੧੪੬ ਬਾਤ ਹੈ. ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥ ਔਰ ਪ੍ਰਤੀਤਮੇਂ ਥੋਡਾ ਅਂਤਰ ਰਹ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਜਿਸੇ ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਹੋ-ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਹੋ ਔਰ ਤੁਰਨ੍ਤ ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਹੋ ਜਾਯ ਐਸਾ ਨਹੀਂ ਬਨਤਾ. ਪਰਨ੍ਤੁ ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਹੋ ਉਸਕਾ ਅਮੁ ਕਾਰ੍ਯ ਤੋ ਆਤਾ ਹੀ ਹੈ. ਜਿਸਕੀ ਯਥਾਰ੍ਥ ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਹੁਯੀ, ਉਸੇ ਅਮੁਕ ਭੇਦਜ੍ਞਾਨਕੀ ਧਾਰਾ ਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪ ਦਸ਼ਾ ਤੋ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁਯੀ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਉਸਕੀ ਲੀਨਤਾਮੇਂ ਦੇਰ ਲਗਤੀ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਸਨ੍ਮੁਖ ਜੋ ਕਹਨੇਮੇਂ ਆਤਾ ਹੈ ਕਿ ਯਹ ਸਨ੍ਮੁਖ ਹੁਆ ਹੈ. ਸਨ੍ਮੁਖਤਾ ਔਰ ਪ੍ਰਤੀਤਮੇਂ ਕ੍ਯਾ ਫਰ੍ਕ ਹੈ? ਇਸੇ ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਹੈ ਔਰ ਇਸ ਸਨ੍ਮੁਖਤਾ ਹੈ.
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਪ੍ਰਤੀਤ ਤੋ ਯਥਾਰ੍ਥ ਪ੍ਰਤੀਤਿ. ਸਹਜ ਭੇਦਜ੍ਞਾਨਕੀ ਧਾਰਾ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਗਯੀ ਵਹ ਪ੍ਰਤੀਤਿ. ਸ੍ਵਸਨ੍ਮੁਖ ਹੁਆ ਉਸਮੇਂ ਅਮੁਕ ਜਾਤਕੀ ਰੁਚਿ ਹੈ. ਉਸੇ ਅਭੀ ਯਥਾਰ੍ਥ ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਨਹੀਂ ਹੁਯੀ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਕਿਸਕੇ ਸਨ੍ਮੁਖ ਹੁਆ ਹੈ, ਉਸੇ ਮਾਲੂਮ ਹੈ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਆਤ੍ਮਾਕੇ ਸਨ੍ਮੁਖ ਹੁਆ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਸਨ੍ਮੁਖ ਮਾਨੇ ਕ੍ਯਾ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਸਨ੍ਮੁਖ ਅਰ੍ਥਾਤ ਆਤ੍ਮਾ ਤਰਫ ਉਸਕੀ ਪਰਿਣਤਿ ਮੁਡਤੀ ਹੈ ਕਿ ਯਹੀ ਮੁਝੇ ਚਾਹਿਏ. ਸਮੀਪ ਆ ਗਯਾ ਹੈ, ਵਿਕਲ੍ਪ, ਵਿਭਾਵ ਤੋ ਉਸੇ ਏਕਦਮ ਨਹੀਂ ਰੁਚਤਾ ਹੈ. ਮੁਝੇ ਸਹਜ ਜ੍ਞਾਯਕਤਾ ਰੁਚਤੀ ਹੈ, ਅਂਤਰਮੇਂ ਜ੍ਞਾਯਕ ਤਰਫ ਉਸਕੀ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਗਤਿ ਜਾਤੀ ਹੈ. ਅਭੀ ਯਥਾਰ੍ਥ ਨਹੀਂ ਹੁਆ ਹੈ, ਵਹ ਸਨ੍ਮੁਖਤਾ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਯਥਾਰ੍ਥ ਨਹੀਂ ਹੁਆ ਹੈ, ਵਹ ਸਨ੍ਮੁਖਤਾ ਹੈ. ਸਨ੍ਮੁਖਤਾ ਅਰ੍ਥਾਤ ਉਸੇ ਖ੍ਯਾਲ ਹੈ ਕਿ ਯਹ, ਇਸਕੇ ਸਨ੍ਮੁਖ ਹੂਁ, ਯਹ, ਉਸੇ ਖ੍ਯਾਲਮੇਂ ਆਯਾ ਹੈ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਹਾਁ, ਉਸੇ ਅਮੁਕ ਪ੍ਰਕਾਰ-ਸੇ ਆਯਾ ਹੈ. ਵਾਸ੍ਤਵਿਕ ਤੋ ਐਸਾ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਜਬ ਯਥਾਰ੍ਥ ਹੁਆ ਤਬ ਹੁਆ. ਉਸਕੇ ਪਹਲੇਕਾ ਹੈ ਵਹ ਸਬ ਤੋ ਯੋਗ੍ਯਤਾਵਾਲਾ ਕਹਾ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਫਿਰ ਉਸਮੇਂ ਸਮੀਪ ਕਿਤਨਾ, ਦੂਰ ਕਿਤਨਾ ਵਹ ਸ੍ਵਯਂ ਸਮਝ ਲੇਨਾ. ਵਹਾਁ ਤਕ ਤੋ ਉਸਕੇ ਦੋ ਭਾਗ ਹੀ ਹੈ. ਯਥਾਰ੍ਥ ਜਬ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਤਭੀ ਯਥਾਰ੍ਥ ਪ੍ਰਤੀਤਿ, ਤਭੀ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨ. ਉਸਮੇਂ ਭਾਗ ਨਹੀਂ ਹੈ.
ਉਸਕੇ ਪੂਰ੍ਵਕਾ ਸਬ ਮਨ੍ਦ ਔਰ ਤੀਵ੍ਰਤਾਵਾਲਾ ਹੀ ਕਹਨੇਮੇਂ ਆਤਾ ਹੈ. ਵਹ ਸਬ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ, ਯਥਾਰ੍ਥ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਸਬ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਮੇਂ ਲਾਗੂ ਪਡਤੇ ਹੈਂ. ਉਸਕੇ ਪਹਲੇ ਉਸਕੀ ਰੁਚਿ ਔਰ ਜਿਜ੍ਞਾਸਾ ਉਸ ਤਰਫਕੀ ਹੈ. ਵਹ ਉਸੇ ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰ-ਸੇ ਕਾਰਣਰੂਪ-ਸੇ ਯਥਾਰ੍ਥ ਕਹਨੇਮੇਂ ਆਤਾ ਹੈ. ਵਹ ਕਾਰਣਰੂਪ (ਕਹਾ ਜਾਤਾ ਹੈ).
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਜਬ ਐਸਾ ਵਿਚਾਰ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਕਿ ਬਹਿਨਕੋ ਇਤਨੇ ਅਲ੍ਪ ਸਮਯਮੇਂ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਹੋ ਗਯਾ ਔਰ ਹਮ ਇਤਨੇ-ਇਤਨੇ ਸਾਲ-ਸੇ ਮਹੇਨਤ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਤੋ ਭੀ ਪਰਿਣਤਿ ਹੋਤੀ ਨਹੀਂ. ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥਕੇ ਪ੍ਰਕਾਰਮੇਂ ਕੁਛ ਕ੍ਸ਼ਤਿ ਹੋਗੀ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਮਹੇਨਤ ਕੀ, ਵਹ ਮਹੇਨਤ ਭੀ ਕੈਸੀ ਕੀ, ਵਹ ਸਮਝਨਾ ਪਡੇਗਾ ਨ. ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥਕੀ