૨૬૬
પઢતે હૈં, શાસ્ત્ર-સે નક્કી કરતે હૈં તો ઐસા લગતા હૈ, બરાબર, ઐસા હી વસ્તુકા સ્વરૂપ હૈ. અપની પરિણતિ-સે દેખતે હૈં તો ઐસે વિચાર ચલતે રહતે હૈં. કોઈ બાર વૈસા ભાવ બૈઠતા હૈ, કોઈ બાર ઐસે લંબે વિચાર ભી આતે હૈં.
સમાધાનઃ- વિકલ્પાત્મક પ્રતીતિ હૈ ન, ઇસલિયે ઉસમેં ડોલમડોલ હોતા હૈ. બાકી દૃઢ નિર્ણય હો ઔર મૈં જ્ઞાયક હી હૂઁ ઔર જો બનના હૈ વહ બનતા હૈ, ઐસી પ્રતીતિકી દૃઢતા, ઐસે અભ્યાસકી દૃઢતા હો તો ઉસે ઐસે વિચાર લંબાતે નહીં. બાકી સહજ ધારા તો સ્વાનુભૂતિકે બાદ હી હોતી હૈ. ઇસલિયે અભ્યાસકી દૃઢતા રખે તો ઉસે વૈસે વિચાર લંબાયે નહીં. ઉસકી મન્દતાકે કારણ વિચાર લંબાતે હૈં.
સમાધાનઃ- ઉસકી પ્રતીતિમેં ઉસે વિચાર લંબાતે હૈં. ઉસકી મન્દતાકે કારણ.
મુમુક્ષુઃ- ઉસ પ્રકારકે અભ્યાસકી મન્દતાકે કારણ.
સમાધાનઃ- અભ્યાસકી મન્દતાકે કારણ વિચાર લંબાતે હૈં. બાકી સહજ ધારા જિસે હોતી હૈ, ઉસે ઐસે વિચાર લંબાતે નહીં. સ્વાનુભૂતિકી બાદકી ધારામેં ઉસે વૈસા નહીં હોતા. ઉસે જ્ઞાયકકી ધારા હી રહતી હૈ.
સમાધાનઃ- ... વૈસા બનના થા તો વૈસા હુઆ. ચક્રવર્તી તો પુણ્ય લેકર આયે હૈં. બાકી કુછ રાજા હાર જાતે હૈં.
મુમુક્ષુઃ- ભરત ચક્રવર્તી બાહુબલીકે આગે હારે.
સમાધાનઃ- હાઁ, પરન્તુ ઉનકા ચક્રવર્તી પદ લેકર આયે થે. ઉસ વક્ત હારે, ઉસ પ્રકાર-સે હારે. પરન્તુ ઉન્હેં કુછ હોતા નહીં હૈ. ઉનકી લડાઈમેં હાર ગયે.
મુમુક્ષુઃ- જિસે જ્ઞાયકકી સચ્ચી દૃષ્ટિ પ્રગટ હુયી હૈ, વહ દૃષ્ટિ અપેક્ષા-સે તો રાગકો અપને-સે ભિન્ન જાનતા હૈ. ઉસી ક્ષણ જ્ઞાન ઐસા જાનતા હૈ કિ યહ પરિણમન મેરા હૈ. મેરા પ્રશ્ન યહાઁ હૈ કિ વહ પરિણમન મેરા હૈ, ઉસ ક્ષણ અશુભરાગમેં જિતના ઊલટા પુરુષાર્થ હુઆ હૈ, ઉસમેં ભી ઐસા જ્ઞાન કરતા હૈ કિ યે મેરે ઊલટે પુરુષાર્થપૂર્વક હી ઐસા હુઆ હૈ. ઐસા ભી જાનતા હૈ યા સ્વકાલમેં હુઆ હૈ, ઉસકી મુખ્યતા રખતા હૈ?
સમાધાનઃ- જ્ઞાન દોનોંકો જાનતા હૈ. સ્વપરપ્રકારશક. યે જ્ઞાયક સો મૈં હૂઁ ઔર જ્ઞાન ઐસા ભી જાનતા હૈ કિ મેરી ઇતની જ્ઞાયકકી પરિણતિ હૈ. દૃષ્ટિકે સાથ જ્ઞાયકકી પરિણતિ ભી વર્તતી હૈ-જ્ઞાનધારા. ઔર શેષ ન્યૂનતા હૈ ઉતની રાગધારા હૈ. રાગાધારા મેરે પુરુષાર્થકી કમજોરીકે કારણ ઇન કાયામેં-શુભાશુભ ભાવોંમેં જુડના હો જાતા હૈ. બાકી ઇસી ક્ષણ મૈં જ્ઞાયક હૂઁ, મુઝે કુછ નહીં ચાહિયે. એક જ્ઞાયકતા મુઝે પ્રગટ હો ઉતની પુરુષાાર્થ ધારા બઢે તો મુઝે વીતરાગ હી હોના હૈ. ઐસી ભાવના હૈ. પરન્તુ પુરુષાર્થકી મન્દતાકે કારણ ઉસમેં જુડતા હૈ. ઉસમેં વહ જાનતા હૈ કિ યે શુભાશુભ પરિણામ (હોતે