૨૭૧

ઉસકી હી કરની હૈ, ધ્યેય તો ઉસીકા રખના હૈ કિ મૈં સર્વ પ્રકારકે રાગ-સે ભિન્ન હી હૂઁ. મેરા ચૈતન્ય સ્વભાવ ભિન્ન ઔર યે ભિન્ન હૈં. પરન્તુ બીચમેં શ્રુતકા અભ્યાસ, સત્સંગ, વૈરાગ્ય આદિ મુમુક્ષુકી ભૂમિકામેં ઉસે આયે બિના નહીં રહતા. ઇસલિયે વહ બીચમેં હોતા હૈ. જબતક વહ સમઝતા નહીં હૈ, સમ્યગ્દર્શન નહીં હુઆ હૈ ઔર સમ્યગ્દર્શન હુઆ હો તો ભી બીચમેં વહ શુભભાવ તો આતે હૈં. સમ્યગ્દર્શનકી ભૂમિકામેં ઉસે શ્રદ્ધામેં-સે છૂટ ગયા હૈ. મૈં તો વીતરાગ સ્વરૂપ હૂઁ, જ્ઞાયક હૂઁ, રાગ સ્વભાવ કહીં આત્માકા નહીં હૈ. રાગ-સે આત્મા અત્યંત ભિન્ન હૈ. સમ્યગ્દર્શનમેં તો ઉસે વહ પ્રતીતિ હો ગયી હૈ. સ્વાનુભૂતિ હો ગયી હૈ. રાગ વહ કહીં આત્માકા સ્વરૂપ નહીં હૈ, વહ તો વિભાવ હૈ. ઇસલિયે ઉસે બાધક કહનેમેં આતા હૈ.

વિભાવ હૈ ઇસલિયે બાધક હૈ, પરન્તુ બીચમેં આયે બિના નહીં રહતા. ઇસલિયે અશુભ પરિણામ-સે બચનેકો શુભભાવ આતે હૈં. સ્વભાવકી જિસસે પહિચાન હો ઐસા શ્રુતકા અભ્યાસ, ગુરુકી વાણીકા શ્રવણ, જિનેન્દ્ર દેવકી ભક્તિ આદિ સબ બીચમેં આયે બિના નહીં રહતા. બીચમેં આતા હૈ તો ભી જબ નિર્વિકલ્પ દશા હોતી હૈ, વહ સબ વિકલ્પકી જાલ હૈ, ઇસલિયે ઉસમેં અટકના નહીં હૈ કિ ઇતના શ્રુતકા અભ્યાસ કર લૂઁ કિ યહ કર લૂઁ, ઉસમેં યદિ રુકે તો વહ રાગ આત્માકા સ્વરૂપ નહીં હૈ. યદિ નિર્વિકલ્પ દશા હોતી હો તો વહ સબ છૂટ જાતા હૈ. ઉસમેં વહ નહીં રહતા. વીતરાગ દશા હોતી હૈ. ઉસમેં રાગ-શુભભાવ રખને જૈસા નહીં હૈ. વીતરાગ હોના વહી આત્માકા સ્વરૂપ હૈ. ધ્યેય તો વહી રખનેકા હૈ.

મુનિઓંકો કહનેમેં આતા હૈ ન કિ શુભ આચરણ યા અશુભ આચરણરૂપ કર્મ, વહ તો વિભાવ અવસ્થા હૈ. તો નિષ્કર્મ અવસ્થામેં મુનિ કુછ ન કરે, આચરણ ન હો તો વે કહીં અશરણ નહીં હો જાતે, વે તો સ્વરૂપમેં અમૃત પીતે હૈં. જો સ્વરૂપકી સાધના ઔર નિર્વિકલ્પ દશા હોતી હો ઔર ચારિત્રકી લીનતા, નિર્વિકલ્પ દશા હોતી હો, ચારિત્રકી લીનતા હોતી હો ઔર વહ છૂટ જાય તો વહ તો આત્માકા સ્વરૂપ હી હૈ, વીતરાગ દશા હૈ. ઉન્હેં વહ હોતા હો ઔર ઉસમેં રુકે તો વહ તો બાધક હૈ. પરન્તુ અશુભ- સે બચનેકે લિયે વહ શુભભાવ બીચમેં આયે બિના નહીં રહતે. પ્રારંભમેં ભી આતે હૈં. સમ્યગ્દર્શન હુઆ, અભી વીતરાગ દશા નહીં હુયી હૈ તો આતા હૈ. મુનિઓંકો ભી બીચમેં હોતા હૈ. પરન્તુ છઠવેં-સાતવેં ગુણસ્થાનમેં ઝુલતે મુનિ જબ બાહર આતે હૈં તબ શુભભાવ હોતે હૈં. અંતરમેં સ્થિર હોતે હૈં તો નિર્વિકલ્પ દશામેં તો છૂટ જાતા હૈ. ઇસલિયે કોઈ અપેક્ષા-સે ઉસે બીચમેં આતા હૈ ઔર વહ અપના સ્વરૂપ નહીં હૈ, વિભાવભાવ હૈ, ઇસલિયે વહ બાધક હૈ.

મુમુક્ષુકો તો ધ્યેય વહ રખનેકા હૈ કિ મૈં વીતરાગ સ્વભાવ હૂઁ, મૈં ચૈતન્ય હૂઁ. યે