੨੪੦ ਆਤ੍ਮਾਕੀ ਪਰਿਣਤਿ ਕੈਸੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ? ਉਸ ਬਸਪੂਰ੍ਵਕ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਕੀ ਪਰਿਣਤਿ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਆਦਮੀਨੇ ਨਿਰ੍ਣਯ ਕਿਯਾ ਕਿ ਯਹ ਏਕ ਹੀ (ਕਰਨਾ ਹੈ). ਆਜੁਬਾਜੁਕਾ ਕੁਛ ਨਹੀਂ, ਏਕ ਐਸਾ ਹੀ ਕਰਨਾ ਹੈ. ਵੈਸੇ ਉਸਕੇ ਬਲ-ਸੇ ਲੀਨਤਾਕਾ ਔਰ ਚਾਰਿਤ੍ਰਕਾ ਬਲ ਉਸਮੇਂ ਆਤਾ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਜ੍ਞਾਨ ਭੀ ਵਹੀ ਬਲ ਕਰੇਗਾ ਨ? ਜ੍ਞਾਨਮੇਂ ਭੀ ਵੈਸਾ ਹੀ ਬਲ ਹੋਨਾ ਚਾਹਿਯੇ ਨ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਜ੍ਞਾਨਮੇਂ ਬਲ ਹੈ. ਜ੍ਞਾਨਮੇਂ ਸਬ ਜਾਨਨੇਮੇਂ ਆਤਾ ਹੈ. ਜ੍ਞਾਨਮੇਂ ਬਲ ਆਤਾ ਹੈ, ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਮੇਂ ਬਲ ਆਤਾ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਕਾ ਬਲ ਅਧਿਕ ਆਤਾ ਹੈ. ਅਧਿਕ ਹੈ. ਜ੍ਞਾਨ ਸਬ ਪਹਲੂਕੋ ਜਾਨਤਾ ਹੈ, ਜਾਨਨੇਕਾ ਕਾਰ੍ਯ ਸਬ ਪਹਲੂਓਂਮੇਂ ਹੋਤਾ ਹੈ ਕਿ ਯਹ ਅਧੂਰਾ ਹੈ, ਯਹ ਪੂਰਾ ਹੈ, ਯਹ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨ ਹੈ, ਯਹ ਸਾਧਕਦਸ਼ਾ ਹੈ, ਯਹ ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਹੈ, ਯੇ ਗੁਣਭੇਦ ਹੈ, ਯੇ ਪਰ੍ਯਾਯਭੇਦ ਹੈ. ਜ੍ਞਾਨ ਸਬ ਜਾਨਤਾ ਹੈ, ਯੇ ਏਕ ਅਖਣ੍ਡ ਹੈ. ਅਖਣ੍ਡਕਾ ਬਲ ਹੈ ਜ੍ਞਾਨਮੇਂ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਵਹ ਸਬ ਜਾਨਤਾ ਹੈ. ਲੇਕਿਨ ਜਿਸਨੇ ਏਕ ਹੀ ਗ੍ਰਹਣ ਕਿਯਾ ਹੈ, ਐਸੀ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਬਲਵਾਨ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਅਕਾਰਣ ਪਾਰਿਣਾਮਿਕ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਔਰ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਮੇਂ ਸਰ੍ਵ ਪਦਾਥਾਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯ ਉਤ੍ਕੀਰ੍ਣ ਹੋ ਗਯੀ ਹੈ, ਇਨ ਦੋਨੋਂਕਾ ਮੇਲ ਕੈਸੇ ਕਰਨਾ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਅਕਾਰਣ ਪਾਰਿਣਾਮਿਕ ਦ੍ਰਵ੍ਯ, ਵਹ ਤੋ ਸ੍ਵਤਃਸਿਦ੍ਧ ਜੋ ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਪਾਰਿਣਾਮਿਕ ਸ੍ਵਰੂਪ ਹੈ. ਸ੍ਵਭਾਵ ਜੋ ਹੈ ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਸ੍ਵਭਾਵਰੂਪ ਹੈ ਵਹ ਪਾਰਿਣਾਮਿਕ ਸ੍ਵਰੂਪ ਹੈ. ਔਰ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨ ਤੋ ਪ੍ਰਗਟ ਪਰ੍ਯਾਯ ਹੈ. ਉਸਮੇਂ ਤੋ ਸਾਮਾਨ੍ਯ ਪਾਰਿਣਾਮਿਕ ਸ੍ਵਭਾਵ ਸਾਮਾਨ੍ਯ ਰੂਪ-ਸੇ ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਕਿ ਜਿਸਮੇਂ ਕੋਈ ਭੇਦ ਨਹੀਂ ਪਡਤੇ, ਐਸਾ ਪਾਰਿਣਾਮਿਕਭਾਵ ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਹੈ. ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨ ਹੈ ਵਹ ਪ੍ਰਗਟ ਪਰ੍ਯਾਯ ਹੈ, ਲੋਕਾਲੋਕਕੋ ਜਾਨਤੀ ਹੈ. ਨਿਰ੍ਮਲ ਪਰ੍ਯਾਯ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਕੀ ਲੋਕਾਲੋਕਕੋ ਜਾਨਤੀ ਹੈ. ਭਲੇ ਉਸੇ ਕ੍ਸ਼ਾਯਿਕ ਪਰ੍ਯਾਯ ਕਹਤੇ ਹੈਂ, ਉਸਮੇਂ ਪਾਰਿਣਾਮਿਕ ਸਾਥਮੇਂ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਕ੍ਸ਼ਾਯਿਕ ਪਰ੍ਯਾਯ ਕਹਤੇ ਹੈਂ, ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯ ਹੈ. ਪਾਰਿਣਾਮਿਕਭਾਵ ਤੋ ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਹੈ ਔਰ ਕ੍ਸ਼ਾਯਿਕ ਪਰ੍ਯਾਯ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯ ਬਾਦਮੇਂ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਵਹ ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ. ਯੇ ਤੋ ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਹੈ, ਪਾਰਿਣਾਮਿਕਭਾਵ ਹੈ.
ਨਿਗੋਦਮੇਂ ਗਯਾ ਤੋ ਭੀ ਪਾਰਿਣਾਮਿਕਭਾਵ ਤੋ ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਹੈ. ਪਾਰਿਣਾਮਿਕਭਾਵਰੂਪ ਜੋ ਚੈਤਨ੍ਯ ਹੈ, ਵਹ ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਹੈ. ਔਰ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨ ਤੋ ਉਸਮੇਂ ਸ਼ਕ੍ਤਿਰੂਪ ਹੈ. ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥਕੀ ਸਾਧਨਾ- ਸੇ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਵਹ ਕ੍ਸ਼ਾਯਿਕ ਪਰ੍ਯਾਯ ਹੈ. ਵਹ ਲੋਕਾਲੋਕਕੋ ਜਾਨਤੀ ਹੈ. ਸ੍ਵਰੂਪਮੇਂ ਵੀਤਰਾਗ ਦਸ਼ਾ ਹੋ ਗਯੀ ਇਸਲਿਯੇ ਉਸਕਾ ਜ੍ਞਾਨ ਪੂਰ੍ਣ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਗਯਾ. ਸ੍ਵਰੂਪਮੇਂ ਰਹਕਰ, ਸ੍ਵਭਾਵਕੋ ਜਾਨਤਾ ਹੁਆ, ਲੋਕਾਲੋਕਕੀ ਸਰ੍ਵ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਉਸਮੇਂ ਸਹਜ ਜ੍ਞਾਤ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਵਹ ਉਸਕੀ ਪ੍ਰਗਟਰੂਪ-ਸੇ ਸਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਪਾਰਿਣਾਮਿਕਭਾਵ ਹੈ ਵਹ ਤੋ ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਪੂਛਨੇਕਾ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨ ਯਹ ਥਾ ਕਿ ਅਕਾਰਣ ਪਾਰਿਣਾਮਿਕ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਯਾਨੀ ਸ੍ਵਤਂਤ੍ਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੈ ਯਾ ਜੈਸੇ ਪਰਿਣਾਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੇ ਵੈਸਾ ਸ੍ਵਯਂ ਕਰ ਸਕਤਾ ਹੈ? ਉਸਕਾ ਔਰ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਕਾ ਦੋਨੋਂਕਾ ਮੇਲ ਕੈਸੇ ਹੈ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਜੈਸਾ ਭਾਵ ਕਰਨੇ ਹੋ ਵੈਸੇ ਕਰ ਸਕਤਾ ਹੈ. ਅਕਾਰਣ-ਉਸਮੇਂ ਕੋਈ ਕਾਰਣ