૯૬
શાસ્ત્રમેં ઐસા આતા હૈ, ગુરુદેવ ભી ઐસા હી કહતે થે કિ યથાર્થ નિર્ણય, યથાર્થ કારણ હો તો યથાર્થ કાર્ય આયે બિના નહીં રહતા. ઐસા શુદ્ધાત્માકા અંતરમેં-સે ઉસે નિર્ણય હોતા હૈ. ઉસકા અંતર હી કહ દેતા હૈ કિ ઇસમેં અવશ્ય સ્વાનુભૂતિ હોગી હી.
મુમુક્ષુઃ- માતાજી! આપકા વજન સ્વભાવકો પહિચાનકર નિર્ણય હો, વહ યથાર્થ નિર્ણય હૈ. ઐસા આપકા વજન આયા હૈ.
સમાધાનઃ- હાઁ, સ્વભાવકો પહિચાનકર નિર્ણય હોતા હૈ કિ યહ જ્ઞાન હૈ વહી મૈં હૂઁ. યે વિભાવ હૈ વહ મૈં નહીં હૂઁ. ઐસા બુદ્ધિ-સે સ્થૂલતા-સે હો વહ અલગ હૈ, પરન્તુ અંતરમેં-સે ઉસે ગ્રહણ કરકે નિર્ણય હોતા હૈ કિ યહ સ્વભાવ હૈ વહી મૈં હૂઁ. અંતરમેં-સે ભાવ ગ્રહણ કરતા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- ઐસા યથાર્થ નિર્ણય હો, ઉસે અનુભૂતિ ઉસકે પીછે આતી હી હૈ?
સમાધાનઃ- ઉસકે પીછે આતી હી હૈ. ફિર ઉસમેં કિતના કાલ લગે ઉસકા નિયમ નહીં હૈ, પરન્તુ અવશ્ય હોતી હી હૈ. (ક્યોંકિ) ઉસકા કારણ યથાર્થ હૈ.
મુમુક્ષુઃ- સ્વભાવકો પહચાનકર નિર્ણય હો, વહ યથાર્થ નિર્ણય હૈ. યહ બાત આપને બહુત સુન્દર કહી.
સમાધાનઃ- સ્વભાવકો પહચાનકર નિર્ણય હોતા હૈ કિ યહ જ્ઞાનસ્વભાવ હૈ વહી મૈં હૂઁ, અન્ય કુછ મૈં નહીં હૂઁ. મતિ ઔર શ્રુત દ્વારા વહ નિર્ણય કરતા હૈ. ફિક્ષર મતિ- શ્રુતકા ઉપયોગ જો બાહર પ્રવર્તતા હૈ, ઉસે અંતરમેં લાયે ઔર લીનતા હો તો નિર્વિકલ્પ હોતા હૈ. પરન્તુ પહલે ઉસકા યથાર્થ નિર્ણય હોતા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- સ્વભાવકા યથાર્થ નિર્ણય હોને-સે પહલે ક્યા હોતા હોગા?
સમાધાનઃ- પહલે તો ઉસે સ્વભાવ તરફ મુડનેકી રુચિ હોતી હૈ કિ આત્માકા સ્વભાવ કોઈ અપૂર્વ હૈ. કરને જૈસા યહી હૈ. યે સબ વિભાવ હૈ. ઐસી રુચિ અંતરમેં રહતી હૈ કિ માર્ગ યહી હૈ. ગુરુદેવને બતાયા વહ એક હી માર્ગ હૈ, દૂસરા નહીં હૈ. ઐસા ઉસને સ્થૂલ બુદ્ધિ-સે સ્થૂલતા-સે નિર્ણય કિયા હોતા હૈ. પરન્તુ સ્વભાવકો પહિચાનકર અંતરમેં-સે નિર્ણય હોતા હૈ, વહ નિર્ણય અભી નહીં હોતા, પરન્તુ રુચિ ઉસ તરફકી હોતી હૈ. માર્ગકી રુચિ હોતી હૈ. ઉસકે પહલે ભી કોઈ અપૂર્વ રુચિ હોતી હૈ. પરન્તુ વહ રુચિ હોતી હૈ.
મુમુક્ષુઃ- જબતક સ્વભાવકી પહિચાન નહીં હોતી હૈ તબતકકા નિર્ણય સચ્ચા નિર્ણય હી નહીં હૈ. સ્વભાવકો પહિચાનકર જબતક નિર્ણય હોતા, તબતક તો વહ નિર્ણય નિર્ણય નહીં હૈ.
સમાધાનઃ- વહ નિર્ણય નહીં હૈ. યથાર્થ કારણ પ્રગટ નહીં હુઆ હૈ. .. ઐસા હૈ કિ જિસે કોઈ અપૂર્વ રુચિ હો તો અવશ્ય વહ રુચિ ઉસ તરફ જાતી