૧૪૨
મુમુક્ષુઃ- દેવ-શાસ્ત્ર-ગુરુકી મહિમા બહુત આતી હૈ, ગુરુદેવકી ભી બહુત મહિમા આતી હૈ, આપકી ભી બહુત મહિમા આતી હૈ. પરન્તુ ઉસમેં અમુક અપેક્ષિત આનન્દ આતા હૈ. પરન્તુ આપ જો કહતે હો, અન્દરમેં અતીન્દ્રિય આનન્દ, ઐસા આનન્દ તો અબ તક જ્ઞાત નહીં હોતા હૈ, ઉસમેં ક્યા મેરી ક્ષતિ હોગી? મનમેં તો ઇતના હોતા હૈ કિ ઉછલ પડતે હૈં. આપકે ચરણોંમેં આજીવન સમર્પણ કર દે, ઇતના અન્દરમેં ભાવ આતા હૈ. અપના ચલે તો આજીવન જ્ઞાનીકે પીછે સોનગઢમેં રહેં. ફિર ભી અન્દર આનન્દ નહીં આ રહા હૈ. અંતરમેં જો અતીન્દ્રિય કહતે હૈં, સમ્યગ્દર્શન હોનેકે સમય જો આનન્દ આતા હૈ, ઐસા આનન્દ આતા નહીં. ઉસમેં કહાઁ (અટકના હોતા હૈ)?
સમાધાનઃ- અપને પુરુષાર્થકી મન્દતા હૈ. પુરુષાર્થકી મન્દતા હૈ. અંતરમેં જો અતીન્દ્રિય અનુપમ આના ચાહિયે, વિકલ્પ છૂટકર નિર્વિકલ્પ હો તબ વહ આનન્દ આતા હૈ. વહ આનન્દ ઉસે કોઈ વિકલ્પ સહિત વહ આનન્દ નહીં આતા હૈ. જો મહિમાકા આનન્દ આતા હૈ, વહ શુભભાવકા આનન્દ હૈ. આત્મા કોઈ ભિન્ન હૈ, ઐસા ગુરુદેવને બતાયા. જિનેન્દ્ર દેવ કોઈ અલગ હૈ, ગુરુ કોઈ અલગ હૈ, ઐસે જો દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રકી મહિમા આયે વહ સબ શુભભાવકા આનન્દ હૈ. પરન્તુ વિકલ્પ છૂટકર જો આનન્દ આયે વહ કોઈ અનુપ આનન્દ હૈ.
વહ આનન્દ કોઈ વિકલ્પવાલી પર્યાયમેં વહ આનન્દ નહીં હોતા. વિકલ્પ છૂટકર ચૈતન્યમેં-સે જો આનન્દ આયે, જો ચૈતન્યકા સ્વભાવ હૈ, ઉસ સ્વભાવમેં પરિણમિત હોકર જો આનન્દ આવે વહ આનન્દ કોઈ અનુપમ હોતા હૈ. ઔર પ્રગટ નહીં હોનાકા કારણ અપની મન્દતા-પુરુષાર્થકી મન્દતા હૈ. મહિમા આયે, લેકિન વહ સ્વયં પુરુષાર્થ નહીં કરતા હૈ. પ્રમાદકે કારણ ઉસે આનન્દ નહીં આ રહા હૈ.
ઉસકી પરિણતિ જો પર તરફ જા રહી હૈ, ઉસે સ્વયં વાપસ નહીં મોડતા હૈ. જો અનાદિકા અભ્યાસ હૈ ઉસીમેં પરિણતિ દોડ જાતી હૈ. ઉસે અન્દર મહિમા આવે કિ યહી સત્ય હૈ, યહી કરને જૈસા હૈ ઐસે મહિમા આયે તો ભી ઉસકી પરિણતિકો પલટના વહ અપને હાથકી બાત હૈ. સ્વયં પરિણતિ પલટતા નહીં હૈ. ઇસલિયે પુરુષાર્થકી મન્દતાકે કારણ વહ આગે નહીં બઢ પાતા હૈ. પુરુષાર્થકી મન્દતાકે કારણ. અટકા હૈ વહ અપની