Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (itrans transliteration). Track: 26.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 23 of 286

 

PDF/HTML Page 145 of 1906
single page version

Trek-026 (audio) (View topics)

mumukShuH- .. hone par bhI mAtra ashuddharUp kyo.n pariNamatA hai? parakA sa.ng karatA hai tabhI ashuddharUp utpanna hotA hai. usame.n kyA kahanA hai?

samAdhAnaH- pAriNAmik, svabhAv pAriNAmik hai, lekin vartamAn paryAy to ashuddharUp pariNamatI hai. svaya.n par or jAtA hai, apane puruShArthakI mandatA hai, isaliye use jo uday AtA hai, usame.n svaya.n juD jAtA hai. sabame.n puruShArthakI mandatA hai. svaya.nkI or muDatA nahI.n, sabame.n svaya.nkA hI kAraN hai. use kisIkA kAraN lAgU nahI.n paDatA. akAraN pAriNAmik dravya hai. use koI rokatA nahI.n, karma rokate nahI.n, koI nahI.n rokate. svaya.n rukA hai, svaya.nse. apanI ruchi bAhar jAtI hai. nimittakI asar svaya.nko honekA kAraN svaya.nkA hai, dUsarekA nahI.n hai.

mumukShuH- parasa.ng kuCh nahI.n karavAtA hogA?

samAdhAnaH- parasa.ng kuCh nahI.n karavAtA, svaya.nkI kShatike kAraN parakI asar svaya.nko hotI hai. parantu svaya.nke puruShArthakI mandatA ho to svaya.n aise nimitta, satsa.ng Adi nimitto.nme.n satsa.ng kare. svaya.nkI utanI shakti nahI.n ho, nimittase ChUTakar apanA kar sake aisI, puruShArthakI mandatA ho to dev-guru-shAstrakA sAnnidhya ho vahA.N rahanekA vichAr, usakI bhAvanA kare. aisA samAgam, yoh nahI.n ho to svaya.n apane puruShArthase dR^iDh rahe.

mumukShuH- puruShArthakI mandatA ho to aise sa.ngase use lAbh honekA kAraN hai?

samAdhAnaH- puruShArthakI mandatA ho to aisA samAgam nimitta hai, taiyArI to svaya.nko karanI hai. jise laganI hotI hai, use svaya.nko asar hotI hai. apanI lagan lagI ho use bhAvanA hotI hI hai ki dev-guru-shAstrakA sAnnidhya prApta ho, samAgam prApta ho, aise vichAr use Ate hI hai.n, jise lagan lagI ho use. dUsaro.nke parichayame.n AnekI use ruchi nahI.n hotI, jise AtmAkI ruchi hai use. phir bAhya sa.nyogake kAraN A jAye vah alag bAt hai, parantu usako svaya.nko ruchi nahI.n hotI.

mumukShuH- parasa.ng hI karavAtA hai.

samAdhAnaH- shAstrame.n anek prakArakI bAte.n AtI hai.n. nimittakI orase bAt Aye, upAdAnakI orase bAt Aye. sab prakArakI bAt Aye, usame.n nakkI svaya.nko karanA


PDF/HTML Page 146 of 1906
single page version

hai. j~nAyakakI bAt Aye. ek dravya dUsare dravyakA kuCh karatA nahI.n aisA Aye, dravya- guN-paryAy apane Apase svata.ntra hai. dUsareke svata.ntra hai. kriyA, kartA eva.n karma sab svaya.nkA hai, aisA bhI Aye. aur nimitta karavAtA hai, aisA bhI Aye. parasa.ng hI karavAtA hai, aisA bhI Aye. un dono.nkA mel svaya.nko karanA paDatA hai. tU nimitta ChoD, aisA sab Aye, usakA mel svaya.nko karanA paDatA hai.

mumukShuH- mel kaise karanA? dono.n shAstrake kathan hai.

samAdhAnaH- sab AchAyAke kathan hai.n. vyavahAr shAstrame.n, tattvArtha sUtra Adime.n vyavahArakI bAt Aye aur adhyAtmame.n adhyAtmakI bAt Aye. un sabakA mel karanA paDatA hai. vah AchArya bhI ChaThThe-sAtave.n guNasthAname.n jhulane vAle the, vyavahArakI bAt karate hai.n. adhyAtmakI bAt karate hai.n, vah bhI ChaThThe-sAtave.n guNasthAname.n jhulane vAle the. dono.n AchArya is prakAr kahate hai.n, isaliye usakA svaya.nko mel karanA paDatA hai. apekShA samajhanI.

AchAryadev kahate hai.n, koI dravyadR^iShTikI bAt, koI paryAyakI bAt kare, koI nimittakI bAt kare, koI upAdAnakI bAt kare, anek jAtakI bAt AtI hai. (svaya.n) mel kar letA hai, vah koI nahI.n karavAtA. andar lagan lagI ho vahI andar mel kar letA hai. svaya.n hI. vastu svaya.n anekAntamay mUrti-anekAnta svarUp hai. ananta dharmase bharI anekAntamay mUrti (hai). isaliye usakI sabhI bAte.n anekAntamay hotI hai.n. dravyadR^iShTikI, paryAyakI anek prakArakI bAt hotI hai, usame.nse svaya.nko mel karanA paDatA hai.

vastu dravya, guN aur paryAy vAlI hai. akelA dravya hai, guN nahI.n hai, paryAy nahI.n hai aisA nahI.n hai. dravya, guN, paryAy sab dravyame.n hai. bhed apekShA Aye, abhed apekShA Aye.

... shAstrame.n kyA AtA hai, gurudevane kyA batAyA hai, unake pravachan, mUl shAstra samayasAr, pravachanasAr dono.nme.n AtA hai ki AtmAkA svarUp kyA hai, jAnaneke liye svAdhyAy karanA prayojanabhUt hai. vah sab hotA hai, parantu karanA a.ntarame.n hai. gurudevane mArga darshAyA, usakA sAthame.n dhyey honA chAhiye. nahI.n ho tabatak yah sab hotA hai. pUjA, svAdhyAy, bhakti. aur sachchA samajh, Age jAneke liye sachchI samajh aur a.ntarakI laganI aur vah sachchI samajh-sachchA j~nAn honeke liye svAdhyAy jarUrI hai. (AtmAkA) dhyey rakhanA, usame.n sarvasva nahI.n mAn lenA. karanekA a.ntarame.n hai, vah jabatak nahI.n hotA tabatak svAdhyAy, pUjA, bhakti Adi hotA hai.

.. ananta kAlame.n bahut huA. sabako aisA (bhAv rahatA hai ki), AtmAkA karanA, laganI lagAye, dhyey aisA rahatA hai aur svAdhyAy Adi sab karatA hai. darshan, pUjan sab hotA hai. jahA.N gurudevakA mumukShu maNDal hai vahA.N sab hotA hai. sarvasva AtmAme.n


PDF/HTML Page 147 of 1906
single page version

hai. kalyAN a.ntar dR^iShTime.n hai.

mumukShuH- ... j~nAname.n par bhinna hai aur mai.n j~nAyak bhinna hU.N, rAg merA svarUp nahI.n hai, vah bhI merese (bhinna hai), aisA bAra.nbAr abhyAs karanese usake prati virakti bhAv sahaj hI A jAtA hogA?

samAdhAnaH- mai.n j~nAyak hU.N aur yah bhinna hai, rAg bhinna hai. aisA bAra.nbAr karanese virakti bhAv Aye, aisA nahI.n. jise a.ntaramee.nse usakA ras ChUT jAye, use bhedaj~nAnakA bAra.nbAr abhyAs chalatA hai. prayAs karanese virakti Aye aisA bhI hotA hai aur virakti ho to usase bhedaj~nAnakA abhyAs ho. j~nAyakame.n sab hai, sabakuCh j~nAyakame.n hai, sab j~nAyakame.n hai, yah rAg to AkUlatAmay hai. isaprakAr rAgase svaya.n pIChe haTe to andar mai.n j~nAyak hU.N, yah mai.n nahI.n, mai.n j~nAyak hU.N, yah mai.n nahI.n. jise rAgakA ras hai vah rAgase bhinna nahI.n paDatA. jise rAgakA ras ChUT jAtA hai, vah rAgase bhinna hotA hai.

rAgase bhinna paDanekA prayatna kab kare? ki rAgakA ras ChUTe to rAgase ChUTanekA prayatna kare. rAgame.n ras, ekatvabuddhi ho vah bhinna nahI.n paDatA. rAgakA ras ChUTakar a.ntarame.n j~nAyakakA ras lage, j~nAyakakI mahimA lage, j~nAyakame.n hI sabakuCh hai. j~nAyakakA ras lage, usakI ruchi lage aur rAgakA ras ChUTe to usase bhinna paDatA hai.

mumukShuH- rAgakA ras ChUTe ki rAg AkUlatArUp hai,...

samAdhAnaH- AkUlatArUp hai. sukharUp nahI.n hai, AkUlatAmay hai. merA svabhAv nahI.n hai. svaya.nko aisA nishchay ho, usakA ras ChUTe, aisI pratIt Aye to usase bhinna paDanekA prayatna kare. sachchI yathArtha pratIti alag hai, parantu pahale bhI use rAgakA ras ChUTe, yah merA svabhAv nahI.n hai, AkUlatArUp hai, duHkharUp hai, aisA use lage to usase ChUTanekA prayatna kare. aur usase bhedaj~nAn karanekA prayatna kare. mai.n j~nAyak jAnane vAlA, mai.n sabase udAsIn, yah merA svarUp nahI.n hai, aise bhinna paDanekA prayatna kare. aur is or j~nAyakakI mahimA Aye to rAgakA ras ChUTe. j~nAyakakI mahimA Aye to hI usakA ras ChUTe. rAg AkUlatArUp lage. samasta prakArakA vibhAvabhAv AkUlatArUp hai, aisA use a.ntarase lage.

vah Age nahI.n baDh sake aur shubhabhAvame.n khaDA rahe, vah alag bAt hai, parantu use pratItame.n aisA lage ki sab AkUlatArUp hI hai. andarase barAbar shraddhA honI chAhiye. to use bhinna paDanekA prayatna (chale).

mumukShuH- ...

samAdhAnaH- vah to visheShatA hI hai. jainadarshan yathArtha hai. ek-ek pakSha. koI AtmAko ekAnta-ekAnta kahatA hai. ekAnta nitya kahe, koI ekAnta anitya kahatA


PDF/HTML Page 148 of 1906
single page version

hai, koI kisIse mukti kahe, koI kisase mukti kahe, usame.n to bahut pheraphAr hai. jainadarshan to yathArtha hai. AtmAke dravya-guN-paryAy sab yathArtha bAt AtI hai. apekShAse AtmA nitya shAshvat hai, usakI paryAyame.n anityatA hai, bAkI vAstavik vastu anitya nahI.n hai. bahut prakArakI (bAt) andar (hai). muktikA mArga AtmAko pahachAne to hotA hai. bhedaj~nAn kare. bahut pheraphAr hai. svAnubhUti kaise ho? jainame.n yathArtha mArga hai, aisA mArga kahI.n nahI.n hai. sabame.n pheraphAr hai.

mumukShuH- jainame.n ham janme isaliye mAn lenA ki jain hI satya hai.

samAdhAnaH- janma huA isaliye mAn nahI.n lenA, lekin vichAr karake mAnanA ki yathArtha jainadarshan satya hI hai. vichAr kare, yathArtha jij~nAsA ho to AtmAkA karanA hI hai to yathArtha mArga kyA hai, use svaya.n pahachAn sakatA hai. yathArtha satpuruShako pahachAn le, AtmAkA svarUp kaisA, kaun-sA mArga sachchA hai, vah samajh sakatA hai. aur apanI utanI shakti nahI.n ho to svaya.n jo mahApuruSh ho gaye, unakI bAtakA svaya.n svIkAr karake, svaya.n vichAr karake nirNay kare. ye vItarAgI mArga hai. anyame.n to koI-koI pheraphAr hai. gurukA, shAstrame.n sab alag AtA hai.

svata.ntratA jo jainadarshaname.n AtI hai, aisI dUsareme.n AtI nahI.n. koI kar detA hai, kisIse hotA hai, kisIko koI detA hai, aisI anek jAtakI viparItatA hai. aisA nahI.n ho sakatA. AtmA svata.ntra hai.

mumukShuH- sabhI darshan vAle kahate hai.n, hamArA bhI satya hai.

samAdhAnaH- pratyek darshan vAle kahe, lekin vichAr karake svaya.nko nakkI karanA chAhiye. mukti honeke bAd vApas AtA hai, aisA anek prakArakA AtA hai. sab AtmA ek hai. sab ek ho to pratyekake sukh-duHkhakA vedan bhinna-bhinna hotA hai, pratyekakI svata.ntratA (hai). kisIkA vedan anya kisIko nahI.n hotA. vichAr karake sab nakkI ho sake aisA hai. puruShArtha kisake liye karanA? svaya.nke liye. svaya.n svata.ntra hai.

mumukShuH- puruShArtha kaise karanA? aur bhedaj~nAnakI rIt kyA hai?

samAdhAnaH- puruShArtha AtmAko pahachAnanekA (karan). mai.n ek jAnane vAlA hU.N, vichAr karake nakkI kare ki ye jAnane vAlA jo andar hai vahI mai.n hU.N. ye jaD kuCh nahI.n jAnatA. andar sa.nkalpa-vikalpa rAg-dveSh hote hai.n, vah bhI svaya.nko nahI.n jAnate. use jAnane vAlA andar koI alag hI hai. pahale bachapaname.n jo-jo bhAv Aye vah bhAv to chale gaye, vikalpa (chale gaye) aur jAnane vAlA aisA hI khaDA hai. vah jAnane vAlA sab andar yAd karane vAlA bhinna hai aur ye sa.nkalpa-vikalpa sab bhinna hai.n. sharIr bhI bhinna hai, isaprakAr vichAr karake nakkI kar sakatA hai. andar jo jAnane


PDF/HTML Page 149 of 1906
single page version

vAlA hai, vah mai.n hU.N. mAtra dUsareko jAne isaliye jAnane vAlA hai aise nahI.n, parantu jAnane vAlA svaya.n jAnane vAlA hI hai.

jaise yah ek jaD vastu svaya.n hai. vaise AtmA jAnane vAlA bhI ek svaya.nsiddha vastu hai. jAnane vAlA mai.n hU.N. isaprakAr jAnane vAleko nakkI karake dR^iDh nirNay karanA ki yah jAnane vAlA hI mai.n hU.N, usase ye sab bhinna hai. ye jaD sharIr bhinna, AtmA bhinna, vikalpa Akar chale jAye vah merA svabhAv nahI.n hai. vah sab bhinna, mai.n bhinna. svaya.nko svaya.nse nakkI karake bhedaj~nAn karanekA prayatna karanA. pahale usakI pratIt dR^iDh kare ki ye jAnane vAlA hai vahI mai.n hU.N, anya nahI.n. aisA nakkI karake jAnane vAlA shAshvat hai, usame.n guN hai, jAnane vAlA j~nAnase bharA, Anandase bharA, ananta guNase bharA AtmA mahimAva.nt hai. usakI mahimA lAkar, usakI pratIt lAkar dR^iDh nirNay kare aur usakA prayAs karanekA prayatna kare.

ekatvabuddhi anAdise ho rahI hai, use bAra.nbAr pratikShaN bhinna karanekA prayatna kare. vichAr karake, nirNay karake, jab tak nahI.n hotA tab tak shAstrakA abhyAs kare, svAdhyAy kare, vichAr kare, vA.nchan kare, bAra.nbAr usakI laganI lagAye to hotA hai. bhedaj~nAn karanekA prayAs kare, mai.n bhinna hU.N. usase (-parase) bhinna paDe, sa.nkalpa-vikalpa Aye usame.n ekatva nahI.n ho aur ras ChUT jAye. jise AtmAkI or ras lagA, use manda paD jAtA hai, sab ChUT nahI.n jAtA, manda paD jAtA hai. ye jAnane vAlA j~nAyak hai vahI mai.n hU.N. bhedaj~nAn karanA vahI mArga hai. aur usakA prayAs karate-karate yadi a.ntarase sachchA prayatna ho to use svAnubhUti bhI usI bhedaj~nAnake mArgase hotI hai. dUsarA koI mArga nahI.n hai.

