Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (itrans transliteration). Track: 228.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 225 of 286

 

PDF/HTML Page 1491 of 1906
single page version

Trek-228 (audio) (View topics)

mumukShuH- dR^iShTi karanI, to dR^iShTi karanI kaise?

samAdhAnaH- dR^iShTi bAhar jAtI hai, usako palaTakar mai.n anAdiananta shAshvat AtmA hU.N. anAdiananta ek chaitanyadravya, usame.n kuCh... ananta bhav kiye, nigoedame.n gayA, ananta- ananta janma-maraN kiye, to bhI AtmA to vaisA hI, jaisA hai vaisA hI (rahA hai). usame.n kuCh svabhAvakA nAsh nahI.n huA. isaliye dR^iShTi palaTakar AtmAme.n dR^iShTi denA ki mai.n to chaitanya AtmA hI hU.N. mai.n shuddhAtmA hU.N. shuddha taraph dR^iShTi dene-se shuddhAtmAkI shuddha paryAy pragaT hotI hai. aur vibhAvame.n dR^iShTi dene-se vibhAvakI paryAy hotI hai.

suvarName.n-se suvarNake jhevar hote hai.n. suvarNake jhevara. lohame.n-se loheke jhevar hote hai.n. vibhAvame.n-se vibhAv hotA hai, svabhAvame.n-se svabhAv hotA hai. isaliye a.ntar dR^iShTi karanA, svabhAv taraph dR^iShTi karanA.

mumukShuH- karanI kaise?

samAdhAnaH- puruShArtha karane-se hotI hai. dR^iShTi to svaya.n a.ntarame.n kare to ho. koI kar nahI.n detA hai. apanA puruShArtha karane-se (hotI hai). dev, guru, shAstra mArga batAte hai.n, us mArga par chalane-se kyA mArga hai? gurune kaisA mArga batAyA? jinendra dev kaisA kahate hai.n? shAstrame.n kaisA AtA hai? vah vichAr karake, yathArtha nirNay karake AtmAme.n dR^iShTi puruShArtha dvArA karanA. koI kar nahI.n detA hai. ananta kAl huA to koI karatA nahI.n hai, apane puruShArtha-se hotA hai. dR^iShTi apanA puruShArtha karake svabhAv taraphale jAnA.

jaise sphaTik nirmal hai, vaise AtmAkA svabhAv nirmal hai. sphaTikame.n Upar lAl- pIlA ra.ng dekhaneme.n AtA hai. kAle-lAl phUlake nimittase kAlA-lAl dikhAI detA hai, parantu bhItarame.n saphed hai.

vaise AtmA mUl svabhAvase sphaTik jaisA nirmal hai aur vibhAvakI kAlimA dikhAI detI hai vah pudagalake nimittase aur puruShArthakI mandatAse vibhAv hotA hai. usakA mUl svabhAv nahI.n hai. svabhAv to nirmal hai. us nirmal taraph dR^iShTi karake usame.n nirmal paryAy pragaT hotI hai. aisA bhedaj~nAn karane-se nirvikalpa svAnubhUti hotI hai. vah svAnubhUti baDhate-baDhate munidashA hotI hai to kShaN-kShaName.n.n svAnubhUti AtmAme.n lIn hotA hai. munirAj


PDF/HTML Page 1492 of 1906
single page version

to a.ntarmuhUrta-a.ntarmuhUrtame.n svabhAvame.n lInatA karate hai.n. aise lInatA karate-karate kevalaj~nAn hotA hai. bAharase nahI.n hotA hai. bAharase to kriyA (kare), shubhabhAv-se puNya hotA hai. bhItarame.n a.ntar dR^iShTi aur a.ntarame.n j~nAn, shraddhA aur lInatA karane-se svAnubhUti pragaT hotI hai.

mumukShuH- shrImadame.n AtA hai, apUrva avasar aisA kab AyagA? j~nAnI .. mokShakI bhAvanA bhAte hai.n. samayasArakI .. gAthAme.n AtA hai, j~nAnI upasham, kShayopasham, kShAyikarUp shuddha bhAvanA hai, usame.n aisA bhAte hai.n ki mai.n akhaNDa hU.N. dono.n bhAvo.nme.n kyA a.ntar hai?

