ਸਮਾਧਾਨਃ- ਲਗਨੀ ਲਗੀ ਹੋ ਤੋ (ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥ) ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਅਂਤਰਮੇਂ ਉਤਨੀ ਲਗਨੀ ਚਾਹਿਯੇ, ਉਤਨੀ ਰੁਚਿ ਚਾਹਿਯੇ. ਯਹੀ ਕਰਨਾ ਹੈ. ਉਸੀਕੀ ਲਗਨੀ ਬਾਰਂਬਾਰ ਯਹ ਲਗਤਾ ਰਹੇ ਕਿ ਮੈਂ ਚੈਤਨ੍ਯ ਜ੍ਞਾਯਕ ਹੂਁ. ਜ੍ਞਾਯਕਕੀ ਪਰਿਣਤਿ ਹੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨੇ ਜੈਸਾ ਹੈ. ਉਤਨੀ ਅਨ੍ਦਰ ਲਗਨ ਲਗੇ ਤੋ ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਰੁਚਿ ਮਨ੍ਦ ਹੋ, ਬਾਹਰਮੇਂ ਜੁਡਤਾ ਰਹੇ ਤੋ ਉਸਕਾ ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਲਗਨੀ ਲਗੇ ਤੋ ਹੀ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਗੁਰੁਦੇਵਨੇ ਤੋ ਬਹੁਤ ਕਹਾ ਹੈ, ਮਾਰ੍ਗ ਬਤਾਯਾ ਹੈ. ਕਰਨੇਕਾ ਸ੍ਵਯਂਕੋ ਹੈ. ਪਰਿਣਤਿਕੋ ਕੈਸੇ ਪਲਟਨਾ, ਵਹ ਅਪਨੇ ਹਾਥਕੀ ਬਾਤ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਹਮ ਭਾਈਓਂ ਤੋ ਆਪਕੇ ਪਾਸ ਜ੍ਯਾਦਾ ਨਹੀਂ ਬੈਠ ਸਕਤੇ ਹੈਂ. ਪਰਨ੍ਤੁ ਹਮਾਰੇ ਭਾਗ੍ਯ-ਸੇ ਹਮੇਂਂ ਪਣ੍ਡਿਤਜੀ ਅਚ੍ਛੇ ਮਿਲ ਗਯੇ ਹੈਂ.
ਸਮਾਧਾਨਃ- (ਗੁਰੁਦੇਵ-ਸੇ) ਬਹੁਤ ਮਿਲਾ ਹੈ. ਸ੍ਵਯਂਕੋ ਸਿਰ੍ਫ ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥ ਹੀ ਕਰਨਾ ਬਾਕੀ ਹੈ. ਗੁਰੁਦੇਵ-ਸੇ ਸਬਨੇ ਜਾਨ ਲਿਯਾ ਹੈ. ਔਰ ਗੁਰੁਦੇਵਨੇ ਹੀ ਸਬ ਮਾਰ੍ਗ ਬਤਾਯਾ ਹੈ. ਸਬ ਲੋਗ ਬਾਹ੍ਯ ਕ੍ਰਿਯਾਓਂਮੇਂ ਕਹਾਁ ਪਡੇ ਥੇ. ਅਂਤਰ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਗੁਰੁਦੇਵਨੇ ਕਰਵਾਯੀ ਕਿ ਅਂਤਰਮੇਂ ਦੇਖ, ਅਂਤਰਮੇਂ ਹੀ ਮਾਰ੍ਗ ਹੈ. ਸ੍ਵਾਨੁਭੂਤਿਕਾ ਮਾਰ੍ਗ ਗੁਰੁਦੇਵਨੇ ਬਤਾਯਾ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਵਿਭਾਵਮੇਂ ਰਾਗ ਹੀ ਲੇਨਾ ਯਾ ਦੂਸਰੇ ਗੁਣ ਭੀ ਆਤੇ ਹੈਂ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਵਿਭਾਵਮਾਤ੍ਰ ਅਰ੍ਥਾਤ ਵਿਭਾਵਮੇਂ ਜਿਤਨੇ ਜੋ ਭਾਵ ਆਯੇ ਵਹ ਸਬ. ਵਿਭਾਵਮੇਂ ਸਬ ਕਸ਼ਾਯ, ਨੋਕਸ਼ਾਯ ਵਿਭਾਵਮੇਂ ਆ ਜਾਤੇ ਹੈਂ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਪਰ੍ਯਾਯਮਾਤ੍ਰ-ਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਐਸੇ ਲੇਨਾ ਯਾ ਸਿਰ੍ਫ ਵਿਭਾਵ-ਸੇ ਭਿਨ੍ਨੇ ਐਸੇ ਲੇਨਾ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਪਰ੍ਯਾਯਮਾਤ੍ਰ ਯਾਨੀ ਵਿਭਾਵ ਪਰ੍ਯਾਯ-ਸੇ. ਸ੍ਵਭਾਵ ਪਰ੍ਯਾਯ ਜਿਤਨਾ ਸ੍ਵਯਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਸ੍ਵਭਾਵ ਪਰ੍ਯਾਯ-ਸੇ ਸਰ੍ਵਥਾ ਭਿਨ੍ਨ ਹੈ ਐਸਾ ਨਹੀਂ ਲੇਨਾ. ਸ੍ਵਯਂ ਅਪਨੇਆਪਕੋ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਤਾ ਹੈ. ਪਰ੍ਯਾਯ-ਸੇ ਕਥਂਚਿਤ (ਭਿਨ੍ਨ). ਸ੍ਵਭਾਵ ਪਰ੍ਯਾਯ ਤੋ ਅਪਨੀ ਪਰਿਣਤਿ ਹੈ. ਉਸਸੇ ਸਰ੍ਵਥਾ ਭਿਨ੍ਨ ਨਹੀਂ ਲੇ ਸਕਤੇ. ਪਰ੍ਯਾਯ ਸ੍ਵਭਾਵ ਤਰਫ ਜਾਯ ਔਰ ਅਪਨੇਕੋ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਤੀ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਵਿਭਾਵਕੇ ਵਿਕ੍ਰੁਤ ਗੁਣੋਂਮੇਂ ਸਰ੍ਵਥਾ ਭਿਨ੍ਨ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਉਸਮੇਂ ਤੋ ਸਰ੍ਵਥਾ ਭਿਨ੍ਨ. ਅਸ਼ੁਦ੍ਧ ਪਰਿਣਤਿ ਅਪਨੇ ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥਕੀ ਮਨ੍ਦਤਾ- ਸੇ ਹੋਤੀ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਵਹ ਅਪਨਾ ਸ੍ਵਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਇਸਲਿਯੇ ਵਿਭਾਵ ਪਰਿਣਤਿ-ਸੇ ਸਰ੍ਵਥਾ ਭਿਨ੍ਨ (ਲੇਨਾ). ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤ-ਸੇ ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਜੋ ਭਾਵ ਹੈ, ਉਨ ਸਬਸੇ ਸਰ੍ਵਥਾ ਭਿਨ੍ਨ ਹੈ. ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮ, ਭਾਵਕਰ੍ਮ, ਨੋਕਰ੍ਮ ਸਬਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਹੈ.