PDF/HTML Page 630 of 1906
single page version
mumukShuH- usakA kAraN kyA aur usake liye kyA karanA?
samAdhAnaH- apane gA.Nv jAy to apanI kShati hai usame.n. yah to gurudevakA sthAn hai, isaliye sab ... jyAdA satsa.ng karanA. svaya.nko puruShArthakI mandatA ho jAy to jyAdA satsa.ng karanA. kaise ruchi pragaT ho? yah rakhanA. jyAdA vA.nchan, vichAr karanA. use dev- guru-shAstrakI mahimAme.n chitta lagAnA. jahA.N apane AtmAko jyAdA lAbh ho vahA.N AnA- jAnA jyAdA rakhanA. kalyAN kaise ho? AtmA kaise pahachAname.n Aye? AtmA j~nAyak hai, AtmA apUrva hai. gurudevane kahA hai use bAra.nbAr yAd karanA. ruchiko manda nahI.n paDane denA, vah sab apane hAthakI bAt hai.
samAdhAnaH- ... isaliye a.ntarame.n jAnA use atya.nt mushkil ho jAtA hai. apane puruShArthakI mandatAse rukA hai. apanI bhUlake kAraNa. "karma bichAre kaun, bhUl merI adhikAI'. merI bhUlake kAraN, apanI bhUlake kAraN svaya.n rukA hai, koI use rokatA nahI.n hai. kaise karanA? kyA karanA? vichAr karane par bhI svaya.n a.ntarame.n jis prakArakA puruShArtha karanA chAhiye vaisA karatA nahI.n hai. svarUpakA Ashray grahaN nahI.n karatA hai. a.ntarame.n shraddhA karake chaitanyakA Ashray grahaN karanA chAhiye, vah Ashray grahaN nahI.n karatA hai. bAhar use achChA lagatA hai, anAdi kAlase. andarame.n use aisA lagatA hai ki merA karanA hai, lekin puruShArtha nahI.n karatA hai. andar utanI lagI nahI.n hai. "taraNA othe Du.ngar re, Du.ngar koI dekhe nahi'. parvatako koI dekhatA nahI.n. svaya.n dekhatA nahI.n hai, isaliye dikhAI nahI.n detA. andar AtmA to hai, parantu svaya.n vahA.N dR^iShTi karake dekhatA nahI.n hai. isaliye dikhatA nahI.n hai.
mumukShuH- kal hI chAritrakA doSh aur shraddhAkA doSh Apake shrImukhase sunaneke bAd bahut Ananda AyA.
samAdhAnaH- vAstavame.n to shraddhA aur chAritra to, vah svaya.n bhinna paDe tab usakI shraddhAkI pariNati bhinna hotI hai j~nAyakakI aur chAritrakI asthiratA rahatI hai. ataH asthiratAkA doSh aur shraddhAme.n doSh kab AtA hai aur j~nAyakakI pariNatime.n chalAchalatA ho to vah shraddhAkA doSha. kharA shraddhAkA doSh to samyagdarshan honeke bAd hI use sahajarUpase
PDF/HTML Page 631 of 1906
single page version
bhedaj~nAn hokar ekatva pariNati ChUTe tab hotA hai. usake pahale vah vikalpase kare to usame.n shraddhA aur chAritrakI ekatva pariNati hai. isaliye use shraddhA eva.n chAritra dono.n sAth-sAth chalate hai.n.
isaliye use mukhyapane tattvakI bAtame.n sha.nkA paDe to vah shraddhAkA doSh hai. sachche dev-guru-shAstra aur tattva, tattvame.n use pheraphAr ho, vah shraddhAkA doSh hai. aur dUsare kaShAy hai.n, vah asthiratAke hai.n. vah tattvako lAgU nahI.n paDate. to bhI mumukShukI bhUmikA to aisI honI chAhiye ki yah asthiratA hai aur yah kaShAy laukik hai, isaliye vah kaise bhI ho, usame.n koI dikkat nahI.n hai, usame.n shraddhAkA doSh kahA.N hai? aise nahI.n. mumukShukI bhUmikAme.n usake yogya amuk prakArakI kaShAyo.nkI mandatA to use honI chAhiye. laukikame.n bhI usakI pAtratAme.n honA chAhiye. yah to chAritrakA doSh hai, yah tattvako kahA.N lAgU paDatA hai? aisA use nahI.n hotA. usakI pAtratAme.n bhI amuk prakArakI mandatA use hotI hai.
