Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (itrans transliteration). Track: 268.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 265 of 286

 

PDF/HTML Page 1757 of 1906
single page version

Trek-268 (audio) (View topics)

mumukShuH- rAg aur j~nAnako bhinna karake, ek j~nAyak hai vahI mai.n hU.N, aisA dekhanA?

samAdhAnaH- rAgako bhinna karatA hai vahA.N j~nAn bhinna paD hI jAtA hai. isaliye mai.n j~nAyak hU.N, aisA grahaN kare to rAg bhinna paD jAtA hai. vAstavik rUp-se dono.n sAthame.n hI hai. apanA astitva grahaN kare ki mai.n j~nAn hU.N, isaliye rAg bhinna paD hI jAtA hai.

mumukShuH- mai.n j~nAn hU.N arthAt mai.n j~nAyak hU.N?

samAdhAnaH- mai.n j~nAyak hU.N. j~nAn arthAt mAtra jAnapanA itanA hI nahI.n, parantu mai.n svaya.n j~nAyak hU.N. mai.n j~nAyak hU.N, sarva prakAr-se j~nAyak hI hU.N.

samAdhAnaH- ... AtmAko pahachAnanA. vibhAv bhinna aur AtmA bhinna, prayojan to vah siddha karanekA hai. adhyAtma paddhatime.n bhedaj~nAn karanA hai. bhedaj~nAn karanekA prayojan hai. us prayojanako dekhanA. prayojan vah hai. usame.n rukanA nahI.n ki isakA yah artha hai yA vah artha hai, bhAv-Ashay grahaN kar lenA. jahA.N nimitta-naimittik sambandha ho, parakI mukhyatA ho usame.n vibhAvakI gauNatA A hI jAtI hai. vibhAvakI bAt ho usame.n nimittakI apekShA A jAtI hai. isaliye jo bhedaj~nAn, vibhAv-se bhedaj~nAn karanA hai, vah ek hI prayojan hai. usame.n jaD-chaitanyako gauN karake vibhAv-se bhedaj~nAn karanA, ek hI bAt hai. us prakAr-se vichAr karanA hai.

AchArya bhI aisA kahate hai.n, aisA kahakar yah kahanA chAhate hai.n ki tU bhedaj~nAn kara. gurudev bhI aisA kahate hai.n ki tU bhedaj~nAn kara. vibhAv terA svabhAv nahI.n hai. nimittakI apekShA-se nimittakA hai, nimittakI apekShA-se nimittakA hai aur tere puruShArthakI mandatA-se hotA hai isaliye terA hai. usame.n bhI nimittakI apekShA hai. aur nimittakI mukhyatA-se bAt karake jaDame.n DAl de to vah ekAnta jaD hai, usame.n terI vibhAvakI apekShA sAthame.n A jAtI hai. aur tujh-se hotA hai aisA kahe, usame.n nimittakI apekShA AtI hai. aur tujh-se hotA hai aisA kahaneme.n nimittakI apekShA AtI hai. nimitta- naimittik sambandha kyA hai usakA vichAr karake bhedaj~nAn karanekA prayojan hai.

shAstrame.n adhyAtma dR^iShTi-se prayojan hai, us prayojanako siddha karanA hai. bAhar nahI.n.


PDF/HTML Page 1758 of 1906
single page version

usame.n rukanekA koI prayojan nahI.n hai. bhedaj~nAn kar, aisA gurudevakA kahanekA hai. AchAyAko yah kahanA hai. sab vibhAv terA svabhAv nahI.n hai, tU usase bhinna hai. vibhAv nimittakI apekShA-se hotA hai. nimitta-kI apekShA-se nimittakA hai. tere puruShArthakI mandatA-se tereme.n hotA hai. ek hI (bAt hai ki) tU usase bhinna paD jA. vibhAv puruShArthakI mandatA- se hotA hai aur terA svabhAv nahI.n hai. svabhAvabhed-se usakA bhed hai. isaliye usakA bhedaj~nAn kar, aisA kahanA hai.

mumukShuH- kisI bhI prakAr-se AtmAkI mukhyatA (rakhanI).

samAdhAnaH- AtmAkI mukhyatA rakhanI. bhedaj~nAn karanekA prayojan hai.

mumukShuH- yA to terA svabhAv nahI.n hai aise tU le athavA nimittame.n DAl de. prayojanakI siddhi..

samAdhAnaH- hA.N, prayojanakI siddhi vah hai. tU bhinna hai aur jo vibhAv hotA hai use nimittame.n DAl de. athavA tere puruShArthakI mandatA-se tereme.n hotA hai. us apekShA- se chetaname.n hotA hai. isaliye tU use puruShArtha karake TAla. tU bhinna hai, bhedaj~nAn karake jo asthiratA rahe use bhI tujhe toDanI hai. isaliye puruShArtha karanekA, bhedaj~nAn karanekA prayojan hai.

mumukShuH- prayojanako mukhya rakhanA.

samAdhAnaH- prayojanako mukhya rakhanA hai. koI apekShA-se nimittakI mukhyatA-se aur jaDakI apekShA-se jaDake kahaneme.n AtA hai. chetanakI apekShA-se chetanakA kahaneme.n AtA hai. apane puruShArthakI mandatA-se hotA hai. chetanakI apekShA-se chetaname.n hotA hai (aisA kahaneme.n) nimittakI gauNatA hotI hai aur jaD taraph, nimitta taraphakI bAt Aye usame.n gauNatA hotI hai. dono.nme.n nimitta-naimittik sambandha hai hI. isaliye tU usase bhinna paDa. bhedaj~nAn karanekA prayojan hai.

mumukShuH- jUThe vAdavivAdame.n aTakanA nahI.n, prayojanako..

samAdhAnaH- jUThe vAdavivAdame.n aTakanA nahI.n, prayojanako siddha karanA. adhyAtma dR^iShTime.n ek bhedaj~nAn karanekA prayojan hai. AchAryako yah kahanA hai ki tU bhedaj~nAn kar, gurudevakA aisA kahanA hai, tU bhedaj~nAn kara. ekAnta jaDakA ho to phir puruShArtha karanA kahA.N rahatA hai? parantu terA svabhAv nahI.n hai, isaliye jaD taraph jAtA hai. aur jaD taraph jAy, parantu tereme.n nahI.n hote ho to tujhe kuCh karanA nahI.n rahatA. isaliye us apekShA-se tereme.n hotA hai. dono.n apekShAkA mel karake nimitta-naimittik sambandha kaise hai (yah samajh lenA).

koI apekShA-se kisIkI mukhyatA aur kisIkI gauNatA hotI hai. prayojan bhedaj~nAn


PDF/HTML Page 1759 of 1906
single page version

karanekA hai. usake vAdavivAdame.n aTakanA nahI.n. bhedaj~nAn karake AtmA andar chaitanya ananta guNo.nse bharA hai usako pragaT karanA hai. vah karanA hai. viparIt svabhAv hai, duHkharUp hai, duHkhakA phal hai, use ChoDakar AtmA (bhinna hai), usase bhedaj~nAn karanA hai. jaDase bhI bhedaj~nAn karanA hai aur vibhAv-se bhI bhedaj~nAn karanA hai. vibhAv bhI terA svabhAv nahI.n hai. duHkh hai, duHkhakA phal hai. usase bhinna paDa. akele j~nAname.n j~nAn hI dikhatA hai, krodhame.n krodh dikhatA hai. dono.n bhinna hai.n. dono.nkA svabhAvabhed hai.

mumukShuH- ..

samAdhAnaH- puruShArtha svaya.nko karanA hai. mai.n chaitanya hU.N. vah kahI.n rokatA nahI.n hai, karma yA anya koI rokatA nahI.n hai. chaitanya AtmA, mai.n j~nAyak hU.N. vah vibhAv merA svabhAv nahI.n hai. aise puruShArtha karanA, ruchi karanA, laganI, mahimA AtmAkI karanA, par taraph-se ruchi haTAkar AtmAkI ruchi karanI chAhiye. usakI taraph puruShArtha karanA. usakA vichAr, sab usakA karanA chAhiye. AtmAkA bhedaj~nAn kaise pragaT ho aur svAnubhUti kaise ho, aisA puruShArtha karanA chAhiye. shubhabhAv bIchame.n AtA hai, dev-guru-shAstrakI mahimA aur shuddhAtmA kaise pragaT ho, aisA dhyey honA chAhiye. shuddhAtmA kaise pragaT hove?

