Benshreeni Amrut Vani Part 2 Transcripts-Hindi (itrans transliteration). Track: 278.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 275 of 286

 

PDF/HTML Page 1830 of 1906
single page version

Trek-278 (audio) (View topics)

mumukShuH- kArya honeme.n puruShArthakI kShati hai, yA samajhakI kShati hai, yA dono.nkI kShati hai?

samAdhAnaH- puruShArthakI kShati hai. aur samajh bhI jabatak yathArtha nahI.n huyI hai tabatak samajhakI bhI kShati hai. buddhi-se to jAnA hai. gurudevane kahA use buddhi-se to barAbar grahaN kiyA hai. parantu andar-se jo yathArtha samajh, yathArtha j~nAn jo pariNatirUp honA chAhiye, vah nahI.n huA hai. isaliye us tarah j~nAnakI pariNatime.n bhI bhUl hai. pariNati pragaT nahI.n huyI hai. buddhi-se to grahaN kiyA hai, jo gurudevane kahA vaha. parantu puruShArthakI mandatAke kAraN (kArya nahI.n ho rahA hai).

mumukShuH- puruShArtha kaise karanA?

samAdhAnaH- yadi ruchikI ugratA ho to puruShArtha hue binA rahe nahI.n. ruchi anuyAyI vIrya. ruchi jis taraph jAy, us taraph puruShArtha jAya. parantu apanI ruchi hI manda ho, vahA.N puruShArtha utpanna nahI.n hotA hai. ho rahA hai, hogA, aisA apaneko hotA hai, ugra bhAvanA nahI.n hotI. isaliye puruShArtha nahI.n hotA hai. ruchi ugra ho to ho.

bAharame.n rukanA (ruche nahI.n). use kShaN-kShaName.n bas, AtmAkI lagan lage, rAt aur din kahI.n chain na paDe, aisA use andar ho to apanA puruShArtha Age baDhe. manda-manda rahatA hai isaliye Age nahI.n baDhatA. ugra nahI.n ho rahA hai.

mumukShuH- a.ntar sanmukh puruShArtha ruchike jorame.n hotA hai?

samAdhAnaH- hA.N, ruchike jor-se hotA hai.

mumukShuH- ruchi ugra ho to a.ntar sanmukh puruShArtha sahaj hotA hai?

samAdhAnaH- hA.N, sahaj hotA hai. ruchi apanI taraph jAy to puruShArtha bhI us taraph jAtA hai.

mumukShuH- to puruShArtha karanA nahI.n rahA, ruchi karanI rahI.

samAdhAnaH- dono.nkA sambandha hai, sambandha hai.

mumukShuH- dono.n sAthame.n hote hai.n.

samAdhAnaH- dono.n sAth hote hai.n. ruchi ho to puruShArtha sAthame.n hotA hai.


PDF/HTML Page 1831 of 1906
single page version

samAdhAnaH- ruchikI.

mumukShuH- ruchi gaharAIse jAgR^it honeke liye kyA karanA?

samAdhAnaH- svaya.nko hI karanI hai. svaya.n hI vibhAv-se ChUTakar kare ki nakkI kare ki ye svabhAv hI AdaraNIy hai, ye AdaraNIy nahI.n hai. vibhAv AdaraNIy nahI.n hai. vibhAvame.n sukh nahI.n hai. usake sAth ekatvabuddhi (chalatI hai). sab jUThA ayathArtha hai. yathArtha to AtmA tattva usase bhinna hone par bhI ekatva mAn rahA hai, vah jUTh hI mAnA hai. svaya.nne mAnA hai use, yathArtha j~nAn aur nishchay karake svaya.n ruchiko dR^iDh karatA jAya. usame.n j~nAn, ruchi, puruShArtha sabakA sambandha hai. yathArtha j~nAn-se nishchay karanA chAhiye ki bAharame.n kahI.n sukh nahI.n hai. sukh AtmAme.n hai. dono.n tattva bhinna hai. ye tattva bhinna hai, ye tattva bhinna hai. aise yathArtha nishchay karake ruchikA jor baDhAye.

mumukShuH- ye sab vikalpame.n baiThaneke bAvajUd ruchi jor kare? sirpha vikalpame.n baiThe utanA chalegA nahI.n.

