PDF/HTML Page 609 of 1906
single page version
mumukShuH- vardhamAnasvAmikA nirvAN mahotsav hai, to is sa.ndarbhame.n prashna utpanna hotA hai ki mahAvIr svAmI dasave.n bhavame.n si.nh avasthAme.n the, tab mA.nsAhAr karate hai.n, isaliye bhUmikA to ashubh thI. us vakta munio.nne nIche Utarakar upadesh diyA ki yah terA samyakatvakA samay hai to pragaT kara. to usame.n koI kAlalabdhikA kAraN hai yA puruShArthakA kAraN hai? yA us vaktakI aisI hI yogyatA thI?
samAdhAnaH- samyagdarshanakA kAl hai isaliye puruShArthake sAth kAlalabdhi hai. puruShArthake binA vah hotA nahI.n. puruShArtha karatA hai isIliye kAlalabdhikA sambandha hotA hai. peTame.n kuCh bhI paDA ho, usake sAth sambandha nahI.n hai. bAdame.n to usake pariNAm palaT gaye the. pahale use hi.nsak pariNAm the, vah pariNAm to palaT gaye hai.n. isaliye peTake sAth koI sambandha nahI.n hai.
bAkI usakI kAlalabdhi yAnI kAlalabdhikA puruShArthake sAth sambandha hai. vah svaya.n puruShArtha karatA hai. jo puruShArtha karatA hai use to aisA hI hotA hai ki mai.n kaise mere AtmAme.n jAU.N? are..! yah kyA ho rahA hai? are..! mai.n to AtmA hU.N. mai.n to jAnanevAlA j~nAyak hU.N. aur munio.nne kahA ki Ap to tIrtha.nkar honevAle ho. to ekadam asar ho gayI. are..! ye mai.n kyA kar rahA hU.N? usake svaya.nke pariNAm palaT jAte hai.n aur svaya.n to puruShArtha karatA hai. kAlalabdhike sAth puruShArthakA sambandha hai, lekin puruShArtha karanevAleko to aisA hI hai ki mai.n puruShArtha karu.N. yah kyA kiyA? ab mai.n mere AtmAme.n jAU.N. yah mujhe yogya nahI.n hai. are..! yah to hi.nsak pariNAm hai, yah to krUr hai. mai.n to AtmA hU.N. yah sharIr bhinna, AtmA bhinna. muni upadesh dete hai.n to usake bhAv ekadam palaT jAte hai.n. vah to puruShArthase hotA hai.
kAlalabdhi use nahI.n kar detI. svaya.n puruShArtha karatA hai. mai.n jAnanevAlA j~nAyak hU.N, yah sharIr bhinna, mai.n bhinna. yah sab krUr pariNAm Ate hai.n, vah merA svarUp nahI.n hai, mai.n usase bhinna hU.N. yah mai.n chaitanyatattva andar AtmA hU.N. yah sab kyA? aise svaya.n palaTatA hai. andarase bhedaj~nAn hotA hai. yah sab bhinna hai, mai.n to AtmA hU.N. aisA karake AtmAkI or muDatA hai aur palaT jAtA hai. pUrI pariNati palaT jAtI hai. A.Nkhame.nse A.NsU Ate
PDF/HTML Page 610 of 1906
single page version
hai.n, are..! ye kyA? aisA karake svaya.n palaT jAtA hai andar, usI kShaN palaT jAtA hai. ekadam puruShArtha shurU hotA hai.
mumukShuH- upadeshake vakta usakI bhUmikA shuddha ho jAtI hai?
samAdhAnaH- usakI bhUmikA shuddha.. upadeshakA nimitta aur svaya.nkI taiyArI, dono.nkA mel ho jAtA hai. bhUmikA shuddha hotI hai, use a.ntarame.nse puruShArtha shurU hotA hai, bhedaj~nAn hotA hai. munirAj upadesh dete hai.n to palaT jAtA hai, sab palaT jAtA hai. ek a.ntarmuhUrtame.n jIv palaT jAtA hai. upadesh use nimitta banatA hai. svaya.nkA puruShArtha andarase shurU hotA hai. puruShArtha karaneme.n aisA hotA hai ki mai.n yah j~nAyak hU.N. is prakAr svaya.n hI puruShArthase, puruShArthake balase svaya.n hI palaTatA hai. kAlalabdhike jorase palaTatA nahI.n, svaya.n puruShArthase palaTatA hai.
mumukShuH- pUrva sa.nskAr bhI koI...?
