PDF/HTML Page 1729 of 1906
single page version

సమాధానః- లగనీ లగీ హో తో (పురుషార్థ) ఉత్పన్న హోతా హై. అంతరమేం ఉతనీ లగనీ చాహియే, ఉతనీ రుచి చాహియే. యహీ కరనా హై. ఉసీకీ లగనీ బారంబార యహ లగతా రహే కి మైం చైతన్య జ్ఞాయక హూఁ. జ్ఞాయకకీ పరిణతి హీ ప్రగట కరనే జైసా హై. ఉతనీ అన్దర లగన లగే తో పురుషార్థ ఉత్పన్న హోతా హై. రుచి మన్ద హో, బాహరమేం జుడతా రహే తో ఉసకా పురుషార్థ ఉత్పన్న నహీం హోతా హై. లగనీ లగే తో హీ ఉత్పన్న హోతా హై. గురుదేవనే తో బహుత కహా హై, మార్గ బతాయా హై. కరనేకా స్వయంకో హై. పరిణతికో కైసే పలటనా, వహ అపనే హాథకీ బాత హై.

ముముక్షుః- హమ భాఈఓం తో ఆపకే పాస జ్యాదా నహీం బైఠ సకతే హైం. పరన్తు హమారే భాగ్య-సే హమేంం పణ్డితజీ అచ్ఛే మిల గయే హైం.

సమాధానః- (గురుదేవ-సే) బహుత మిలా హై. స్వయంకో సిర్ఫ పురుషార్థ హీ కరనా బాకీ హై. గురుదేవ-సే సబనే జాన లియా హై. ఔర గురుదేవనే హీ సబ మార్గ బతాయా హై. సబ లోగ బాహ్య క్రియాఓంమేం కహాఁ పడే థే. అంతర దృష్టి గురుదేవనే కరవాయీ కి అంతరమేం దేఖ, అంతరమేం హీ మార్గ హై. స్వానుభూతికా మార్గ గురుదేవనే బతాయా.

ముముక్షుః- విభావమేం రాగ హీ లేనా యా దూసరే గుణ భీ ఆతే హైం?

సమాధానః- విభావమాత్ర అర్థాత విభావమేం జితనే జో భావ ఆయే వహ సబ. విభావమేం సబ కషాయ, నోకషాయ విభావమేం ఆ జాతే హైం.

ముముక్షుః- పర్యాయమాత్ర-సే భిన్న ఐసే లేనా యా సిర్ఫ విభావ-సే భిన్నే ఐసే లేనా?

సమాధానః- పర్యాయమాత్ర యానీ విభావ పర్యాయ-సే. స్వభావ పర్యాయ జితనా స్వయం నహీం హై, పరన్తు స్వభావ పర్యాయ-సే సర్వథా భిన్న హై ఐసా నహీం లేనా. స్వయం అపనేఆపకో గ్రహణ కరతా హై. పర్యాయ-సే కథంచిత (భిన్న). స్వభావ పర్యాయ తో అపనీ పరిణతి హై. ఉససే సర్వథా భిన్న నహీం లే సకతే. పర్యాయ స్వభావ తరఫ జాయ ఔర అపనేకో గ్రహణ కరతీ హై.

ముముక్షుః- విభావకే వికృత గుణోంమేం సర్వథా భిన్న?

సమాధానః- ఉసమేం తో సర్వథా భిన్న. అశుద్ధ పరిణతి అపనే పురుషార్థకీ మన్దతా- సే హోతీ హై, పరన్తు వహ అపనా స్వభావ నహీం హై. ఇసలియే విభావ పరిణతి-సే సర్వథా భిన్న (లేనా). పరద్రవ్యకే నిమిత్త-సే హోనేవాలే జో భావ హై, ఉన సబసే సర్వథా భిన్న హై. ద్రవ్యకర్మ, భావకర్మ, నోకర్మ సబసే భిన్న హై.

