Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Track: 277.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 274 of 286

 

PDF/HTML Page 1823 of 1906
single page version

ṭrek-277 (audio) (View topics)

mumukṣhuḥ- āpake vachanāmr̥utamen aisā ātā hai ki shuddha dravya svabhāvakī dr̥uṣhṭi karake tathā ashuddhatāko khyālamen rakhakar tū puruṣhārtha karanā. ashuddhatārūp paryāyakā ghūṭan to anādi- se jīvane kiyā hai, ab punaḥ usakā khyāl rakhanekā kyā prayojan hai?

samādhānaḥ- shuddha dravyakī dr̥uṣhṭi karanī ki main anādianananta shuddhātmā hū̃n. parantu paryāyamen ashuddhatā hai, use tū gnānamen rakhanā. tere gnānamen aisā ho gayā ki main paryāyamen bhī merī shuddhatā hai, to tujhe puruṣhārtha karanā hī nahīn rahegā. bhale anādi-se ashuddhatā par dr̥uṣhṭi hai, parantu usane shuddhatākī dr̥uṣhṭi kī hī nahīn hai. parantu shuddhatākī dr̥uṣhṭi yadi kare to ashuddhatā jo hai usakā tū gnān rakhanā. kahīn kevalagnān nahīn ho jātā hai. tūne shuddhatā par-shuddhātmā par dr̥uṣhṭi kī to dravya-se pūrṇa hai, paryāyamen adhūrā hai. isaliye jaisā hai vaisā vastukā svabhāv barābar chāron taraph-se jānanā. to terī puruṣhārthakī gati svabhāv taraph hogī. ashuddhatākā khyāl rakhanā ki abhī paryāyamen ashuddhatā hai. aur usake liye main svabhāvamen līnatā karun̐ to merī visheṣh līnatā ho to vah ashuddhatā ṭalatī hai. aisā khyāl rakhanā. paryāyamen ashuddhatā nahīn hai, to phir tujhe kuchh puruṣhārtha karanā nahīn rahatā. tū sarvathā shuddha ho, dravya aur paryāy sarva prakār-se shuddhatā ho to tujhe pūrṇa shuddhatākā vedan honā chāhiye. tujhe kevalagnān honā chāhiye. vah to hai nahī̃n.

ataḥ dravyadr̥uṣhṭi-se main shuddha hūn̐ parantu paryāyamen abhī merī ashuddhatā hai to shuddha paryāy pragaṭ karanekā tū gnān rakhanā, to terī pariṇati svabhāv taraph jāyegī. dr̥uṣhṭi anādi- se ashuddhatākī karī hai, parantu main sarvathā ashuddha hī hūn̐ aisā mānā hai. shuddhatākī kuchh khabar hī nahīn hai. paryāy par dr̥uṣhṭi karake main māno ashuddha hī ho gayā hūn̐ aur merā svabhāv shuddha hai, yah mālūm nahīn hai. main sarvathā ashuddha hū̃n. vah to mahāpuruṣh ho ve kar sake, apanemen kuchh nahīn hai. merā svabhāv siddha bhagavān jaisā hai, aisā kuchh māne nahīn aur main to sarvathā ashuddha ho gayā hūn̐, aisī mānyatā hai. vah mānyatā jūṭhī hai. parantu main dravyadr̥uṣhṭi-se shuddha hūn̐, paryāyamen ashuddhatā hai. usakā vivek karake samajhanā chāhiye. anādi-se mānā hai vah sarvathā pūrā ashuddha mānā hai. usakī bāt hai. use palaṭaneke liye main dravya-se shuddha pūrṇa hūn̐, dravya pūrṇa shuddha hai, parantu paryāyamen ashuddhatā hai, aisā


PDF/HTML Page 1824 of 1906
single page version

vivek karanā.