samAdhAnaH- vartamAn puruShArtha kare tab pUrva sa.nskAr (kahA jAtA hai). aise hI pUrva sa.nskAr jor karake nahI.n karatA. svaya.n puruShArtha karatA hai. pratyekako pUrva sa.nskAr nahI.n hote. kisIko hote hai.n aur kisIko nahI.n hote hai.n. nigodame.nse nikalatA hai, vahA.N pUrva sa.nskAr kahA.N hote hai.n? to bhI vah palaT jAtA hai. nigodake jIvame.nse nikalakar usame.n .. hote hai.n. usake bAd bharat chakravartIke putra hote hai.n. ekadam palaT jAte hai.n. ekadam munidashA a.ngIkAr karate hai.n.
mumukShuH- sabame.n puruShArtha?
samAdhAnaH- sabame.n puruShArtha. usame.n kAlalabdhi sAthame.n hotI hai. puruShArtha karanevAleko aisA hI hotA hai ki mai.n puruShArtha karu.N. merI bhUlase mai.n rakhaDA hU.N aur mere puruShArthase mai.n palaTatA hU.N. mai.nne bhUl kI. mujhe kisIne bhUl karavAyI yA mujhe karmane bhUl karavAyI aur ab kAl, yog achChA AyA to ab mujhe karmane ChuDAyA, aisA mAnanevAlA, aisI parAdhInatA mAnanevAlA kabhI puruShArtha nahI.n kar sakatA. aur karmake kAraN mai.n rakhaDA. mujhe karmane yah bhUl karavAyI, ab merI kAlalabdhi pakI isaliye ab mai.n palaTatA hU.N. aisI bhAvanA rakhanevAlA Age nahI.n baDh sakatA. vah to parAdhIn ho gayA.
mai.n svaya.n svata.ntra hU.N. mai.n merI or muDaneme.n svata.ntra aur vibhAvakI or jAneme.n bhI mai.n svata.ntra (hU.N). pratyekame.n mai.n svata.ntra hU.N. svata.ntra hai. use karma balAt nahI.n karavAte. kAlalabdhi pake to svaya.n puruShArtha kare, aisA nahI.n hotA. usake sAth usakA sambandha hotA hai. kAlalabdhi hotI hai aur puruShArthakA sambandha hotA hai. puruShArtha karatA hai, usakI kAlalbadhi paripakva hI hotI hai. kShayopasham, kaShAyakI mandatA un sabakA sambandha hotA hai. puruShArtha, kAlalabdhi....
PDF/HTML Page 611 of 1906
single page version
mumukShuH- abhI do dinase ek prashna chal rahA hai-bhedaj~nAnake abhyAsakA. usame.n ek prashna hotA hai ki tattvaj~nAnakI dR^iDhatA honeke bAd yah kAryakArI ho yA tattvaj~nAnakI dR^iDhatA pahale ho, usake bAd is prakArakA abhyAs karanA hotA hai?
samAdhAnaH- tattvaj~nAkI dR^iDhatA pahale hotI hai. binA dR^iDhatAke bhedaj~nAnakA bal nahI.n AtA. tattvaj~nAnakI dR^iDhatA, chaitanya orakI mahimA, vibhAvase virakti sab sAtame.n ho to hI use bhedaj~nAnakA bal Ave. andar mai.n chaitanya j~nAyak bhinna hU.N, usame.n use sukh lage. apane andar dR^iDhatA AnI chAhiye. yahI merA svabhAv hai aur yah sab niHsAr hai, sArabhUt AtmA hai. yah sab AkulatAyukta hai. usase virakti. bhale usakI pAtratA anusAr ho. yathArtha pariNatirUp bAdame.n hotA hai. parantu usakI shraddhA ho to hI bhedaj~nAnakA abhyAs kar sakatA hai. shraddhAke binA nahI.n hotA.
bhedaj~nAnake abhyAsame.n use bal AtA hai ki mai.n bhinna hI hU.N. us abhyAsame.n vah svarUpakI or sthir honekA prayatna karatA hai, isaliye usame.n dhyAn samAviShTa ho jAtA hai. samajhe binA dhyAn kare to tara.ngarUp hotA hai. balAt vikalpako dabAne jAy, (to nahI.n hotA). mai.n bhinna, is prakAr use svabhAv bhinna, vibhAvase mai.n bhinna, aisA abhyAs kare to svarUpame.n sthir ho. svame.n ekAgratA ho, svaya.nme.n sthir ho, vahI usakA dhyAn hai.
mumukShuH- pAyA to tattvaj~nAnakA hI chAhiye.
