44 bhI nahI.n hogI. kisI bhI prakArakA guNakA kArya (nahI.n hogA). jo kevalaj~nAn pragaT hotA hai vah bhI nahI.n hogA, chAritra nahI.n hogA, kuCh nahI.n hogA. yadi akelA kUTastha ho to koI kArya hI dravyame.n nahI.n hogA. akelA kUTastha ho to. katha.nchit pariNAmI, apariNAmI hai.
siddha bhagavAn kevalaj~nAn prApta karake, svarUpame.n unhe.n pariNAmIpanA, pariNAm pariNamate hI rahate hai.n. unhe.n pratyek guN pUrNa ho gaye. to bhI pratyek guNakA kArya agurulaghu svabhAvake kAraN sab pariNamate hI rahate hai.n. ananta kAl parya.nt pariName to bhI usame.n-se khAlI hI nahI.n hotA, utanAkA utanA rahatA hai. j~nAn ananta kAl parya.nt pariName, Ananda ananta kAl parya.nt AnandakA sAgar pariNamatA hai, to bhI usame.n-se kam hotA hI nahI.n, utanAkA utanA rahatA hai. aisI dravyakI achi.ntyatA hai. aisA hI koI dravyakA achi.ntya pAriNAmik svabhAv hai. aur sAthame.n apariNAmI hai ki jisame.n-se kuCh kam nahI.n hotA, pariName to bhI.
mumukShuH- pramANake viShayakA dravya le.n to katha.nchit kUTastha aur katha.nchit pariNAmI kah sakate hai.n, parantu jo dhruvatva bhAv hai use bhI katha.nchit kUTastha aur katha.nchit pariNAmI kah sakate hai.n?
samAdhAnaH- dR^iShTi ek dravya par jAtI hai, usame.n koI bhed nahI.n paDatA hai. isaliye dR^iShTikI apekShA-se to... dR^iShTi jahA.N jAy vahA.N j~nAn samyak hotA hai. dR^iShTi aur j~nAn dono.n sAthame.n hI hote hai.n. akelI dR^iShTi ho to dR^iShTi samyak hotI hI nahI.n. dR^iShTi kA viShay hI aisA hai ki ek par dR^iShTi kare. j~nAnakA viShay aisA hai ki vah dono.nko jAne. parantu dR^iShTi samyak tab hotI hai ki jab usake sAth j~nAn ho to. j~nAn dUsarA kAm kare aur dR^iShTi dUsarA kAm kare, j~nAn mithyA ho aur dR^iShTi samyak ho aisA nahI.n banatA.
pramANaj~nAnakA matalab vah koI jUThA nahI.n hai. vah yathArtha j~nAn hai. dR^iShTikA viShay aisA hai. dR^iShTi ek par hI hotI hai. parantu j~nAn usake dono.n pahalUo.nkA vivek karatA hai. dono.n pahalUo.nkA vivek sAdhak dashAme.n sAthame.n hI hotA hai. sAdhak dashAme.n dono.nkA vivek na ho to usakI sAdhak dashA hI jUThI hogI. ek par hI dR^iShTi ho to usame.n chAritradashA yA kevalaj~nAn yA kuCh nahI.n hogA. dR^iShTi-samyagdarshan jahA.N huA vahA.N sab pUrA ho jAyagA. abhI sAdhak dashA adhUrI hai. j~nAn sab vivek karatA hai. dR^iShTiko pUjanik kahaneme.n AtA hai.
pramANako pUjanik kahoge to ye sab chAritrakI paryAy, kevalaj~nAnakI paryAy koI pUjanik nahI.n hogI. muktike mArgame.n dR^iShTi mukhya hai, isaliye use pUjanik (kahate hai.n). (kyo.nki) muktikA mArga usase prAra.nbh hotA hai. ataH use pUjanik (kahakar, j~nAnako