કિયા તો ભિન્નતા અનુસાર સ્વયં ભિન્ન કાર્ય કરતા નહીં હૈ. માત્ર બુદ્ધિમેં નિર્ણય કરતા હૈ. પરન્તુ ભિન્નતાકા અભ્યાસ નહીં કરતા હૈ. બારંબાર ઉસે ટિકાતા નહીં હૈ. ઔર વહ બુદ્ધિપૂર્વક વિકલ્પ-સે કરને જાય તો ઉપાધિ ઔર આકુલતા હો જાય કિ ઇસે કૈસે ટિકાના? એક જાતકા પ્રયાસ વહ નહીં કર સકતા હૈ. પરન્તુ વહ સહજપને કૈસે હો, ઉસકી બારંબાર લગની, અભ્યાસ બારંબાર ટિકાયે રખે.
નિર્ણય કિયા ઉસકા કાર્ય લાતા નહીં હૈ. મૈં ભિન્ન હૂઁ, ઐસા નક્કી કિયા લેકિન ભિન્નતારૂપ કાર્ય નહીં લાતા હૈ. જો-જો પરિણતિકા ઉદય આતા હૈ, ઉસી વક્ત મૈં ભિન્ન હૂઁ, ભિન્ન રહનેકા, ઉસ પ્રકાર-સે અપની પ્રતીતિકો ટિકાનેકા વહ ઉદ્યમ નહીં કરતા હૈ ઔર કાર્ય લાતા નહીં. ઇસલિયે આગે નહીં બઢતા હૈ. નિર્ણય કરકે છોડ દેતા હૈ, નિર્ણય કરકે છોડ દેતા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- છૂટ જાતા હૈ, માતાજી!
સમાધાનઃ- ભલે છૂટ જાતા હૈ. ઉતના પ્રયાસ ઉસકા આગે ચલતા નહીં હૈ, છૂટ જાતા હૈ. છૂટ જાતા હૈ, બારંબાર ઉસે ટિકતા નહીં હૈ. પરન્તુ વિકલ્પરૂપ-સે, અભ્યાસ- રૂપ-સે ભી ટિકાતા નહીં હૈ. વિકલ્પરૂપ-સે યા અભ્યાસરૂપ-સે ટિકાયે તો ઉસે આગે જાકર સહજ હોનેકા અવકાશ હૈ. પરન્તુ વહ ઉસે ટિકતા નહીં હૈ, છૂટ જાતા હૈ. ઇસલિયે જો પરિણતિ હૈ ઉસ તરફ દૌડા જાતા હૈ. વિકલ્પમેં, ભાવમેં ઉસે રુચિમેં લગે કિ મૈં ભિન્ન હૂઁ. પરન્તુ ભિન્નકા ભિન્નરૂપ કાર્ય તો હોતા નહીં. બુદ્ધિમેં રહતા હૈ ઔર કાર્ય હોતા નહીં.
મુમુક્ષુઃ- રાગમેં એકતા તો તુરન્ત દિખતી હૈ કિ એકતા યહાઁ હો ગયી.
સમાધાનઃ- હાઁ, એકતા હો જાતી હૈ. ભિન્ન ભિન્નરૂપ કાર્યરૂપ હોતા નહીં. ઇસલિયે વહ કાર્ય નહીં હોતા હૈ. વહ દૂર જાય તો ઉસે ભિન્નતારૂપ કાર્ય લાનેકા હૈ. ભિન્નતાકી પરિણતિ કરકે કાર્ય લાનેકા હૈ, વહ કર નહીં સકતા હૈ. બારંબાર ઐસે હી ખડા રહતા હૈ. ઉસમેં ઉસે મહેનત પડતી હૈ, ઇસલિયે વહ કરતા નહીં.
મુમુક્ષુઃ- ઉસમેં મહેનત કિસ પ્રકારકી?
સમાધાનઃ- ઉસે સહજ (નહીં હોતા). વહ સહજ હૈ ઇસલિયે વહાઁ દૌડા જાતા હૈ, અનાદિકા અભ્યાસ હૈ વહ સહજ હો જાતા હૈ. ઇસમેં ઉસે દિશા પલટની હૈ વહ છૂટ જાતા હૈ. બુદ્ધિપૂર્વક કરકે છૂટ જાતા હૈ, બારંબાર છૂટ જાતા હૈ. ઇસલિયે ઉતની રુચિકી મન્દતા હૈ, પુરુષાર્થકી મન્દતા હૈ. ઇસલિયે વહ છૂટ જાતા હૈ.
ઉતની લગન લગી હો કિ બસ, યહ ચૈતન્ય હી (ચાહિયે), ચૈતન્ય બિનાકી પરિણતિ મુઝે ચાહિયે હી નહીં. મુઝે ચૈતન્યકા હી અસ્તિત્વ ચાહિયે. યહ અસ્તિત્વ મુઝે નહીં ચાહિયે. ઉતની અન્દર-સે લગન, મહિમા ઔર રુચિકી ઉગ્રતા હો તો ઉસકા પુરુષાર્થ ટિકા રહતા