PDF/HTML Page 1730 of 1906
single page version

స్వయం అనాదిఅనన్త శాశ్వ ద్రవ్య హై. ఉసమేం క్షయోపశమ భావ, సబ అధూరీ-పూర్ణ పర్యాయేం, వహ సబ పర్యాయ అపనేమేం (హోతీ హై). అనాదిఅనన్త అపనా స్వభావ నహీం హై ఇసలియే ఉసే కోఈ అపేక్షా-సే భిన్న కహనేమేం ఆతా హై. పరన్తు వహ సర్వథా భిన్న ఐసే నహీం హై.

ముముక్షుః- ద్రవ్యమేం తో రాగ ఔర విభావ, అశుద్ధి-సే భిన్న, ...?

సమాధానః- హాఁ, అశుద్ధి-సే భిన్న. ద్రవ్యదృష్టి కరే, అపనే స్వభావకో గ్రహణ కరే, వహాఁ శాశ్వత ద్రవ్యకో గ్రహణ కరతా హై. ఇసలియే ఉసమేం గుణభేద, పర్యాయభేద సబ ఉసమేం-సే నికల జాతా హై. పరన్తు జ్ఞానమేం వహ సమఝతా హై కి యే గుణకా భేద, లక్షణభేద (హై). పర్యాయ జో ప్రగట హో వహ మేరే స్వభావకీ పర్యాయ హై. ఐసే జ్ఞానమేం గ్రహణ కరతా హై.ృదృష్టిమేం ఉసకే గుణభేద పర వహ అటకతా నహీం. దృష్టి ఏక శాశ్వత ద్రవ్యకో గ్రహణ కరతా హై. గ్రహణ కరే తో ఉసమేం-సే ప్రగట హో. జో ఉసమేం స్వభావ హై, వహ స్వభావ పర్యాయ ప్రగట హోతీ హై.

ముముక్షుః- ..

సమాధానః- హాఁ. మైం అశుద్ధి-సే భిన్న శుద్ధాత్మా హూఁ. శాశ్వత ద్రవ్య హూఁ.

ముముక్షుః- శ్లోక ఆతా హై, "తత్ప్రతి ప్రీతి చిత్తేన, వార్తాపి హి శ్రుతా'. వహ భీ సంస్కారకీ హీ బాత హై? రుచిపూర్వక "తత్ప్రతి ప్రీతి చిత్తేన, వార్తాపి హి శ్రుతా'. భగవాన ఆత్మాకీ బాత ప్రీతిపూర్వక, రుచిపూర్వక సునే తో భావి నిర్వాణ భాజన. బాత సునీ హో వహ సంస్కారకీ బాత హై?

సమాధానః- భావి నిర్వాణ భాజన. సంస్కార నహీం, అంతరమేం ఐసీ రుచి యది ప్రగట కీ హో, అంతరమేం ఐసీ రుచి హో తో భావి (నిర్వాణ భాజన హై). తత్ప్రతి ప్రీతి చిత్తేన. అంతరకీ ప్రీతి, అంతరకీ రూచిపూర్వక యది వహ గ్రహణ కీ హో, ఉసమేం సంస్కార సమా జాతే హైం.

సంస్కారకా మతలబ వహ హై కి స్వయంకో జిస ప్రకారకీ రుచి హై, ఉస రుచికీ అన్దర దృఢతా హోనీ, ఉస తరఫ అపనా ఝుకావ హోనా, జో రుచి హై ఉస జాతకా, వహ రుచికా సంస్కార హై. వహ సంస్కార అపేక్షా-సే. రుచి, గహరీ రుచి హై ఉస రుచికే అన్దర ఏకదమ జమావట హో జానా, వహ సంస్కార హీ హై.

ముముక్షుః- వహాఁ తో ఐసా కహా న, నిశ్చితమ భావి నిర్వాణ భాజన. నియమ-సే వహ భవిష్యమేం ముక్తికా భాజన హోతా హై.

