੨੭੮
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਪ੍ਰਸ਼ਮਮੂਰ੍ਤਿ ਪੂਜ੍ਯ ਭਗਵਤੀ ਮਾਤਾਕੋ ਅਤ੍ਯਂਤ ਭਕ੍ਤਿਪੂਰ੍ਵਕ ਨਮਸ੍ਕਾਰ. ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮੇਂ ਆਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨ ਅਰ੍ਥਾਤ ਅਪਰਿਣਾਮੀ ਧ੍ਰੁਵ ਜ੍ਞਾਨ ਬਨ੍ਧ-ਮੋਕ੍ਸ਼ਕੋ ਕਰਤਾ ਨਹੀਂ. ਯਹ ਬਾਤ ਤੋ ਸਮਝਮੇਂ ਆਤੀ ਹੈ. ਪਰਨ੍ਤੁ ਫਿਰ ਐਸਾ ਆਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨ ਪਰਿਣਤ ਜੀਵ ਭੀ ਬਨ੍ਧ- ਮੋਕ੍ਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਤਾ ਹੈ. ਯਹ ਬਾਤ ਸਮਝਮੇਂ ਨਹੀਂ ਆਤੀ ਹੈ. ਪਰਿਣਤ ਅਰ੍ਥਾਤ ਪਰਿਣਮਨਯੁਕ੍ਤ ਕਹਨਾ ਔਰ ਪੁਨਃ ਬਨ੍ਧ-ਮੋਕ੍ਸ਼ਕੋ ਕਰਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਐਸਾ ਕਹਨਾ, ਵਹ ਕੈਸੇ ਹੈ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਗੁਰੁਦੇਵਨੇ ਤੋ ਬਹੁਤ ਵਿਸ੍ਤਾਰ ਕਿਯਾ ਹੈ. ਗੁਰੁਦੇਵਨੇ ਸਮਝਾਨੇਮੇਂ ਕੁਛ ਬਾਕੀ ਨਹੀਂ ਰਖਾ ਹੈ. ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮ-ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮ ਕਰਕੇ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਾ ਰਹਸ੍ਯ ਗੁਰੁਦੇਵਨੇ ਖੋਲਾ ਹੈ. ਗੁਰੁਦੇਵਕਾ ਅਨਨ੍ਤ- ਅਨਨ੍ਤ ਉਪਕਾਰ ਹੈ. ਯਦਿ ਉਸੇ ਸਮਝਕਰ ਅਨ੍ਦਰ ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥ ਕਰੇ ਤੋ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਐਸਾ ਹੈ.
ਗੁਰੁਦੇਵਨੇ ਇਸਕਾ ਤੋ ਕਿਤਨਾ ਵਿਸ੍ਤਾਰ ਕਿਯਾ ਹੈ. ਪਰਿਣਤ ਜ੍ਞਾਨ ਤੋ... ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਜੋ ਵਸ੍ਤੁ ਹੈ, ਵਹ ਵਸ੍ਤੁ ਤੋ ਸ੍ਵਯਂ ਬਨ੍ਧ-ਮੋਕ੍ਸ਼ਕੋ ਕਰਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਵਹ ਵਸ੍ਤੁ ਸ੍ਵਭਾਵ ਹੈ ਔਰ ਪਰਿਣਤ ਅਰ੍ਥਾਤ ਜੋ ਸਾਧਕ ਅਵਸ੍ਥਾਰੂਪ ਜੋ ਜੀਵ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੁਆ ਹੈ, ਵਹ ਬਨ੍ਧ-ਮੋਕ੍ਸ਼ਕੋ ਨਹੀਂ ਕਰਤਾ ਹੈ. ਜਿਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁਯੀ ਹੈ, ਵਹ ਬਨ੍ਧ-ਮੋਕ੍ਸ਼ਕੋ ਨਹੀਂ ਕਰਤਾ ਹੈ. ਜਿਸਨੇ ਵਸ੍ਤੁਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਜਾਨਾ ਹੈ, ਵਹੀ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਬਨ੍ਧ-ਮੋਕ੍ਸ਼ਕੋ ਕਰਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਉਸਨੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ-ਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਬਰਾਬਰ ਗ੍ਰਹਣ ਕਿਯਾ ਹੈ. ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਪਰ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਕੀ ਹੈ. ਇਸਲਿਯੇ ਵਹ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ-ਸੇ ਬਨ੍ਧ-ਮੋਕ੍ਸ਼ਕੋ ਕਰਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ.
ਪਰਿਣਤ ਕਹਕਰ ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਐਸਾ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਕਿ ਜੋ ਪਰਿਣਾਮੀ ਹੈ, ਪਰਿਣਾਮੀ ਔਰ ਅਪਰਿਣਾਮੀ ਦੋਨੋਂ ਸਾਥਮੇਂ ਹੋਤੇ ਹੈਂ. ਅਪਰਿਣਾਮੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੈ ਔਰ ਪਰਿਣਤ ਵਹ ਪਰ੍ਯਾਯ ਹੈ. ਵਹ ਪਰ੍ਯਾਯ ਵਸ੍ਤੁਕੋ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਤੀ ਹੈ. ਸਾਧਕ ਅਵਸ੍ਥਾਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੁਆ ਜੀਵ ਹੈ, ਵਹੀ ਵਾਸ੍ਤਵਿਕਰੂਪ-ਸੇ ਵਸ੍ਤੁ ਸ੍ਵਰੂਪਕੋ ਜਾਨਤਾ ਹੈ ਔਰ ਵਹੀ ਬਨ੍ਧ-ਮੋਕ੍ਸ਼ਕੋ ਕਰਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਔਰ ਬਨ੍ਧ-ਮੋਕ੍ਸ਼ਕੀ ਸਾਧਨਾ, ਮੋਕ੍ਸ਼ਕੀ ਸਾਧਨਾ ਭੀ ਵਹੀ ਕਰਤਾ ਹੈ. ਵਾਸ੍ਤਵਿਕਰੂਪ-ਸੇ ਜੋ ਜੀਵ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੁਆ ਹੈ, ਵਹੀ ਵਸ੍ਤੁ ਸ੍ਵਰੂਪਕੋ ਜਾਨਤਾ ਹੈ ਔਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ-ਸੇ ਵਹ ਬਨ੍ਧ-ਮੋਕ੍ਸ਼ਕੋ ਕਰਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ.
ਵਸ੍ਤੁ ਸ੍ਵਰੂਪ ਅਨਾਦਿਅਨਨ੍ਤ ਜੈਸਾ ਹੈ ਵੈਸਾ, ਪਰਿਣਤਿਵਾਲੇ ਜੀਵਨੇ ਹੀ ਜਾਨਾ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਜੋ ਹੈ, ਵਸ੍ਤੁ ਹੈ ਵਹ ਬਁਧਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਔਰ ਬਨ੍ਧਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤੋ ਮੁਕ੍ਤਿ ਕਿਸ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ-ਸੇ? ਇਸਲਿਯੇ ਵਸ੍ਤੁ ਸ੍ਵਭਾਵ-ਸੇ ਬਨ੍ਧ ਔਰ ਮੁਕ੍ਤਿ, ਵਹ ਵਸ੍ਤੁ ਸ੍ਵਭਾਵ-ਸੇ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਔਰ ਵਹ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜੋ ਜ੍ਞਾਨ ਪਰਿਣਤਵਾਲਾ ਜੀਵ ਹੈ, ਉਸੀਨੇ ਜਾਨਾ ਹੈ. ਔਰ ਜਾਨਨੇਕੇ ਬਾਵਜੂਦ