samAdhAnaH- tattvaj~nAnakA, pAyA to vahI hotA hai. tattvaj~nAnakI shraddhA, usake sAth- tattvaj~nAnake sAth yah sab hai. yathArtha tattvArtha shraddhAna.
mumukShuH- nahI.n to nishchay-vyavahArakI sa.ndhi bhI TikanI chAhiye...
samAdhAnaH- yathArtha shraddhAn honA chAhiye. samajhanapUrvak nishchay-vyavahArakI sa.ndhi honI chAhiye. mai.n dravya shakti apekShAse shuddha hU.N, mai.n shaktime.n mukta svarUp hI hU.N. merA svabhAv mukta hai. yah bandhA hU.N, Adi sab karmake sa.nyogase hai. svabhAvase mukta hU.N, lekin paryAyame.n yah bandhan hai. nishchay-vyavahArakI sa.ndhi hotI hai. sa.ndhike binA, samajh binA mai.n bhinna j~nAyak hU.N, kaise Aye? AtmA j~nAyak aur yah sab mujhase bhinna hai. parantu yah vibhAv jo hotA hai, vah mere puruShArthakI mandatAse hotA hai. vah sab use j~nAname.n hai. svabhAvase shuddha hU.N, paryAyame.n ashuddhatA hai. sabakA j~nAn use sAth hotA hai aur aisI shraddhA bhI sAthame.n hotI hai. shraddhA eva.n j~nAn dono.n sAth hote hai.n.
shuddhAtmapravR^itti lakShaNa. shuddhAtma tattvame.n pravR^itti kare yathArthapane. svabhAvase mai.n shuddhAtmA hU.N aur paryAyame.n ashuddhatA hai. paryAy bhI shuddhatAko prApta hotI hai. svaya.n svabhAvako pahachAne aur shraddhA-j~nAn yathArtha karake usame.n lInatA kare, usame.n sthiratA kare to pragaT shuddhatA hotI hai. svabhAvase mukta lekin paryAyame.n mukti nahI.n hai. paryAyame.n bhI mukta hotA hai.
PDF/HTML Page 612 of 1906
single page version
shramaNo, jino, tIrtha.nkaro.n Adi shuddhAtmatattva pravR^itti.. shuddhAtmAme.n pravR^itti. sab isI mArgase mokSha padhAre. dUsarA koI mokShakA mArga nahI.n hai, aisA AtA hai.
shuddhAtmapravR^itti lakShaN aisA AyA. aur bhedaj~nAn kahA.Ntak avichChinna dhArAse bhAnA? ki jabatak j~nAn j~nAname.n sthir na ho jAya. j~nAn jabatak sthir na ho tabatak bhedaj~nAn bhAnA. .. samyakatva ho to bhI, dono.n apekShA hai. samyagdarshan na ho tabatak bhAnA aur samyagdarshan ho jAy to bhI avichChinna dhArAse aise hI bhedaj~nAn kevalaj~nAn parya.nt bhAnA. svarUpame.n sthir ho jAy isaliye vikalpa ChUT jAneke bAd bhedaj~nAnakA kuCh nahI.n rahatA, nirvikalpa dashAme.n. ugra hote-hote kevalaj~nAnako prApta karatA hai.
mumukShuH- kal to bahut AsAn bAt lagatI thI. kal to aisA lagatA thA ki AtmA khAtA nahI.n, chale to lage, AtmA chalatA nahI.n.
samAdhAnaH- khAtA nahI.n hai, lekin vah svabhAvase. rAg AtA hai vah kisako AtA hai? yah to samajhanA chAhiye na. usake sAth samajhanA (chAhiye). sharIr bhinna, yah bhinna, sab bhinna, peT bhinna, sab bhinna. parantu andar jo rAg hotA hai, us rAgame.n svaya.n juDatA hai. rAg merA svarUp nahI.n hai, aise bhinna paDatA hai. parantu sAthame.n khyAl hai ki mere puruShArthakI mandatAse (hotA hai). mai.n vItarAg nahI.n ho gayA hU.N. aisA to samajhatA hai.
mai.n usase bhinna hU.N, jAnanevAlA hU.N, parantu yah puruShArthakI mandatAse rAg kisako hotA hai? usakA barAbar khyAl hai. isIliye bhedaj~nAnakA abhyAs karatA hai, nahI.n to kare kyo.n? bhedaj~nAnakA abhyAs nahI.n karanA thA, vah to bhinna hI hai. phir abhyAs karanekA kAraN kyA? bhrAntime.n paDA hai, ekatvabuddhi hai, isaliye puruShArtha karatA hai. bhinna hI ho to puruShArtha, bhedaj~nAn karanekA koI kAraN nahI.n rahatA. bhinna paDanekA kAraN yah hai ki ekatvabuddhi ho rahI hai.