సమాధానః- ముక్తికా భాజన హోతా హై.

ముముక్షుః- సంస్కారమేం భీ ఉతనా బల హో తో..

సమాధానః- సంస్కారమేం రుచి సాథమేం ఆ జాతీ హై. సంస్కార అర్థాత రుచి. అంతరకీ గహరీ రుచిపూర్వకకే జో సంస్కార హైం, సంస్కార ఉసీకా నామ హై కి జో సంస్కార అంతరమేం ఐసీ గహరీ రుచిపూర్వకకే హో కి జో సంస్కార ఫిర జాయే హీ నహీం. సంస్కార నిరర్థక న జాయ, ఐసే సంస్కార. ఐసే రుచిపూర్వకకా హో తో భావి నిర్వాణ భాజన హై. యథార్థ కారణరూప హోతా హై.

PDF/HTML Page 1731 of 1906
single page version

ముముక్షుః- రుచిపూర్వకకే ఐసే సంస్కార పడే కి జో నియమ-సే ముక్తికా కారణ హో.

సమాధానః- నియమ-సే ముక్తికా కారణ హో.

ముముక్షుః- .. ప్రగట హో.

సమాధానః- పురుషార్థ ప్రగట హో. పురుషార్థ కరే తబ ఉసే ఐసా హీ హోతా హై కి మైం పురుషార్థ కరుఁ. భావనా ఐసీ హోతీ హై. పరన్తు రుచిపూర్వకకే జో సంస్కార డలే వహ యథార్థ భావి నిర్వాణ భాజన హోతా హై. నిర్వాణకా భాజన హోతా హై. ... సంస్కార వహీ కామ కరతే హైం, విపరీత రుచి హై ఇసలియే మిథ్యాత్వ-విపరీత దృష్టికే సంస్కార చలే ఆతే హైం. యథార్థ అన్దర రుచి హో కి యే కుఛ అలగ హై. ఆత్మా కోఈ అలగ హై, మార్గ కోఈ అలగ హై. ఐసీ రుచి అంతరమేం-సే హో, ప్రీతి-సే వాణీ సునే తో అంతరమేం ఐసీ అపూర్వతా లగే కి యే ఆత్మా కోఈ అపూర్వ హై. వాణీమేం ఐసా కహతే హైం, గురుదేవ ఐసా కహతే హైం తో అంతరమేం ఆత్మా కోఈ అపూర్వ హై. ఐసీ ఆత్మాకీ అపూర్వతా తరఫకీ రుచి జగే ఔర ఉసకే సంస్కార అంతరమేం డలే, వహ భావి నిర్వాణ భాజన హోతా హై.

ముముక్షుః- వర్తమానమేం అభీ సమ్యగ్దర్శన ప్రాప్త నహీం హుఆ హో, తో భీ ఉసకే లియే..

సమాధానః- హాఁ, సంస్కార కామ కరతే హైం.

ముముక్షుః- ఖ్యాల ఆ సకతా హై కి యహ జీవ భావి నిర్వాణకా భాజన హోగా. ఉసకీ రుచి పర-సే అథవా ఉసకీ చటపటీ పర-సే, లగనీ పర-సే (ఖ్యాల ఆతా హోగా)?

సమాధానః- ఉసకే అనుమాన-సే ఉసకీ కోఈ అపూర్వతా పర-సే ఖ్యాల ఆ సకతా హై.

ముముక్షుః- "స్వభావ శబ్ద సునతే హీ శరీరకో చీరతా హుఆ హృదయమేం ఉతర జాయ, రోమ- రోమ ఉల్లసిత హో జాయ-ఇతనా హృదయమేం హో, ఔర స్వభావకో ప్రాప్త కియే బినా చైన న పడే,.. యథార్థ భూమికామేం ఐసా హోతా హై.' ఐసా కహకర ఆపకో క్యా కహనా హై?

సమాధానః- అంతరమేం గహరాఈమేం చీరకర ఉతర జాయ. అన్దర ఆత్మాకీ పరిణతిమేం ఇతనా అంతరమేం దృఢ హో జాయ కి యహ కుఛ అలగ హీ హై. ఐసీ గహరాఈమేం ఉసే రుచి లగతీ హై కి యహీ సత్య హై. యే సబ విభావ నిఃసార హై, సారభూత వస్తు కోఈ అపూర్వ హై. ఐసా అంతరమేం ఉసే లగే.

యథార్థ అర్థాత జిసే అంతరమేం ఆత్మాకా హీ కరనా హై, దూసరా కోఈ ప్రయోజన నహీం హై. ఏక ఆత్మాకా జిసే ప్రయోజన హై, ఉస ప్రయోజన-సే హీ ఉసకే సబ కార్య, ఆత్మాకే ప్రయోజన అర్థ హీ హైం. ఐసీ ఆత్మార్థీకీ భూమికా-ప్రథమ భూమికా హై.

ముముక్షుః- ఆత్మార్థీకీ భూమికామేం ఐసా హోతా హై.

సమాధానః- హాఁ, ఐసా హోతా హై.

ముముక్షుః- ... ఇసలియే ఉసే ఉల్లాస ఆతా హోగా. చీరకర హృదయమేం ఉతర జాయ అర్థాత ఉసే ఉస జాతకా ఉత్సాహ (ఆతా హోగా)?

PDF/HTML Page 1732 of 1906
single page version

సమాధానః- అన్దర హృదయమేం ఉసే ఐసా హో జాయ కి మైం భిన్న హూఁ ఔర యహ సబ భిన్న హై. యహీ కరనా హై, సత్య యహీ హై, ఐసా అంతరమేం అపనీ ఓర ఉసే ఉతనీ మహిమా, ఉతనా ఉల్లాస, అపనీ ఓర అంతరమేం ఝుకావ హో జాయ. రుచి, ఉస జాతకా ఝుకావ హో జాతా హై.

.. అలగ హీ బాత హై. ముక్తికా మార్గ కోఈ అలగ హీ హై. యహ స్వానుభూతి .. భిన్న హీ హై. ఐసీ అపూర్వతా లగే. తత్త్వ విచార కరే, ఉస ఓర రుచి జాయ. రాగ-సే, గుణభేద ఔర పర్యాయభేద-సే మైం భిన్న కిస అపేక్షా-సే హూఁ, వహ సబ జో జిజ్ఞాసు హై ఉసే నిర్ణయ హోతా హై. యథార్థ తత్త్వ దృష్టిమేం వహ సబ ఆ జాతా హై. ద్రవ్య పర దృష్టి కరే ఉసమేం సబ ఆ జాతా హై.

ఉసే రాగ-సే భిన్న పడనా బాకీ రహతా హై. మైం జ్ఞాయక హూఁ. పరన్తు జ్ఞానకా గుణభేద, పర్యాయభేద ఆది కిస అపేక్షా-సే హై ఔర కైసే హై, ఉసకీ వస్తు స్థితి కైసే హై, వహ సబ ఉసకే జ్ఞానమేం ఆ జాతా హై. యథార్థ జ్ఞాన కరే ఉసే. మైం తో అనాదిఅనన్త శాశ్వత ద్రవ్య హూఁ. ద్రవ్య హూఁ తో ఉసమేం అశుద్ధతా (హో రహీ హై). మైం శుద్ధాత్మా హూఁ తో యే అశుద్ధతా కిస కారణ-సే (హోతీ హై)? క్యా హై? అంతరమేం సాధక పర్యాయ ప్రగట హో, యే బాధక దశా, సాధక దశా, అధూరీ పర్యాయ, పూర్ణ పర్యాయ, గుణకా భేద, జ్ఞాన, దర్శన, చారిత్ర ఆది సబ భేద క్యా? ఉన సబకా యథార్థ జ్ఞాన ఉసే హోతా హై. దృష్టి ఏక అఖణ్డ ద్రవ్య మైం శాశ్వత హూఁ. ఉసమేం పూర్ణ-అపూర్ణకీ కోఈ అపేక్షా నహీం హై. తో భీ పూర్ణ-అపూర్ణ జో పరిణతి హోతీ హై, వహ కిస కారణ-సే (హోతీ హీ)? వహ సబ జ్ఞాన యథార్థ హో జాతా హై. ఉసే నిశ్చయ- వ్యవహారకీ సబ సన్ధి ఉసకే జ్ఞానమేం ఆ జాతీ హై.

భలే రాగ-సే భిన్న పడనా హై, కార్యమేం ఉసే వహ కరనా హై కి మైం జ్ఞాయక హూఁ, కోఈ భీ విభావ (మైం నహీం హూఁ). క్యోంకి విరూద్ధ స్వభావీ హై. రాగసే భిన్న పడనేకా ప్రయోగ కరనా రహతా హై. మైం జ్ఞాయక భిన్న హూఁ. పరన్తు ఉసకే జ్ఞానమేం యహ సబ సాధకతా (ఆది రహతా హై). కృతకృత్య హూఁ, ఐసీ దృష్టి హై ఔర కార్య కరనేకా రహతా హై. దృష్టి-సే మైం శాశ్వత ద్రవ్య హూఁ ఔర శుద్ధ హూఁ, పూర్ణ శుద్ధ హూఁ. ఫిర భీ అశుద్ధతా హో రహీ హై, ఉసమేం అపూర్ణ-పూర్ణ పర్యాయకా భేద (పడతా హై). ఇసలియే ఉసే జ్ఞాన సబ హోతా హై, పరన్తు కార్య విభావ-సే భిన్న పడనేకా రహతా హై. ప్రయోగమేం వహ హై. మైం జ్ఞాయక హూఁ. జ్ఞాయక దశాకీ ఉగ్రతా హోతీ హై. కృతకృత్య హోనేకే బావజూద కరనేకా రహతా హై.

ముముక్షుః- జ్ఞానమేం సబ రహతా హై.

సమాధానః- జ్ఞానమేం సబ అపేక్షాఏఁ రహతీ హై. అభేద హోనే పర భీ భేదకీ అపేక్షా రహతీ హై. ఉసీ ప్రకార కృతకృత్య హోనే పర భీ కార్య కరనా బాకీ రహతా హై.

ముముక్షుః- పర్యాయమేం అధూరాపన హై తో..

PDF/HTML Page 1733 of 1906
single page version

సమాధానః- హాఁ, ఐసా హై. పర్యాయమేం అధూరా, ద్రవ్య-సే పూర్ణ హూఁ.

ముముక్షుః- .. ఐసా దృష్టిమేం లియా హై, ఉసీ వక్త పర్యాయమేం కార్య కరనా బాకీ రహతా హై.

సమాధానః- ఉస సమయ ఖ్యాల హై, కార్య కరనేకా హై. కహీం భూల రహే ఐసా హై హీ నహీం. స్వయం ఆగే బఢ నహీం సకతా హై, ఇసలియే సబ ప్రశ్న ఉత్పన్న హోతే హైం. బాకీ గురుదేవనే ఇతనా కహా హై కి కహీం భూల న రహే, ఇతనీ స్పష్టతా కీ హై. సబ స్పష్టీకరణ కియా హై. జిసే కోఈ ప్రశ్న ఉత్పన్న హుఆ హో, ఉసీకా స్పష్టీకరణ ఉనకీ వాణీమేం ఆతా థా. కిసీకో ఐసా లగే కి యహ కహాఁ-సే ఆయా? జిసే జో ప్రశ్న హోతే థే, ఉన సబకా ఉత్తర ఆ జాతా థా.

ముముక్షుః- తీర్థంకర జైసా యోగ థా.

సమాధానః- హాఁ, ఐసా యోగ థా. ఉనకీ వాణీకా యోగ హీ ఐసా థా.