samAdhAnaH- pahale to vikalpa hotA hai. nirvikalpa to bAdame.n hotA hai. ataH pahale to vah abhyAsarUp hI hotA hai. vikalparUpase abhyAs ho parantu gaharAI-se ho, usakA dhyey aisA honA chAhiye ki ye abhyAs vikalpakA hai, abhI andar gaharAIme.n jAnA bAkI hai. is prakAr dhyey aisA rakhanA chAhiye. to gaharAIme.n jAnekA prayatna kare. vikalpamAtrame.n aTak jAy ki mai.nne bahut kiyA to Age nahI.n baDh sakatA. abhI gaharAIme.n jAnA bAkI hai. ye vikalpamAtra abhyAs hai, usase bhI Age baDhanA hai. aisA yadi dhyey rakhe to Age baDhanA ho.

mumukShuH- vikalpame.n dhyey dhruvakA rakhakar abhyAs karanA?

samAdhAnaH- hA.N, dhruvakA dhyey rakhanA chAhiye, to Age hotA hai.

mumukShuH- to dhruvakA lakShya rakhakar sunanekI jo bAt hai, vah vikalpAtmak bhUmikA hI hai na?

samAdhAnaH- hai to vikalpAtmak bhUmikA, parantu dhyey dhruvakA honA chAhiye. dhyey dhruvakA honA chAhiye. Age baDhaneke liye. nirvikalpa honA hai. aisA honA chAhiye.

mumukShuH- akelA dhruvakA dhyey rakhakar shravaN kare to bhI kArya honeme.n vila.nb honekA kAraN kyA?

samAdhAnaH- sabame.n ek hI kAraN hai. apane puruShArthakI mandatAke sivAy..

mumukShuH- ruchi kam paDatI hai.

samAdhAnaH- sab apanA kAraN hai. apane puruShArthakI mandatA hai. sabakA kAraN


PDF/HTML Page 1832 of 1906
single page version

ek hI hai. vah kAraN-puruShArtha nahI.n karatA hai, isaliye khaDA hai, vahI.n khaDA hai.

mumukShuH- vibhAvame.n kahI.n na kahI.n aTak jAtA hai.

samAdhAnaH- kahI.n na kahI.n aTak jAtA hai. mumuukShuH- vah pakaDame.n AtI hai ki vibhAvame.n merI aTak rah jAtI hai?

samAdhAnaH- vah svaya.n pakaDe ki mai.n yahA.N rukatA hU.N. merI gati yahA.N bAharame.n rukatI hai, mai.n Age nahI.n baDh sakatA hU.N.

mumukShuH- apane pariNAmakI jA.Nch karanI.

samAdhAnaH- apane pariNAm-se pakaD sakatA hai.

mumukShuH- kyo.nki kitanI hI bAr to aisA hotA hai ki itanA-itanA milA aur kArya nahI.n huA to kyA hogA? aisA ho jAtA hai.

samAdhAnaH- bhAvanA to aisI rahe na ki itanA huA, phir bhI Age kyo.n nahI.n baDhatA hai?

mumukShuH- guru mile.

samAdhAnaH- guru mile, andar ruchi hotI hai, satya lagatA hai to bhI Age nahI.n baDhatA hai.

mumukShuH- andarase kahI.n sha.nkA nahI.n hotI hai. itanA andar-se satya lagatA hai.

samAdhAnaH- parantu pariNatikA palaTanA abhI bAkI hai. bhedaj~nAnakI pariNati pragaT karanI, usakA palaTA ho, svAnubhUti ho to bhI usakA chAritra to bAkI rahatA hai. chAritra bAkI rahatA hai.

muumukShuH- pratham sIDhIme.n to samyagdarshan prApta karanA.. samAdhAnaH- samyagdarshana. vah mukhya hai. vah mArga par chaDh gayA, basa. vah palaT gayA.

mumukShuH- itanA-itanA utsAh hone par bhI kArya nahI.n ho rahA hai to jitanA bhI thoDA-bahut andarame.n Age baDhA hai, vah bhAvime.n kAryakArI ho ki na ho?