jo ashuddhatā dikhatī hai vah hai to sahī. terī kuchh malinatā hai. vah kyā hai? r dravya-se shuddha hūn̐, dravya terā shuddha hai, parantu abhī malinatā to dikhatī hai. vah paryāyakī hai. isaliye paryāyakā khyāl rakhakar shuddha paryāy pragaṭ kara. terī dravyadr̥uṣhṭike joramen līnatā (karake) shuddha paryāy pragaṭ kar to ashuddhatā ṭal jāyegī. aise vivek karanekā hai. to puruṣhārtha uṭhegā.

mumukṣhuḥ- bahinashrī! shuddhatā to trikāl dravyamen trikāl rahatī hai aur ashuddhatā paryāyamen hotī hai. to kyā dravya aur paryāy aisī sīmāvāle do bhāg dravyamen hai?

samādhānaḥ- nahīn, vastu to anek svabhāvavān hai. dravya jo mūl vastu hai usamen ashuddhatākā pravesh ho jāy to dravyasvabhāvakā nāsh ho jāya. mūl vastumen kahīn ashuddhatākā pravesh nahīn hotā. parantu vah ashuddhatā ūpar-ūpar hai. jaise sphaṭik nirmal hai, lāl- pīlā (raṅg) usake andar pravesh ho jāy to sphaṭik hī na rahe. parantu lāl-pīlā jaise ūparakā pratibimba hai, vaise pariṇamatā sphaṭik, parantu vah ūpar hai. andar tadagatarūpase pravesh nahīn hotā, usake mūlamen-talamẽn.

vaise dravya svayam shuddha rahatā hai, parantu usakī paryāyamen ūpar-se sab malinatā hotī hai. anādikā jo use karmakā sanyog aur puruṣhārthakī kamajorīke kāraṇ paryāyamen malinatā hotī hai. aisā dravya-paryāy vastukā svabhāv hai. dravya-guṇ-paryāya. mūl vastumen shuddhatā rahatī hai aur paryāyamen ashuddhatā hotī hai. anādi-se aise hī hai. pānī svabhāv-se nirmal hai. phir bhī usamen kīchaḍake nimitta-se malinatā hotī hai. mūlamen usakī shuddhatā jātī nahī̃n. mūlamen-se shuddhatā nahīn jātī hai. ūpar-se sab malinatā hotī hai. mūl jo vastu hai usamen shuddhatākā pravesh nahīn hotā. ūpar-ūpar rahatī hai. parantu vah mān letā hai ki meremen pravesh ho gayā hai. aisā banatā hai.

isaliye do bhāg is prakār-se hai. mūl tal aur ūpar-ūpar sab paryāy hai. usakī pariṇati bhale lāl-pīlī ho, parantu mūl vastumen usakā pravesh nahīn hotā. vaise gnāyak svabhāv aisā hai. usake mūlamen malinatā nahīn hotī. parantu usakī pariṇati aisī ashuddharūp hotī hai. usako palaṭ sakatā hai. bhāg nahīn hai. vah ansh hai aur yah anshī hai. usake anshamen aisā hotā hai.

mumukṣhuḥ- to phir sab saral ho jāya. lekin dravya hāthamen nahīn ātā.

samādhānaḥ- mūl usakā tal hāth lag jāy to sab saral hai. (vibhāvabhāv) sab ūpar tirate hain, mūl adhik ātmāko jāne ki main adhik hūn̐, main gnāyak svabhāv hū̃n. vah sab bhinna hai. mūl usake hāth lag jāy to sab saral hai. usakā svabhāv


PDF/HTML Page 1825 of 1906
single page version

hāth lag jāy to.

svayam hī hai, koī anya nahīn hai ki use duṣhkar paḍe. svayam hī hai. svayam apane- se apaneāpako bhūlā hai. mūl yadi hāth lag jāy to sab saral hai. apanī taraph pariṇati muḍe to malinatā chhūṭ jāy, usakā bhedagnān hotā haiai.

mumukṣhuḥ- aisī vidyā āp dījiye.

