૨૬૧

હૈ વહ પ્રગટ હોતા હૈ. વહ માર્ગ ગુરુદેવને બતાયા હૈ. ઉસ ભેદજ્ઞાનકે માર્ગ પર ચૈતન્ય સ્વરૂપ અપૂર્વ હૈ, જિસકે સાથ કિસીકા મેલ નહીં હૈ, ઐસા અપૂર્વ (આત્મા હૈ).

મુમુક્ષુઃ- જ્ઞાયકકી પરિણતિ પ્રગટ કરે ઉસે જ્ઞાનનય ઔર ક્રિયાનયકી મૈત્રી હોતી હૈ.

સમાધાનઃ- હાઁ, જ્ઞાયકકી પરિણતિ પ્રગટ કરે તો જ્ઞાનનય ઔર ક્રિયાનયકી મૈત્રી હૈ. જ્ઞાયકકી પરિણતિ પ્રગટ નહીં હુઈ હૈ તો વહ મૈત્રી નહીં હૈ. વિકલ્પ-સે નક્કી કરે કિ યહ જ્ઞાન, યહ ક્રિયા. અન્દર પરિણતિ નહીં હૈ તો જ્ઞાનનય ઔર ક્રિયાનયકી મૈત્રી નહીં હૈ. કોઈ ક્રિયામેં રુક જાતા હૈ, કોઈ જ્ઞાનમેં રુક જાતા હૈ. ઔર કોઈ મુમુક્ષુ આત્માર્થી હો તો ઐસા માને કિ મુઝ-સે હોતા નહીં, પરન્તુ યહ જ્ઞાયકકી પરિણતિ હી પ્રગટ કરને યોગ્ય હૈ. વસ્તુ સ્વરૂપ ઐસા હૈ કિ દ્રવ્ય વસ્તુ સ્વભાવ-સે ભિન્ન હૈ. ઉસે ભિન્ન કરને-સે શુદ્ધ પર્યાય પ્રગટ હોતી હૈ. ઐસા વિકલ્પ-સે જ્ઞાન કરે. આત્માર્થી હો વહ ઐસા જ્ઞાન કરે પરન્તુ જ્ઞાન-ક્રિયાકી મૈત્રી તો અન્દર જ્ઞાયક દશા પ્રગટ હો તો હી જ્ઞાનનય ઔર ક્રિયાનયકી મૈત્રી હોતી હૈ.

પહલે વહ સમઝે કિ કરના યહ હૈ. બાકી જો નહીં સમઝતા હૈ વહ એકાન્તમેં ચલા જાતા હૈ. માત્ર બોલતા રહતા હૈ, આત્મા જ્ઞાયક હૈ. ઔર કોઈ થોડા શુભભાવ કરે તો મૈં બહુત કરતા હૂઁ, ઐસા માનતા હૈ. યથાર્થ આત્માર્થી હો, જિસે આત્માકા પ્રયોજન હૈ, વહ બરાબર સમઝતા હૈ કિ યહ દ્રવ્ય વસ્તુ સ્વભાવ-સે ભિન્ન હૈ. પરન્તુ યહ રાગ ઉસકા સ્વભાવ નહીં હૈ. લેકિન ઉસ જ્ઞાયકરૂપ મૈં કૈસે પરિણમૂઁ, ઐસી ઉસકી ભાવના રહતી હૈ. ઔર વહ ઐસા નિર્ણય કરતા હૈ કિ કરનેકા યહી હૈ.