సమాధానః- .. అంతరమేం స్వభావమేం సబ భరా హై. అంతర దృష్టి కర తో అంతరమేం-సే సబ నికలే ఐసా హై. ఉసకే లియే సబ విచార, వాంచన ఆది (హై). ఆత్మా ఏక అనాదిఅనన్త వస్తు హై. ఏక తత్త్వ హై. అగాధ సముద్ర, అగాధ గుణోం-సే భరా హై. సబ విభావభావ హై వహ ఆత్మాకా స్వభావ నహీం హై. వహ తో పురుషార్థకీ మన్దతా-సే, కర్మకే నిమిత్త-సే అపనే పురుషార్థకీ మన్దతా-సే హోతా హై. స్వయం పురుషార్థ పలటకర ఆత్మా తరఫకీ రుచి కరకే ఉసీకా బార-బార మనన, చింతవన, సబ ఆత్మాకా కైసే హో, వహీ కరనే జైసా హై. ఉసీకీ రుచి బఢానే జైసా హై.

అనాది కాలమేం సబ కియా, లేకిన ఏక ఆత్మా అపూర్వ హై (ఐసా జానా నహీం). గురుదేవకీ వాణీ అపూర్వ థీ. కితనే సాల వాణీ బరసాయీ హై. యహాఁ ౪౫-౪౫ సాల నివాస కియా హై. సుబహ ఔర దోపహరకో వాణీ హీ బరసాతే థే. ఉనకా తో పరమ ఉపకార హై. ఇతనీ తో టేప హుఈ హైం. ఉన్హేం తో వాణీకా యోగ కోఈ ప్రబల ఔర ఉనకా ప్రభావనా యోగ, ఔర ఉనకీ వాణీ కుఛ అలగ జాతకీ థీ. వే తో మహాపురుష థే. యహాఁ తో జో ఉనసే ప్రాప్త హుఆ హై, వహ సబ కహనేమేం ఆతా హై. ఉన్హోంనే తో బరసోం వాణీ బరసాయీ హై.

ముముక్షుః- ఇతనా కహా హై తో హమ జైసే జీవోంకో ఇతనా ఉపకారీ హై కి జిసకీ కోఈ కీమత నహీం హో సకతీ.

సమాధానః- గురుదేవ మానోం సాక్షాత బోలతే హో, ఐసా టేపమేం లగతా హై. .. తో హూబహూ సింహకీ దహాడ లగతీ థీ. ఉనకా జో ప్రవచన థా, వహ అలగ థా. ఉనకీ కరుణా ఉతనీ థీ. కోఈ ఆదమీ ఆయే తో కరుణా-సే హీ బులాతే థే. శరీరకా కోఈ ఘ్యాన నహీం థా.

... తో అంతరమేం దృఢ హో. ఆత్మా సర్వసే భిన్న జ్ఞాయక హై, ఉసీకా అభ్యాస ఔర ఉసీకా వాంచన, ఉసకా విచార, బార-బార విచార ఔర వాంచనమేం దృఢ కరనే జైసా హై. ఏక జ్ఞాయక ఆత్మాకో పహచాననేకే లియే.

PDF/HTML Page 1734 of 1906
single page version

ఔర శుభ పరిణామమేం దేవ-గురు-శాస్త్ర క్యా కహతే హైం? ఉనకా ఆశయ క్యా హై? ఔర ఉసే ఆత్మామేం కైసే ఊతారకర గ్రహణ కరనా? ఉసీకా బార-బార ఘోలన, మనన కరనే జైసా హై. బాకీ సబ (నిఃసార హై). సంసారమేం జీవనమేం కరనే జైసా హో తో యహ హై, ఏక జ్ఞాయక ఆత్మాకో కైసే పహచాననా. స్వానుభూతికా మార్గ గురుదేవనే బతాయా హై. లోగ ఇతనా జాననే లగే హైం వహ గురుదేవకా ప్రతాప హై. ఉన్హోంనే హీ సబకో యహ దిశా బతాయీ హై కి ఆత్మా కైసా హై ఔర ఉసకా స్వరూప క్యా హై? ప్రత్యేక ద్రవ్య స్వతంత్ర హైం. తూ తేరా కర సకతా హై. బారంబార- బారంబార ఐసా హీ కహతే థే.

