૨૭૯
સમાધાનઃ- ઉતની સ્વયંકી મન્દતા હૈ. જીવકો કહીં-કહીં સંતોષ હો જાતા હૈ. ઇસલયે આગે નહીં બઢ સકતા.
મુમુક્ષુઃ- આગે કૈસે બઢના?
સમાધાનઃ- જબતક આગે નહીં બઢતા, તબતક ઉસીમેં ઉસીકા અભ્યાસ કરના. ઉસકા અભ્યાસ કરતે-કરતે તીવ્રતા હોતી હૈ તબ વહ આગે જાતા હૈ.
સમાધાનઃ- ગુરુદેવને તો બહુત સ્પષ્ટ કર-કરકે માર્ગ સૂક્ષ્મ-સૂક્ષ્મ રીત-સે સમઝાયા હૈ. કોઈ અપૂર્વ બાત સમઝાયી હૈ. સબ બાહર-સે ધર્મ હોતા હૈ, ઐસા માનતે થે. શુભભાવ- સે, બાહ્ય ક્રિયા કરને-સે ધર્મ હોતા હૈ, ઐસા માનતે થે.
ગુરુદેવને અંતર દૃષ્ટિ બતાયી. ધર્મ અંતરમેં રહા હૈ. અંતરમેં આત્માકો પહચાને. આત્મા કિસ સ્વભાવરૂપ હૈ? આત્માકા સ્વરૂપ ક્યા? આત્માકે દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય ક્યા હૈ? યે વિભાવ ક્યા? યે પરદ્રવ્ય ક્યા હૈ? પુદગલકે દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય, આત્માકે દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય, ઉસે યથાર્થ પહિચાને. ઔર શરીર-સે ભિન્ન, વિભાવસ્વભાવ અપના નહીં હૈ, ઉસસે સ્વયંકો ભિન્ન કરે. ભિન્ન કરકે અંતર આત્મા એક અપૂર્વ અનુપમ વસ્તુ હૈ, ઉસે પહિચાનનેકા પ્રયત્ન કરે. તો ઉસમેં-સે હી ધર્મ રહા હૈ.
ધર્મ અન્દર આત્મામેં હૈ. બાહર-સે દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રકી મહિમા, શુભભાવ આયે ઉસસે પુણ્ય બઁધતા હૈ. પરન્તુ અન્દર શુદ્ધાત્મામેં ધર્મ રહા હૈ. ઔર ઉસ શુદ્ધાત્માકે ધ્યેયપૂર્વક શુભભાવમેં જિનેન્દ્ર દેવ, ગુરુ, શાસ્ત્ર ઉનકી મહિમા આયે, ચિંતવન કરે, શાસ્ત્ર અભ્યાસ કરે. ઐસા સબ કરે. પરન્તુ એક આત્માકા ધ્યેય હોના ચાહિયે કિ મુઝે શુદ્ધાત્માકી પહચાન કૈસે હો? આત્મા કૈસે ભિન્ન પડે? અનાદિકા ભિન્ન હૈ, પરન્તુ વહ પરિણતિ-સે કૈસે ન્યારા હો? વહ કૈસે હો? ઉસકી લગન, ઉસકી મહિમા લગની ચાહિયે. બાકી સંસાર તો ઐસે હી અનાદિકા ચલતા હૈ.
ગૃહસ્થાશ્રમમેં રહકર ભી આત્માકી રુચિ હો, આત્મા કોઈ અપૂર્વ હૈ, ઉસકી અનુપમતા લગે તો વહી કરના હૈ. ગુરુદેવને કોઈ અપૂર્વ માર્ગ બતાયા હૈ. ઉનકી વાણી કોઈ અપૂર્વ થી, ઉનકા આત્મા અપૂર્વ થા. ઉન્હોંને અલગ પ્રકાર-સે સબકો દૃષ્ટિ દી હૈ ઔર માર્ગ બતાયા હૈ. કરનેકા વહી હૈ.
મુમુક્ષુઃ- હમેં યે શુભભાવ યાત્રાકે ભાવ આયે, આપકા દર્શનકા ભાવ આયે, ગુરુદેવ પ્રત્યે અનન્ય ભક્તિ આવે. વહ તો આતે હી હૈં.
સમાધાનઃ- શુભભાવ તો આયેંગે. શુભભાવ તો આયે, પરન્તુ ધ્યેય શુદ્ધાત્માકા હોના ચાહિયે. શુભભાવ તો જિજ્ઞાસાકી ભૂમિકામેં આવે. સમ્યગ્દૃષ્ટિકો શુભભાવ આતે હૈં, મુનિઓંકો શુભભાવ આતે હૈં. પરન્તુ સમ્યગ્દૃષ્ટિકો અન્દર ભેદજ્ઞાન હોતા હૈ કિ શુભભાવ ઔર આત્મા ભિન્ન હૈ. ઉસકી જ્ઞાયકકી પરિણતિ ભિન્ન રહતી હૈ. મુનિઓંકો શુભભાવ આતે હૈં. વે