samādhānaḥ- antaramen aisī lagan lage to yukti hāth lag jāya. use chain paḍe nahīn, yukti hāth lage binā. ye vibhāvasvabhāv, ye sab bhedabhāv, main akhaṇḍa dravya hūn̐, kaise hai? use antaramen kahīn chain na paḍe. isaliye svayam apaneāpako antar-se khoj letā hai. guru to mārga darshāte hain, karanā apane hāthamen hai. gurudevane to upadeshakā dhodh bahāyā hai. karanā svayaṅko bākī rah jātā hai.

mumukṣhuḥ- jisakā antaralakṣhyī jīvan hai, ve jab bāharamen vikalpa hote ho, tab dev-guru-shāstrake vikalpa ho yā bārah bhāvanā ho yā dūsare koī shubhabhāv ho, usamen koī pradhānatā dene yogya vikalpa hai ki nahīn? jaise, dev-guru-shāstrakī pradhānatā denī, bārah bhāvanākī pradhānatā denī, dravya-guṇ-paryāyakī pradhānatā denī, vikalpātmak?

samādhānaḥ- use jis prakārakā chintavan chalatā ho, usakī jis prakārakī pariṇati ho, us jātake bhāv āte haĩn. dev-guru-shāstrake āye, kabhī bārah bhāvanāke āye, shāstramen to dravya-guṇ-paryāy sab ā jātā hai. use shubhabhāv to anek prakārake āte haĩn. jise jahān̐ jis prakārakī ruchi ho, us jātake bhāv āte haĩn. us jātake bhāv amuk bhūmikāmen hote haĩn.

sab use amuk prakār-se shubhabhāvanāmen sāthamen hotā hai. kabhī kuchh mukhya ho jātā hai, kabhī kuchh mukhya hotā hai. prasaṅg anusār kabhī bārah bhāvanā mukhya ho jāy, aur dev-guru-shāstra to usake hr̥udayamen hote hain to ve mukhya ho jāte haĩn. prasaṅg anusār kabhī bārah bhāvanā (hotī hai), kabhī shrutakā chintavan (chalatā hai). usamen use jis prakārakā ras ātā ho, vaisā use jyādā rahatā hai. aur prasaṅg anusār vah baḍh bhī jātā hai. aisā bhī banatā hai.

mumukṣhuḥ- tīrthaṅkar dīkṣhā lene-se pahale bārah bhāvanākā chintavan karate hain, vairāgya vr̥uddhike liye.

samādhānaḥ- use dīkṣhāke sāth sambandha hai. ekadam vairāgya ā gayā hai, bārah bhāvanāke sāth sambandha hai. use dīkṣhā lenekī jo bhāvanā huyī, usake sāth us prakārakī vairāgyakī bārah bhāvanā utpanna hotī hai. vairāgyakā chintavan unhen ātā hai, munidashā aṅgīkār karate hain isaliye. usake sāth usakā sambandha hai.


PDF/HTML Page 1826 of 1906
single page version

ve gr̥uhasthāshramamen hote haĩn. unhen vairāgya bhī hotā hai. amuk kāryomen juḍā hai. isaliye dev-guru-shāstrake prashasta bhāvommen hotā hai. muni ho to use dev-guru-shāstrakā shubh vikalpa hote haĩn. parantu dīkṣhā lete samay unhen bārah bhāvanā mukhya hotī hai. kyoṅki unhen us vakta dīkṣhākī bhāvanā āyī hai. ekadam vairāgya dashā ho gayī hai. us vairāgyake sāth bārah bhāvanākā sambandha hai.

dev-guru-shāstrake vikalpa dev-guru-shāstrakī bhaktike sāth sambandha hai. shāstrakā shrutake sāth sambandha hai. jaisī usakī pariṇati ho us prakārake use bhāv āte haĩn. koī jātake prasaṅgānusār mukhya ho jātā hai. karanekā ek hī hai, apane puruṣhārthakī mandatā ho, isaliye āge nahīn baḍh sakatā. puruṣhārthakī tīvratā ho, andar lagan, mahimā baḍh jāy to svayam āge baḍhatā hai. jabatak laganī, mahimā baḍhate nahīn hai, puruṣhārthakī mandatā ho to bāharamen koī bhī prasaṅgamen vah khaḍā rahatā hai. amukamen (vikalpamen) hī khaḍā ho aisā nahīn hai. koī bhī prasaṅgamen khaḍā rahatā hai. koī shubhabhāvanāmen khaḍā rahatā hai.