mumukShuH- j~nAn lakShaN dvArA AtmAko grahaN karanA, aisA shAstrame.n AtA hai. j~nAn a.ntarame.n vedanapane rahA hai, phir bhI vah vedan pakaDame.n nahI.n AtA hai, yah j~nAt hotA hai, yah j~nAt hotA hai, aisA khyAlame.n AtA hai. parantu a.ntarame.n jo j~nAnakA pariNaman ho rahA hai, jabatak vah j~nAname.n grahaN na ho tabatak Age kaise baDhanA?

samAdhAnaH- j~ney-se j~nAn grahaN hotA hai, parantu j~nAn-se j~nAn grahaN nahI.n hotA hai? j~nAn-se j~nAn grahaN ho, karanA vah hai. usIkA astitva grahaN karanA. vah nahI.n ho tabatak usakA prayatna karate rahanA. j~ney taraph dR^iShTi (jAtI hai), j~neyako jAnanevAlA jo j~nAn hai, us j~nAnakA astitva kaise grahaN ho, usakA prayatna karanA. j~nAnaguN ek nahI.n, parantu j~nAnakA astitva ek chaitanyadravyane dhAraN kiyA hai, us chaitanyadravyako grahaN karanA hai. jabatak na ho tabatak prayAs karanA.

mumukShuH- mAtAjI! chaitanyadravyako grahaN karanA, parantu abhI to usakA lakShaN hI aj~nAname.n grahaN nahI.n ho rahA hai, to phir dravyako to (kaise grahaN hogA)?

samAdhAnaH- prayatna karanA, lakShaN bhI grahaN karanekA prayatna karanA. ek hI upAy hai, dUsarA koI upAy nahI.n hai. AtmAkA lakShaN grahaN karanA. j~nAn lakShaN kaise grahaN ho? aur us lakShaN-se j~nAyak kaise grahaN ho, vah ek hI upAy hai, dUsarA koI upAy nahI.n hai.

mumukShuH- vichArakI yuktime.n vichAr kare.n ki ye sab j~ney kisako prasiddha karate


PDF/HTML Page 1760 of 1906
single page version

hai.n? ki j~nAnako prasiddha karate hai.n. vah j~nAn dehapramAN AtmA hai to vahA.N pariNaman ho rahA hai. parantu jis prakAr-se spaShTapane usake svarUp-se khyAlame.n AnA chAhiye ki jo khyAlame.n Ane-se sIdhA j~nAyak bhAvabhAsanarUp ho, aisA nahI.n hotA hai.

samAdhAnaH- usakA prayatna karanA. yukti-se, vichAr-se nakkI kare lekin usame.n jo astitva hai, vah kaise grahaN ho, usakA vichAr, prayatna, ma.nthan sab usIkA, usakI laganI, mahimA sab vahI karanA hai. bAhar-se kuCh nahI.n hotA hai. a.ntarame.n a.ntar dR^iShTi karanI. gurudevane bahut kahA hai. a.ntar-se hI vah grahaN kaise ho? use hI grahaN karanA hai. sabako gujarAtI bhAShAme.n khyAl AtA hai? gurudevane to chAro.n or-se prachAr kiyA hai.

mumukShuH- paryAye.n pragaT huyI hai.n, usake sAth tatapanA hai yA atatapanA?

samAdhAnaH- apanI paryAyo.nke sAth? koI apekShA-se tat hai, koI apekShA-se atat hai. apanI paryAyake sAth tanmay hai aur paryAy to kShaNik hai. isaliye use atat bhI kahaneme.n AtA hai. paryAy palaTatI hai. aur paryAy to dravyake Ashray-se hotI hai. isaliye paryAy usake sAth tatarUp hai aur koI apekShA-se atat bhI hai.

mumukShuH- j~nAn, darshan, chAritrakI pariNati usakA svabhAv hone-se use sahaj kahA.

samAdhAnaH- vah sahaj hai. usakA svabhAv hai.

mumukShuH- aur puruShArthapUrvak prApta hotA hai, isaliye puruShArtha-se prApta hotA hai aisA kahaneme.n AtA hai.

samAdhAnaH- hA.N, puruShArtha-se pragaT hotA hai. jagatame.n jo kuCh vastuke svabhAvame.n nahI.n hai aisA kuCh utpanna nahI.n hotA hai. usake svabhAvame.n hai vah utpanna hotA hai. parantu vah puruShArtha-se pragaT hotA hai. pariNati jo anAdi-se vibhAvame.n hai, vah apaneAp svabhAvame.n A jAtI hai, puuruShArthake binA, aisA nahI.n hai. puruShArtha-se apane svabhAv taraph AtI hai. parantu jo svabhAv hai palaTanekA aur usakA svabhAv hai j~nAn, darshan, chAritra Adi usake svabhAvame.n-se pragaT hotA hai, isaliye sahaj hai.

aisA ho ki jaise honA hogA vaise hogA, to aise pragaT nahI.n hai. karanevAlekI dR^iShTi, jise svabhAv pragaT karanA hai, usake khyAlame.n to (aisA hotA hai ki) mai.n puruShArtha karake palaTA karu.N. mai.n j~nAyak taraph dR^iShTi karu.N, usakI bhAvanA vaisI hotA hai. karanevAleko aisA nahI.n hotA ki jaise honA hogA vaise hogA. jaise pariNati honevAlI hogI vaise hogI, aisA karanevAleke lakShyame.n nahI.n hotA.

j~nAyakako grahaN karake pariNati apanI taraph AtI hai to j~nAyakame.n jo svabhAv hai vah use pragaT hotA hai. vah sahaj hai. usakA svabhAv pragaT hotA hai, svabhAvakI pariNati pragaT hotI hai.


PDF/HTML Page 1761 of 1906
single page version

mumukShuH- sahajakA artha aisA nahI.n hai ki puruShArtha kiye binA prApta ho jAya.

samAdhAnaH- hA.N, puruShArtha kiye binA prApta ho, aisA nahI.n hai.

mumukShuH- puruShArtha kare to sahaj hai.

samAdhAnaH- puruShArtha kare to sahaj hotA hai.

mumukShuH- samyagdarshan pahale pAtratA pragaT karaneke liye bhI use apekShit puruShArtha karanA paDatA hai?

samAdhAnaH- hA.N, puruShArtha karanA paDatA hai. bhAvanA kare, abhyAs kare. use aisI bhAvanA hue binA rahatI hI nahI.n. jise apanI laganI lagatI hai, vibhAvame.n jise sukh aur shAnti nahI.n hai, use apanI or puruShArtha Aye binA rahatA hI nahI.n. vah AtA hai. bhale yathArtha bAdame.n ho, parantu bhAvanAme.n use vah kAraN pragaT karaneke liye use bhAvanA AtI hI hai.

mumukShuH- mAtAjI! pAtratAme.n ashubhako TAlakar shubhake pariNAm use hote hai.n. usame.n kartR^itvabuddhi nahI.n A jAtI?

samAdhAnaH- kartR^itvabuddhi to mai.n parapadArthakA kartA hU.N. paradravyakA mai.n kartA hU.N, aisA Aye to kartR^itvabuddhi hotI hai. vAstavik rIt-se kartR^itvabuddhi kab ChUTatI hai? jab j~nAyakatA pragaT ho, tab usakI kartAbuddhi ChUTatI hai. tab usakI kartR^itvakI pariNati vAstavik rUp-se ChUTatI hai. jabatak j~nAyakatA-sAkShI bhAv a.ntarame.n-se sahaj jo j~nAtAkI-sAkShIkI dashA hai, vah dashA pragaT nahI.n huyI hai tabatak use kartR^itvakI pariNati khaDI hai. parantu vah buddhime.n nakkI kare ki mai.n parapadArthakA to kar nahI.n sakatA. par padArthake dravya- guN-paryAyako mai.n kar nahI.n sakatA.

ab jo vibhAv hotA hai, vibhAvakI rAgakI pariNatime.n mai.n mere puruShArthakI mandatA- se juDatA hU.N. us jAtake puruShArthako mai.n badalU.N, us prakArakI kartR^itvabuddhi AtI hai. parantu vAstavikarUp-se kartAbuddhi abhI ChUTI nahI.n hai. jise a.ntarame.n-se ChUTe use paradravyame.n- se ChUTe, vibhAvame.n-se bhI ChUTe, sab ChUT jAtA hai. vAstavik ChUTI nahI.n hai, parantu sthUlabuddhi- se mai.n parapadArthako kar nahI.n sakatA, jaise honA hotA hai vaise hotA hai. andar apane pariNAmako palaTe usame.n to puruShArthakA kartR^itva Aye binA vah puruShArtha palaTatA nahI.n.

lekin j~nAyakadashAme.n rAg merA svabhAv nahI.n hai, isaliye mai.n rAgako kar nahI.n sakatA. aise usakI kartAbuddhi j~nAyak dashAme.n ChUT jAtI hai. mai.n usakI utpatti kar nahI.n sakatA hU.N, parantu mere puruShArthakI mandatA-se vah hotA hai. usakI kartAbuddhi vAstavik rUp- se j~nAtR^itvame.n ChUTatI hai. j~nAyakadashA nahI.n hai tabatak kartAbuddhi khaDI hI hai. jahA.N bhI, shubh yA ashubhame.n jahA.N usakI pariNati jAy, vahA.N har jagah usakI kartAbuddhi khaDI


PDF/HTML Page 1762 of 1906
single page version

hai. jabatak j~nAyakatA nahI.n hai, tabatak kartAbuddhi khaDI hI hai.

mumukShuH- kartAbuddhi ashubh pariNAmame.n bhI hai aur shubh pariNAmame.n bhI hai.

samAdhAnaH- dono.nme.n hai, dono.nme.n kartAbuddhi khaDI hai.

mumukShuH- use samajhakar ashubhako TAlakar shubhake puruShArthame.n AtmArthI jIv aisI pAtratA pragaT karanekA bhAv bhI lAtA hai?

samAdhAnaH- hA.N, use bhAv AtA hai, Ate rahate hai.n. ashubhame.n yA shubhame.n dono.nme.n kartAbuddhi khaDI hai. ekame.n khaDI hai use dono.nme.n khaDI hai. j~nAyakatA ho, sahaj bhedaj~nAn dashA ho tab use aisA hotA hai ki ye jo pariNati hotI hai, vAstavik rUp-se svabhAv- se mai.n usakA kartA nahI.n hU.N. ye rAg-dveShake pariNAm jo hote hai.n, vah hote hai.n. parantu vah samajhatA hai, mere puruShArthakI mandatA-se hotA hai. karmake udayakI jabarajastI-se yAnI mujhe jabaran karavAtA hai, aisA nahI.n hai. vah jAnatA hai ki puruShArthakI mandatA-se hotA hai. parantu vAstavik rUp-se merI j~nAyakatA ChUTakar us jAtakI usakI kartAbuddhi nahI.n hotI. j~nAyakatA usake sAth hI rahatI hai.

mumukShuH- puruShArthakI mandatA bhI puruShArthapUrvak hai, aisA vah jAnatA hai.

samAdhAnaH- vah jAnatA hai. puruShArthakI mandatA hai.

mumukShuH- us prakArakA UlaTA puruShArtha...

samAdhAnaH- UlaTA puruShArtha bhI usame.n hai aisA samajhatA hai. bAkI jahA.N sahaj nahI.n hai, vahA.N to sabame.n kartAbuddhi khaDI hai. buddhipUrvak nakkI kare ki mai.n usakA kartA nahI.n hU.N. par padArthakA kartA nahI.n hU.N, rAg-dveShakA vastu svabhAv-se mai.n usakA kartA nahI.n hU.N, aisA buddhi-se nakkI kare, bAkI kartAbuddhi khaDI hai.

mumukShuH- kartAbuddhi khaDI hai. buddhipUrvak aisA nakkI karatA hai phir bhI use samyagdarshan mokShamArga prApta karanA hai, isaliye ashubhako TAlakar shubhame.n bhI AtA hai.

samAdhAnaH- shubhame.n juDatA hai, AtmAkA lakShya karanekA prayatna karatA hai, aisA karatA hai. ... dashA pragaT ho, vastu anAdiananta sahaj hai. aur usakI j~nAyakatA jo sahaj hai, vah sahajakI pariNati jab use svabhAvadashA pragaT ho, j~nAyakatA ho tab kartAbuddhi ChUTI aisA kahaneme.n AtA hai. jab sahajatA pragaT ho, tab kartR^itva ChUTA aisA kahaneme.n Aye.

andar sahaj dashA, sahaj j~nAyak pariNati nahI.n hai, tabatak kartAbuddhi ChUTI nahI.n hai. phir use alpa puruShArthakI mandatAkI pariNati rahatI hai. j~nAnIke liye aisA kahaneme.n AtA hai ki vah hotA hai, vah karatA nahI.n hai, apitu hotA hai.

mumukShuH- aur phir bhI vAstavik rUp-se dekhA jAy to utanI puruShArthakI mandatA


PDF/HTML Page 1763 of 1906
single page version

hai, vah bhI apane-se huyI hai.

samAdhAnaH- hA.N, karane-se huyI hai.

mumukShuH- vah bhI j~nAname.n sAth-sAth hai.

samAdhAnaH- j~nAname.n jAnatA hai.

mumukShuH- aur phir bhI vah sahaj hai, isaliye use AkulatA bhI nahI.n hotI hai.

samAdhAnaH- AkulatA nahI.n hotI.

mumukShuH- us pahalUkA bhI use j~nAn hai.

samAdhAnaH- apane svabhAvakI sahaj dashA khaDI rakhakar vah hotA hai. aur apanI mandatAke kAraN (hotA hai). ... usase svaya.n bhinna paD gayA hai isaliye mai.n usakA kartA nahI.n hU.N. usakA chaitanyakA astitva jo hai, vah apanI pariNati-se bhinna kar diyA hai. mai.n j~nAyak hU.N, aise apane sahaj svabhAvako bhinna kar diyA hai. ekatvabuddhi TUT gayI hai, isaliye mai.n usakA kartA nahI.n hU.N, parantu vah hotA hai. merI mandatAke kAraN vah hotA hai.

merI j~nAyakadashA sahaj hai, merI mandatAke kAraN yah hotA hai. merI j~nAyak dashAkI nyUnatA hai aur puruShArthakI mandatA hai isaliye hotA hai. usake khyAlame.n usakI mukhyatA rahatI hai. puruShArthakI pariNati uThe to sab ChUT jAy aisA hai. to a.ntarakI dashA pragaT hokar sab vibhAv Tal jAy, aisA hai. puruShArthakI mandatAke kAraN hI vah khaDA hai. koI kAlalabdhi use rokatI hai yA dUsare koI samavAy use rokatA hai, koI use rokatA nahI.n hai. apanI mandatAke kAraN vah sab khaDA hai, aisA vah barAbar jAnatA hai. parantu utanI svaya.nkI puruShArthakI Dor uThatI nahI.n hai, aisA vah jAnatA hai.

amuk samay chakravartI gR^ihasthAshramame.n rahakar phir bhAvanA bhAkar muni hote hai.n. jab puruShArtha utpanna hotA hai tab sab ChUT jAtA hai. aisI pariNati hai ki kartA dikhe, phir bhI use j~nAtA kahate hai.n. use hotA hai, hotA hai aisA kahate hai.n aur kartA nahI.n hai. aisA kiyA, aisA bole. usakI bolanekI bhAShAme.n aisA Aye. phir bhI kahate hai.n ki j~nAtA hai. aisI kartA, j~nAtAkI pariNati (hai).

(aj~nAnIko) to ekatvabuddhi hai isaliye vah karatA hI hai. vah ChoDakar baiThA ho to bhI use kartA kahaneme.n AtA hai. (j~nAnI) gR^ihasthAshramame.n ho to bhI use j~nAtA kahaneme.n AtA hai. samayasArame.n AtA hai na ki, muni ho gayA, parantu andar kartAbuddhi khaDI hai to kartA hI hai. ChoDA to bhI kartA hai. (j~nAnI) gR^ihasthAshramame.n hai to bhI j~nAtA hai.

prashamamUrti bhagavatI mAtano jay ho! mAtAjInI amR^it vANIno jay ho!