੨੫੪
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ... ਕੁਛ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ ਆਗੇ ਬਢਾ ਜਾ ਸਕਤਾ ਹੈ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਧ੍ਯਾਤਾ ਤੋ ਆਤ੍ਮਾ ਸ੍ਵਯਂ ਧ੍ਯੇਯ ਅਪਨਾ ਰਖਨਾ ਹੈ. ਔਰ ਧ੍ਯਾਨ ਸਾਧਨਾਮੇਂ ਸ੍ਵਯਂ ਕਰ ਸਕਤਾ ਹੈ. ਪਰਨ੍ਤੁ ਵਹ ਪਹਚਾਨਕਰ, ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਪੀਛਾਨਕਰ ਕਰ ਸਕਤਾ ਹੈ. ਮੈਂ ਆਤ੍ਮਾ ਜਾਨਨੇਵਾਲਾ ਏਕ ਜ੍ਞਾਯਕਤਤ੍ਤ੍ਵ ਹੂਁ. ਯੇ ਜੋ ਵਿਭਾਵ, ਵਿਕਲ੍ਪ ਆਦਿ ਹੈਂ, ਵਹ ਮੇਰਾ ਸ੍ਵਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਉਸਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਮੈਂ ਏਕ ਤਤ੍ਤ੍ਵ ਹੂਁ. ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਕੇ ਉਸ ਪਰ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਕਰਕੇ ਫਿਰ ਉਸਮੇਂ ਏਕਾਗ੍ਰਤਾ ਯਦਿ ਹੋ ਤੋ ਧ੍ਯਾਨ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਪਰਨ੍ਤੁ ਪਹਲੇ ਉਸੇ ਬਰਾਬਰ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਨਾ ਚਾਹਿਯੇ.
ਯੇ ਸ਼ਰੀਰ ਭਿਨ੍ਨ, ਅਨ੍ਦਰ ਜੋ ਵਿਕਲ੍ਪ ਆਯੇ ਵਹ ਵਿਕਲ੍ਪ ਮੇਰਾ ਸ੍ਵਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਸਸੇ ਭੀ ਮੇਰਾ ਸ੍ਵਭਾਵ ਭਿਨ੍ਨ ਹੈ. ਉਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਜ੍ਞਾਯਕ ਹੂਁ, ਐਸੇ ਉਸਕੀ ਜ੍ਞਾਯਕਤਾ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਕੇ ਜ੍ਞਾਯਕਰੂਪ ਪਰਿਣਤਿ ਕਰੇ, ਉਸੇ ਧ੍ਯੇਯਮੇਂ ਰਖੇ ਕਿ ਮੈਂ ਯਹ ਚੈਤਨ੍ਯ ਹੂਁ. ਉਸੇ ਬਰਾਬਰ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਕੇ ਫਿਰ ਉਸਮੇਂ ਲੀਨਤਾ ਕਰੇ ਤੋ ਧ੍ਯਾਨ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਤੋ ਏਕਾਗ੍ਰ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਧ੍ਯਾਤਾ ਔਰ ਧ੍ਯੇਯ ਦੋਨੋਂ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਹੈ. ਧ੍ਯਾਨ ਜੋ ਕਰਨੇਕਾ ਹੈ ਏਕਾਗ੍ਰਤਾ, ਉਸਮੇਂ ਏਕਾਗ੍ਰਤਾ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਪਰਨ੍ਤੁ ਧ੍ਯੇਯਕੋ ਬਰਾਬਰ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਨਾ ਚਾਹਿਯੇ. ਧ੍ਯਾਤਾ ਧ੍ਯਾਨ ਕਰਨੇਵਾਲਾ ਸ੍ਵਯਂ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਧ੍ਯੇਯ ਆਤ੍ਮਾ ਹੈ, ਉਸ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਬਰਾਬਰ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰੇ ਤੋ ਧ੍ਯਾਤਾ, ਧ੍ਯਾਨ ਔਰ ਧ੍ਯੇਯਕਾ ਭੇਦ ਅਂਤਰਮੇਂ ਲੀਨ ਹੋਤਾ ਹੈ ਤੋ ਸਬ ਅਭੇਦ ਹੋ ਜਾਤਾ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਧ੍ਯਾਨਮੇਂ ਲੀਨ ਹੋਤਾ ਹੈ ਉਸ ਵਕ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯ-ਗੁਣ-ਪਰ੍ਯਾਯਕੀ ਕ੍ਯਾ ਸ੍ਥਿਤਿ ਹੋਤੀ ਹੈ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਅਂਤਰਮੇਂ ਲੀਨ ਹੋ ਤਬ? ਦ੍ਰਵ੍ਯ-ਗੁਣ-ਪਰ੍ਯਾਯ ਆਤ੍ਮਾਮੇਂ ਹੈ. ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਔਰ ਗੁਣ. ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੈ, ਉਸਮੇਂ ਅਨਨ੍ਤ ਗੁਣ ਭਰੇ ਹੈਂ. ਔਰ ਪਰਿਣਤਿ ਜੋ ਹੈ, ਵਹ ਵਿਭਾਵ ਤਰਫ ਥੀ, ਵਹ ਸ੍ਵਭਾਵ ਤਰਫ ਪਰਿਣਤਿ ਜਾਯ ਤੋ ਸ੍ਵਭਾਵਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਵਹ ਪਰ੍ਯਾਯ ਹੈ. ਸ੍ਵਭਾਵ ਪਰਿਣਤਿ. ਅਨਨ੍ਤ ਗੁਣੋਂਕੀ ਅਨਨ੍ਤ ਪਰ੍ਯਾਯ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਨੀ, ਵਹ ਉਸਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯ ਹੈ. ਉਸਮੇਂ ਗੁਣ ਅਨਨ੍ਤ ਹੈਂ.
ਸਰ੍ਵਗੁਣਾਂਸ਼ ਸੋ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨ. ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਜਹਾਁ ਤੋ ਉਸਕੇ ਸਰ੍ਵ ਗੁਣੋਂਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯ ਸ੍ਵਰੂਪ ਤਰਫ ਜਾਤੀ ਹੈ ਅਰ੍ਥਾਤ ਸਮ੍ਯਕਰੂਪ-ਸੇ ਪਰਿਣਮਤੀ ਹੈ. ਦ੍ਰਵ੍ਯ-ਗੁਣ-ਪਰ੍ਯਾਯ ਆਤ੍ਮਾਕੀ ਸ੍ਵਾਨੁਭੂਤਿ ਹੋ ਤੋ ਪਰ੍ਯਾਯ ਸ੍ਵਯਂ ਸ੍ਵਰੂਪਰੂਪ ਪਰਿਣਮਤੀ ਹੈ. ਵਿਭਾਵਮੇਂ-ਸੇ ਪਲਟਕਰ ਸ੍ਵਭਾਵਰੂਪ ਪਰਿਣਮਤੀ ਹੈ. ਦ੍ਰਵ੍ਯ-ਗੁਣ-ਪਰ੍ਯਾਯ ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪਰਿਣਮਤੇ ਹੈਂ. ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਔਰ ਗੁਣ ਤੋ ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਪ੍ਰਥਮ ਏਕਤ੍ਵਬੁਦ੍ਧਿਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋ, ਉਸ ਜਾਤਕਾ...
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਪਰਪਦਾਰ੍ਥਮੇਂ ਉਸੇ ਇਸ਼੍ਟ-ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਬੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਇਸਲਿਯੇ ਰਾਗਮੇਂ ਵਹ ਕੋਈ ਨ ਕੋਈ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕੋ ਸ੍ਵਯਂ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰ ਹੀ ਲੇਤਾ ਹੈ ਕਿ ਯੇ ਮੁਝੇ ਠੀਕ ਹੈ ਔਰ ਯੇ ਮੁਝੇ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਤਾ ਰਹਤਾ ਹੈ. ਕੋਈ ਭੀ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕੋ (ਗ੍ਰਹਣ ਕਰ ਲੇਤਾ ਹੈ ਕਿ) ਯੇ ਠੀਕ ਹੈ ਔਰ ਯੇ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਰਾਗਮੇਂ ਕਿਸੀਕੋ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਕੇ ਸ੍ਵਯਂ ਰਾਗ ਔਰ ਦ੍ਵੇਸ਼ਕੀ ਵੈਸੀ ਪਰਿਣਤਿ ਕਰਤਾ ਰਹਤਾ ਹੈ. ਏਕਤ੍ਵਬੁਦ੍ਧਿ ਹੈ ਤਬਤਕ ਐਸਾ