vah svayaṅko vichār lenā. yā to nirṇayamen yā gnānamen.. usakā svayam vichār karake apanī dr̥uḍhatā kare. apanī laganī, mahimā baḍhāye, puruṣhārthakī tīvratā kare, apanī pariṇatiko vah svayam hī jān sakatā hai.

samādhānaḥ- .. gnāyak jānanevālā hai. usakī mukti kaise ho? anādi kāl- se mukti kyon nahīn huyī hai? ananta kāl-se sab kiyā, jīvane bāharakī kriyāen̐ kī hai, sab shubhabhāv kiye to devamen gayā. devamen-se bhī vāpas āyā hai. paribhramaṇ to khaḍā hai. usakā kāraṇ kyā? abhī tak mukti kyon nahīn huyī hai? mukti nahīn honekā kāraṇ kyā hai? isaliye muktikā mārga antaramen rahā hai.

log abhī jo bāharamen paḍe hain ki bāhar-se itanā kar le yā itanā tyāg kar le yā itane upavās kar le, ye kar le, vah sab bāhar-se (karate hain), parantu antar palaṭanā chāhiye (vah nahīn karate). dharma to antaramen rahā hai. isaliye ātmāko pahachānanā. ātmā vastu kyā hai? jaise siddha bhagavān hain, vaisā ātmākā svarūp hai. ye sharīr vastu alag hai aur ātmā alag hai. ye deh aur ātmā bhinna haĩn. ātmā to shāshvat hai, dūsarī gatimen jātā hai. jo bhāv kiye us anusār use gati milatī hai. parantu paribhramaṇ miṭatā nahīn hai, usakā kāraṇ kyā? svayanne ātmāko pīchhānā nahīn hai.

andar jo vikalpa āye, vah vikalpa bhī ātmākā svarūp nahīn hai. usase ātmā bhinna hai. ātmākī pahichanā kaise ho? aur ātmākī bāt kisamen ātī hai? aur ātmākā svarūp kaun batātā hai? vah koī mahāpuruṣh hote hain, ve ātmākā svarūp batāte haĩn. aise koī adhyātma shāstra hote hain, usamen ātmākī bāten hotī haĩn. ātmākī


PDF/HTML Page 1827 of 1906
single page version

bāt jisamen ātī ho aur aise ātmākā upadesh jahān̐ milatā ho, usakā vichār karanekī āvashyakatā hai.

ātmā bhinna hai aur ye sab bhinna hai. ātmā bhinna gnāt ho to phir bāharakā sampradāy kaun-sā hotā hai, vah bādamen mālūm paḍatā hai. sampradāyamen-se mokṣha nahīn hotā. parantu antaramen-se mokṣha hotā hai. parantu antaramen-se jab mokṣha hotā hai, tab amuk jātakā hī mārga hotā hai. vah mārga kaun-sā hai, usakā bādamen vichār karanā. parantu pahale ātmā bhinna hai. ātmākā mokṣha abhī tak kyon nahīn huā? isaliye antaramen koī mārga hī alag hai. us mārgakā pahale vichār karane jaisā hai. kisī bhī sampradāyamen- se mokṣha nahīn hotā, parantu antaramen-se mokṣha hotā hai. ataḥ antaramen dekhanā hai. antar dr̥uṣhṭi karanī hai.