samAdhAnaH- apane sa.nskAr vaise gahare ho to bhAvime.n ho sakatA hai.

mumukShuH- ho hI athavA na bhI ho?

samAdhAnaH- svaya.nne yathArtha kAraN diyA ho to hotA hI hai. kAraName.n pharka ho, Upar-Upar-se ho to nahI.n hotA. bAkI svaya.n andar gaharAI-se (karatA ho), yah karanA hI hai aur yah karane par hI ChUTakArA hai, aise sa.nskAr andar dR^iDh ho to bhAvime.n kArya hue binA rahatA hI nahI.n.

deshanA grahaN hotI hai. deshanAlabdhi andar yathArtha grahaN huyI ho, to kabhI bhI


PDF/HTML Page 1833 of 1906
single page version

andarame.n-se palaTe binA nahI.n rahatA. vaise gahare sa.nskAr DAle to vah palaTe binA nahI.n rahatA.

mumukShuH- vahA.N phir kAlakA koI kAraN nahI.n rahatA. kabhI bhI ho. kisakI jaldI ho, kisIko vila.nb ho, parantu hotA jarUr hai.

samAdhAnaH- hotA jarUr hai.

mumukShuH- usame.n jyAdA-se jyAdA amuk kAl lagatA hai, aisA hai?

samAdhAnaH- jise ruchi huyI, gaharI ruchi huyI, use kAlakA mAp nahI.n hai. lekin usakA kAl maryAdit ho jAtA hai, use ananta kAl to nahI.n lagatA. use maryAdAme.n A jAtA hai. gahare sa.nskAr ho to A jAtA hai.

mumukShuH- bhUl hotI ho to hame.n kisake pAs hamArI bhUl pakaDavAne jAnA, yah samajhame.n nahI.n AtA.

samAdhAnaH- gurudevane to spaShTa karake batAyA hai, karanekA svaya.nko bAkI rah jAtA hai.

mumukShuH- kyo.nki j~nAnIke binA j~nAn gamya nahI.n hai. j~nAniyo.nkI bhe.nT huyI, tIrtha.nkarakI huyI to bhI ye paristhiti kyo.n rah gayI?

samAdhAnaH- svaya.nne j~nAnIko, guruko pahichAnA nahI.n hai. sab mile, bhagavAnako pahachAnA nahI.n. svaya.nne bAhar-se pahachAnA hai. a.ntar koI apUrva rIt-se ye alag hai, kuCh alag kahate hai.n, us prakAr-se pIChAnA nahI.n.

ye to pa.ncham kAlame.n gurudev padhAre aur kuCh alag prakAr-se bAt kahI, isaliye sabako khyAl AyA ki ye kuCh alag kahate hai.n. bAkI svaya.nne sthUl dR^iShTi-se har bAr pahachAnA hai. bhagavAn samavasaraName.n baiThe ho, bhagavAnakI vANI (ChUTatI hai), bhagavAnake ye atishay hai, bhagavAnake pAs indra Ate hai.n, aise bAhar-se sab grahaN kiyA hai. bhagavAnakA AtmA kyA hai aur ve kyA kahate hai.n? vah kuCh grahaN nahI.n kiyA.

mumukShuH- bAhya vibhUti dekhaneme.n aTak gayA.

samAdhAnaH- bAhya vibhUti dekhI.

samAdhAnaH- manuShyo.nme.n aisI shakti nahI.n hotI, devame.n to sab shakti hai, sab kShetrame.n jAnekI. devame.n bhI vahI karate hai.n. bhagavAnake pAs jAte hai.n. har jagah jA sakatA hai. gurudev bhagavAn-bhagavAn karate the. sAkShAt bhagavAnake pAs jA sake, samavasaraName.n divyadhvani sunane. vahA.N shAshvat mandir hai.n, svargame.n mandiro.nme.n pUjA, dharma charchA Adi sab hotA hai, devalokame.n svAdhyAyAdi sab hotA hai. yahA.N gurudev AjIvan koI mahApuruSh banakar rahe, vahA.N devame.n bhI vahI karate hai.n. kShetra-se dUr hue hai.n, bAkI gurudev to virAjate hai.n svargame.n. yahA.N bahut sAl virAje hai.n.