samAdhAnaH- mai.n akhaNDa j~nAyak tattva hU.N aur vibhAvabhAv merA svabhAv nahI.n hai, adhUrI paryAy jitanA mai.n nahI.n, pUrI paryAy nahI.n, mai.n to akhaNDa shAshvat dravya hU.N. aisI bhAvanA, aisI dR^iShTi yathArtha karate hai.n to bhI paryAyame.n to adhUrAsh hai. j~nAn aisA rahatA hai, j~nAn rakhatA hai ki mai.n shAshvat dravya to hU.N, paryAyame.n adhUrAsh hai. paryAy kahI.n pUrNa nahI.n huyI hai. vItarAg svabhAv hai, lekin vItarAgatAkI paryAy aur vItarAgatAkA vedan nahI.n huA hai. kevalaj~nAn nahI.n huA hai, isaliye usakI bhAvanA hotI hai.

apUrva avasar aisA kab AyagA? kab aisA apUrva avasar Aye ki mai.n AtmAkA dhyAn karu.N, nirvikalpa svAnubhUti (karake) bAra.nbAr AtmAme.n lInatA karu.N, munidashA pragaT hove, ekAntavAsame.n AtmAkA dhyAn karake kevalaj~nAn pragaT karu.N, aise paryAyakI shuddha karaneke liye bhAvanA AtI hai. aur dravya apekShAse mai.n shuddha hU.N.

samayasArame.n aisA AtA hai ki dravya apekShAse mai.n shuddha hU.N parantu paryAyakI shuddhike liye mai.n kab kevalaj~nAn prApta karu.N? kab munidashA prApta karu.N? aisI bhAvanA AtI hai. dravya aur paryAyakI apekShAse. paryAy to shuddha pUrNa nahI.n huyI hai, dravya apekShAse pUrNa hai.

mumukShuH- ise khaNDakI bhAvanA kah sakate hai.n?

samAdhAnaH- bhAvanA to Ave, paryAyakI shuddhikI bhAvanA Aye. AchAryadev amR^itachandrAchAryane kahA hai na, mam paramavishuddhi chinmAtra... mai.n to chaitanya shuddha chinmAtra mUrti hU.N, parantu merI param vishuddhike kAraN mai.n yah shAstra rachatA hU.N. shuddha chinmAtra mUrti dravya apekShAse hU.N aur paryAyame.n merI param vishuddha hoo. aisI bhAvanA to sAthame.n AtI hai. paryAyakI shuddhikI bhAvanA AtI hai.

paryAyakI shuddhikI bhAvanA AtI hai. paryAyame.n merI pUrNatA nahI.n hai. dravya bhale shaktise paripUrNa hai, parantu pragaT vedan pUrNatAkA nahI.n hai. jaisA dravya hai vaisI paryAy pUrNa ho jAy, pUrNa vedan vItarAgakA (ho jAy). jaisA dravya, vaisI paryAy bhI ho jAya. paryAyame.n vibhAv hai, paryAyame.n pUrNatA nahI.n hai. dravya apekShAse pUrNa hai. paryAyame.n nyUnatA hai to bhAvanA bhAte hai.n ki kab munidashA prApta ho? aisI bhAvanA AtI hai.

dravya-paryAyakA mel hai. nishchay-vyavahArakI sandhi sAdhako.nko AtI hai. gR^ihasthAshramame.n


PDF/HTML Page 1493 of 1906
single page version

AtmAkI svAnubhUti thI, nirvikalpa svAnubhUtI (thI). nyAre rahate the, nirlep rahate the. to bhI bhAvanA AtI thI, mai.n kab AtmAme.n lIn ho jAU.N? munidashA prApta karu.N, (aisI) bhAvanA AtI hai.

pUrNa hU.N yAnI pUrNa hI hU.N, ataH kuCh karanA nahI.n hai, aisA nahI.n AtA. jise yathArtha dravyadR^iShTi pragaT huyI, jisako AtmAkA sa.npUrNa... dravyadR^iShTi pragaT huyI, (use) paryAyakI bhAvanA sAthame.n rahatI hI hai. yadi bhAvanA na rahe to usakI dravyadR^iShTi bhI yathArtha nahI.n hai. jise dravyadR^iShTi pragaT huyI use bhAvanA sAthame.n hotI hI hai. mai.n kaise AtmAme.n lInatA karu.N, aisI bhAvanA hotI hI rahatI hai. dravya pUrNa aur paryAyakI shuddhi, ye dono.n sAthame.n rahate hai.n. paryAyakI shuddhi, A.nshik shuddhi to hotI hai, parantu pUrNa shuddhi kaise ho, aisI bhAvanA AtI hI rahatI hai.

mumukShuH- nira.ntar chalatI hai?

samAdhAnaH- chalatI hai, puruShArtha chalatA hai. koI bAr bhAvanA ugra ho jAya. dashA nahI.n pragaT huyI hai, parantu bhAvanA AtI hai. puruShArthakI Dor chAlU hI hai. shuddhi kaise ho? use jaise puruShArtha utpanna ho us anusAr shuddhi hotI hai. bhAvanA rahatI hai.

mumukShuH- sahaj ..

samAdhAnaH- sahaj chalatI hai. mai.n dravya apekShAse pUrNa hU.N aur puruShArthakI Dor chAlU hai. bhAvanA koI bAr joradAr tIvrapane bhAvanA rahe, vah alag bAt hai.

mumukShuH- ... Ananda na ho to vah puruShArtha dUsare koI bhI bhavame.n kaise utpanna hotA hai?

samAdhAnaH- puruShArtha kare.. bAra.nbAr usake sa.nskAr DAle, andar gahare ho to use avashya bhedaj~nAn hotA hI hai. parantu yathArtha ho to. mai.n yah chaitanya hU.N, dUsarA kuCh mujhe nahI.n chAhiye. chaitanya taraphakI aisI apUrva ruchi aur aisI mahimA ho, aur bAra.nbAr usakI lagan lage, tattvakA vichAr kare ki mai.n j~nAyak hU.N, j~nAyak hU.N, anya kuCh merA nahI.n hai. aisI bhAvanA rakhe, bAra.nbAr usakA abhyAs rakhe, bAra.nbAr usakA chi.nvatan kare. aisI bhAvanA ho to use.. a.ntarame.n-se ho, bhedaj~nAnakA puruShArtha bAra.nbAr karatA ho to use avashya hotA hai. usakA kAraN yathArtha ho to kArya AtA hai. usakA phal Aye binA nahI.n rahatA. puruShArtha bAra.nbAr (kare). vah thake nahI.n. usakI bhAvanA, jij~nAsA a.ntarame.n- se rahA hI kare bAra.nbAr, to usakA phal avashya AtA hai.

mumukShuH- ..

samAdhAnaH- mAtra mokSha abhilASha. ek abhilASh mokShakI hai, dUsarI koI abhilAShA nahI.n hai. mujhe dUsarA kuCh nahI.n chAhiye, ek AtmAke alAvA koI prayojan nahI.n hai.


PDF/HTML Page 1494 of 1906
single page version

mumukShuke jo-jo kArya ho vah ek AtmAke liye (hote hai.n). mAtra mokShakI abhilASh, dUsarI koI abhilAShA nahI.n hai. mAtra mokSha abhilASha. AtmAkA svarUp mujhe kaise pragaT ho? mokSha yAnI a.ntarame.n-se muktikI dashA (kaise pragaT ho)?

kaShAyakI upashAntatA, mAtra mokSha abhilASha. mAtra mokShakI abhilASha. use aise tIvra.. vibhAvame.n utanI tanmayatA nahI.n hotI, vibhAvakA ras manda paD gayA ho, chaitanya taraphake rasakI vR^iddhi huyI ho. chaitanya taraphakI mahimA, ruchi adhik hotI hai. ek mAtra mokShakI abhilAShA-se, mokShake hetu-se AtmAke hetu-se, mujhe AtmAkI kaise prApti ho? is hetu-se usake pratyek kArya ho. usakI jij~nAsA, ruchi, laganI sab AtmAke hetu-se (hotA hai). shAstra svAdhyAy, vA.nchan, manan mujhe AtmAkI kaisI prApti ho? (is hetuse hotA hai). "mAtra mokSha abhilASh, bhave khed a.ntar dayA, tyA.n AtmArtha nivAsa.' jahA.N AtmArthakA prayojan hai.