jisamen ātmākī bāt ātī ho, jisamen ātmākā koī apūrva anupam svarūp ātā ho, jisamen ātmākī svānubhūtikī bāt ātī ho, jaise siddha bhagavān hai, vaisā ātmākā svarūp hai, usakī svānubhūti andaramen svayam ātmāko pahachāne to usakī svānubhūti hotī hai, vah bāt kaun karatā hai? usake upadeshamen koī apūrvatā hotī hai. shrīmadakī vāṇī, gurudevakī vāṇī, vah koī apūrva vāṇī hai. us vāṇīmen andar kuchh alag hī hotā hai. usakā vichār karanekī āvashyakatā hai.

bākī jīv bāharakā bahut bār karatā hai. vah shubhabhāv bhī karatā hai, bāhya kriyā (karatā hai), puṇya bān̐dhe, devamen jāye, phir devamen-se paribhramaṇ khaḍā hī rahatā hai. isaliye ātmā andar bhinna hai aur vah antaramen-se bhinna paḍ jāy to antaramen mukti hotī hai. pahale ānshik hotī hai, bādamen pūrṇa hotī hai.

pahale samyagdarshan hotā hai. anādi kāl-se jīvane samyagdarshan prāpta nahīn kiyā hai. ye vāḍākā mānā huā samyagdarshan vah samyagdarshan nahīn hai. samyagdarshan antaramen rahā hai. jīv, ajīv sab ūpar-se mān liyā, vah samyagdarshan nahīn hai. samyagdarshan antaramen bhinna paḍakar ātmākī apūrva pratīti karake andar svānubhūti ho to vah samyagdarshan hai. aur vah samyagdarshan prāpta hotā hai aur antaramen chāritra prāpta hotā hai. andaramen līnatā rūp chāritra ho to usamen usake kevalagnān aur usamen use munidashā antaramen-se ātī hai. aur phir bāharakā parivartan (hotā hai). antar palaṭe to bāharakā parivartan hotā hai. bāharakā parivartan kaisā hotā hai, vah usako svayaṅko mālūm paḍatā hai. parantu pahale samyagdarshan ho aur antar dr̥uṣhṭi, adhyātmakī ātmākī bāt kisamen ātī hai, samajhanekī jarūrat hai. aur ātmākī bāten jinhonne kī ho, jis mahāpuruṣhane, vah samajhanekī jarūrat hai. sampradāyakī bātamen paḍaneke bajāy andar ātmākī bāt kaun karatā hai? aise shāstra


PDF/HTML Page 1828 of 1906
single page version

hote hain, aise sadagurukī vāṇī hotī hai, koī alag hī svarūp batāte haĩn. bāhar-se sab kar liyā, chhoḍ diyā, tyāg kar diyā, sab kiyā parantu andar samajh binā, yathārtha gnān binākī kriyāen̐ sab vyartha jātī hai.

shubhabhāv-se puṇya ban̐dhe aur puṇya-se svarga mile. vah samajhe binākī (kriyā hai). antaramen yathārtha samajhapūrvak jo pariṇati pragaṭ ho vah alag hotī hai. isaliye samajh karanī. pahale ātmāko pahachānanekī jarūrat hai. yathārtha sat vastu ātmā kyā hai, use pīchhānanekī jarūrat hai. bāhar sampradāyamen jīv ananta kāl janmā hai, bāharakā munipanā ananta bār liyā hai. sab kiyā hai, parantu mokṣha nahīn huā hai.

unakā upadesh jinhonne sunā hai, aise bahut mumukṣhu haĩn. unhen pūchh lenā. barason tak unhonne vāṇī barasāyī hai. unhonne kyā svarūp kahā hai? unhonne kyā bāt kahī hai? unake muumukṣhu har gām̐vamen hote hain, unhen pūchh lenā. sabako jāgr̥ut kiyā hai. to bhī koī- koī bechāre rah gaye. pīchhe-se jāge.

janma-maraṇ, janma-maraṇ chalate rahate haĩn. usamen manuṣhya bhavamen apane ātmākā kuchh ho to kāmakā hai. bākī to sab janma-maraṇ ananta-ananta kiye. usamen gurudev mile aur yah mārga batāyā. yah mārga to koī apūrva hai. antar dr̥uṣhṭi karake ātmāko andar- se grahaṇ kar lenā vahī mārga hai. sachchā to vah hai. antaramen sharīr bhinna, ātmā bhinna, sab bhinna hai. andar ātmā ananta gnān-se bharā, ananta ānanda-se bharā aisā ātmā hai. ananta guṇ-se bharā hai.

