૧૦૦ હૈ. નહીં તો ઉસકા પુરુષાર્થ બાર-બાર છૂટ જાતા હૈ. વહ માત્ર વિકલ્પ-સે નહીં ટિકતા. અન્દર-સે સચમૂચમેં લગે તો વહ ટિકે. વાસ્તવમેં લગે તો ટિકે. તો ઉસકા કાર્યરૂપ આયે. નિર્ણયકા કાર્ય આયે તો પ્રતીતિ પ્રતીતિરૂપ કાર્ય લાયે.
મુમુક્ષુઃ- પહલે તો ક્યા હોતા થા કિ કોરા વિકલ્પ થા. ભાવભાસન જિસે કહેં ઐસા નહીં થા. અબ ઇતના ખ્યાલમેં આતા હૈ કિ ઇસ પ્રકાર-સે યહ જ્ઞાયક હૈ, ઉસમેં અહંપના કરના. પરન્તુ ઉસમેં આધા ઘણ્ટા, એક ઘણ્ટા, દો ઘણ્ટા અભ્યાસ કિયા હો, પરન્તુ દૂસરા પ્રસંગ આયે ઇસલિયે તુરન્ત ઐસા લગે કિ રાગમેં એકતા હો જાતી હૈ.
સમાધાનઃ- અભી સહજ નહીં હૈ, ઇસલિયે ઉસમેં ફિર-સે એકતા હો જાતી હૈ. ઉસે બારંબાર અભ્યાસ કરના ચાહિયે તો હોતા હૈ. ઔર રસપૂર્વક અભ્યાસ હો ઔર ઉસીકી મહિમા લગે તો વહ અભ્યાસ બારંબાર હો.
મુમુક્ષુઃ- ઇસીમેં ઉગ્ર અભ્યાસ, રુચિ, પુરુષાર્થ ઔર મહિમા. ઇતના ઉસે બઢના ચાહિયે.
સમાધાનઃ- હાઁ, વહ બઢના ચાહિયે. અભ્યાસ, પુરુષાર્થ, રુચિ, મહિમા સબ બઢના ચાહિયે.
મુમુક્ષુઃ- .. નિર્ણય તો નિર્ણય હૈ. નિર્ણય હો તો ફિર ક્યોં હટ જાય?
સમાધાનઃ- નિર્ણયમેં ઇતના કિ યહ મૈં હૂઁ, ઇતના. પરન્તુ યહ મૈં હૂઁ, ઇસસે ભિન્ન હૂઁ. પરન્તુ ભિન્ન ભિન્નતારૂપ કાર્ય કરે તો પ્રતીતિને કાર્ય કિયા કહનેમેં આયે. ભિન્નતારૂપ કાર્ય નહીં આતા હૈ, તબતક પ્રતીતિ જ્યોંકી ત્યોં બુદ્ધિપૂર્વક રહ જાતી હૈ.
મુમુક્ષુઃ- ભિન્નતારૂપ કાર્ય આવે તો ઉસે અતીન્દ્રિય આનન્દકા આવે, ઐસા કહના હૈ?
સમાધાનઃ- ભિન્નતારૂપ કાર્ય લાકર વહ યદિ સહજ હો તો ઉસે અતીન્દ્રિય આવે.
મુમુક્ષુઃ- ઉસકે પહલે ભિન્નતારૂપ કાર્ય કિસ પ્રકાર-સે?
સમાધાનઃ- ઉસે ભેદજ્ઞાનકા કાર્ય સહજ હોના ચાહિયે. ફિર વહ કિતની બાર હો, વહ ઉસકે પુરુષાર્થ (આધારિત હૈ). કિસીકો તુરન્ત અતીન્દ્રિય નિર્વિકલ્પ સ્વાનુભૂતિ હો, કિસીકો થોડી દેર લગે. પરન્તુ ઉસે સહજ ભેદજ્ઞાનકી ધારા હોની ચાહિયે, તો ઉસે હોતા હૈ. ઉસકા કારણ યથાર્થ હો તો કાર્ય આતા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- અનુભવકે પહલે ભી ઐસા કોઈ જુદા કાર્ય દિખતા હૈ?
સમાધાનઃ- ભિન્ન કાર્ય ઉસે આના ચાહિયે, ભેદજ્ઞાનકી ધારાકા કાર્ય આના ચાહિયે. ભેદજ્ઞાનકા કાર્ય... નિર્વિકલ્પ દશાકા જો યથાર્થ કારણ હૈ વહ કારણ ઉસે યથાર્થ હોના ચાહિયે.
મુમુક્ષુઃ- ઉસ જાતકા કાર્ય...
સમાધાનઃ- હાઁ, ઉસ જાતકા કાર્ય. નિર્વિકલ્પ દશાકા કારણ હૈ ઉસ જાતકા. ઉસકે પહલે તો અભ્યાસ કરતા રહે. અભ્યાસ છૂટ જાય (તો બાર-બાર કરે).