૨૮૭
સમાધાનઃ- બાહર ખોજતા હૈ, સબ બાહર ખોજતા હૈ. તુઝે કહીં બાહર આનન્દકા યા જ્ઞાનકા વ્યર્થ પ્રયત્ન નહીં કરના પડેગા, તુઝે અન્દરમેં-સે હી સબ પ્રગટ હોગા. તુઝે આનન્દ ઔર જ્ઞાન અપનેઆપ પરિણમને લગેંગે. જિસમેં થકાન નહીં હૈ યા જિસમેં કોઈ કષ્ટ નહીં હૈ, ઐસા જો આત્મા સહજ પરિણામી હૈ, વહ સહજ પ્રગટપને પરિણમેગા. પરન્તુ ઉસ શુરૂઆતકી ભૂમિકામેં પલટના કઠિન લગતા હૈ. અપની ભાવના હૈ...
મુમુક્ષુઃ- વચનામૃતમેં એક જગહ આતા હૈ કિ પરસન્મુખ જાને-સે જ્ઞાન દબ જાતા હૈ ઔર અંતર્મુખ હોને-સે જ્ઞાન ખીલ ઉઠતા હૈ, વહાઁ ક્યા કહના હૈ?
સમાધાનઃ- જ્ઞાન પરસન્મુખ જાતા હૈ તો એક જ્ઞેયમેં અટક જાતા હૈ. એક જ્ઞેયકી ઉતની મર્યાદા આ જાતી હૈ. જો ઉપયોગ જહાઁ અટકા, ઉતના હી ઉસે જ્ઞાત હોતા હૈ. ઔર અપને સન્મુખ, સ્વસન્મુખ હોતા હૈ, વહાઁ જ્ઞાનકી નિર્મલતા વિશેષ હોતી હૈ. વહ એક જગહ અટકતા નહીં. જ્ઞાન સહજ પરિણમતા હૈ. વહ જ્ઞાન ખીલતા હૈ. અંતરમેં જાતા હૈ વહાઁ સ્વભાવરૂપ પરિણમતા હૈ. જૈસે-જૈસે વીતરાગ દશા બઢતી જાય, વૈસે જ્ઞાન નિર્મલ હોતા જાતા હૈ. જ્ઞાનકા વિકાસ હોતા હૈ. વહ એક જગહ અટક જાતા હૈ. જ્ઞાનકી અનન્ત શક્તિ હૈ વહ એક જ્ઞેયમેં અટક જાતી હૈ.
મુમુક્ષુઃ- અટક જાતા હૈ કહો કિ બઁધ જાતી હૈ ઐસા કહો. ઉસમેં મુક્ત હો જાતા હૈ.
સમાધાનઃ- જ્ઞેય-સે ભિન્ન પડતા હૈ, વહાઁ સ્વયં પરિણમતા હૈ. જ્ઞાન જ્ઞાનરૂપ પરિણમતા હૈ. જ્ઞાન સ્વયંકો જાનનેકી ક્રિયારૂપ પરિણમતા હૈ. જૈસા હૈ વૈસા પરિણમતા હૈ. ગુરુદેવને પૂરા મુક્તિકા માર્ગ, સ્વાનુભૂતિકા માર્ગ એકદમ સ્પષ્ટ કિયા હૈ. કરનેકા સ્વયંકો બાકી રહતા હૈ. અન્દર-સે જિસે લગી હો, તો પુરુષાર્થકી દિશા બદલતી હૈ. ગુરુદેવને તો એકદમ સ્પષ્ટ કર દિયા હૈ.
જહાઁ અપની તરફ ગયા તો ઉસકી નિર્મલતા સ્વયં પરિણમતી હૈ. ઇસમેં જ્ઞેયમેં અટક જાતા હૈ. જ્ઞાનકી મહિમા આયી. જ્ઞાન અપને ક્ષેત્રમેં રહકર, ઉસ ક્ષેત્રમેં જાતા ભી નહીં, પર તરફ ઉપયોગ રખને નહીં જાતા હૈ. સ્વયં અપને ક્ષેત્રમેં રહકર સબ જ્ઞેયોંકો જાને. જ્ઞેય ઉસે જ્ઞાત હો જાતે હૈં, અપને ક્ષેત્રમેં રહકર. વહ જ્ઞાનકી કોઈ અચિંત્ય શક્તિ હૈ. સ્વયં અપને ક્ષેત્રમેં રહકર, પૂરે લોકકે જો જ્ઞેય હૈં, ઉસકે દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાલ-ભાવ અનન્ત અનન્ત જ્ઞેય, અપને ક્ષેત્રમેં રહકર, અપનેમેં રહકર લોકાલોકકો જાન સકતા હૈ. ઉસકે પહલે, લોકાલોકકો જાને ઉસકે પહલે ઉસે સ્વાનુભૂતિમેં જ્ઞાનકી નિર્મલતા હોતી હૈ. વહ બાહરકા જાને યા ન જાને, પરન્તુ ઉસે જ્ઞાનકી નિર્મલતા હોતી હૈ.
મુમુક્ષુઃ- સમ્યકજ્ઞાનકી નિર્મલતા સ્વ અનુભવ હોને-સે હો જાતી હૈ.
સમાધાનઃ- જ્ઞાનકી નિર્મલતા હોતી હૈ.