mumukShuH- ek-ek spaShTakIraN mAtAjI! Apase prApta hote hai.n to sab pahalU itane spaShTa ho jAte hai.n ki kisI nayakI hAni nahI.n hotI aur phir bhI jitanA spaShTIkaraN jis prakArase AnA chAhiye, vah sab spaShTIkaraN Apase prApta ho jAtA hai.
astitva grahaN karanA hai ki yah mai.n hU.N. bas, itanA tujhe karanA hai. usame.n guNabhed yA paryAyabhed, jis prakArase j~nAn samyakaj~nAname.n jAnatA hai vaisA hI vastukA svarUp hai. mAtra tujhe un sabame.nse prayojanakI siddhike liye ekako grahaN kar lenA hai.
samAdhAnaH- ek astitva grahaN karanA hai aur dR^iShTike viShayame.n ek chaitanyakA astitva grahaN kar lenA. mai.n hU.N j~nAyak, basa. phir j~nAn aur shraddhA dono.n maitribhAvase hai.n. yah aisA kahe aur vah vaisA kahe, aisA nahI.n hai. ek Ashray grahaN kar liyA, bas, usame.n dR^iShTime.n guNabhed, paryAyabhed gauN ho gaye. vibhAv svabhAv apanA nahI.n hai. yah sharIr to jaD hai, vibhAvasvabhAv apanA nahI.n hai. aur guNabhed, paryAyabhed Adi kis prakArase usake bhed hai, vah sab j~nAname.n AtA hai. dR^iShTi apanA astitva grahaN karatI hai. astitva grahaN karatI hai, usame.n guNabhed paryAyabhed sab gauN ho gayA. ek astitvakA jor hai aur mukhya hai.
use sahaj nahI.n hai, isaliye vikalpame.n aisA AtA hai ki astitvame.n guNabhed, paryAyabhed nahI.n hai, j~nAname.n hai. use aise vikalpa Ate rahate hai.n isaliye dono.n virUddha jaisA lagatA hai. usame.n sahaj ho... ek astitva grahaN kar liyA. usame.n guNabhed, paryAyabhed sab j~nAname.n j~nAt hote hai.n. phir usakI dR^iShTike viShayame.n vah sab gauN ho jAtA hai. ek apanA astitva grahaN karatA hai. sAmAnya astitva grahaN kar letA hai.
PDF/HTML Page 632 of 1906
single page version
mumukShuH- j~nAnaguN aur j~nAnakI paryAy apanA kArya karatI rahatI hai, shraddhAguNakA kArya astitvako grahaN karanA itanA hI hai. samyak athavA mithyA.
samAdhAnaH- astitva grahaN karatI hai. ek sAmAnya par jorase shraddhA rakhe ki yah mai.n hU.N, yahI mai.n hU.N, anya kuCh nahI.n. mukhya svarUp merA yah hai. mai.n chaitanyarUp j~nAyakarUp hU.N. yah sab vibhAv yA bhed Adi sab mere mUl svabhAvame.n nahI.n hai. vah sab lakShaNabhedase bhale hI ho, parantu mUl svabhAvame.n (nahI.n hai). vah usakA jor hai-shraddhA eva.n astitvakA. usane astitva grahaN kiyA hai. usakA dR^iShTikA viShay aisA jorase hai. use shraddhA kaho, dR^iShTikA viShay kaho.
j~nAname.n vah AtA hai ki ek astitva honeke bAvajUd, vah chaitanya kis svarUp hai? usame.n j~nAn hai, darshan hai, chAritra hai, vah sab j~nAname.n AtA hai. lekin vah sab TUkaDerUp nahI.n hai. vah sab j~nAname.n AtA hai. dono.n maitribhAvase rahate hai.n. is apekShAse hai aur dUsarI apekShAse nahI.n hai. j~nAname.n dono.n (Ate hai.n). j~nAn dR^iShTiko, astitvako grahaN karatA hai aur bAkI sab bhI grahaN karatA hai. j~nAname.n sab AtA hai.
mumukShuH- shraddhAkA kArya kyA? ki shraddhA kisIkA svIkAr nahI.n karatI, j~nAn jaisA hai vaisA...
samAdhAnaH- j~nAn jaisA hai vaisA jAnatA hai.
mumukShuH- astise shraddhA mai.n j~nAyak hI hU.N, aisA svIkAr karatI hai. sAth-sAth j~nAn nAstime.n, yah mai.n nahI.n hU.N, aisA jAn letA hai.
samAdhAnaH- yah mai.n hU.N, yah nahI.n, dono.n. j~nAname.n sab AtA hai. kis apekShAse hai, kis apekShAse nahI.n hai. sAmAnya-visheSh sab j~nAname.n AtA hai. (j~nAn) vivekakA kArya karatA hai, shraddhA ek par jor rakhatI hai ki sva.nyako grahaN kar liyA hai ki yah mai.n hU.N. mUl astitva, usakA jo asalI astitva hai, vah usane grahaN kar liyA hai. lekin use grahaN kiye binA muktikA mArga hotA nahI.n. j~nAname.n sab jAnA, lekin ek par jo jor na Aye to vah Age nahI.n baDh sakatA. jor ek par AnA chAhiye.
is apekShAse guNabhed, paryAyabhed hai. yah vibhAvasvabhAv merA nahI.n hai. kis apekShAse hai, aisA jAnA, lekin jor ek par-yah mai.n hU.N-phir usame.n yah guN hai, paryAy hai, sab j~nAname.n jAnaneme.n AtA hai. kal kahA na? bhagavAn koI divyasvarUp (hai). bhagavAnakA Ashray liyA ki mujhe bhagavAnake darshan karane hai.n. ek bhagavAnakA astitva ki yah bhagavAn hai.n, phir bhagavAn kaise hai.n, vah sab vistAr j~nAname.n hotA hai. lekin Ashray karanevAlA ek bhagavAnako grahaN karatA hai. usame.n ek astitva grahaN karatA hai. vah to bAharakA hai, yah to a.ntarakA hai.
PDF/HTML Page 633 of 1906
single page version
... yah guru. yah guru hai. apane guru hai.n. bas, ek guruko grahaN kiyA phir usake vichAr (karatA hai ki) guru kaise hai.n? vah to usane nakkI kar liyA ki yah guru hai.n, unakI a.ntarame.n dashA koI alag hai. yah guru alag hai. nakkI karake shraddhA karI ki yah guru. phir usame.n bAr-bAr vichAr nahI.n Ate hai.n. ek guru hai.n, aise Ashray liyA. ek Ashray le liyA. kis apekShAse guru hai.n, vah nakkI kar liyA, phir shraddhA ho gayI ki yah guru hai.n. phir j~nAname.n jAnatA hai ki guru kaise hai.n. phir bAr-bAr vichAr nahI.n karatA. ek astitva gurukA grahaN kar liyA hai. aise j~nAyakako grahaN kar liyA.
vaise j~nAyakako grahaN kar liyA. jo jaD nahI.n hai, parantu chaitanya hai. ... sab j~nAnase nakkI karaneke bAd shraddhA kI ki, yah j~nAyak so mai.n. ek astitva grahaN kar liyA. shraddhAkA jor usI par rakhA. shakti apekShAse hai, pragaT to huA nahI.n hai. phir j~nAname.n sab vivek karake us orakA jor rakhakar usakA puruShArtha chAlU hotA hai.
mumukShuH- astitva nA mAtAjI?
