੨੨੦ ਪਕ੍ਕਾ ਨਿਰ੍ਣਯ, ਲੇਕਿਨ ਅਨ੍ਦਰ ਵਿਚਾਰ-ਸੇ ਨਿਰ੍ਣਯ ਕਰੇ ਵਹ ਅਲਗ ਹੈ. ਅਨ੍ਦਰ ਸ੍ਵਭਾਵ ਪਰਿਣਤਿਮੇਂ- ਸੇ ਨਿਰ੍ਣਯ ਆਵੇ ਵਹ ਅਲਗ ਹੈ. ਯੇ ਤੋ ਵਿਕਲ੍ਪਾਤ੍ਮਕ ਨਿਰ੍ਣਯ ਹੈ. ਧਾਰਣਾ ਅਰ੍ਥਾਤ ਰਟਾ ਹੁਆ, ਸ੍ਮਰਣਮੇਂ ਰਖਾ ਹੁਆ, ਗੁਰੁਦੇਵਕੇ ਉਪਦੇਸ਼-ਸੇ ਗ੍ਰਹਣ ਕਿਯਾ ਹੁਆ, ਵਿਚਾਰ-ਸੇ ਨਕ੍ਕੀ ਕਰੇ ਕਿ ਬਰਾਬਰ ਐਸਾ ਹੀ ਹੈ, ਵਹ ਪਕ੍ਕਾ ਨਿਰ੍ਣਯ. ਵਹ ਨਿਰ੍ਣਯ ਜ੍ਞਾਨ-ਸੇ ਭੀ ਹੋਤਾ ਹੈ ਔਰ ਪ੍ਰਤੀਤਮੇਂ ਭੀ ਹੋਤਾ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਫਿਰ ਤੋ ਅਨੁਭੂਤਿ ਹੋ ਤਭੀ ਪਕ੍ਕਾ ਨਿਰ੍ਣਯ ਕਹਾ ਜਾਯੇਗਾ ਨ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਅਨੁਭੂਤਿ ਹੋ ਤਬ ਕਹਾ ਜਾਯ. ਪਰਨ੍ਤੁ ਅਨੁਭੂਤਿ ਹੋਨੇ ਪੂਰ੍ਵ ਉਸੇ ਯਥਾਰ੍ਥ ਕਾਰਣ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਤਬ ਭੀ ਨਿਰ੍ਣਯ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਪਰਨ੍ਤੁ ਯੇ ਤੋ ਅਭੀ ਵਿਕਲ੍ਪਾਤ੍ਮਕ, ਪਹਲੇਕਾ ਨਿਰ੍ਣਯ ਹੈ ਵਹ ਸ੍ਥੂਲ ਹੈ. ਉਸਕੇ ਬਾਦ ਜੋ ਅਨੁਭੂਤਿਪੂਰ੍ਵਕਕਾ ਨਿਰ੍ਣਯ ਹੋਤਾ ਹੈ ਵਹ ਯਥਾਰ੍ਥ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਔਰ ਜਿਨਵਾਣੀਮੇਂ ਸਬਮੇਂ ਜ੍ਞਾਨ, ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਔਰ ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਇਨ ਤੀਨੋਂ ਗੁਣਕੀ ਮੁਖ੍ਯਤਾ- ਸੇ ਜ੍ਞਾਯਕਕੋ ਕੈਸੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਨਾ ਵਹ ਆਤਾ ਹੈ, ਤੋ ਜ੍ਞਾਯਕਮੇਂ ਅਨਨ੍ਤ ਗੁਣ ਹੈ, ਜੀਵਮੇਂ ਤੋ ਅਨਨ੍ਤ ਗੁਣ ਹੈ ਤੋ ਫਿਰ ਯੇ ਤੀਨ ਗੁਣ ਹੀ ਵਿਭਾਵ ਪਰਿਣਤਿਯੁਕ੍ਤ ਹੈਂ? ਕਿ ਉਨਕੀ ਸ਼ੁਦ੍ਧਤਾ- ਸੇ ਜ੍ਞਾਯਕਕੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿ ਹੋਤੀ ਹੈ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਅਨਨ੍ਤ ਗੁਣ ਵਿਭਾਵਰੂਪ ਨਹੀਂ ਪਰਿਣਮੇ ਹੈਂ. ਸਾਧਕ ਦਸ਼ਾਮੇਂ ਤੀਨ ਆਤੇ ਹੈਂ-ਦਰ੍ਸ਼ਨ, ਜ੍ਞਾਨ ਔਰ ਚਾਰਿਤ੍ਰ. ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਯਥਾਰ੍ਥ ਹੋਤਾ ਹੈ ਤੋ ਜ੍ਞਾਨ ਭੀ ਯਥਾਰ੍ਥ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਫਿਰ ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਬਾਕੀ ਰਹਤਾ ਹੈ. ਫਿਰ ਲੀਨਤਾ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਦਰ੍ਸ਼ਨ, ਜ੍ਞਾਨ, ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਤੀਨ ਹੋ ਤੋ ਸਬ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਅਨਨ੍ਤ ਗੁਣ ਸਬ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧ ਨਹੀਂ ਹੁਏ ਹੈਂ. ਦਰ੍ਸ਼ਨ, ਜ੍ਞਾਨ, ਚਾਰਿਤ੍ਰਕੀ.... ਏਕ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਹੋਤਾ ਹੈ ਤੋ ਸਰ੍ਵ ਗੁਣੋਂਕੀ ਪਰਿਣਤਿ ਸਮ੍ਯਕਰੂਪ ਹੋ ਜਾਤੀ ਹੈ. ਏਕ ਚਕ੍ਰ ਫਿਰੇ, ਦਿਸ਼ਾ ਪਰ ਤਰਫ ਹੈ, ਸ੍ਵ ਤਰਫ ਆਯੇ ਤੋ ਪੂਰਾ ਚਕ੍ਰ ਸ੍ਵ ਤਰਫ ਹੋਤਾ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਥੋਡਾ ਕਠਿਨ ਲਗਤਾ ਹੈ.
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਨ ਹੋ ਤਬਤਕ... ਛੋਡ ਦੇਨੇਸੇ (ਕ੍ਯਾ ਹੋਗਾ)? ਰੁਚਿ ਕਰਤੇ ਰਹਨਾ, ਭਾਵਨਾ ਕਰਤੇ ਰਹਨਾ, ਕਰਨਾ ਤੋ ਏਕ ਹੀ ਹੈ-ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਨਾ ਵਹੀ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਮੁਨਿਰਾਜਕੋ ਤੀਨ ਕਸ਼ਾਯਕੀ ਚੌਕਡੀ (ਗਯੀ ਹੈ), ਉਤਨੀ ਸ਼ੁਦ੍ਧਤਾ ਹੋਤੀ ਹੈ ਔਰ ਥੋਡੀ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਤਾ ਹੋਤੀ ਹੈ, ਤੋ ਚਾਰਿਤ੍ਰਗੁਣਕੀ ਏਕ ਪਰ੍ਯਾਯਮੇਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧਤਾ-ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਤਾ ਦੋਨੋਂ ਸਾਥਮੇਂ ਰਹਤੀ ਹੈ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਦੋਨੋਂ ਸਾਥ ਰਹਤੇ ਹੈਂ. ਉਸਕੇ ਅਮੁਕ ਅਂਸ਼ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਥੋਡੀ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਤਾ ਹੈ. ਮੁਨਿਰਾਜਕੋ ਵੀਤਰਾਗ ਦਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੁਯੀ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਥੋਡਾ ਸਂਜ੍ਵਲਨਕਾ ਕਸ਼ਾਯ ਹੈ. ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁਆ ਹੈ. ਥੋਡੀ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਤਾ ਰਹਤੀ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਔਰ ਵਹ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿਕੀ ਵ੍ਰੁਦ੍ਧਿ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗ ਹੋਤਾ ਜਾਯ ਤਭੀ ਹੋਤੀ ਹੈ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਹਾਁ, ਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗ (ਹੋਨੇ-ਸੇ) ਅਨ੍ਦਰ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿਕੀ ਪਰਿਣਤਿ ਹੋਤੀ ਜਾਤੀ ਹੈ. ਵਿਰਕ੍ਤ ਦਸ਼ਾ, ਅਂਤਰ-ਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਂਤਰਮੇਂ ਲੀਨਤਾ ਹੋਤੀ ਜਾਤੀ ਹੈ, ਲੀਨਤਾ ਬਢਤੀ ਜਾਤੀ