૧૩૪ પ્રગટ કરે તો ઉસને દ્રવ્યદૃષ્ટિ યથાર્થ પ્રગટ કી હૈ. ઐસી જ્ઞાયકકી પરિણતિ અંતરમેં-સે પ્રગટ કરે તો વહ જ્ઞાનનય ઔર ક્રિયાનયકી મૈત્રી હૈ. તો ઉસમેં-સે ઉસે આત્માકા સ્વરૂપ જો આનન્દ સ્વરૂપ હૈ, આનન્દ જિસકા રૂપ હૈ, ઐસા જો ચૈતન્ય જો અનન્ત જ્ઞાન, અનન્ત દર્શનસ્વરૂપ હૈ ઐસા જો આત્મા, ઉસમેં ઉસે વહ પ્રગટ હોતા હૈ. ઐસી ભેદજ્ઞાનકી જિસે પ્રગટ હો, બારંબાર મૈં જ્ઞાયક હૂઁ, જ્ઞાયક હૂઁ, ઐસા અભ્યાસ અંતર-સે પરિણતિ પ્રગટ કરકે વિકલ્પ ટૂટકર અંતરમેં જ્ઞાયક હૂઁ ઉસ રૂપ લીનતા કરે, તો આનન્દ જિસકા રૂપ હૈ, આનન્દસ્વરૂપ જિસકા એક રૂપ હૈ, ઐસા જ્ઞાનસ્વભાવ ઉસે ખીલ ઉઠતા હૈ. વહ સ્વયં નિર્વિકલ્પ સ્વરૂપમેં લીન હો તો ઉસમેં-સે ખીલ ઉઠતા હૈ.
ગુરુદેવ વહી કહતે થે કિ ઉસમેં જ્ઞાયક પ્રકાશિત હો ઉઠે, ઉસ પ્રકાર-સે ઉસકી જ્ઞાનનય, ક્રિયાનયકી મૈત્રી-સે ચૈતન્યકો ઉસ તરહ વહ ગ્રહણ કરતા હૈ ઔર ઉસ પ્રકાર વહ અભ્યાસ કરતા હૈ તો વહ પ્રગટ હોતા હૈ. ઐસા અનન્ત જ્ઞાન જિસકા સ્વરૂપ હૈ, અચલ જિસકી જ્યોત હૈ, કિ જિસકી જ્યોત, જિસકા વીર્ય અનન્ત હૈ, જો અન્દરમેં સુસ્થિતપને સંયમરૂપ વર્તે ઐસા આત્મા પ્રગટ હોતા હૈ.
પહલે અંશ પ્રગટ હો, સ્વાનુભૂતિ હો, ઉસકા પ્રભાત હો ઔર ફિર સ્વયં અખણ્ડ અનન્ત શક્તિયોઁ-સે ભરપૂર પૂર્ણ સ્વરૂપ હૈ. પરન્તુ ઉસકા પ્રભાત હોને-સે પૂર્ણ કેવલજ્ઞાન પ્રગટ હોતા હી હૈ. ઇસલિયે પૂર્ણ કેવલજ્ઞાન ઉસમેં-સે પ્રગટ હોતા હૈ. અનન્ત જ્ઞાન, અનન્ત દર્શન, અનન્ત બલ, ઔર આનન્દ જિસકા રૂપ હૈ, જિસકા રૂપ આનન્દ હૈ ઐસા આત્મા પ્રગટ હોતા હૈ. સ્વાનુભૂતિમેં ભી જિસકા આનન્દ રૂપ હૈ ઐસા આત્મા પ્રગટ હોતા હૈ. ઔર પૂર્ણ દશામેં જિસકા આનન્દ રૂપ હૈ, વૈસા આત્મા પ્રગટ હોતા હૈ. અનન્ત જ્ઞાન- સે ભરા આત્મા હૈ કિ જિસકા કોઈ પાર નહીં હૈ ઐસા અનન્ત જ્ઞાન હૈ, ઐસા અનન્ત દર્શન હૈ, ઐસા અનન્ત બલ હૈ, ઐસા અનન્ત વીર્ય હૈ. ઐસા અનન્ત-અનન્ત ઉસે પ્રગટ હોતા હૈ.
બાકી પ્રગટ નહીં હોતા હૈ, (ક્યોંકિ) વહ બાહરમેં રુક ગયા હૈ. જ્ઞાતા ઔર જ્ઞેયકી એકતાબુદ્ધિ (કર રહા હૈ). જો જ્ઞેય જ્ઞાત હોતા હૈ ઔર મૈં, ઉસે ભિન્ન નહીં કરતા હૈ. એકતામેં રુક ગયા હૈ. બાહરમેં કર્તાબુદ્ધિમેં, બાહ્ય ક્રિયાઓઁમેં માનોં મૈંને બહુત કિયા, ઉસમેં રુક ગયા હૈ. ઐસે સબમેં રુક ગયા હૈ. રાગકી ક્રિયાઓંમેં રાગ ઔર મૈં દોનોં એક હૈં, ઐસે રુક ગયા હૈ. ઉસસે ભિન્ન પડે કિ મૈં જ્ઞાયક હૂઁ. જો જ્ઞેય જ્ઞાત હો ઉસસે ભિન્ન મૈં જ્ઞાયક હૂઁ. જો રાગ હોતા હૈ ઉસસે ભેદજ્ઞાન કરતા હૈ. મૈં પરપદાર્થકા કુછ કર નહીં સકતા, પરન્તુ મૈં તો જ્ઞાયક હૂઁ. જ્ઞાયકમેં મેરી પરિણતિ હો, જ્ઞાયકરૂપ મૈં પરિણતિ કરુઁ વહી મેરી ક્રિયા હૈ. યે બાહરકા કરના વહ મેરી ક્રિયા નહીં હૈ, વહ તો પરદ્રવ્યકી હૈ. ઉસસે ભિન્ન પડતા હૈ તો ઉસમેં-સે અનન્ત જ્ઞાન, અનન્ત દર્શન, આનન્દરૂપ