samAdhAnaH- sAmAnya astitva. ananta guN maNDit AtmA, usakA sAmAnya astitva. guN par dR^iShTi nahI.n hai. dR^iShTi ek sAmAnya par hai. paryAyo.nkA vedan hotA hai. paryAye.n palaTatI hai.n. vah sab j~nAname.n jAnatA hai. jo sthir ho, usIkA Ashray liyA jAtA hai. jo palaTatA rahe usakA Ashray nahI.n hotA, jo sthir hotA hai usakA Ashray liyA jAtA hai. paryAye.n palaTatI rahatI hai.n, us par dR^iShTi (nahI.n karate), usakA Ashray nahI.n liyA jAtA, jo sthir ho usakA Ashray liyA jAtA hai. paryAye.n palaTatI hai.n. jo guN ho, usakA kArya Aye binA rahatA hI nahI.n. palaTanekA svabhAv bhI hai AtmAkA.
mumukShuH- dR^iShTikA itanA jor Aneke bAd usakA abhyAs hotA hai. pratyek prasa.ngame.n mai.n to bhinna hU.N, mai.n to bhinna hU.N, yah jo Apane batAyA, vah dR^iShTikA jor Aneke bAd usakA bAra.nbAr abhyAs karanA?
samAdhAnaH- bAra.nbAr abhyAs karanA. mai.n to bhinna hI hU.N. yah sharIr so mai.n nahI.n hU.N. mai.n to ek j~nAyak hI hU.N. yah vibhAvarUp pariNaman ho rahA hai, vah bhI merA svabhAv nahI.n hai, mai.n j~nAyak hU.N.
mumukShuH- jis dravyake Alambanase samyagdarshan hotA hai, us dravya sambandhit... dravya tIno.n kAlame.n jAtyA.ntar nahI.n hotA.
samAdhAnaH- tIno.n kAlame.n jAtyA.ntar (arthAt) usakI jAti badalatI nahI.n. jo dravyake Ashrayase samyagdarshan ho, vah dravya.. aisA hai na? dravya jAtyA.ntar nahI.n hotA. jAtyA.ntar yAnI usakI jAti badalatI nahI.n. ek svabhAv hI rahatA hai. ananta kAl gayA to bhI jIv to vahI kA vahI hai. nigodame.n gayA to bhI vah hai, devame.n gayA to bhI
PDF/HTML Page 634 of 1906
single page version
vaisA hI hai. narkame.n gayA to bhI vaisA hai, tirya.nchame.n gayA to bhI vaisA hai. jIv to vahI kA vahI hai. jAtyA.ntar nahI.n hotA. jIv badalakar jaD nahI.n hotA. jIv to jIv, chetan to chetan hI rahatA hai. chetan so chetan tIno.n kAlame.n, jaD vah jaDarUp hai. dono.n bhinna-bhinna vastue.N hai.n. us chaitanyako grahaN karanA, vahI AtmAko sukhakA kAraN hai, anya kuCh bhI sukhakA kAraN nahI.n hai. vah svabhAv grahaN karanA, vahI sarvasva hai. vahI dravya hai. koI alag dravya hai, AshcharyakArI dravya hai.
mumukShuH- ashuddha pariNaman jo hotA hai, use jAtyA.ntar huA kahA jAy?
samAdhAnaH- kisakA pariNaman?
mumukShuH- ashuddha pariNamana.
samAdhAnaH- jAtyA.ntar nahI.n hai. apanA svabhAv ChoDakar usakA pariNaman hotA hI nahI.n. svaya.n svaya.nrUp hI rahatA hai. jAtyA.ntar arthAt vibhAvarUp jo hotA hai, vah paryAy apekShAse dUsarI jAti hai. parantu apane svabhAvase mUl vastuko nahI.n ChoDatA. nimittakI apekShAse kahA jAtA hai ki sphaTik svaya.n nirmal hai, parantu jo lAl-pIle ra.ng hai vah dUsarI jAtike hai.n. vah usakA mUl svabhAv nahI.n hai. svabhAvakA ra.ng nahI.n hai. parantu vah vibhAv paryAy-vikR^it hai. chaitanyakI vibhAvaparyAy hai, svabhAvaparyAy nahI.n hai.
mumukShuH- samyagdarshan to vikR^iti rahit dravya hai.
samAdhAnaH- samyagdarshan vikR^iti rahit dravya hai, jo ek svabhAvarUp hai, sahaj svabhAvasvarUp hai, pAriNAmikarUp hai. usake Ashrayase hI samyagdarshan hotA hai. paryAyake Ashrayase samyagdarshan nahI.n hotA. dravyake Ashrayase hI hotA hai. kisI bhI prakArakA vibhAv- vikR^iti ho, usake Ashrayase samyagdarshan nahI.n hotA yA shubhabhAvake Ashrayase nahI.n hotA. andar shuddhake Ashrayase samyagdarshan hotA hai. to vah shuddhAtmAke Ashrayase hotA hai. shuddha paryAyake Ashrayase bhI nahI.n hotA. shuddha paryAy to pragaT hotI hai. vah hameshA nahI.n hotI. shuddhAtmAke Ashrayase hI samyagdarshan hotA hai. koI shubhabhAvake Ashrayase yA shuddha paryAyake Ashrayase svaya.n shuddhAtmA dravya hai, usake Ashrayase hI samyagdarshan hotA hai. usIkA Alamban lenA, usIme.n sthir honA, usakI shraddhA, usakA j~nAn, usakA chAritra, bas, usake Ashrayase hI pUrA muktikA mArga yahA.Nse shurU hotA hai. dravyake Ashrayase.
dravyako jIvane grahaN nahI.n kiyA hai. paryAyakI or dR^iShTi kI hai, vibhAvakI or dR^iShTi karake shubhabhAv kuCh kare to, mai.nne mAno bahut kiyA, aisA use lagatA hai. parantu karanekA a.ntarame.n bAkI rah jAtA hai. ananta kAlase jo kiyA vah kuCh kiyA hI nahI.n hai. a.ntarame.n jo karanekA hai vah alag hI hai. bAharase kare isaliye mAno.n mai.nne bahut kiyA. parantu shraddhA to aisI hI honI chAhiye ki mere chaitanyake Ashrayase hI sab
PDF/HTML Page 635 of 1906
single page version
hotA hai.
mumukShuH- shuddha dravyake Ashrayase hI samyagdarshan hotA hai, aisA kahanekI koI AvashyakatA nahI.n hai, dravyake Ashrayase hI samyagdarshan hotA hai. dono.n ek hI vastu hai. paryAyako gauN karake.
samAdhAnaH- paryAyako gauN kare to AtmAke Ashrayase hI hotA hai.
mumukShuH- vah shuddha hI rahA.
samAdhAnaH- vah shuddha hI hai. usame.n koI ashuddhatA hai hI nahI.n. shuddhAtmAke Ashrayase hI hotA hai. shuddhAtmA aur ashuddhAtmA, vah to ek bolanekI paddhati hai. ashuddhAtmA paryAy apekShAse kahaneme.n AtA hai. AtmA to shuddha hI hai.
mumukShuH- yah jo .. bAt kI, ki par pariNAmarUp pariName nahI.n, usakA artha kyA?
samAdhAnaH- pararUp pariNamatA nahI.n. par pariNAmarUp yAnI jaDarUp pariNamatA nahI.n. jo AtmA hai, vah vibhAvarUp mUl rUpase pariNamatA nahI.n. paryAy apekShAse pariNat hai.
mumukShuH- dravya svabhAv hai, vah vaisAkA vaisA rahatA hai.
samAdhAnaH- vah vaisAkA vaisA rahatA hai. sphaTik vaisA hI rahatA hai, pAnIkI shItalatA jAtI nahI.n. jo vastukA mUl svabhAv ho, vah vaisA hI rahatA hai. vah nigodame.n jAy to bhI vaisA hI rahatA hai. usame.n koI pheraphAr nahI.n hotA. usIkA Ashray lenA. usIse hotA hai.