PDF/HTML Page 1834 of 1906
single page version

mumukShuH- ... kuCh prayog karake Age baDhA jA sakatA hai?

samAdhAnaH- dhyAtA to AtmA svaya.n dhyey apanA rakhanA hai. aur dhyAn sAdhanAme.n svaya.n kar sakatA hai. parantu vah pahachAnakar, AtmAko pIChAnakar kar sakatA hai. mai.n AtmA jAnanevAlA ek j~nAyakatattva hU.N. ye jo vibhAv, vikalpa Adi hai.n, vah merA svabhAv nahI.n hai. usase bhinna mai.n ek tattva hU.N. shAshvat dravyako grahaN karake us par dR^iShTi karake phir usame.n ekAgratA yadi ho to dhyAn hotA hai. parantu pahale use barAbar AtmAko grahaN karanA chAhiye.

ye sharIr bhinna, andar jo vikalpa Aye vah vikalpa merA svabhAv nahI.n hai, usase bhI merA svabhAv bhinna hai. use bhinna grahaN karake mai.n j~nAyak hU.N, aise usakI j~nAyakatA grahaN karake j~nAyakarUp pariNati kare, use dhyeyame.n rakhe ki mai.n yah chaitanya hU.N. use barAbar grahaN karake phir usame.n lInatA kare to dhyAn hotA hai. to ekAgra hotA hai. dhyAtA aur dhyey dono.n svaya.n hI hai. dhyAn jo karanekA hai ekAgratA, usame.n ekAgratA hotA hai. parantu dhyeyako barAbar grahaN karanA chAhiye. dhyAtA dhyAn karanevAlA svaya.n, parantu dhyey AtmA hai, us AtmAko barAbar grahaN kare to dhyAtA, dhyAn aur dhyeyakA bhed a.ntarame.n lIn hotA hai to sab abhed ho jAtA hai.

mumukShuH- dhyAname.n lIn hotA hai us vakta dravya-guN-paryAyakI kyA sthiti hotI hai?

samAdhAnaH- a.ntarame.n lIn ho tab? dravya-guN-paryAy AtmAme.n hai. dravya aur guNa. anAdiananta shAshvat dravya hai, usame.n ananta guN bhare hai.n. aur pariNati jo hai, vah vibhAv taraph thI, vah svabhAv taraph pariNati jAy to svabhAvakI paryAy pragaT hotI hai. vah paryAy hai. svabhAv pariNati. ananta guNo.nkI ananta paryAy pragaT honI, vah usakI paryAy hai. usame.n guN ananta hai.n.

sarvaguNA.nsh so samyagdarshana. samyagdarshan jahA.N to usake sarva guNo.nkI paryAy svarUp taraph jAtI hai arthAt samyakarUp-se pariNamatI hai. dravya-guN-paryAy AtmAkI svAnubhUti ho to paryAy svaya.n svarUparUp pariNamatI hai. vibhAvame.n-se palaTakar svabhAvarUp pariNamatI hai. dravya-guN-paryAy us prakAr pariNamate hai.n. dravya aur guN to anAdiananta shAshvat hai.

mumukShuH- pratham ekatvabuddhikA abhAv ho, us jAtakA...

samAdhAnaH- parapadArthame.n use iShTa-aniShTa buddhi hotI hai. isaliye rAgame.n vah koI na koI nimittako svaya.n grahaN kar hI letA hai ki ye mujhe ThIk hai aur ye mujhe ThIk nahI.n hai. isaprakAr svaya.n hI grahaN karatA rahatA hai. koI bhI nimittako (grahaN kar letA hai ki) ye ThIk hai aur ye ThIk nahI.n hai. is prakAr rAgame.n kisIko grahaN karake svaya.n rAg aur dveShakI vaisI pariNati karatA rahatA hai. ekatvabuddhi hai tabatak aisA


PDF/HTML Page 1835 of 1906
single page version

rAg hotA hai.

parantu bhedaj~nAn ho to alpa asthiratA rahatI hai. parantu vah samajhatA hai ki merI asthiratAke kAraN hai. vAstavik rUp-se koI iShTa nahI.n hai, koI aniShTa nahI.n hai. vah sab to parapadArtha hai. isaliye vah svaya.n puruShArthakI mandatAke kAraN gR^ihasthAshramame.n khaDe ho, to bhI asthiratAko jAne ki ye sab merI mandatAke kAraN hotA hai. vAstavik koI iShTa nahI.n hai, koI aniShTa nahI.n hai. use bhedaj~nAn vartatA hai.

mithyAtvame.n jo rAg-dveSh hote hai.n, vah use ekatvabuddhirUp (hote hai.n ki) ye mujhe ThIk hai aur ThIk nahI.n hai, ThIk hai, ThIk nahI.n hai. vah svaya.n rAg hI us jAtakA grahaN kar letA hai. koI nimitta mujhe ThIk hai, aThIk hai. usake mithyAtvake kAraN, aisI buddhi-ekatvabuddhike kAraN aisA chalatA hI rahatA hai.

usakI ekatvabuddhi TUTe ki vAstavik koI iShTa-aniShTa hai hI nahI.n, mai.n chaitanya bhinna j~nAyak hU.N. ye koI achChA nahI.n hai, bUrA nahI.n hai. mAtra apanI kalpanA-se aisI buddhi hotI rahatI hai. mai.n usase bhinna hU.N. isaprakAr bhinna honekA prayatna kare. phir alpa rAg rahatA hai vah usake puruShArthakI mandatAke kAraNa. ekatAbuddhiko toDanekA prayatna kare. bAhar use kuCh nahI.n ho to svaya.n hI andar aise vikalpa utpanna karatA hai, ekatvabuddhike kAraNa.

mumukShuH- satya bAt hai, apaneAp utpanna hote rahate hai.n. parapadArtha ho bhI nahI.n, to bhI (utpanna hote hai.n).

samAdhAnaH- svaya.n hI andar-se utpanna hote rahate hai.n.

mumukShuH- .... us vakta vibhAvarUp kyo.n pariNamatA hai?

samAdhAnaH- j~naptikriyA, parantu vah j~naptikriyA yathArtharUp kahA.N hai? j~napti j~naptirUp svaya.n rahatA nahI.n. karoti kriyA ho jAtI hai. mai.n ye sab karatA hU.N aur mujhase ye sab hotA hai. j~nAyakarUp rahe to j~naptikriyA barAbar kahe.n. parantu vah j~naptikriyA kahI.n svaya.nko jAnatA nahI.n hai. svaya.nko jAnatA ho, svako jAnanepUrvak par jAne to vah barAbar ho. parantu svako nahI.n jAnatA hai aur ye par sthUlarUp-se jAnatA hai. jo svako nahI.n jAnatA, vah dUsaro.nko yathArtha nahI.n jAnatA. isaliye j~naptikriyA hotI hai, parantu vah j~naptikriyA bhI use karotikriyA hai. vah sAkShI nahI.n rahatA hai. mAno.n mai.n usako kar detA hU.N, isake kAraN aisA hotA hai. jAnanA arthAt vah sthUlarUp-se jAnatA hai. vah yathArtha nahI.n jAnatA hai.

svako jAne to hI usane yathArtha jAnA kahaneme.n Aye. svako jAne binA jAnanA vah yathArtha nahI.n jAnatA. svako ChoDakar sabako jAne vah kuCh jAnanA nahI.n hai. svapUrvak


PDF/HTML Page 1836 of 1906
single page version

yadi jAne to use j~naptikriyA pragaT huyI hai. nahI.n to j~naptikriyA nahI.n hai. "jo jAne so jAnanahArA'. jo jAnatA hai vah karatA nahI.n aur jo karatA hai vah jAnatA nahI.n. parake sAth ekatvabuddhike kAraN mai.n karu.N, mai.n karu.N aisA hotA hai. yathArtha jAne to use j~naptikriyA yathArtha hotI hai. bAkI sthUlarUp-se to sab jAnatA hI rahatA hai.

jAnanekA usakA svabhAv hai, vah kahI.n nAsh nahI.n jAtA. jAnatA to hai, parantu svaya.nko nahI.n jAnatA hai. vah jAnanA yathArtha nahI.n hai. apane dravya-guN-paryAyako nahI.n jAnatA, isaliye vah dUserakA bhI yathArtha nahI.n jAnatA.

mumukShuH- mokShArthIko prayog karanA chAhiye. to vah dhyAn yAnI bhedaj~nAnakA abhyAs?

samAdhAnaH- bhedaj~nAnakA abhyAs vah dhyAna. kyo.nki pahale vah abhyAs kare. yadyapi yathArtha dhyAn to j~nAyakakI dhArA pragaT ho aur usame.n lInatA kare to yathArtha dhyAn ho. parantu pahale usakA abhyAs hotA hai. bhedaj~nAnakA abhyAsarUp dhyAn karanA hai. kyo.nki apanA astitva grahaN kiye binA kahA.N sthir hogA? jahA.N sthir honA hai, vah jo dravya hai us dravyako grahaN kare. jo shAshvat dravya hai usame.n sthir huA jAya. paryAy par sthir nahI.n huA jAtA. paryAy to palaTatI rahatI hai. sthir to dravyako pahachAne to huA jAtA hai. parantu dravyako pIChAnanekA prayatna kare, us jAtake abhyAsakA prayatna kare. to us jAtakA dhyAn hotA hai.

bhedaj~nAnakA abhyAs karanekA prayatna kare ki mai.n bhinna hU.N. ye vibhAv mai.n nahI.n hU.N, sharIr mai.n nahI.n hU.N. usakA kShaN-kShaName.n bhinna paDanekA abhyAs kare. usakI ekAgratA kare ki mai.n yah j~nAyak hU.N. aisA dhyAn kare ki mai.n yah j~nAyak hU.N, chaitanya hU.N, mahimAva.nt shuddhAtmA hU.N. aisA bhAv-se use yathArtha pahichAnakar kare. vikalparUp-se aise shuShkapane nahI.n, parantu j~nAyak mahimAva.nt hai, aise use grahaN karake bAra.nbAr usakA dhyAn kare to vah abhyAsarUp dhyAn hai. bAra.nbAr usIkA dhyAn karatA rahe.

yathArtha pariNatirUp to use jab j~nAyakakI dhArA pragaT ho, tab use yathArtha pariNatirUp dhyAn hotA hai. yah dhyAn vah abhyAsarUp kare. samajh binAkA dhyAn tara.ngarUp ho jAtA hai. isaliye apaneko grahaN karake, chaitanyako pahachAnakar usame.n ekAgratA kare ki mai.n yah chaitanya hU.N, vibhAv-se bhinna hU.N. aise bAr-bAr bhinna paDanekA abhyAs kare aur svaya.nko grahaN karanekA prayatna kare.

svaya.nko bhinna karanA, vibhAv-se svaya.nko bhinna karanA, usakA abhyAs karanA. usakI pariNatirUp jise samyagdarshan ho, vah bhI bhedaj~nAn-se hI mukti pAte hai.n. aur vah bhedaj~nAn hI Akhir tak rahatA hai. use yathArtha hotA hai. us bhedaj~nAnase hI svAnubhUti hotI hai. aur us bhedaj~nAnakI ugratAme.n hI use lInatA baDhAnI hai. phir lInatA baDhAtA hai,


PDF/HTML Page 1837 of 1906
single page version

bhedaj~nAn pragaT honeke bAda. parantu pahale-se ek hI upAy hai, bhedaj~nAnakA abhyAs karanA.

bhedavij~nAnataH siddhAH siddhA ye kil kechana. bhedaj~nAnakA abhyAsa. mai.n chaitanya shAshvat dravya hU.N. shuddhAtmA chaitanya hU.N. ye vibhAv merA svabhAv nahI.n hai. usase bhinna paDanekA prayatna kare. usakI mahimA, usakI laganI, bAra.nbAr usakA vichAr, ekAgratA (kare). usame.n bAra.nbAr sthir na huA jAy tabatak bAhar shrutakA abhyAs kare, dev-guru-shAstrakI mahimA kare. parantu bAr-bAr karanekA ek hI dhyey-j~nAyakako grahaN karanA vaha.

prashamamUrti bhagavatI mAtano jay ho! mAtAjInI amR^it vANIno jay ho!