mumukShuH- sabhI pahalUo.nse khyAl karanA chAhiye.
samAdhAnaH- andar shuddhAtmAme.n... jis svarUp hU.N, us rUp ho jAu.N. rAg hai, us rAgase bhinna hU.N. bhinna honepar bhI rAg hotA hai. usase svabhAvase bhinna hai. isaliye use khyAlame.n hai. usase bhinna paDakar, ugratA karate-karate vItarAg dashAkI or jAtA hai. svabhAvase bhinna hU.N. bhedaj~nAnakA abhyAs (karatA hai), lekin usame.n asthiratA hai usakA use khyAl hai.
puruShArtha kyo.n chalatA hai? ekatvabuddhiko toDaneke liye hai. nahI.n to svabhAvase to mukta hI hai, to phir kuCh karanA bAkI nahI.n rahatA. svAnubhUtikI dashA pragaT karanI, AtmAkA Ananda pragaT karanA, mai.n svabhAvarUp pariNamit ho jAU.N, aisI bhAvanA rahanekA
PDF/HTML Page 613 of 1906
single page version
kAraN kyA? svabhAvase to shuddha hI hai, parantu paryAyame.n ashuddhatA hai isaliye use puruShArtha chalatA hai. andar sab khyAl hai. yathArtha tattvArtha shraddhAn karake bhedaj~nAnakA abhyAs karanA hai. tattvArtha shraddhAn kiye binA mai.n bhinna-bhinna hU.N, karatA rahe to shuShkatAkI bAt nahI.n chalatI. sab ho jAy, phir kahe, mai.n bhinna hU.N. aise bolanekI bAt nahI.n hai. rAgame.n ekatvabuddhi ho aur phir kahe, mai.n bhinna hU.N. andarase yathArtha bhAvarUp use ho ki mai.n bhinna hU.N, virakta hokar bhinna paDatA hai, bhinnatA karake.
... si.nhake bhavame.n samyagdarshan prApta kiyA. phir Age-Age dashA prApta (hotI hai). munidashA aur bAdame.n kevalaj~nAn parya.nt pahu.Nch gaye hai.n. usake bAd sab sAdhanAke hI bhav hai. samyagdarshan honeke bAd U.Nche-U.Nche (bhav hI hai). munidashA a.ngIkAr karate hai.n, phir devakA bhAv, usake bAd sAdhanAke U.Nche-U.Nche bhav karake kevalaj~nAnakI prApti karate hai.n. usake pahale kitanI hI bhav hue hai.n, lekin si.nhake bhavake bAd ArAdhanAke bhAv hue hai.n. gurudevane is pa.nchamakAlame.n, samyagdarshan kise kahate hai.n, Adi sab batAyA. ... nav tattvakI shraddhA vah samyagdarshan, aisA mAnate the. svAnubhUti samyagdarshan kaun samajhatA thA? gurudevane samyagdarshan kise kahate hai.n? munidashA kise kahate hai.n? kevalaj~nAn kise kahate hai.n? sab gurudevane batAyA hai.
mumukShuH- mAtAjI! munikI bhAShA si.nh kaise samajh gayA?
samAdhAnaH- samajh gayA. muni kis prakArake kaise bhAvase bol rahe hai.n, vah samajh gaye. AtmA hai na si.nha. aur us prakArakA kShayopashamaj~nAn andarase pragaT ho gayA. munikI bhAShA aur unake bhAv parase grahaN kar liyA. aisI grahaN karanekI shakti uname.n A gayI. tIrtha.nkarakA jIv hai. uname.n aisA grahaN karanekI shakti (pragaT ho gayI). bhale si.nh the to bhI unhe.n grahaN karanekI shakti koI alag thI.
mumukShuH- gurudev yAd Ate hai.n ki tIrtha.nkarakA jIv the.
samAdhAnaH- gurudev tIrtha.nkarake jIv the. tIrtha.nkarakA jIv yAnI svaya.n... gurudevane is pa.nchamakAlame.n padhArakar... sthAnakavAsIme.n the, svaya.nne kyA satya hai, yah sab nakkI karake parivartan kiyA.
mumukShuH- jaise tIrtha.nkar svaya.nbodhit hote hai.n, vaise gurudev svaya.nbodhit the.
samAdhAnaH- hA.N, vaise svaya.nbodhit the. svaya.nne apaneAp sab nakkI kiyA.
mumukShuH- paNDit aisA kahate the, unake koI guru nahI.n hai aur aisA j~nAn kahA.Nse AyA? aisA ek paNDit kalakattAme.n kahate the.
samAdhAnaH- svaya.nbuddha hai, tIrtha.nkarakA jIv hai. svaya.n mArga chalAnevAle hai.n.
mumukShuH- mArga pravartak hai.n.
PDF/HTML Page 614 of 1906
single page version
samAdhAnaH- mArga pravartak hai.n. mArga svaya.n grahaN karake, mArga pragaT karake dUsaro.nko pragaT karaneme.n nimitta banate hai.n, mahA prabal nimitta banate hai.n. unake jaisA koI mArga pravartan nahI.n kar sakatA. sabakA parivartan (ho gayA). pUre sa.npradAyame.n sabakI dR^iShTi hI alaga. unakI vANIse sabakI dR^iShTi alag kar dI. tIrtha.nkarake jIvake sivA aisA koI nahI.n kar sakatA. kitano.nke sa.npradAyake bandhan TUT gaye. sabakI shraddhA bhinna thI, vah TUT gayI. kitane hI anyamatame.n sabame.n kitane pheraphAr ho gayA. sthAnakavAsI, shvetA.nbar, diga.nbar, isake sivA dUsare, koI vhorA, koI anya kitano.nkA parivartan ho gayA.
mumukShuH- anajAn AdamI nat mastak ho jAte the.
samAdhAnaH- anajAne. ye koI mahApuruSh hai. bole tab to ekadam alag hI lage ki ye to koI alag hai. vANI barasA gaye.
mumukShuH- AtmAkA svarUp sat chid aur Ananda hai. usame.n chidakA kuCh AbhAs vichAr karanepar... jaise yah j~nAn hai vah jAnatA hai, to kuCh AbhAs vichAr karanepar AtA hai. lekin AnandakA aur chidakA trikAlI nitya dravya hai, usakA kisI bhI prakArase AbhAs nahI.n ho rahA hai.
samAdhAnaH- vichAr kare to sab samajhame.n Aye aisA hai. vah j~nAnasvarUp hai. lekin vah j~nAn kyA? j~nAn guN hai, vah koI vastukA guN hai. avastu nahI.n hai. koI sat vastu hai, AtmA padArtha hai, usakA vah guN hai. j~nAn hai vah pUrA j~nAyak hai. vichAr kare to samajhame.n Aye. sukh-sukhakI ichChA jIv karatA hai. isaliye sukh koI padArthame.n- svaya.nme.n hai. Ananda guN svaya.nkA hai. isaliye sukh-sukh karatA huA bAharase sukh ichChatA hai. sukh bAharase nahI.n AtA hai. apanA svabhAv hai. vichAr kare to vah sab samajhame.n Aye aisA hai, parantu vichAr nahI.n karatA hai. isaliye samajhanA mushkil paDatA hai.
sat svarUp svaya.n anAdiananta jo vastu hai, us vastukA yah guN hai. vah guN koI padArthakA hai. guN Upar-Upar nahI.n hai. j~nAnaguN hai vah vastukA hai, satakA hai. vah asat nahI.n hai. vastukA guN hai. aise vichAr kare to samajhame.n Aye aisA hai. mai.n j~nAyak hU.N, merA svabhAv jAnanA hai. usame.n Ananda bharA hai, ananta guN bhare hai.n. j~nAn aur Anandase samR^iddha paripUrNa AtmAkA svabhAv hai. usame.n thoDI bhI kamI nahI.n hai. lekin svaya.n samajhatA nahI.n hai, isaliye Ananda guN use mAlUm nahI.n paDatA hai.
j~nAnaguN yadi yathArtha samajhe to sab samajame.n Aye. j~nAnaguNako bhI vah Upar-Uparase samajhatA hai. j~nAnako yathArthapane yadi samajhe, j~nAn asAdhAraN guN hai isaliye use khyAlame.n AtA hai. lekin yathArthapane j~nAnako pahachAne to vastuko pahachAne, Anandako pahachAne, sabako pahachAn sakatA hai. jIvane ananta kAlase apaneme.n apUrva samyagdarshanako prApta nahI.n
PDF/HTML Page 615 of 1906
single page version
kiyA hai. gurudevane batAyA hai ki yah samyagdarshanakA svarUp hai. samyagdarshan prApta ho to usame.n yah sab use pratItame.n AtA hai. svaya.n pahachAnatA nahI.n hai, apanI kachAsake kAraN nahI.n pahachAnatA hai.