sab vikalpa hai, vikalpa-se bhī ātmā bhinna hai. ātmāko pahachānanekā prayatna karanekī jarūrat hai, is manuṣhya jīvanamẽn. usake liye jinendra dev, guru, shāstra, un par bhakti evan mahimā āye aur chaitanyakī mahimā āye vah karanā hai. janma-maraṇ jīvane ananta kiye haĩn. jīvane, ek samyagdarshan prāpta nahīn kiyā hai aur ek jinendra nahīn mile haĩn. mile to svayanne pahichānā nahīn hai. lekin vah ek samyagdarshan apūrva hai. bākī sab padavī jagatamen prāpta ho chūkī hai, devalokakī aur saba. parantu ek ātmā prāpta nahīn kiyā hai aur gurudevane ātmākā svarūp batāyā aur karane jaisā vah hai.

is lokamen jitane paramāṇu jīvane grahaṇ karake chhoḍe, sab kṣhetra par janma-maraṇ kiye, sab kālakā parivartan kiyā, vibhāvake sab bhāv kar chūkā, parantu ek ātmā prāpta nahīn kiyā hai. (ātmā) ek apūrva hai. manuṣhya jīvanamen ho to vah nayā hai, bākī kuchh nayā nahīn hai. bākī bāharamen jīvane kriyāen̐ bahut kī, shubhabhāv kiye, puṇya bān̐dhā, devalokamen gayā, parantu bhavakā abhāv nahīn kiyā. bhavakā abhāv ho, vah mārga gurudevane batāyā. ātmāko bhinna pahachān lenā. karanā vah hai.


PDF/HTML Page 1829 of 1906
single page version

bhedagnān karake ātmākī pahachān kaise ho? aur usake liye vāñchan, vichār (ādi). āp log sunate ho na. yād nahīn rahe usakā kuchh nahīn, andar sachchī bhāvanā aur ruchi jāge ki ye kuchh apūrva hai aur ātmākā hī karane jaisā hai. yād na rahe to koī dikkat nahīn hai. parantu samajhamen āye, grahaṇ ho (vah jarūrī hai).

mumukṣhuḥ- paḍhanā nahīn hotā hai isaliye yād bhī nahīn rahatā.

samādhānaḥ- paḍhanā na ho to sunanā. kisīko kuchh nahīn ātā hai to bhī andar- se (prāpta kar lete hain). shivabhūti muni the, unako kuchh nahīn ātā thā. gurudevane kahā, roṣh karanā nahīn, dveṣh karanā nahī̃n. mātuṣh, māruṣh aisā kahā to vah bhī yād nahīn rahā. phir bāī dāl dho rahī thī. (unhen yād ā gayā ki) mere gurune kahā thā ki, chhilakā alag hai aur dāl alag hai.

vaise ātmā bhinna hai aur vibhāv bhinna hai. gurune kahā vah āshay grahaṇ kar liyā. māsatuṣh ho gayā. ātmā bhinna. dāl alag, chhilakā alaga. vaise ātmā bhinna aur vibhāv bhinna hai. aisā karake bhedagnān karake antaramen ūtar gaye. mūl prayojanabhūt grahaṇ (honā chāhiye), yād na rahe, parantu prayojanabhūt grahaṇ ho aur apūrva bhāvanā jāge, prayatna jāge to bhī lābh hotā hai. usamen jyādā yād rahe, yā jyādā paḍhe, usakī koī jarūrat nahīn hai. apanī andar-se taiyārī ho to thoḍemen bhī lābh ho jātā hai.

prashamamūrti bhagavatī mātano jay ho! mātājīnī amr̥ut vāṇīno jay ho!