apanA kalyAN karanA, apanI shuddha paryAy pragaT karanI hai. vah anya kisIke Ashrayase hotA nahI.n. svaya.nko andar vedan aur shuddhatA-nirmalatA pragaT karanI hai to nirmalake Ashrayase nirmal hotA hai. svaya.n hI hai aur svaya.nko hI grahaN karanA hai. dUsarA kuCh nahI.n hai.
mumukShuH- .. svapanekA tyAg kar sakatA nahI.n. vah bAt to A gayI...
samAdhAnaH- hA.N, dravya svapanekA tyAg kar sakatA nahI.n. dravya svaya.n svaya.nko ChoDatA nahI.n. svaya.nko ChoDakar anya rUp nahI.n hotA. apanA svapanA ChoDatA nahI.n. vastu svabhAvase ChoDatA nahI.n. paryAy apekShAse ChoDatA hai, aisA kahaneme.n AtA hai. vastu svabhAvase ChoDatA nahI.n.
j~nAyakakI pariNati pragaT ho, svAnubhUti pragaT ho to use j~nAyakakI dashAme.n vah j~nAtAkI dhArA ChoDatA nahI.n. use chAhe jaisI vibhAv paryAy udayame.n ho, to bhI vah j~nAyakakI dhArA ChoDatA nahI.n. usakI bhedaj~nAnakI dhArA gR^ihasthAshramame.n ho to aise hI chAlU rahatI hai. paryAy apekShAse ChoDatA nahI.n. pahale kahA vah dravya apekShAse ChoDatA nahI.n. usakI puruShArthakI dhArA aisI hotI hai. bAhar vibhAvame.n ekatvabuddhirUp pariNamatA nahI.n. usakI
PDF/HTML Page 636 of 1906
single page version
svabhAvakI dhArA chAlU hI rahatI hai. pratikShaN chAlU rahatI hai.
mumukShuH- anAdi maryAdArUp vartatA hai, aisA ek bol hai.
samAdhAnaH- anAdi maryAdArUp hI vartatA hai, niyamarUpase usakI maryAdA ChoDatA nahI.n. usakI maryAdAse bAhar jAtA nahI.n. jaise samudra apanI maryAdA ChoDatA nahI.n, vaise AtmA maryAdA ChoDatA nahI.n. samudrakA pAnI bAhar nahI.n A jAtA.
vaise chaitanya ananta guNase bharA AtmA, vah apanI maryAdA ChoDakar apanA dravya bAhar Akar dUsareke sAth mishra ho jAy, aisA hotA nahI.n. usake guN aur usakI pariNati anya kisIke sAth mishra ho jAy, us prakArase vah uChalakar anyame.n mishra nahI.n ho jAtA. usakA tal aisA nahI.n hai, samudra maryAdA ChoDatA nahI.n, vaise chaitanya (apanI maryAdA ChoDatA nahI.n). yah to dR^iShTAnta hai. svaya.n maryAdA (ChoDatA nahI.n). svaya.n svaya.nme.n hI rahatA hai. paryAy apekShAse bAhar gayA, aisA kahaneme.n AtA hai. maryAdA ChoDatA nahI.n hai, aisI shraddhA karake us rUp puruShArtha kare to vah barAbar hai.
mumukShuH- to use kAmame.n Aye.
samAdhAnaH- hA.N, to use vah samajh kAmame.n Aye. bAkI shraddhA kare, bhale buddhise shraddhA kare to bhI vah hitakA kAraN hai.
mumukShuH- pahale to j~nAname.n yathArthatA ho, usake bAd hI ... hotA hai na? samAdhAnaH- j~nAname.n yathArtha ho. vichArase nakkI kare to shraddhA hotI hai. vichAr to bIchame.n Aye binA nahI.n rahate. tattvake vichArase shraddhA hotI hai, parantu shraddhA muktike mArgame.n mukhya hai. shraddhA samyak hotI hai, isaliye j~nAn samyak kahaneme.n AtA hai. parantu j~nAn bIchamee.n Aye binA nahI.n rahatA. j~nAnase nakkI karatA hai. vyavahAr bIchame.n Aye binA nahI.n rahatA.