੨੫੯
ਉਸ਼੍ਣਤਾ ਬਾਹਰ-ਸੇ ਨਹੀਂ ਆਤੀ ਹੈ, ਅਗ੍ਨਿ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਉਸ਼੍ਣ ਹੈ. ਬਰ੍ਫ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਠਣ੍ਡਾ ਹੈ. ਉਸਕੀ ਠਣ੍ਡਕ ਬਾਹਰ-ਸੇ ਨਹੀਂ ਆਤੀ. ਵੈਸੇ ਜਾਨਨਾ ਬਾਹਰ-ਸੇ ਨਹੀਂ ਆਤਾ ਹੈ, ਜਾਨਨੇਵਾਲੀ ਵਸ੍ਤੁ ਹੀ ਸ੍ਵਯਂ ਹੈ. ਉਸਮੇਂ ਬਾਹਰਕੇ ਸਬ ਨਿਮਿਤ੍ਤ ਹੈਂ. ਇਸੇ ਜਾਨਾ, ਉਸੇ ਜਾਨਾ. ਜਾਨਨੇਵਾਲੀ ਵਸ੍ਤੁ ਸ੍ਵਯਂ ਹੈ.
ਸਮਾਧਾਨਃ- ... ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਜ੍ਞਾਨਕੇ ਸਾਥ ਏਕਮੇਕ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੈ. ਜ੍ਞਾਨ ਬਿਨਾਕਾ ਆਤ੍ਮਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਆਤ੍ਮਾ ਬਿਨਾਕਾ ਜ੍ਞਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਤਾਦਾਤ੍ਮ੍ਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੈ. ਐਸੇ ਅਨਨ੍ਤ ਗੁਣ ਹੈਂ. ਜ੍ਞਾਨ, ਦਰ੍ਸ਼ਨ, ਚਾਰਿਤ੍ਰ, ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵ, ਵਸ੍ਤੁਤ੍ਵ ਸਬਕੇ ਸਾਥ, ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਸਬਕੇ ਸਾਥ ਐਸਾ ਤਾਦਾਤ੍ਮ੍ਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੈ. ਅਨਨ੍ਤ ਗੁਣ-ਸੇ ਭਰਾ ਹੁਆ, ਅਨਨ੍ਤ ਗੁਣਸ੍ਵਰੂਪ ਹੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੈ. ਅਨਨ੍ਤ ਗੁਣ ਆਤ੍ਮਾਮੇਂ ਏਕਮੇਕ ਹੈਂ. ਜਡਮੇਂ ਭੀ ਵੈਸੇ ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵ, ਵਸ੍ਤੁਤ੍ਵ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਜੋ ਜਡਕੇ-ਪੁਦਗਲਕੇ ਵਰ੍ਣ, ਗਨ੍ਧ, ਰਸ, ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਸਬ ਏਕਮੇਕ ਤਾਦਾਤ੍ਮ੍ਯ ਹੈ. ਉਸਮੇਂ-ਸੇ ਕੁਛ ਅਲਗ ਨਹੀਂ ਪਡਤਾ. ਏਕਮੇੇਕ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਔਰ ਗੁਣੋਂਕੋ ਏਕਮੇਕ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੈ ਨ? ਗੁਣਕੋ ਔਰ ਗੁਣਕੋ ਭੀ ਐਸਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੈ? ਜੈਸੇ ਆਪਨੇ ਕਹਾ ਕਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਔਰ ਗੁਣਕਾ ਤਾਦਾਤ੍ਮ੍ਯਸਿਦ੍ਧ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਙੈ. ਵੈਸੇ ਏਕ ਗੁਣਕੋ ਬਾਕੀਕੇ ਅਨਨ੍ਤ ਗੁਣ ਜੋ ਹੈਂ, ਉਸਕੇ ਸਾਥ ਤਾਦਾਤ੍ਮ੍ਯਸਿਦ੍ਧ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਨਹੀਂ ਹੈ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਉਸਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣਭੇਦ-ਸੇ ਭੇਦ ਹੈ. ਸਬਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਭਿਨ੍ਨ ਪਡਤਾ ਹੈ. ਬਾਕੀ ਵਸ੍ਤੁਤਃ ਸਬ ਏਕ ਹੈ. ਪਰਨ੍ਤੁ ਉਸਕੇ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਅਲਗ ਹੈਂ. ਜ੍ਞਾਨਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਜਾਨਨਾ, ਦਰ੍ਸ਼ਨਕਾ ਦੇਖਨੇਕਾ, ਪ੍ਰਤੀਤ ਕਰਨਾ, ਚਾਰਿਤ੍ਰਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਲੀਨਤਾਕਾ, ਆਨਨ੍ਦਕਾ ਆਨਨ੍ਦ ਸ੍ਵਰੂਪ, ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਸਬਕੇ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਭਿਨ੍ਨ-ਭਿਨ੍ਨ ਹੈਂ. ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ-ਸੇ ਸਬ ਏਕਮੇਕ ਹੈਂ. ਬਾਕੀ ਏਕਦੂਸਰੇਕੇ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ-ਸੇ ਉਸਕੇ ਭੇਦ ਹੈਂ. ਵਸ੍ਤੁਭੇਦ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ-ਸੇ ਭੇਦ ਹੈਂ. ਉਸਕੇ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਅਲਗ, ਉਸਕੇ ਕਾਰ੍ਯ ਅਲਗ. ਜ੍ਞਾਨਕਾ ਜਾਨਨੇਕਾ ਕਾਰ੍ਯ, ਦਰ੍ਸ਼ਨਕਾ ਦੇਖਨੇਕਾ, ਚਾਰਿਤ੍ਰਕਾ ਲੀਨਤਾਕਾ, ਸਬਕਾ ਕਾਰ੍ਯ ਕਾਰ੍ਯ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ-ਸੇ ਭਿਨ੍ਨ-ਭਿਨ੍ਨ ਹੈ. ਵਸ੍ਤੁ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ-ਸੇ ਏਕ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਜਬ ਜ੍ਞਾਨਗੁਣ ਜ੍ਞਾਨਗੁਣਕਾ ਕਾਮ ਕਰੇ, ਉਸ ਵਕ੍ਤ ਕਰ੍ਤਾ ਗੁਣ ਕ੍ਯਾ ਕਰਤਾ ਹੈ? (ਜੈਸੇ) ਜ੍ਞਾਨ ਕਰਤਾ ਹੈ, ਵੈਸੇ ਕਰ੍ਤਾ ਨਾਮਕਾ ਗੁਣ ਹੈ, ਵਹ ਕ੍ਯਾ ਕਰਤਾ ਹੋਗਾ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਵਹ ਕਰ੍ਤਾ ਸ੍ਵਯਂ ਕਾਰ੍ਯ ਕਰਤਾ ਹੈ. ਜ੍ਞਾਨ ਜਾਨਨੇਕਾ ਕਾਰ੍ਯ ਕਰੇ ਤੋ ਕਰ੍ਤਾਗੁਣ ਉਸ ਰੂਪ ਪਰਿਣਮਨ ਕਰਕੇ ਉਸਕਾ ਕਾਰ੍ਯ ਲਾਨੇਕਾ ਕਾਮ ਕਰਤਾ ਹੈ. ਜ੍ਞਾਨ ਜਾਨਤਾ ਹੈ ਤੋ ਉਸਮੇਂ ਪਰਿਣਮਨ ਕਰਕੇ ਜੋ ਜਾਨਨੇਕਾ ਕਾਰ੍ਯ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਵਹ ਜਾਨਨੇਕਾ ਕਾਰ੍ਯ ਵਹ ਕਰ੍ਤਾਗੁਣ ਕਹਲਾਤਾ ਹੈ. ਕਾਰ੍ਯ ਕਰਤਾ ਹੈ. ਕਰ੍ਤਾਗੁਣਮੇਂ.. ਕਰ੍ਤਾ, ਕ੍ਰਿਯਾ ਔਰ ਕਰ੍ਮ. ਵਹ ਕਰ੍ਤਾਕੀ ਪਰਿਣਤਿ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਯੇ ਜੋ ਆਪਨੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਕਹਾ, ਵਹ ਨਿਮਿਤ੍ਤ-ਨੈਮਿਤ੍ਤਿਕ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਨਹੀ ਹੈ? ਏਕਰੂਪਤਾ ਰੂਪ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੈ.
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਹਾਁ, ਏਕਰੂਪ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਉਸਮੇਂ ਲਕ੍ਸ਼ਣਭੇਦ ਹੈ, ਕਾਰ੍ਯਭੇਦ ਹੈ. ਨਿਮਿਤ੍ਤ- ਨੈਮਿਤ੍ਤਿਕ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਨਿਮਿਤ੍ਤ-ਨੈਮਿਤ੍ਤਿਕ ਤੋ ਦੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਂ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਯੇ ਤੋ ਏਕ ਹੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੈ.