Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (itrans transliteration). Track: 252.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 249 of 286

 

PDF/HTML Page 1653 of 1906
single page version

Trek-252 (audio) (View topics)

mumukShuH- svabhAv-se hI amUrtik padArtha AtmA, usakA lakShaN amUrtika. mUrtik padArtha to indriy gochar hotA hai, isaliye usakA j~nAn bhI hotA hai aur pratIti bhI Aye. ye amUrtik padArtha hai, usakA lakShaN bhI amUrtik hai. abhI to lakShaN pakaDaneme.n der lagatI hai, vaiseme.n us lakShaN par-se lakShya par jAnA aur vah bhI anubhav pUrva aisA nakkI karanA ki mai.n yahI hU.N, ye to bahut kaThin lagatA hai.

samAdhAnaH- vah mUrtik hai, yah arUpI hai. arUpI hai lekin svaya.n hI hai. vah rUpI hai lekin par hai. vah to par padArtha hai. usakA varNa, gandha, ras sab dikhatA hai. rUpI-dR^iR^ishyamAn hote hai.n. parantu yah jo hai vah, bhale svaya.nko dR^ishyamAn hotA nahI.n, parantu vah use anubhUtime.n Aye aisA hai. usakA svAnubhav-vedan vah alag bAt hai, parantu usakA lakShaN arUpI hone par bhI, arUpI lakShaN bhI pahachAn sake aisA hai.

jaise andarame.n svaya.nko vibhAvake pariNAm hai.n, vah vibhAv pariNAm, jaise yah rUpI dR^ishyamAn hote hai.n, vaise vibhAv pariNAm kahI.n dR^ishyamAn nahI.n hote hai.n. use vah vedan- se pahachAn letA hai ki yah rAg hai aur yah kaluShitatA hai aur yah krodh hai. usake vedan par-se pahachAn sakatA hai ki ye sab bhAv kaluShitatAvAle hai.n. aise pahachAn sakatA hai.

vaise svabhAvake lakShaNako bhI usake lakShaN-se pahachAnA jA sakatA hai ki yah j~nAn lakShaN hai, yah shAntivAlA lakShaN hai. yah kaluShit lakShaN hai. us kaluShit lakShaNako vah dekh nahI.n sakatA hai. use vedan-se pahachAnatA hai.

mumukShuH- vah achChA nyAy diyA. kyo.nki kaluShit pariNAm bhI amUrtik hai aur vah dikhAI nahI.n dete, phir bhI use nakkI kiyA jA sakatA hai.

samAdhAnaH- hA.N, vah nakkI karatA hai, usake vedan-se nakkI karatA hai. vaise j~nAn lakShaNako bhI pahachAn sakate hai.n, arUpI lakShaN hai to bhI. jAnanekA lakShaN, vah svaya.n jo jAn rahA hai ki yah rAg hai, yah krodh hai, yah mAyA hai, yah lobh hai aisA jaise pahachAn sakatA hai, to vah pahachAnanevAlA kaun hai? ye sab bhAv hai.n, use pahachAnanevAlA, jo jAnanevAlA hai vah kaun hai? us jAnanevAle par-se, jAnan lakShaN par-se jAnanevAleko pahachAn sakatA hai ki yah jAnanevAlA hai kaun ki jo yah sab jAn letA hai? jAnan


PDF/HTML Page 1654 of 1906
single page version

lakShaN par-se vah padArthako pahachAn sakatA hai.

arUpI hone par bhI usakA lakShaN aisA hai ki pahachAn sake aisA hai aur svaya.n hI hai, anya nahI.n hai. vah to kShaN-kShaNake bhAv palaT jAte hai.n. phir bhI jAnanevAlA to aise hI khaDA rahatA hai. jAnan lakShaN to jyo.nkA tyo.n hai. isaliye vah use pahachAn le ki yah jAnanevAlA to jyo.nkA tyo.n hai, bAkI sab bhAv to chale jAte hai.n. jo kaluShitatAvAle bhAv vedaname.n AnevAle hai.n vah chale jAte hai.n. parantu jAnanelavashApalA jyAe.nkA tyo.n rahatA hai. vah jAnanevAlA kaun hai? use pahachAn sake aisA hai. arUpI hone par bhI usake svarUpase pahachAnA jAtA hai.

mumukShuH- dikkat kahA.N AtI hai ki rAg-dveShake pariNAmame.n AkulatArUp vedaname.n Ate hai.n isaliye khyAlame.n AtA hai. j~nAn nirvikalpa hai. ataH vedaname.n AtA hone par bhI vedaname.n nahI.n Ane jaisA dikhatA hai.

samAdhAnaH- vah sUkShma upayog nahI.n karatA hai. vah sthUl hai isaliye sthUl vedanako pakaD letA hai. parantu yah to shAntikA lakShaN hai, jisame.n AkulatA nahI.n hai, mAtra jAnanA hI hai. usame.n kuCh karanA aisA nahI.n AtA hai. mAtra vichAr kare to vah sUkShma hai, parantu usame.n mAtra jAnanA hI rahA ki ye sabako jAnanevAlA kaun hai? us jAnan lakShaName.n shAnti bharI hai. parantu vah sUkShma hokar dekhe to use pahachAn sakatA hai. vah sthUlatA yukta hai isaliye sthUlatA-se pahachAn letA hai.

isame.n andar gaharAI-se dekhe to jAnaneme.n AkulatAkA vedan nahI.n hai, parantu yadi dekhe to jAnanevAleme.n shAntikA lakShaN rahA hai ki jisame.n AkulatA nahII.n hai. jisame.n kuCh karanA nahI.n hai, mAtra jAnanA hai, aisA shAntikA lakShaN, nirAkulatA lakShaN hai. use pahachAn sakatA hai. svaya.n sUkShma hokar dekhe to pahachAn sake aisA hai. lakShaN par- se lakShyako pahachAne ki yah jAnan lakShaN jo hai vah kisake AdhAr-se hai? kisake astitvame.n hai? chaitanyake astitvame.n. jo astitva anAdiananta shAshvat hai ki jisakA nAsh nahI.n hotA. aisA anAdiananta astitva vah chaitanyadravya mai.n hU.N. aur usame.n hI sab bharA hai. usame.n ananta dharma Adi sab bAdame.n nakkI kar sakatA hai. lakShaN-se yadi lakShyako pahachAne to.

mumukShuH- lakShaN to shAnta lakShaN yAnI nirvikalparUp-se khyAlame.n lene jAte hai.n vahA.N to usase pAr lakShyabhUt padArthako lakShyame.n letA hU.N, utaneme.n to upayog (ChUT jAtA hai). mushkil-se rAgako bhinna kare, pragaT j~nAnakA thoDA khyAl AyA nahI.n AyA, utaneme.n to upayog palaT jAtA hai.

samAdhAnaH- vah use buddhipUrvak lakShyame.n letA hai ki yah sthUl lakShaN so mai.n.


PDF/HTML Page 1655 of 1906
single page version

sUkShma lakShaN j~nAnakA, vah mai.n hU.N. us taraph jAy, use lakShyame.n le to buddhipUrvak hai. abhI nirvikalparUp pariNati nahI.n hai, nirvikalpa svAnubhUti bhI nahI.n hai, parantu use lakShaN- se pahachAne-nakkI kare ki jisame.n vikalpa nahI.n hai.n, mAtra jAnanA nirAkul lakShaN hai, use pahachAne. bhale hI upayog palaT jAy to bhI bAra.nbAr grahaN karanekA prayatna kare. buddhi-se nakkI karane jAy aur upayog palaT jAy to use bAra.nbAr nakkI karanekA prayatna kare ki ye jo j~nAn lakShaN hai vahI mai.n hU.N aur use dhAraN karanevAlA chaitanya dravya padArtha so mai.n hU.N, isaprakAr svaya.nke astitvako nakkI karaneke liye prayatna kare.

nirvikalpa pariNati to bAdame.n hotI hai. pahale to use pratIt karatA hai ki yah astitva hai so mai.n hU.N. yah vibhAv mai.n nahI.n hU.N. nirvikalpa svAnubhUtime.n jo Ananda vedaname.n Aye vah alag anubhavame.n AtA hai. yahA.N j~nAname.n to mAtra use shAnti, yah j~nAn lakShaN shAntivAlA hai, utanA hI use grahaN hotA hai. AnandakI anubhUti to use nirvikalpa svAnubhUtime.n pragaT hotI hai. AtmA pUrA j~nAn, Ananda sAgar-se bharA, j~nAn-se bharA hai. vah use svAnubhUtime.n vedaname.n AtA hai. yah to mAtra use lakShaN-se pratItame.n AtA hai. upayog palaT jAy to bAra.nbAr nakkI karanekA prayatna kare. vah sahaj na ho tabatak usakA prayatna karanA.

mumukShuH- anubhav hone-se pahale aisA sahaj hogA?

samAdhAnaH- anubhav pUrva use bAra.nbAr palaT jAtA hai to bAra.nbAr abhyAs kare to dR^iDhatA to ho. vAstavik sahajatA bAdame.n hogI, lekin ek dR^iDhatArUp ho sakatA hai.

mumukShuH- apUrva avasarame.n munipadakI bhAvanA bhAyI hai. kyo.nki samyagdR^iShTi hai aur AtmAko dekhA hai. samyagdarshan prApta hone pUrva jIv Age baDhatA hai, vah astitvakI avyakta pakkaD-se Age baDhatA hai? mithyAdR^iShTine to kuCh dekhA nahI.n hai. samyagdR^iShTine astitva dekhA hai aur munipadakI bhAvanA bhAte hai.n. mithyAdR^iShTine astitva nahI.n dekhA hai, to avyaktapane usake astitvake vishvAs-se Age baDhatA hai?

samAdhAnaH- hai hI, aise vah nakkI karatA hai. usake lakShaN-se pahachAn sakatA hai. astitva dekhA nahI.n hai, parantu use andar bhAv hotA hai ki yah lakShaN kisakA hai? yah chaitanyakA lakShaN hai. isaprakAr mati-shrut dvArA nakkI karanekI usame.n vaisI yogyatA hai ki pahale vah nakkI kar sakatA hai. sahaj bAdame.n hotA hai, parantu nakkI to kar sakatA hai.

mumukShuH- is or astitva aur is or vibhAv-se bhinna nAstitva, isaprakAr Age (baDhatA hai)?

samAdhAnaH- aisA abhyAs karatA hai. anAdi kAl-se usane bAhar-se munipanA


PDF/HTML Page 1656 of 1906
single page version

le liyA vah alag bAt hai. parantu jo jij~nAsAkI bhUmikAme.n hai, vah usakA abhyAs karatA hai. bAkI jo kuCh samajhate nahI.n hai ki a.ntarame.n AtmAkA astitva hai, ye vibhAv- se bhinna hai, usakI bAt nahI.n hai. ve sab to kriyAme.n paDe hai.n. parantu jise ruchi huyI hai ki AtmA koI apUrva chIj hai aur muktikA mArga a.ntarame.n rahA hai, aisI ruchi hai, jij~nAsA hai, to vah bAra.nbAr abhyAs-se Age baDhatA hai ki yah chaitanyakA astitva bhinna hai, vibhAv bhinna hai. chaitanya ananta guN-se bharA hai. us prakArake abhyAs-se vichAr karake, nakkI karake Age baDhatA hai.

bAkI jo kriyAme.n paDe hai.n, jinhe.n kuCh ruchi nahI.n hai, a.ntarame.n kuCh apUrvatA nahI.n lagI hai, ve to bAhar kriyAme.n paDe hai.n. gurudevane aisA mArga batAyA ki andar koI vastu alag hai aur muktikA mArga a.ntarame.n hai. svAnubhUti a.ntarame.n pragaT hotI hai. usakA abhyAs karake Age baDhatA hai ki mai.n chaitanya bhinna, yah vibhAv bhinna hai. dravya-guN- paryAy ananta meereme.n hai.n. mai.n ek akhaNDa chaitanya hU.N. guNabhed nahI.n hai, sab lakShaNabhed hai. anek prakAr-se nakkI karake tattvakA svarUp samajhakar Age baDhatA hai.

samyagdarshanake bAd to use Age baDhaneke liye use munidashAkI bhAvanA AtI hai. vah to svarUpakI dashA kaise baDhe? svarUpakI dashA baDhane par bAhar aisA nimitta-naimitkik sambandha hai ki use munipanA A jAtA hai. a.ntarame.n chaitanyakI pariNatikI dashA kaise Age baDhe, aisI bhAvanA hotI hai.

mumukShuH- jij~nAsukI bhUmikAme.n chAhe jitane savAl Apako pUChate hai.n aur javAb Ate hai.n, usame.n navInatA AtI ho, sunate hI rahe, aisA hotA hai. bhale hI prashna ek jAtake ho, parantu ... kuCh kahate hai.n.

samAdhAnaH- prashna ek jAtake ho.n, javAb usI jAtake hote hai.n.

mumukShuH- javAb to hame.n bhinna-bhinna lagate hai.n. ... aise javAb Ate hai.n. shalya asa.nkhya prakArake hai.n to bahut prakArake ...

samAdhAnaH- gurudevake pratAp-se guurudevane sabako a.ntar dR^iShTi karavAyI ki a.ntarame.n mArga hai, aur kahI.n nahI.n hai. bAkI to sab vratake divas Aye to bAhar-se kuCh hotA hai. bAharake vrat aur upavAs Adi bahut kare.n to apane dharma ho jAtA hai, aisA sab mAnanevAle jIv hote hai.n. parantu gurudevane a.ntar dR^iShTi karavAyI. a.ntarame.n ho, usake sAth sab shubh pariNAm hote hai.n. ruchivAleko bhI hote hai.n. samyagdarshan honeke bAd bhI shubhabhAv hote hai.n. munidashA honeke bAd bhI pa.nch mahAvratAdi hote hai.n. parantu vah heyabuddhi-se Ate hai.n. apanI pariNati nyArI ho gayI hai. svAnubhUtikI dashA pragaT huyI hai.


PDF/HTML Page 1657 of 1906
single page version

mumukShuH- shubhabhAvakI maryAdA use khyAlame.n A gayI.

samAdhAnaH- khyAlame.n A gayI hai.

samAdhAnaH- ... dev-guru-shAstrake sAnnidhyame.n AtmA kaise pragaT ho? AtmAkA sAnnidhya kaise pragaT ho, vah karanA hai. AtmA svaya.n hI hai. vah kaise grahaN ho, vah karane jaisA hai. bAkI bahut sunA hai, bahut sAl parya.nta. gurudevane bahut sunAyA hai aur bahut diyA hai use pighalAnA hai. bahut sAl bIt gaye. karanekA ek hI hai. dev- guru-shAstrake sAnnidhyame.n AtmA kaise grahaN ho?

mumukShuH- .. yahI bhAvanA hai. Ap ekakA AdhAr hai abhI to.

samAdhAnaH- gurudev mile, baDA AdhAr (hai). gurudevane sabako bahut diyA hai. svAshray- AtmAkA Ashray (lenA) aur shubhabhAvame.n dev-guru-shAstrakA Ashraya.

mumukShuH- bahinashrI! AtmA sambandhit aisI kaun-sI bAt hai, jo pUrvame.n kabhI sunI nahI.n hai aur jo Apako anubhavame.n A gayI hai. Apake shrImukh-se pratyakSha sunanekI jij~nAsA hai.

samAdhAnaH- gurudev samakSha bahut bAte.n sunane milI hai. jIvane ananta kAlame.n sunA hai vah mAtra bAhya dR^iShTi-se hI sunA hai. shAstrame.n Ave, bhagavAnakI vANIme.n Ave, parantu jIvane a.ntarame.n jo usakA Ashay hai use grahaN nahI.n kiyA. gurudevakI vANIme.n to bahut spaShTa AyA hai. anubhavakI bAt gurudev spaShTa kar-karake kahate the. muktikA mArga ekadam spaShTa batAte the. parantu usakA Ashay grahaN karanA vah apane hAthakI bAt rahatI hai.

jIvane bAhya dR^iShTi-se kriyA-se dharma ho, aisA mAn liyA hai. itane shubhabhAv kare.n yA bAharake vrat kare.n yA niyam kare.n, yah kare.n, vah kare.n usame.n-shubhabhAvo.nme.n dharma mAnA hai. parantu shubhabhAv-se bhI AtmA bhinna ek shuddhAtma tattva hai, use pahachAnA nahI.n hai. aur shuddhAtmAme.n sab bharA hai. usame.n j~nAn, Ananda Adi ananta-ananta shaktiyA.N usIme.n bharI hai. usakI use apUrvatA nahI.n lagI hai. sunA to kuCh apUrva hai, yah chaitanya vastu koI apUrva hai aur usame.n sab apUrvatA bharI hai. aur gurudev kahate hai.n vah koI apUrva bAt kahate haiai.n, apUrva AtmAkI bAt kahate hai.n. aisI apUrvatA andar-se jo laganI chAhiye, vah use lagI nahI.n hai.

AtmA apUrva hai, usakI bAt bhI apUrva hai. usakI apUrvatA lage aur chaitanya svabhAvakI apUrvatA laganI chAhiye ki AtmA chaitanya koI adabhut vastu aur apUrva vastu hai. vah apUrvatA lage aur us or dR^iShTi kare, usakA j~nAn kare aur usame.n lInatA kare to vah pragaT hotA hai.

shAstrame.n AtA hai, ananta kAlame.n vah bAt parichayame.n nahI.n AyI hai, anubhavame.n nahI.n


PDF/HTML Page 1658 of 1906
single page version

AyI hai. kyo.nki usakA svaya.nne parichay nahI.n kiyA hai. sunA to use Upar-Upar- se chalI gayI hai. usakI jo apUrvatA laganI chAhiye vah nahI.n lagI. AtmA koI apUrva hai. usame.n koI apUrvatA bharI hai aur vah koI apUrva vastu hai. jagatakI AshcharyabhUt apUrva vastu ho to AtmA hai. aur AtmAkI dR^iShTi karanI, AtmAkI pahachAn karanI, AtmAkA j~nAn a.ntarame.n-se karanA vah koI apUrva hai.

shubhabhAvame.n, vibhAv bhAvame.n ekatvabuddhi kar rahA hai, usIkA abhyAs kiyA hai. usIkA parichay kiyA hai. parantu jo AtmAkI apUrvatA laganI chAhiye (vah nahI.n lagI). usase AtmA bhinna hai. sab vikalpo.n-se AtmA bhinna nirvikalpa tattva hai. use usane nyArA grahaN nahI.n kiyA hai. a.ntarame.n nyArA grahaN kare to usakI apUrvatA usake anubhavame.n Aye binA nahI.n rahatI. AtmA koI apUrva hai. usake svarUpame.n sthir ho jAy to vah apUrva vastu pragaT hotI hai. parantu vah sthir kab ho? svaya.nko yathArtha pahachAn kare, usakI yathArtha pratIti ho to usame.n sthir hotA hai aur to usame.n-se use apUrvatA pragaT hotI hai.

bAharakA sab grahaN kiyA hai, parantu a.ntar chaitanyakA svabhAv grahaN nahI.n kiyA hai. use grahaN karanA. a.ntarakA vah koI alag puruShArtha kare. usane bAhar-se sab prayatna kiyA hai. bAhar-se ashubhame.n-se shubhame.n AyA, parantu shubh-se bhI bhinna mai.n ek chaitanya nyArA tattva hai, use khyAlame.n nahI.n liyA. use nyArA khyAlame.n to usame.n-se apUrvatA pragaT ho aisA hai. usame.n shAnti, usame.n Ananda, sab usame.n hai.

bAhya kriyA sab ChUT jAy to a.ntarame.n kyA hogA? is prakAr ananta kAl-se pravR^ittike alAvA andar nivR^ittasvarUp AtmA hai, us nivR^ittame.n sab bharA hai. aisI use apUrvatA nahI.n lagatI hai. yah ChUT jAyegA to a.ntarame.n shUnyatA (ho jAyagI). shUnyatA nahI.n hai, apitu a.ntarame.n bharachak bharA hai, vah use pragaT hotA hai.

muni kisake Ashray-se munipanA pAle.nge? muniko mahAvratakA Ashray (nahI.n hai). mahAvrat to bIchame.n Ate hai.n, unhe.n Ashray to AtmAkA hai. AtmA jo apUrva vastu hai, usame.n hI unhe.n sharaN lagatA hai, usakA hI unhe.n Ashray hai. vikalpa ChUTane-se vah niShkriy nahI.n ho jAtA. parantu a.ntarame.n-se usakI svarUp pariNati pragaT hotI hai aur svarUpame.n jo bharA hai, vah use pragaT hotA hai.

ye sab ChUT jAne-se usame.n kyA hogA? aisI use a.ntarame.n-se apUrva pratIti nahI.n hotI hai. a.ntarame.n sab bharA hai. j~nAnasvarUp AtmA, j~nAnamAtra AtmA usame.n hI sab bharA hai. aur use bhinna grahaN karane-se usame.n-se pragaT hotA hai. kartAbuddhikA ras, bAhya pravR^ittikA ras, a.ntarame.n-se use ChUTatA nahI.n hai, kahI.n na kahI.n mIThAs rah jAtI hai. parantu un sab-se nyArA koI kartA-kriyA-karmakA ras nahI.n, koI pravR^ittikA ras nahI.n,


PDF/HTML Page 1659 of 1906
single page version

andar chaitanya ek svarUp AtmA hai, usame.n sthir ho jAnA. usakI pratIt, usakA j~nAn, usakI use yadi apUrvatA lage to usame.n-se pragaT hue binA nahI.n rahatA. a.ntarame.n jAne-se usakI svabhAv pariNati-svabhAv kriyA pragaT hotI hai. parantu bAhyakI pravR^ittikA aur bAhya vikalpa pravR^ittikA use ras lag gayA hai. usame.n ekatvabuddhi ho gayI hai, usame.n-se vah ChUT nahI.n sakatA hai. kartAbuddhime.n-se j~nAyak honA, j~nAyakatA-j~nAyakarUp pariNaman karanA, vah use puruShArtha karake sahajarUp karanA mushkil ho gayA hai.

samAdhAnaH- ... anubhUtiko (gurudevane) spaShTa karake batA diyA hai. samayasArame.n vibhinna prakAr-se muktikA mArga prakAshit kiyA hai. AchAryadev kahate hai.n, mujhe a.ntarame.n-se vaibhav pragaT huA hai, bhagavAnake pAs-se, guruke pAsase, vah mai.n sabako kahatA hU.N. vibhinna prakAr-se (kahA), gurudevane use spaShTa kiyA. nahI.n to koI samayasArako samajhatA nahI.n thA. j~nAyak ho jA. bhedaj~nAn pragaT kara. abaddhaspR^iShTame.n tU akele AtmAko grahaN kara. is prakAr vibhinna prakAr-se muktikA mArga, svAnubhUtikA mArga AchAryadevane kahA aur gurudevane spaShTi kiyA.

prashamamUrti bhagavatI mAtano jay ho! mAtAjInI amR^it vANIno jay ho!