૨૮૩
પ્રયત્ન રહતા હૈ.
મુમુક્ષુઃ- ભેદજ્ઞાનકી ઉગ્રતા માને ક્યા?
સમાધાનઃ- સ્વયં ચૈતન્ય ભિન્ન હી હૈ, મૈં જ્ઞાયક ભિન્ન હૂઁ, ઐસા સહજ ભેદજ્ઞાન હોકર અન્દર લીનતા, ઉગ્રતાકે સાથ લીનતાકા પ્રયત્ન હોતા હૈ. વિકલ્પ તરફ જો ઉપયોગ જાતા હૈ, પરિણતિ અસ્થિર હોતી હૈ, વહ ઉપયોગ અપને સ્વરૂપ તરફલીન હો, ઉસ લીનતાકા પ્રયત્ન હોના ચાહિયે.
એક ચારિત્રદશા-લીનતા વહ અલગ હૈ, પરન્તુ યે તો અભી એક સમઝા નહીં હૈ ઔર સ્વરૂપાચરણ ચારિત્ર માત્ર હૈ, વહ પ્રગટ હોનેકે લિયે ઉસે લીનતાકા પ્રયત્ન (હોતા હૈ). ભેદજ્ઞાનપૂર્વક લીનતાકા (પ્રયત્ન). અકેલી લીનતા કરે, સમઝે બિના વિકલ્પ છોડે ઐસે નહીં. અપના અસ્તિત્વ ગ્રહણ કરકે ભેદજ્ઞાનપૂર્વક લીનતાકા પ્રયત્ન.
મુમુક્ષુઃ- ભેદજ્ઞાનકે સાથ-સાથ લીનતા સહજ બનતી જાતી હૈ યા પ્રયત્ન કરના પડતા હૈ?
સમાધાનઃ- જિસે ભેદજ્ઞાનકી ધારા વર્તતી હૈ, ઉસે સાથમેં લીનતા (હોતી હૈ). પરન્તુ જિસે સચ્ચી પરિણતિ પ્રગટ હુયી, ઉસે લીનતા હુયે બિના રહતી હી નહીં. વહ ઉસમેં અટકતા નહીં, ઉસમેં આગે જાતા હૈ. કિતનોંકો નિર્ણય, પ્રતીત હોનેકે બાદ અભી ભેદજ્ઞાન સહજ નહીં હોતા, તબતક ઉસે નિર્વિકલ્પ દશા હોતી નહીં. ભેદજ્ઞાન સહજ પરિણમેં ઉસમેં લીનતા હો તો નિર્વિકલ્પ દશા હોતી હૈ. સચ્ચે જ્ઞાનપૂર્વક સચ્ચા ધ્યાન હોના ચાહિયે તો હોતા હૈ.
વહ ધ્યાન, જો ચારિત્રદશાકા ધ્યાન હૈ, ફિર પાઁચવે, છઠ્ઠો (હોતા હૈ), વહ ધ્યાન નહીં હૈ. યે તો અભી સમ્યગ્દર્શનમેં હોતા હૈ, વહ ધ્યાન. સચ્ચે જ્ઞાનપૂર્વક સચ્ચા ધ્યાન હોના ચાહિયે. ઉસે ભેદજ્ઞાનકી ઉગ્રતા કહો, ઉસે ધ્યાન કહો, ઉસે લીનતા કહો.
મુમુક્ષુઃ- ભેદજ્ઞાનકી ઉગ્રતાકા ..
સમાધાનઃ- જ્ઞાન તો હૈ, પરન્તુ વહ સહજ હૈ. બુદ્ધિમેં મૈં ભિન્ન હૂઁ, ભિન્ન હૂઁ, ભિન્ન હૂઁ, ઐસે વિકલ્પમાત્ર નહીં, અપના અસ્તિત્વ ગ્રહણ કરતા હૈ. ઔર અસ્તિત્વ ગ્રહણ કરે ઉસે સહજ હોતા હૈ. વિકલ્પપૂર્વક અભ્યાસ કરતા હૈ, અભ્યાસ માત્ર ઊપર-ઊપર નહીં, અંતરમેં-સે સહજ અભ્યાસ, અભ્યાસકી પરિણતિ સહજરૂપ હો જાય ઔર ઉસકી ભેદજ્ઞાનકી ધારા સહજ હો ઔર સહજ લીનતા હો. ભેદજ્ઞાનકી ધારાકે સાથ ઉસકી ઉગ્રતાકે સાથ સહજ લીનતા હોતી હૈ. દોનોં સાથ હોતે હૈં. વહ ઉગ્રતા હૈ વહ સમ્યગ્દર્શનપૂર્વક ઉગ્રતા હૈ.
.. સહજ દશા કહો, સહજ હોના ચાહિયે. વિકલ્પપૂર્વક અભ્યાસ કરતા હૈ (ઉતના હી નહીં). અંતરમેં અસ્તિત્વ ગ્રહણ કરકે સહજરૂપ પરિણમિત હો જાય, સહજ ભેદજ્ઞાનરૂપ