samAdhAnaH- ... (gurudevane) kitanA spaShTa kar diyA hai. kahI.n kisIkI bhUl na rahe aisA nahI.n hai. mArga saral aur sugam kar diyA hai. mAtra svaya.nko puruShArtha karanA bAkI rahatA hai. koI kriyAme.n ruke (binA), shubhabhAv, guNabhed, paryAy sab parase dR^iShTi (uThAkar) ek chaitanya par dR^iShTi kara. phir bIchame.n sab AtA hai, j~nAname.n jAna. dR^iShTi AtmA par karake jo paryAyame.n shuddhi hai, us shuddhikA puruShArtha usake sAth rahatA hai. paryAyame.n bhedaj~nAn karake visheSh shuddha karane hetu usakA prayatna usake sAth hI rahatA hai. vah karanA hai. pahale AtmAko pahachAnanA, usakA bhedaj~nAn karanA. bhedaj~nAn karanekA prayatna karanA.

... agAdhatA use mAlUm nahI.n hai, vah svaya.n svAnubhUtime.n jAy to mAlUm paDe. upayog bAhar ho to kahA.N mAlUm paDatA hai. dR^iShTAnta kaisA dete hai.n. "je mArge si.nh sa.ncharyA, rajo lAgI taraNA'. ghAs nahI.n charegA. chaitanya jaisA si.nh, svaya.n hI jahA.N palaTA, usake puruShArtha-se sab karma, vibhAv DhIle paD jAte hai.n. (si.nh) jis rAste par chalA ho, vah chalA ho usakI raj UDe, vahA.N bechArA hiran khaDA nahI.n rah sakatA. aisA si.nhakA parAkram hotA hai. si.nh jaisA AtmA, parAkramI sAdhak AtmA aise mahApuruSh jis mArga par chale, us mArga par kAyaro.nkA kAm nahI.n hai. dUsare kAyaro.nkA kAm nahI.n hai. yah mArga vIro.nkA hai. jis mArga par chale, bhagavAn jis mArga par chale vah mArga to vIro.nkA hai, kAyaro.nkA kAm nahI.n hai, aisA kahate the. hiran jaise Ap koI khaDe nahI.n rah pAoge, aisA kahate the. andar AtmA.. mahApuruSh jis mArga par chale, us mArga par tum kAyar khaDe nahI.n rah pAoege, aisA kahate hai.n. joradAr kahate the. sunanevAle ekadam...

mahAvIr bhagavAn Upar jAte hai.n, gautam svAmI.. bahut sAl pahale aisA jain prakAshame.n


PDF/HTML Page 1495 of 1906
single page version

kisIne ChApA thA. prabhu! khaDe raho, ye merA kapaDA isame.n aTak rahA hai. aise sab shvetA.nbarame.n (kathan Ate hai.n). are..! gulAmamArgI! aisA kahe. usame.n aisA AtA hai. ye terA mArga nahI.n hai. terA kapaDA aTak rahA hai, kapaDeko ChoDa. aisA sab AtA thA. ... ChoD saba. vikalpa nahI.n utpanna hotA hai. ham Aj hI dharma a.ngIkAr kare.nge. aisA joradAra. Aj hI a.ngIkAr kare.nge. asarakAraka. sab Dol uThe, pUrI sabhA Dole. utanA bhAvavAhI. tIrtha.nkarakA dravya, unakI vANI aisI, andar bhAv aise. bhAv aur vANI, saba. ...

AhAr lene nikalate to aise lagate, si.nh jaise. sab kA.Npe. padhAro, padhAro bhAvase kahe. aise mahApuruSh hamAre A.Nganame.n padhAre, hamArA mahAbhAgya. lekin thoDA pheraphAr ho to si.nhakI bhA.Nti chale jAte, sAmane tak nahI.n dekhate the. sab aise dekhate rah jAte, aur A.Nkhame.n-se A.Nsu chale jAy, sAmane kaun dekhatA hai? aise the. AhAr lene nikalate. thoDA pheraphAr ho jAy, mAlUm paDe ki mere liye Apane banAyA hai, khaDA kaun rahatA hai? kyo.n banAyA, itanA bhI pUChane khaDe nahI.n rahate. bijalIkA chamakArA ho, vaise chale jAte. Aj apane A.Nganame.n kAnajIsvAmI Akar vApas chale gaye. kitanA duHkh ho. hUbahU sAdhu dikhe, sthAnakavAsI sa.npradAyake. ek namUnA, sAdhukA namUnA dikhatA ho vaise dikhate the.

samAdhAnaH- ... nakkI svaya.nko karanA hai. yah sharIr to pratyakSha jaD dikhatA hai, jo kuCh jAnatA nahI.n. andar vibhAv hotA hai, use bhI jAnanevAlA to svaya.n hai. vibhAv jitane ho vah sab chale jAte hai.n. vah khaDe nahI.n rahate. sab vibhAv, vikalpa chale jAte hai.n aur jAnanevAlA khaDA rahatA hai. vah jAnanevAlA jo hai, us jAnanevAleko jAnanA. vAstavame.n to vahI karanA hai. usIkI mahimA karanI, usIkI pratIti karanI. mai.n bhinna, merA svabhAvame.n hI ananta shakti aur ananta mahimAse mai.n bharA hU.N. vibhAv to niHsAr-sArabhUt nahI.n hai. vichAr kare to vah AkulatArUp hai, duHkharUp hai. vah kahI.n sukh nahI.n hai aur sukhakA kAraN bhI nahI.n hai. aise svaya.n nakkI karanA chAhiye.

pAnI svabhAvase shItal hai, parantu agnike nimitta-se uShNatA ho to vah uShNatA pAnIkA svabhAv nahI.n hai. svabhAv-se shItal hai. aise AtmA andar shItalatAse bharA huA, j~nAn aur Anandase bharA hai, aisA nakkI karanA chAhiye. yah vibhAv pariNati mere svarUp-svabhAv-orakI nahI.n hai. nimitta hai, us nimittake kAraN puruShArthakI mandatAse hotI hai. koI par karavAtA nahI.n, parantu apane puruShArthakI mandatAse hotA hai, isaliye mai.n usase kaise bhinna hoU.N? is prakAr puruShArtha karake svaya.n hI apanI or muDanA hai, koI moDatA nahI.n hai.

samAdhAnaH- ... ananta tIrtha.nkar mokSha gaye, isI mArga-se gaye hai.n. AtmasvabhAvako


PDF/HTML Page 1496 of 1906
single page version

pahachAnakar, j~nAyakako pahachAnakar ananta tIrtha.nkaro.n, munivaro.n sab mokSha gaye ve, bhedaj~nAnase aur svabhAvako-j~nAyak svabhAvako pahachAnakar hI gaye hai.n. parantu jo puruShArtha karatA hai vah jAtA hai, jo puruShArtha nahI.n karatA hai vah nahI.n jAtA. puruShArtha kare vah jAtA hai. bhedavij~nAnataH siddhAH siddhA ye kil kechana. bhedavij~nAn-se, jo siddhiko prApta hue ve usIse prApta hue. AtmasvabhAvako pahachAnakara. jisane prApta nahI.n kiyA, usake abhAv- se nahI.n prApta hue.

mumukShuH-... nyUnatA lagatI hai ki aisA nahI.n chalegA.

samAdhAnaH- usakA kAraN svaya.nkA hI hai. svaya.n ruk gayA hai. anAdike abhyAsame.n aTak gayA hai. jitanA apanI orakA abhyAs chAhiye utanA karatA nahI.n hai. gaharAIme.n jAtA nahI.n hai aur bAhar hI bAhar ruk gayA hai. isaliye apanI kachAsake kAraN hI svaya.n Age nahI.n jA sakatA hai.

mumukShuH- satpuruShakA lAbh lenA ho, usame.n koI..

samAdhAnaH- ..hotA ho to usame.n apanA kAraN hai. svaya.nko satsa.ngakI bhAvanA ho, satpuruShakI vANI-shravaNakI bhAvanA ho, parantu bAhya sa.nyog aise ho to shAnti rakhanI. dUsarA kyA kar sakatA hai? bhAvanA bhAye to yog barAbar ban jAtA hai.

mumukShuH- kShati apanI bhAvanAkI hai, aisA hI mAnanA. samAdhAnaH- apanI bhAvanAkI kShati hai. (bAhya sa.nyog) apane hAthakI bAt nahI.n hai, parantu bhAvanA rakhe. ... apane hAthakI bAt nahI.n hai, svaya.n apane bhAvako badal sakatA hai. aisA koI puNyakA yog ho to sa.nyog badal jAya. apanI bhAvanA ugra kare to.

prashamamUrti bhagavatI mAtano jay ho!