૨૪૯
આત્માકે સાથ હોતા હૈ, અન્ય કિસીકે સાથ પ્રયોજન નહીં હૈ. એક દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રકા પ્રયોજન ઔર અન્દર શુદ્ધાત્માકા પ્રયોજન, યહ એક પ્રયોજન રખને જૈસા હૈ, બાકી કુછ રખને જૈસા નહીં હૈ.
ગુરુદેવને જો ઉપાય હૈ વહ એકદમ સરલ કરકે બતાયા હૈ. બાહ્ય ક્રિયામેં બાહરમેં કહીં ભી ધર્મ નહીં હૈ. ધર્મ જિસમેં હૈ ઉસમેં-સે હી પ્રગટ હોતા હૈ. સ્વભાવમેં-સે સ્વભાવ પ્રગટ હોતા હૈ. બાહર વિભાવમેં-સે નહીં આતા હૈ, સ્વભાવમેં-સે સ્વભાવ આતા હૈ. જિસકા જો સ્વભાવ હો, ઉસમેં-સે હી પ્રગટ હોતા હૈ.
પાની સ્વભાવ-સે શીતલ હૈ, પરન્તુ અગ્નિકે નિમિત્ત-સે ઉસમેં ઉષ્ણતા દિખતી હૈ. પરન્તુ નિમિત્તકે સંંયોગ-સે ઉસમેં ઐસી ઉષ્ણતાકી પરિણતિ હોતી હૈ. વૈસે આત્મા સ્વયં સ્વભાવ-સે શીતલ ચૈતન્ય શીતલતા-સે ભરા હૈ. વિભાવકે નિમિત્ત-સે, પરકા નિમિત્ત હૈ ઇસલિયે ઉસમેં અનેક જાતકી રાગ-દ્વેષ આદિ કાલિમા દિખતી હૈ. પરન્તુ અંતર દૃષ્ટિ કરે તો વહ શીતલ સ્વભાવ-સે ભરા હૈ.
જિતના જ્ઞાનસ્વભાવ આત્મા હૈ ઉતના હી સ્વયં હૈ. ઉસકે અલાવા સબકુછ ઉસસે ભિન્ન હૈ. ઐસા આત્માકા સ્વભાવ, ચૈતન્યકા સ્વભાવ ગ્રહણ કર લેના. સૂક્ષ્મ ઉપયોગ કરકે આત્માકો ગ્રહણ કરના, વહી કરને જૈસા હૈ. ઉસમેં હી આનન્દ, ઉસમેં હી સુખ, સબ ઉસમેં હી ભરા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- અન્દરમેં જાય તો અકેલા શુદ્ધાત્મા ઔર બાહર આયે તો દેવ-શાસ્ત્ર- ગુરુ, દોનોંકો ખડા રખા.
સમાધાનઃ- હાઁ, બસ, દોકો ખડા રખા. બાકી કિસીકે સાથ કુછ પ્રયોજન નહીં હૈ. દૂસરા સબ તો લૌકિક હૈ, લૌકિક ચલતા રહે. બાહરમેં દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્ર. જિનેન્દ્ર જગતમેં સર્વોત્કૃષ્ટ હૈં. ગુરુદેવ સર્વોત્કૃષ્ટ ઔર શાસ્ત્ર સર્વોત્કૃષ્ટ હૈં. વહ શ્રુતકા ચિંતવન. બાકી અંતરમેં એક શુદ્ધાત્મા સર્વોત્કૃષ્ટ, વહ સર્વોત્કૃષ્ટ હૈ. બાકી કિસીકે સાથ કોઈ પ્રયોજન નહીં હૈ.
આચાર્યદેવ કહતે હૈં ન? મુઝે કિસીકે સાથ પ્રયોજન ના રહે. એક આત્મા ઔર મૈં જહાઁ-જહાઁ જાઊઁ વહાઁ દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્ર. આલોચના પાઠમેં (કહતે હૈં કિ), મેરે ગુરુને મેરે હૃદયમેં જો ઉપદેશકી જમાવટ કી હૈ, ઉસ જમાવટકે આગે ઇસ પૃથ્વીકા રાજ મુઝે પ્રિય નહીં હૈ. પૃથ્વીકા રાજ તો નહીં હૈ, પરન્તુ તીન લોકકા રાજ મુઝે પ્રિય નહીં હૈ. એક ગુરુકા ઉપદેશ. વહી મેરે હૃદયમેં, ઉપદેશકી જમાવટ હૈ. ઉસ ઉપદેશ અનુસાર મેરી પરિણતિ હો જાય, બસ. ગુરુદેવને ઐસી ઉપદેશકી જમાવટ (કી હૈ), ઉતની વાણી બરસાયી હૈ. ઉસ ઉપદેશકી જમાવટકો સ્વયં પરિણતિમેં પ્રગટ કરે તો ઉસમેં સબ આ જાતા હૈ. ઉસકે આગે પૃથ્વીકા રાજ યા તીન લોકકા રાજ, આચાર્યદેવ કહતે હૈં કિ, મુઝે કુછ