mumukṣhuḥ- gnānamen sab rahatā hai.

samādhānaḥ- gnānamen sab apekṣhāen̐ rahatī hai. abhed hone par bhī bhedakī apekṣhā rahatī hai. usī prakār kr̥utakr̥utya hone par bhī kārya karanā bākī rahatā hai.

mumukṣhuḥ- paryāyamen adhūrāpan hai to..


PDF/HTML Page 1733 of 1906
single page version

samādhānaḥ- hān̐, aisā hai. paryāyamen adhūrā, dravya-se pūrṇa hū̃n.

mumukṣhuḥ- .. aisā dr̥uṣhṭimen liyā hai, usī vakta paryāyamen kārya karanā bākī rahatā hai.

samādhānaḥ- us samay khyāl hai, kārya karanekā hai. kahīn bhūl rahe aisā hai hī nahī̃n. svayam āge baḍh nahīn sakatā hai, isaliye sab prashna utpanna hote haĩn. bākī gurudevane itanā kahā hai ki kahīn bhūl na rahe, itanī spaṣhṭatā kī hai. sab spaṣhṭīkaraṇ kiyā hai. jise koī prashna utpanna huā ho, usīkā spaṣhṭīkaraṇ unakī vāṇīmen ātā thā. kisīko aisā lage ki yah kahān̐-se āyā? jise jo prashna hote the, un sabakā uttar ā jātā thā.

mumukṣhuḥ- tīrthaṅkar jaisā yog thā.

samādhānaḥ- hān̐, aisā yog thā. unakī vāṇīkā yog hī aisā thā.

samādhānaḥ- .. antaramen svabhāvamen sab bharā hai. antar dr̥uṣhṭi kar to antaramen-se sab nikale aisā hai. usake liye sab vichār, vāñchan ādi (hai). ātmā ek anādiananta vastu hai. ek tattva hai. agādh samudra, agādh guṇon-se bharā hai. sab vibhāvabhāv hai vah ātmākā svabhāv nahīn hai. vah to puruṣhārthakī mandatā-se, karmake nimitta-se apane puruṣhārthakī mandatā-se hotā hai. svayam puruṣhārtha palaṭakar ātmā taraphakī ruchi karake usīkā bār-bār manan, chintavan, sab ātmākā kaise ho, vahī karane jaisā hai. usīkī ruchi baḍhāne jaisā hai.

anādi kālamen sab kiyā, lekin ek ātmā apūrva hai (aisā jānā nahīn). gurudevakī vāṇī apūrva thī. kitane sāl vāṇī barasāyī hai. yahān̐ 45-45 sāl nivās kiyā hai. subah aur dopaharako vāṇī hī barasāte the. unakā to param upakār hai. itanī to ṭep huī haĩn. unhen to vāṇīkā yog koī prabal aur unakā prabhāvanā yog, aur unakī vāṇī kuchh alag jātakī thī. ve to mahāpuruṣh the. yahān̐ to jo unase prāpta huā hai, vah sab kahanemen ātā hai. unhonne to barason vāṇī barasāyī hai.

mumukṣhuḥ- itanā kahā hai to ham jaise jīvoṅko itanā upakārī hai ki jisakī koī kīmat nahīn ho sakatī.

samādhānaḥ- gurudev mānon sākṣhāt bolate ho, aisā ṭepamen lagatā hai. .. to hūbahū sinhakī dahāḍ lagatī thī. unakā jo pravachan thā, vah alag thā. unakī karuṇā utanī thī. koī ādamī āye to karuṇā-se hī bulāte the. sharīrakā koī ghyān nahīn thā.

... to antaramen dr̥uḍh ho. ātmā sarvase bhinna gnāyak hai, usīkā abhyās aur usīkā vāñchan, usakā vichār, bār-bār vichār aur vāñchanamen dr̥uḍh karane jaisā hai. ek gnāyak ātmāko pahachānaneke liye.


PDF/HTML Page 1734 of 1906
single page version

aur shubh pariṇāmamen dev-guru-shāstra kyā kahate hain? unakā āshay kyā hai? aur use ātmāmen kaise ūtārakar grahaṇ karanā? usīkā bār-bār gholan, manan karane jaisā hai. bākī sab (niḥsār hai). sansāramen jīvanamen karane jaisā ho to yah hai, ek gnāyak ātmāko kaise pahachānanā. svānubhūtikā mārga gurudevane batāyā hai. log itanā jānane lage hain vah gurudevakā pratāp hai. unhonne hī sabako yah dishā batāyī hai ki ātmā kaisā hai aur usakā svarūp kyā hai? pratyek dravya svatantra haĩn. tū terā kar sakatā hai. bārambār- bārambār aisā hī kahate the.

samādhānaḥ- ... andar-se grahaṇ kar le. use grahaṇ karake phir use chhoḍanā hī mata. aise grahaṇ kar lenā. ananta kālamen bhagavān hāthamen āneke bād use kaise chhoḍe? antaramen use grahaṇ kar le ki yah merā ātmā aur yah vibhāva. donoṅko bhinna karanā. ye sab kān̐chake ṭūkaḍe haiaĩn. usamen-kān̐chake ṭūkaḍemen chaitanyakā chamatkār nahīn dikhatā. chaitanyakā chamatkār to is hīremen hai. us hīreko pahachān lenā, chaitanya hīreko. vah sab to kān̐chake ṭūkaḍe haĩn. ātā hai na? "...., kastūrī tujh pās hai, kyā ḍhūn̐ḍhat hai.' he mr̥ug! terī khushbu-se yah van sugandhit huā hai aur tū bāhar-se khojatā hai ki yahān̐-se khushbu ātī hai, is vr̥ukṣhamen-se, isamen-se, usamen-se. kahīn khushbu nahīn hai. yahān̐ dr̥uṣhṭi kar to terī sugandha hai.

chaitanyakā chamatkār, gnānakī prabhā tūne gneyamen sthāpit kar dī hai. vah gnānakī prabhā terī hai, tū teremen dekha. ye chaitanyakā chamatkār tūne jaḍamen sthāpit kar diyā hai. tū svayam chaitanya- hīrā hai. usamen sab hai, use khoj le. usakī or dr̥uṣhṭi kar, usamen hī sab bharā hai.

samādhānaḥ- .. laganī lagī ho to utpanna ho. antaramen utanī laganī chāhiye, svayaṅko utanī ruchi honī chāhiye. yahī karanā hai. usīkī bārambār lagan lagatī rahe ki main chaitanya gnāyak hū̃n. us gnāyakakī pariṇati hī pragaṭ karane jaisī hai. utanī andar laganī lage to puruṣhārtha utpanna ho. ruchi manda ho, bāhar juḍatā rahe to use puruṣhārtha utpanna nahīn hotā hai. laganī lage to hī utpanna hotā hai. gurudevane to bahut kahā hai, bahut mārga batāyā hai. karanā svayaṅko hai. pariṇati kaise palaṭanī vah apane hāthakī bāt hai.

mumukṣhuḥ- ham bhāīon āpake pās jyādā nahīn baiṭh sakate, parantu hamāre bhāgya- se hamen paṇḍitajī bhī achchhe mil gaye haĩn.

samādhānaḥ- .. bahut milā hai, puruṣhārtha svayaṅko karanā hai. gurudev-se hī sabane

jānā hai aur gurudevane hī mārga batāyā hai. sab bāhya kriyāommen aur kahān̐ paḍe the.
antar dr̥uṣhṭi gurudevane karavāyī ki antaramen dekh, antaramen hī mārga hai. svānubhūtikā mārga
gurudevane batayā. prashamamūrti bhagavatī mātano jay ho! mātājīnī amr̥ut vāṇīno jay ho!