సమాధానః- ... అన్దర-సే గ్రహణ కర లే. ఉసే గ్రహణ కరకే ఫిర ఉసే ఛోడనా హీ మత. ఐసే గ్రహణ కర లేనా. అనన్త కాలమేం భగవాన హాథమేం ఆనేకే బాద ఉసే కైసే ఛోడే? అంతరమేం ఉసే గ్రహణ కర లే కి యహ మేరా ఆత్మా ఔర యహ విభావ. దోనోంకో భిన్న కరనా. యే సబ కాఁచకే టూకడే హైైం. ఉసమేం-కాఁచకే టూకడేమేం చైతన్యకా చమత్కార నహీం దిఖతా. చైతన్యకా చమత్కార తో ఇస హీరేమేం హై. ఉస హీరేకో పహచాన లేనా, చైతన్య హీరేకో. వహ సబ తో కాఁచకే టూకడే హైం. ఆతా హై న? "...., కస్తూరీ తుఝ పాస హై, క్యా ఢూఁఢత హై.' హే మృగ! తేరీ ఖుశ్బు-సే యహ వన సుగన్ధిత హుఆ హై ఔర తూ బాహర-సే ఖోజతా హై కి యహాఁ-సే ఖుశ్బు ఆతీ హై, ఇస వృక్షమేం-సే, ఇసమేం-సే, ఉసమేం-సే. కహీం ఖుశ్బు నహీం హై. యహాఁ దృష్టి కర తో తేరీ సుగన్ధ హై.

చైతన్యకా చమత్కార, జ్ఞానకీ ప్రభా తూనే జ్ఞేయమేం స్థాపిత కర దీ హై. వహ జ్ఞానకీ ప్రభా తేరీ హై, తూ తేరేమేం దేఖ. యే చైతన్యకా చమత్కార తూనే జడమేం స్థాపిత కర దియా హై. తూ స్వయం చైతన్య- హీరా హై. ఉసమేం సబ హై, ఉసే ఖోజ లే. ఉసకీ ఓర దృష్టి కర, ఉసమేం హీ సబ భరా హై.

సమాధానః- .. లగనీ లగీ హో తో ఉత్పన్న హో. అంతరమేం ఉతనీ లగనీ చాహియే, స్వయంకో ఉతనీ రుచి హోనీ చాహియే. యహీ కరనా హై. ఉసీకీ బారంబార లగన లగతీ రహే కి మైం చైతన్య జ్ఞాయక హూఁ. ఉస జ్ఞాయకకీ పరిణతి హీ ప్రగట కరనే జైసీ హై. ఉతనీ అన్దర లగనీ లగే తో పురుషార్థ ఉత్పన్న హో. రుచి మన్ద హో, బాహర జుడతా రహే తో ఉసే పురుషార్థ ఉత్పన్న నహీం హోతా హై. లగనీ లగే తో హీ ఉత్పన్న హోతా హై. గురుదేవనే తో బహుత కహా హై, బహుత మార్గ బతాయా హై. కరనా స్వయంకో హై. పరిణతి కైసే పలటనీ వహ అపనే హాథకీ బాత హై.

ముముక్షుః- హమ భాఈఓం ఆపకే పాస జ్యాదా నహీం బైఠ సకతే, పరన్తు హమారే భాగ్య- సే హమేం పణ్డితజీ భీ అచ్ఛే మిల గయే హైం.

సమాధానః- .. బహుత మిలా హై, పురుషార్థ స్వయంకో కరనా హై. గురుదేవ-సే హీ సబనే