૨૩૯
ગ્રહણ કરનેકા પ્રયત્ન કરના. જો ક્ષણ-ક્ષણમેં જાન રહા હૈ, જો ક્ષણ-ક્ષણમેં સબકા જ્ઞાન કર રહા હૈ, જો ભાવ ચલે ગયે ઉન ભાવોંકા ભી જ્ઞાન કરનેવાલા હૈ, સબકા જ્ઞાન કરનેવાલા હૈ, જ્ઞેયકા કરનેવાલા શક્તિવાન કૌન હૈ? ઉસે ગ્રહણ કરનેકા પ્રયત્ન કરના. યહ જાના, વહ જાના ઐસે પર્યાયકો ગ્રહણ કરનેકા પ્રયત્ન નહીં કરકે અખણ્ડ જ્ઞાન ગ્રહણ કરનેકા પ્રયત્ન કરના. પર્યાય-સે ગ્રહણ હોતા હૈ, ઉસકે લક્ષણ-સે ગ્રહણ હોતા હૈ. પર્યાય બીચમેં આતી હૈ. પર્યાય પર દૃષ્ટિ છોડકર જ્ઞાન ગ્રહણ કર.
ગુરુદેવને બહુત સમઝાયા હૈ ઔર ગુરુદેવકા પરમ ઉપકાર હૈ. ઇસ પંચમ કાલમેં ગુરુદેવકા જન્મ હુઆ ઔર સબકો તારનેકા ગુરુદેવકા મહાન નિમિત્તત્વ થા. ઉનકી વાણી કોઈ અપૂર્વ થી. ઉનકી વાણીકે પીછે પૂરા મુક્તિકા માર્ગ, આત્મા-અદભુત આત્મા દિખે ઐસી ઉનકી વાણી થી. સબ ઉન્હોેંને સમઝાયા હૈ. વસ્તુ સ્થિતિકે ચારોં તરફકે પહલૂ ઉન્હોંને સમઝાયે હૈૈં. આત્માકી સ્વાનુભૂતિ કૈસે હો? સાધક દશા ક્યા? દ્રવ્યદૃષ્ટિ ક્યા? પર્યાય ક્યા? ગુણ ક્યા? સબ ગુરુદેવને સમઝાયા હૈ.
સમાધાનઃ- ... ઐસા કૈસા હૈ? તત્ત્વકા સ્વભાવ કૈસા હૈ? યહ સબ વિચારના ચાહિયે. ઐસા તત્ત્વકા વિચાર હોના ચાહિયે, યહ સબ કરના ચાહિયે. બારંબાર-બારંબાર, બારંબાર-બારંબાર ઇસકા મનન, ચિંતવન, આત્માકે બિના ઉસકો ચૈન ન પડે, મૈં આત્મા કૈસે પ્રાપ્ત કરુઁ? વિભાવમેંં રસ નહીં લગે ઔર ચૈતન્ય સ્વભાવમેં રસ હોના ચાહિયે. ઐસી અંતરમેં-સે તૈયારી હોની ચાહિયે. ઐસી પાત્રતા હોની ચાહિયે. તબ વહ સ્વભાવ તરફ જા સકતા હૈ.
અનાદિ કાલ-સે વિભાવમેં એકત્વબુદ્ધિ હો રહી હૈ. ઉસમેં સબકુછ માના હૈ ઔર બાહ્ય ક્રિયામેં ધર્મ માન લિયા હૈ. ઔર શુભભાવ-સે તો પુણ્યબન્ધ હોતા હૈ, સ્વર્ગ હોતા હૈ. આત્મ સ્વરૂપ, શુદ્ધાત્માકી પર્યાય તો નહીં હોતી. સ્વાનુભૂતિ નહીં હોતી. શુભભાવ- સે તો પુણ્યબન્ધ હોતા હૈ. ઉસસે મેરા સ્વભાવ તો શુભભાવ-સે ભી ભિન્ન હૈ. શુભભાવ બીચમેં આતા હૈ. દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રકી મહિમા સબ આતા હૈ. પરન્તુ શુભ પરિણામ અપના સ્વભાવ નહીં હૈ. ઐસી શ્રદ્ધા હોની ચાહિયે. ઐસી શ્રદ્ધા, ઉસકા ચિંતવન, મનન નિરંતર ઐસા હોના ચાહિયે. તો આત્માકી પ્રાપ્તિ હો સકતી હૈ. મૈં ઉસસે ભિન્ન હૂઁ. મૈં ભિન્ન હૂઁ, ઐસા ભીતરમેં-સે હોના ચાહિયે. પહલે તો વહ વિચાર કરતા હૈ, પરન્તુ ઐસા ભીતરમેં- સે હોના ચાહિયે. સ્વભાવમેં-સે આત્માકો ગ્રહણ કરના ચાહિયે. પ્રજ્ઞા-સે ગ્રહણ કરના ચાહિયે ઔર પ્રજ્ઞા-સે ભિન્ન કરના ચાહિયે. ઐસા હોને-સે ઉસકો નિર્વિકલ્પ સ્વાનુભૂતિ હો સકતી હૈ. બારંબાર ઉસકા મનન, મૈં ન્યારા ચૈતન્ય હૂઁ, શરીર ભી મૈં નહીં હૂઁ, વિભાવ ભી મેરા સ્વભાવ નહીં હૈ. ભિન્ન આત્માકો પહચાનના ચાહિયે.
મુમુક્ષુઃ- યે સબ તો વિકલ્પમેં જાયગા. યે તો વિકલ્પમેંં આયગા.