૩૦ ભીતરમેં લીન હો જાતા હૈ. સ્વરૂપકી પ્રતીતિ, જ્ઞાન ઉપયોગ ઉસમેં લીન હો જાતા હૈ. ખ્યાલમેં આ જાતા હૈ. ઉપયોગકા કાલ અંતર્મુહૂર્ત હૈ. બાદમેં બાહર આ જાતા હૈ.
સ્વાનુભૂતિ હુયી તો વહ ખ્યાલમેં આ જાતા હૈ. જગત-સે જુદી ઐસી સ્વાનુભૂતિ, દુનિયા- સે અનુપમ, વિભાવ-સે અનુપમ ઐસી સ્વાનુભૂતિ હોતી હૈ તો ઉસકો ખ્યાલમેં આ જાતા હૈ, જ્ઞાનમેં આ જાતા હૈ. સ્વાનુભૂતિ અંતર્મુહૂર્ત ટિકતી હૈ. બાહર આકર જ્ઞાયકકી ધારા રહતી હૈ. જ્ઞાયકધારા. ઉદયધારા ઔર જ્ઞાયકધારા દોનોં ચલતી હૈં. સ્વાનુભૂતિમેં અંતર્મુહૂર્ત રહતા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- .. દુઃખ લગતા નહીં ઔર આત્માકા પતા નહીં હૈ. કૈસે જાનેકી વર્તમાન પર્યાય દુઃખરૂપ હૈ ઔર આત્મા ચૈતન્ય ત્રિકાલી હૈ. ઉસકા અનુભવ કરને-સે સુખ હોતા હૈ. કૈસા આત્મા, યહ પતા નહીં ચલતા હૈ.
સમાધાનઃ- વર્તમાન પર્યાયમેં દુઃખ લગતા હૈ?
મુમુક્ષુઃ- નહીં લગતા હૈ.
સમાધાનઃ- નહીં લગે તો ભીતરમેં કૈસે જાય? જિસકો અંતરમેં જાના હૈ, ઉસકો વિભાવ અચ્છા નહીં હૈ, મેરા સ્વભાવ અચ્છા હૈ, ઐસી રુચિ તો હોની ચાહિયે. રુચિકે બિના ભીતરમેં નહીં જા સકતા. રુચિ હોની ચાહિયે. યહ કરને લાયક નહીં હૈ, યહ યથાર્થ નહીં હૈ, યહ દુઃખરૂપ હૈ. મેરા સ્વભાવ સુખરૂપ હૈ. ઐસી રુચિ તો હોની ચાહિયે. યથાર્થ સ્વભાવકો બાદમેં ગ્રહણ કરે, પરન્તુ રુચિ તો હોની ચાહિયે.
વિપરીતતા, અશુચિરૂપ, દુઃખરૂપ, દુઃખકે કારણ, યે સબ દુઃખરૂપ હૈ, દુઃખકા કારણ હૈ, ઐસા તો હોના ચાહિયે. જો આત્માર્થી હોતા હૈ, આત્માકા જિસકો પ્રયોજન હૈ, ઉસકો વિભાવ અચ્છા નહીં લગતા હૈ. યે દુઃખરૂપ હૈ, યે અચ્છા નહીં હૈ, યે વિભાવ અચ્છા નહીં હૈ. મેરા સ્વભાવ હી સુખરૂપ હૈ. ઐસી રુચિ તો હોની ચાહિયે. બાદમેં ઐસા જ્ઞાન ઔર પ્રતીત, વિચાર કરકે દૃઢ કરે. પરન્તુ રુચિ તો હોની ચાહિયે. રુચિ નહીં હોતી હૈ તો આગે નહીં બઢ સકતા. મુઝે આત્માકા કરના હૈ. આત્મામેં સર્વસ્વ હૈ, યે વિભાવ અચ્છા નહીં હૈ. ઐસા હોના ચાહિયે.
મૈં આત્મા ત્રિકાલ શાશ્વત હૂઁ. વિચાર કરકે, લક્ષણ-સે નક્કી કરતા હૈ કિ જ્ઞાન હૈ વહ સુખરૂપ હૈ, જ્ઞાનમેં આકુલતા નહીં હૈ, જ્ઞાન સુખરૂપ હૈ. ગુરુ કહતે હૈં, દેવ કહતે હૈં, શાસ્ત્રમેં આતા હૈ. વિચાર કરકે યુક્તિ-સે, ન્યાય-સે જ્ઞાન લક્ષણ-સે પહચાન લેના ચાહિયે. રુચિ તો હોની હી ચાહિયે. સ્વ તરફકી રુચિકે બિના આગે નહીં બઢ સકતા. દુઃખ તો આત્માર્થીકો લગતા હી હૈ. યે અચ્છા નહીં હૈ. વર્તમાન પર્યાયજો ચલતી હૈ વહ અચ્છી નહીં હૈ. સ્વભાવ અચ્છા હૈ, ઉસકી રુચિ તો હોની ચાહિયે. જિસકો વિભાવ અચ્છા લગતા હૈ, વહ આગે નહીં બઢ સકતા.