abhI kitane hI samajhe binA dhyAn karane baiTh jAte hai.n. parantu samajh binAkA dhyAn tara.ngarUp ho jAtA hai. pahale mArga jAnanA chAhiye, yathArtha j~nAn karanA chAhiye ki jAnane vAlA hai vahI mai.n hU.N. isaprakAr jAnane vAlekI pratIti karake usame.n lInatA kare, ekAgra ho to sachchA dhyAn hotA hai. nahI.n to sachchA dhyAn nahI.n hotA. dhyAname.n baiThe to vikalpa manda paDe, to mAno kuCh ho gayA, aisA mAn letA hai. yathArtha bhedaj~nAn kare, AtmAko pahachAne aur usame.n dhyAn ho to yathArtha hotA hai. pahale bhedaj~nAn karanekA prayAs kare. dravyako pahachAnanekA (prayAs kare), dravya par dR^iShTi sthir kare ki, yah dravya hai vahI mai.n hU.N, bAkI sab mujhase bhinna hai. apane dravyako pahachAne, guN aur paryAy, sabakA svarUp pahachAne. yah chaitanyadravya hai vahI mai.n hU.N, aisI dR^iDhatA kare.

pahale mArgako nakkI karanA. svabhAvako barAbar vichAre. apane hAthakI bAt hai, jij~nAsu nakkI karatA hai. ... gurudevane vANI barasAyI, sab log kahA.N the, ye vItarAgI mArga yathArtha hai, kitane hI rItase spaShTa kar-karake samajhAyA hai. kahI.n kisIko pUChane jAnA


PDF/HTML Page 150 of 1906
single page version

paDe aisA nahI.n hai. svaya.nko prayatna karanA bAkI hai, itanA gurudevane svAnubhUtikA mArga darshAyA hai. pahalese samajhA diyA hai. koI sha.nkA hI nahI.n rahe. koI dUsare darshan kyA kahate hai.n, usakI bhI sha.nkA nahI.n rahe, aisA unakI vANIme.n sab spaShTa AtA thA.

mumukShuH- bhale samyagdarshan prApta nahI.n ho, lekin usake jo sa.nskAr hai, vah kitane pramAName.n apane sAth Ate hai.n?

samAdhAnaH- gahare sa.nskAr ho to sAth Ate hai.n. Upar-Uparase ho, jaise bAkI sab rUDhigat rUpase dharma karate hai.n ki dharma karanA chAhiye, aise rUDhigatarUpase ho to sAth nahI.n Ate. parantu gahare sa.nskAr ho aur andar sachchI lagan lagI ho ki mujhe AtmA prApta karanA hI hai, mujhe AtmA kaise prApta ho, ye vibhAv mujhe nahI.n chAhiye, ye sab AkUlatArUp hai, mujhe AtmA kaise mile, aisI andarakI lagan lagI ho to vah sAth Ate hai.n.

mumuukShuH- aisI lagan lagI ho, parantu utanA bhedaj~nAn nahI.n kiyA ho to? samAdhAnaH- bhale bhedaj~nAn nahI.n kiyA ho, lekin lagan lagI ho to vah laganI, svaya.nkI laganI a.ntarakI ho to vah sAth Ate hai.n, bhedaj~nAn bhale nahI.n ho.

mumukShuH- .. shurUAt karane ke liye bhedaj~nAn visheSh kaise karanA?

samAdhAnaH- pahale to AtmAko pahachAnanA ki AtmA kaun hai? mai.n ek AtmA hU.N, ye jAnane vAlA, jAnatA hai vah mai.n hU.N, ye jAnatA nahI.n hai vah jaD hai. andar jo jAnane vAlA hai, vah mai.n hU.N. jAnane vAlA j~nAn, Anandase bharA AtmA hai. us AtmAkA vishvAs karanA ki yah AtmA jAnane vAlA hai vahI mai.n hU.N. andar jo AkUlatA hotI hai, sa.nkalpa-vikalpa, anek prakArake vikalpa hote hai.n, vah vikalpa bhI merA svabhAv nahI.n hai, mai.n usase bhinna hU.N. aisI andar dR^iDhatA kare, bAra.nbAr usakA abhyAs kare.

?? ?